Nkarhi Wa Ntsako eMatikweni Ya Balkan

A a ku ri 1922. Nhlangano wa Swichudeni swa Bibele leswi Gingiritekaka, hilaha Timbhoni ta Yehovha a ti tiveka hakona, a wu khomeriwe eInnsbruck, le Austria. Eka vayingiseri a ku ri na Franz Brand, jaha leri humaka eApatin, le Vojvodina, eSerbia. Loko xivulavuri xi boxe vito ra Xikwembu, leri nge Yehovha, ntshungu wa vapfukeri wu sungule hasahasa wu endla leswaku xi nga swi koti ku ya emahlweni, hiloko nhlangano wu herisa sweswo. Kambe, leswi Franz a swi tweke swi n’wi khumbe ngopfu, hiloko a sungula tsima ro chumayela mahungu lamanene ya Mfumo. Lawa a ku ri masungulo ya ku mila ka mbewu ya moya eka rin’wana ra matiko ya Balkan.

EKA VANHU vo tala namuntlha vito leri nge Yugoslavia ri va endla va anakanya hi nyimpi ni ku yayarheriwa ka vanhu. Ri va tsundzuxa vanhu lava nga tshama va dlayeteriwa, vahlapfa lava xanisekaka, tiyindlu leti mbundzumuxiweke ni vana lava pfumalaka vatswari. Nhlomulo ni mangava lama vangiweke hi nyimpi leyi hlaseleke Nhlonhle wa Balkan ku sukela hi 1991 ku ya eka 1995 a ma hlamuseleki, naswona ma herise ntshembo hinkwawo wa matshalatshala ya vanhu ya vumundzuku lebyi nga riki na maxangu. Hikwalaho ka nyimpi, vanhu va le khale ka Yugoslavia va ni swiphiqo swa timali naswona va le vuswetini lebyikulu. *

Hikwalaho ka leswi ku nga ni maxangu, munhu a nge languteli ku kuma vanhu lava tsakeke etikweni rolero. Hambi swi te tano vanhu lava tsakeke va kumeka. Entiyisweni, vanhu volavo va ve ni siku ro hlawuleka ra ntsako loko lembe-xidzana ra vu-20 ri ya eku heleni. Xana Franz Brand, jaha leri ku vulavuriweke ha rona eku sunguleni, ri xi hoxe njhani xandla eka ntsako lowu?

Ku Kula Hi Tlhelo Ra Moya eMatikweni Ya Balkan

Franz Brand u tsakisiwe hi ntiyiso lowuntshwa lowu a wu tweke kutani a endla xiboho xa leswaku u fanele a twarisa mahungu lamanene. U kume ntirho wo tsemeta misisi eMaribor, edorobeni ra Slovenia ekusuhi ni ndzilakana wa Austria, kutani a sungula ku chumayela lava taka eku tsemeteni, naswona hakanyingi a va tshama va yingisela kahle loko va ri karhi va tsemetiwa. Hikwalaho ka matshalatshala ya yena, ku ve ni ntlawa lowutsongo wa vahuweleri va Mfumo eMaribor eku heleni ka va-1920. Tinkulumo ta Bibele a ti nyikeriwa exitolo lexi xavisaka swakudya,  lexi endzhakunyana xi thyiweke Novi svet (Misava Leyintshwa) Seafood Restaurant.

Hi ku famba ka nkarhi, mahungu lamanene ma twarisiwe etikweni hinkwaro. Ku tirhisiwa ka “Photo-Drama of Creation” (ku nga nkulumo leyi hetaka tiawara ta nhungu ya tifilimi, ti-slide ni leswi rhekhodiweke) a ku pfuna eka ntirho lowu kulaka. Kutani hi va-1930 loko Timbhoni ta Yehovha ti xanisiwa swinene le Jarimani, Timbhoni leti a ti ri eTikweni ra Yugoslavia ti tiyisiwe hi maphayona ya le Jarimani lawa a ma baleke emakaya ya wona. Ma siye makaya ya wona, ma famba ma ya chumayela etindhawini leti nga ekule swinene, ta tiko leri ra tintshava. Eku sunguleni a swi vonaka onge vanhu a va ri amukeli rungula ra wona. Eku sunguleni ka va-1940, a ku ri ni vahuweleri va 150 ntsena lava a va vika ntirho wa nsimu.

Hi 1941, ku ve ni nxaniso lowukulu lowu heleke hi 1952. Hakunene a swi tsakisa loko eku heteleleni hi September 9, 1953, Timbhoni ta Yehovha ti tsarisiwe ximfumo ehansi ka mfumo wa Vukhomunisi wa Ndhuna-nkulu Tito! Hi lembe rolero, a ku ri ni vahuweleri va mahungu lamanene va 914, naswona nhlayo yoleyo yi andzile hakatsongo-tsongo. Hi 1991, nhlayo ya vahuweleri a yi fike eka 7 420, naswona vanhu va 16 072 va ve kona eXitsundzuxweni lembe rero.

Ku sukela hi August 16 ku ya eka 18, 1991, ntsombano wo sungula wa matiko hinkwawo wa Timbhoni ta Yehovha etikweni leri wu khomeriwe eZagreb, le Croatia. Ku ve ni vanhu vo ringana 14 684 va le tikweni rero swin’we ni lava va humaka ematikweni man’wana. Ntsombano lowu wu nga rivalekiki wu lunghiselele vanhu va Yehovha leswaku va langutana ni miringo leyi a ya ha ri endleleni. Eka yin’wana ya mimovha yo hetelela ku hundza laha a ku kamberiwa kona exikarhi ka le Croatia ni le Serbia a ku ri ni mabazi lawa a ma heleketa vapfhumba va le Serbia ekaya. Endzhaku ka loko bazi ro hetelela ri hundzile, ndzilakana wu pfariwile hiloko ku sungula nyimpi.

Vanhu Va Yehovha Va Ni Swivangelo Swo Tsaka

Malembe ya nyimpi a ma ri nkarhi wa miringo leyikulu eka Timbhoni ta Yehovha eMatikweni ya Balkan. Nilokoswiritano, ti ni xivangelo xo tsaka hikuva Yehovha u katekise vanhu va yena ematikweni wolawo hi ku andza lokukulu. Ku sukela hi 1991, nhlayo ya vahuweleri va Mfumo endhawini ya le khale ka Yugoslavia yi andze hi tiphesente to tlula 80. Eka lembe ra ntirho ra 2001 ku ve ni nhlohlorhi ya vahuweleri va 13 472.

Tihofisi ta le Zagreb ni le Belgrade (Serbia) a ti khathalela ntirho wa Timbhoni ta Yehovha ta le matikweni hinkwawo ya le khale ka Yugoslavia. Hikwalaho ka ku andza ni ku cinca ka tipolitiki, a swi fanela ku simeka tihofisi letintshwa eLjubljana (eSlovenia), ni le Skopje (eMakedoniya), ku engetela eka tihofisi letintshwa ta le Belgrade ni le Zagreb. Etihofisini leti ku tirha vanhu va kwalomu ka 140. Vo tala va vona va ha ri vatsongo naswona va hiseka ngopfu naswona va rhandza Yehovha. Vo tala va vona va hundzuluxela tibuku leti pfunaka ku dyondza Bibele ti ya eka Xicroatia, Ximakedoniya, Xiserbia ni Xislovenia. I nkateko hakunene leswaku to tala ta timagazini ni tibuku ta Timbhoni ta Yehovha leti kandziyisiwaka hi tindzimi leti, ti humesiwa hi nkarhi wun’we ni nkandziyiso wa Xinghezi! Tibuku leti ti pfuna vanhu vo tala leswaku va kuma nchavelelo ni ntshembo.

Xivangelo xin’wana xa ntsako i nseketelo wo pfumala vutianakanyi lowu endliwaka hi malandza yo tala ya nkarhi hinkwawo lama humaka ematikweni man’wana. Emalembeni ya sweswinyana ku akiwe Tiholo ta Mfumo to tala leto xonga,  naswona ti engetela ntsako emavandlheni. Nilokoswiritano, a ka ha ri ni swin’wana leswi a swi ta va tsakisa. A va ta tsakisiwa hi yini?

Tsima Ro Hlawuleka

Hakanyingi vahuweleri vo tala a va tivutisa, ‘Xana hi ta kala hi va ni Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa hi ririmi ra ka hina?’ Lembe na lembe a va swi langutela hi mahlo-ngati ku twa xitiviso xexo entsombanweni wa muganga. Kambe, xana tsima rolero lerikulu a ri ta sungurisiwa ku yini, hikuva mintlawa leyi hundzuluxelaka tindzimi leti a yi nga vumbiwanga khale ngopfu naswona a ku ri ni vahundzuluxeri lava nga tatiki ni xandla?

Endzhaku ko kambisisa timhaka, Huvo leyi Fumaka yi pfumele leswaku va tirha swin’we laha mintlawa ya vahundzuluxeri va Xicroatia, Ximakedoniya ni Xiserbia a yi ta khomisana swinene xisweswo yi vuyeriwa eka mintirho ya yona ni le ka swiringanyeto swa yona. Ntlawa wa le Croatia a wu fanele wu rhangela.

Siku Ra Ntsako Lowukulu

Timbhoni ta Yehovha ta le matikweni ya Balkan a ti nge ri rivali siku ra July 23, 1999. Ntlhandlamano wa Mintsombano ya Muganga ya “Rito Ra Xikwembu Ra Vuprofeta” a a yi fanele yi khomiwa hi nkarhi wun’we eBelgrade, eSarajevo (eBosnia-Herzegovina), eSkopje ni le Zagreb. Swi teke nkarhi leswaku ku tiyisekiwa loko ntsombano wu ta khomeriwa eBelgrade, hikuva loko masocha ya NATO ma ri karhi ma hlasela hi tibomo, ku khoma minhlangano ya le rivaleni a swi nga pfumeleriwi. Wa nga vona ndlela leyi vamakwerhu a va tsake ha yona loko va twa leswaku a va ta kota ku hlangana endzhaku ko heta tin’hweti va nga tiyiseki leswaku ntsombano lowu wu ta va kona kumbe a wu nge vi kona! Hambiswiritano, va vone leswi a va nga swi langutelanga.

Hi Ravuntlhanu nindzhenga, ku endliwe xitiviso xo hlawuleka emintsombanweni yoleyo hinkwayo ya mune. Vapfhumba va 13 497 a va langutele leswi va nga ta byeriwa swona. Loko xivulavuri xi hetelele xi humese Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki hi Xicroatia ni hi Xiserbia xi tlhela xi byela vayingiseri leswaku vuhundzuluxeri bya Ximakedoniya a byi ri karhi byi hundzuluxeriwa, vapfhumba a va ha tikhomanga. Xivulavuri a xi swi kotanga no heta xitiviso xa xona hikwalaho ka leswi ku phokoteriweke ngopfu. Entsombanweni wa le Sarajevo, vayingiseri hinkwavo lava a va hlamarile hi ku helela va lo na swi pfuketana va ku whii, hikwalaho ko hlamala. Endzhaku ka sweswo va phokotele nkarhi wo leha. Vanhu vo tala a va xiririka mihloti ya ntsako eBelgrade, naswona xivulavuri xi kavanyetiwe hi vayingiseri lava a va tshamela ku phokotela xi nga si heta no endla xitiviso. Hakunene un’wana ni un’wana a a tsakile!

Nyiko leyi a yi ri ya nkoka swinene hikuva Timbhoni ta Yehovha a ti ri ni timfanelo to kandziyisa ta vuhundzuluxeri bya Bibele hi Xicroatia ni hi Xiserbia. Xisweswo Vuhundzuluxeri Bya Misava Leyintshwa Bya Matsalwa Ya Vukreste Ya Xigriki bya Xicroatia byi hlanganisiwe ni Matsalwa ya Xiheveru ya ririmi rero, ku va Bibele yin’we, kutani ku endliwa sweswo ni hi ririmi ra Xiserbia. Ku tlula kwalaho, Bibele ya Xiserbia yi kandziyisiwe hi matsalelo ya Xirhoma ni ya Xicyrillic.

Loko va nkhensa mikateko hinkwayo ni nkongomiso lowu va wu kumeke, vanhu va Yehovha le matikweni ya Balkan va pfumelelana swinene ni marito ya Davhida lama nge: “Hambiloko ndzi famba enkoveni wa ndzhuti lowukulu, a ndzi chavi nchumu xo biha, hikuva [Yehovha] u na mina.” Ku nga khathariseki maxangu hinkwawo lawa va hambetaka va langutana na wona, va tiyimisele ku endla ‘ntsako wa Yehovha wu va khokholo ra vona.’—Pisalema 23:4; Nehemiya 8:10.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]

Ntlawa wo sungula wa vahuweleri va le Maribor ni le Slovenia, wu ri karhi wu chumayela ensin’wini ya le kule