Xana Mimoya Yo Biha Hi Yona Yi Vangaka Hasahasa?

“Misava yi pfilunganyekile swinene naswona swi vonaka onge mimoya yo biha yi tiyimisele ku heta vanhu hi ku vanga makhombo.”—Jean-Claude Souléry, mutsari wa mahungu.

‘Leswi munhu a titwaka a nga ri na wona matimba ya ku tisirhelela, swi n’wi endla a vona onge ku ni moya wo karhi wo biha lowu nga ni matimba ku n’wi tlula lowu vangaka makhombo.’—Josef Barton, n’wamatimu.

KHOMBO leri chavisaka leri humeleleke hi September 11, 2001, ra ku hlasela ka matherorisi, ri endle leswaku vo tala va sungula ku languta vutomi hi ndlela yin’wana. Loko a tsala eka Financial Times ya le Nghilandhi, Michael Prowse u te: “A xi kona xihari lexi nga endlaka nsele wo fana ni lowu.” Muhleri wa New York Times u vule leswaku handle ka makungu lama endliweke malunghana ni nhlaselo lowu, “i swa nkoka ku xiya ku dzika ka rivengo leri vangeke nhlaselo wolowo. I rivengo leri honisaka tindlela leti tolovelekeke to lwa nyimpi, leri nga riki na ntwela-vusiwana, leri nga laviki ntwanano.”

Vanhu va vukhongeri byo hambana-hambana va sungule ku anakanya leswaku makhombo lawa ma vangiwe hi moya wo karhi wo biha. N’wamabindzu wa le Sarajevo loyi a voneke khombo leri chavisaka, leri vangiweke hi ku vengana ka tinxaka le Bosnia, u te: “Endzhaku ka lembe ku sukela loko nyimpi ya le Bosnia yi herile, ndzi sungule ku kholwa leswaku Sathana hi yena a vangeke khombo leri. Vanhu lava a va hlangane nhloko hakunene.”

Loko a vutisiwa leswaku wa pfumela leswaku Diyavulosi u kona, n’wamatimu Jean Delumeau u te: “Ndzi nga ala njhani leswaku muvangi wa leswo biha u kona kasi ndza swi vona leswi humelelaka ni leswi humeleleke ku sukela loko ndzi velekiwile: Nyimpi ya vumbirhi ya misava leyi dlayeke vanhu lava tlulaka 40 wa timiliyoni; ku xanisiwa ka vanhu ekampeni ya le Auschwitz ni ku dlayiwa ka vanhu etikampeni; ku herisiwa ka rixaka eCambodia; ku dlayeteriwa ka vanhu hi tihanyi emfun’weni wa le Ceauşescu; ku xanisiwa ka vanhu loku simekiweke hi mfumo etindhawini to tala emisaveni hinkwayo. Makhombo ya kona, ku hlayela wona i ku xurha. . . . Kutani ndza pfumela leswaku hi ta va hi tiyisile loko hi vula leswaku swiendlo swo tano i swa ‘Diyavulosi,’ ku nga ri swona leswi vangiwa hi Diyavulosi la nga ni timhondzo ni la avaneke masondzo hi le xikarhi, kambe hi Diyavulosi loyi a nga moya wo biha lowu kucetelaka vanhu emisaveni.”

Ku fana na Jean Delumeau, vanhu vo tala va vula leswaku swilo leswi tsemaka nhlana, leswi endlekaka exikarhi ka vanhu, ku sukela endyangwini ku ya emisaveni hinkwawo, swi vangiwa hi “Diyavulosi.” Kambe, xana leswi swi vula yini? Xana makhombo yo tano ma vangiwa hi mimoya yo karhi yo biha, kumbe mimoya yo biha leyi hi yona yi kucetelaka vanhu leswaku va endla vugevenga lebyi biheke swinene ku tlula vubihi lebyi tolovelekeke bya munhu? Xana mimoya yoleyo yi kongomisiwa hi muvangi lonkulu wa vubihi—ku nga Sathana Diyavulosi?

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 3]

Children: U.S. Coast Guard photo