“Hlayisani Ku Tikhoma Ka N’wina Ku Ri Kunene Exikarhi Ka Matiko”

“Xiximani vanhu va mixaka hinkwayo, rhandzani nhlengeletano ya vamakwenu hinkwayo.”—1 PETRO 2:17.

1, 2. (a) Mutsari wa phepha-hungu u vule yini malunghana ni Timbhoni ta Yehovha? (b) Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti lwela ku hlayisa milawu leyi tlakukeke ya mahanyelo?

EMALEMBENI yo hlayanyana lama hundzeke, mutsari wa phepha-hungu wa le Amarillo, eTexas, le U.S.A., u endzele tikereke to hambana-hambana endhawini yoleyo kutani a vika leswi a swi voneke. U tsakisiwe hi ntlawa wun’wana lowu a wu hambanile ni leyi yin’wana. U te: “Ndzi ye emintsombanweni ya Timbhoni ta Yehovha ya lembe na lembe kanharhu eAmarillo Civic Center. Loko ndzi ri na tona a ndzi kalanga ndzi vona ni un’we a lumeka sigarete, a pfula xikotela xa byalwa kumbe a rhuketela. A a ti base ngopfu, ti tlhela ti tikhoma kahle, ti ambale kahle, ku ri ntshungu wa kahle lowu ndzi nga si tshamaka ndzi hlangana na wona.” Hakanyingi ku kandziyisiwe tinhlamuselo leti fanaka ni teto malunghana ni Timbhoni ta Yehovha. Ha yini hakanyingi Timbhoni ti bumabumeriwa hi vanhu lava nga riki Timbhoni?

² Hi ntolovelo, vanhu va Xikwembu va bumabumeriwa hikwalaho ka mahanyelo ya vona lamanene. Hambileswi mahanyelo ma nga le ku hohlokeni emisaveni, Timbhoni ta Yehovha ti teka milawu leyi tlakukeke ya mahanyelo yi ri leyi bohaka, yi ri xiphemu xa vugandzeri bya tona. Ta swi tiva leswaku mahanyelo ya tona ma khumba vito ra Yehovha ni ra vamakwavo va tona lava nga Vakreste, nileswaku mahanyelo ya tona lamanene ma seketela ntiyiso lowu ti wu chumayelaka. (Yohane 15:8; Tito 2:7, 8) Kutani, a hi voneni ndlela leyi hi nga hlayisaka mahanyelo ya hina lamanene ha yona, xisweswo hi hambeta hi hlayisa vito lerinene ra Yehovha ni ra Timbhoni ta yena ni ndlela leyi hi vuyeriwaka ha yona loko hi endla tano.

Ndyangu Wa Vakreste

3. Xana mindyangu ya Vakreste yi fanele yi sirheleriwa eka yini?

³ Xiya mahanyelo ya hina endyangwini. Buku leyi nge Die Neuen Inquisitoren: Religionsfreiheit  und Glaubensneid (Vakonanisi Lavantshwa: Ntshunxeko Wa Vukhongeri Ni Mavondzo Ya Vukhongeri), leyi tsariweke hi Gerhard Besier na Erwin K. Scheuch, yi ri: “Eka [Timbhoni ta Yehovha] ndyangu i nchumu lowu faneleke wu sirheleriwa swinene.” Mhaka yoleyo i ntiyiso naswona namuntlha ku ni makhombo yo tala lawa ndyangu wu faneleke wu sirheleriwa eka wona. Ku ni vana lava nga “yingisiki vatswari” ni vanhu lavakulu lava nga “riki na xinakulobye xa ntumbuluko” kumbe “lava nga tikhomiki.” (2 Timotiya 3:2, 3) Emindyangwini vatekani va lwa, vatswari va khoma vana va vona hi ndlela yo biha kumbe va nga vi na mhaka na vona, naswona vana va xandzuka, va tirhisa swidzidzirisi hi ndlela yo biha ni ku tikhoma hi ndlela yo biha kumbe va baleka ekaya. Leswi hinkwaswo swi vangiwa hi nkucetelo lowu onhaka wa ‘moya wa misava.’ (Vaefesa 2:1, 2) Hi fanele hi sirhelela mindyangu ya hina eka moya wolowo. Njhani? Hi ku yingisa ndzayo ni nkongomiso wa Yehovha lowu kongomisiweke eka swirho swa ndyangu.

4. Hi byihi vutihlamuleri lebyi swirho swa ndyangu wa Vakreste swi nga na byona eka van’wana endyangwini?

⁴ Mimpatswa ya Vakreste yi xiya leswaku yi fanele yi enerisa swilaveko swa mintlhaveko, swa moya ni swa nyama swa munghana wa yona wa vukati. (1 Vakorinto 7:3-5; Vaefesa 5:21-23; 1 Petro 3:7) Vatswari lava nga Vakreste va ni vutihlamuleri lebyikulu eka vana va vona. (Swivuriso 22:6; 2 Vakorinto 12:14; Vaefesa 6:4) Naswona loko vana va ri karhi va kula emakaya ya Vakreste, na vona va dyondza leswaku va ni vutihlamuleri. (Swivuriso 1:8, 9; 23:22; Vaefesa 6:1; 1 Timotiya 5:3, 4, 8) Leswaku va hetisisa vutihlamuleri bya ndyangu swi lava matshalatshala, ku tiyimisela ni moya wa rirhandzu ni ku tikarhata. Hambiswiritano, loko swirho hinkwaswo swa ndyangu swi hetisisa vutihlamuleri bya swona lebyi Xikwembu xi swi nyikeke byona, kutani swi ta va mpfuno lowukulu eka van’wana endyangwini ni le vandlheni. Xa nkoka ngopfu, va fundzha Musunguri wa ndyangu, ku nga Yehovha Xikwembu.—Genesa 1:27, 28; Vaefesa 3:15.

 Xinakulobye Xa Vakreste

5. Hi vuyeriwa hi yini eka xinakulobye xa hina ni Vakreste-kulorhi?

⁵ Leswi hi nga Vakreste, hi ni vutihlamuleri eka vapfumeri-kulorhi evandlheni ni le ka lava va vumbaka ‘nhlengeletano hinkwayo ya vamakwerhu emisaveni.’ (1 Petro 5:9) Vuxaka bya hina evandlheni i bya nkoka eka vumoya bya hina. Loko hi hlanganile ni Vakreste-kulorhi, va hi khutaza ni ku hi wundla hi swakudya swa moya leswi humaka eka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45-47) Loko hi ri ni swiphiqo, hi nga ya eka vamakwerhu leswaku va hi nyika xitsundzuxo xa vutlhari lexi sekeriweke eka misinya ya milawu ya Matsalwa. (Swivuriso 17:17; Eklesiasta 4:9; Yakobo 5:13-18) Loko hi ri eku pfumaleni, vamakwerhu va hina a va hi lahli. Hakunene i nkateko ku va xirho xa nhlengeletano ya Xikwembu!

6. Xana Pawulo u swi kombise njhani leswaku hi ni vutihlamuleri eka Vakreste van’wana?

⁶ Hambiswiritano, evandlheni hi yela ku ya khutaziwa; ni ku khutaza van’wana. Entiyisweni, Yesu u te: “Ku nyika swi tisa ntsako lowukulu ku tlula ku amukela.” (Mintirho 20:35) Muapostola Pawulo u kandziyise moya wo nyika loko a tsala a ku: “A hi khomeni swi tiya exitivisweni xa le rivaleni xa ntshembo wa hina handle ko tsekatseka, hikuva la tshembiseke wa tshembeka. Naswona a hi khathalelaneni leswaku hi khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene, hi nga fularheli ku hlengeletana ka hina, hilaha ku nga ntolovelo wa van’wana, kambe hi khutazana, naswona hi endla tano hilaha ku engetelekeke ngopfu tanihi leswi mi vonaka siku ri tshinela.”—Vaheveru 10:23-25.

7, 8. Hi swi kombisa njhani leswaku hi ni moya wo hanana evandlheni ni le ka Vakreste lava nga ematikweni man’wana?

⁷ Loko hi hlamula evandlheni kumbe hi endla swin’wana enhlanganweni, hi endla ‘xitiviso xa ntshembo wa hina.’ Ku endla sweswo hakunene swa va khutaza vamakwerhu. Nakambe ha va khutaza loko hi bula na vona loko nhlangano wu nga si sungula ni loko wu herile. Wolowo i nkarhi lowu hi nga tiyisaka lava tsaneke, hi chavelela lava tshikilelekeke ni ku chavelela lava vabyaka. (1 Vatesalonika 5:14) Vakreste va xiviri va swi endla sweswo, hi yona mhaka vo tala lava taka ro sungula eminhlanganweni ya hina va tsakisiwaka hi rirhandzu leri va ri vonaka eka hina.—Pisalema 37:21; Yohane 15:12; 1 Vakorinto 14:25.

⁸ Hambiswiritano, rirhandzu ra hina a ri heleli evandlheni ra ka hina ntsena. Hi ri kombisa ni le ka nhlengeletano ya vamakwerhu emisaveni hinkwayo. Hi xikombiso, hi yona mhaka ku ri ni bokisi ra munyikelo wa Mali ya Holo ya Mfumo eHolweni yin’wana ni yin’wana ya Mfumo. Holo ya hina ya Mfumo yi nga ha va yi ri exiyin’weni lexinene, kambe ha swi tiva leswaku magidi ya Vakreste-kulorhi ematikweni man’wana a va na ndhawu leyi faneleke yo hlanganyela eka yona. Loko hi nyikela Mali ya Holo ya Mfumo, hi kombisa rirhandzu ra hina eka vanhu vo tano hambiloko hi nga va tivi hi nyama.

9. I yini lexi kahle-kahle xi endlaka Timbhoni ta Yehovha ti rhandzana?

⁹ Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti rhandzana? Hikuva, Yesu u ti lerise leswaku ti rhandzana. (Yohane 15:17) Naswona ndlela leyi ti rhandzanaka ha yona i vumbhoni bya leswaku moya wa Xikwembu wa tirha eka tona ha un’we-un’we ni loko ti hlanganile. Rirhandzu i ‘mbhandzu wa moya.’ (Vagalatiya 5:22, 23) Leswi Timbhoni ta Yehovha ti dyondzaka Bibele, ti yaka eminhlanganweni ya Vukreste ni ku khongela nkarhi hinkwawo eka Xikwembu, rirhandzu ro va tshamelo maxelo eka tona hambileswi ti hanyaka emisaveni leyi ‘rirhandzu ra vo tala ri holeke.’—Matewu 24:12.

Ku Hanyisana Ni Vanhu Va Misava

10. Hi byihi vutihlamuleri lebyi hi nga na byona eka vanhu lava hi hanyaka na vona?

¹⁰ Loko Pawulo a vulavula hi ‘xitiviso xa le rivaleni xa ntshembo wa hina’ swi hi tsundzuxa hi vutihlamuleri byin’wana bya hina. Xitiviso lexi xa le rivaleni xi katsa ntirho wo chumayela mahungu lamanene eka lava va nga si vaka vamakwerhu va hina lava nga Vakreste. (Matewu 24:14; 28:19, 20; Varhoma 10:9, 10, 13-15) Ku chumayela ko tano i ndlela yin’wana yo hanana. Ku chumayela swi lava nkarhi, matimba, ku lunghiselela, ku ti toloveta ni mali. Kambe, Pawulo u tlhele a tsala a ku: “Eka Magriki swin’we ni le ka Vabarbara, eka lavo tlhariha swin’we ni le ka swihunguki ndzi ni nandzu: kutani ndzi ni mapfundza yo vula mahungu  lamanene ni le ka n’wina kwalaho Rhoma.” (Varhoma 1:14, 15) Ku fana na Pawulo, hi fanele hi pfula xandla loko hi ri karhi hi hakela “nandzu” lowu.

11. Hi yihi misinya ya milawu yimbirhi ya Matsalwa leyi lawulaka vuxaka bya hina ni misava, kambe i yini leswi hi swi tivaka?

¹¹ Xana hi ni vutihlamuleri byin’wana eka lava nga riki vapfumeri-kulorhi? Ina. Ha swi tiva leswaku “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo homboloka.” (1 Yohane 5:19) Ha swi tiva leswaku Yesu u vule leswi hi vadyondzisiwa vakwe: “A hi xiphemu xa misava, tanihi leswi mina ndzi nga riki xiphemu xa misava.” Hambiswiritano, hi hanya emisaveni, hi tihanyisa hi yona, naswona hi kuma mpfuno eka yona. (Yohane 17:11, 15, 16) Kutani hi ni vutihlamuleri eka vanhu lava hi hanyaka na vona. I vamani? Muapostola Petro u xi hlamurile xivutiso xexo. Emahlweninyana ka ku lovisiwa ka Yerusalema, u tsalele Vakreste va le Asia Minor papila, naswona rungula leri nga epapileni rero ri hi pfuna ku va ni vuxaka lebyi ringaniseriweke ni misava.

12. Xana Vakreste i “valuveri ni vatshami va nkarhinyana” hi ndlela yihi naswona va fanele va papalata yini?

¹² Xo sungula, Petro u te: “Varhandziwa, ndza mi khongotela tanihi valuveri ni vatshami va nkarhinyana leswaku mi papalata ku navela ka nyama, loku hambetaka ku lwa ni moya-xiviri.” (1 Petro 2:11) Vakreste va ntiyiso i “valuveri ni vatshami va nkarhinyana” hi tlhelo ra moya hikuva nchumu lowu va languteke eka wona ntsena i ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki—vanhu lava totiweke hi moya va ta hanya etilweni kasi “tinyimpfu tin’wana” ti ta hanya emisaveni ya paradeyisi ya nkarhi lowu taka. (Yohane 10:16; Vafilipiya 3:20, 21; Vaheveru 11:13; Nhlavutelo 7:9, 14-17) Kambe, xana ku navela ka nyama i yini? Leswi swi katsa swilo swo fana ni ku navela ku fuma, ku navela xikhundla, ku navela loko biha ka rimbewu ni ku navela loku hlamuseriweke tanihi “mona” ni “ku tshwa.”—Vakolosa 3:5; 1 Timotiya 6:4, 9; 1 Yohane 2:15, 16.

13. Ku navela ka nyama ‘ku hambeta ku lwa ni moya-xiviri wa hina’ hi ndlela yihi?

¹³ Hakunene ku navela ko tano ku ‘hambeta ku lwa ni moya-xiviri wa hina.’ Ku herisa vuxaka bya hina ni Xikwembu xisweswo ku veka ntshembo wa hina wa Vukreste (“moya-xiviri” kumbe vutomi bya hina) ekhombyeni. Hi xikombiso, loko hi hlakulela ku navela swilo leswo homboloka, xana hi nga tinyikela njhani tanihi “xitlhavelo lexi hanyaka, xo kwetsima ni lexi amukelekaka eka Xikwembu”? Loko hi wela entlhan’wini wa ku rhandza swilo leswi vonakaka, xana hi nga vula leswaku hi ‘lava mfumo ku sungula’? (Varhoma 12:1, 2; Matewu 6:33; 1 Timotiya 6:17-19) Ndlela leyinene i ku landzela xikombiso xa Muxe, hi fularhela swilo leswi yengaka swa misava, kutani hi rhangisa ntirho wa Yehovha evuton’wini bya hina. (Matewu 6:19, 20; Vaheveru 11:24-26) Sweswo i swa nkoka naswona swi nga endla leswaku hi va ni vuxaka lebyi ringaniseriweke ni misava.

‘Hlayisa Ku Tikhoma Lokunene’

14. Ha yini hina Vakreste hi lwela ku hlayisa ku tikhoma hi ndlela leyinene?

¹⁴ Nkongomiso wun’wana wa nkoka wu kumeka eka marito ya Petro lama landzelaka: “Hlayisani ku tikhoma ka n’wina ku ri kunene exikarhi ka matiko, leswaku, eka leswi va mi lumbetaka ha swona onge hi loko mi ri vaendli va leswo biha, va dzunisa Xikwembu hi siku ra ku kambela ka xona hikwalaho ka mintirho leyinene ya n’wina leyi va nga timbhoni leti yi voneke hi mahlo.” (1 Petro 2:12) Leswi hi nga Vakreste, hi lwela ku va xikombiso lexinene. Exikolweni ha tikarhata swinene. Entirhweni, ha gingiriteka naswona ha tshembeka—hambiloko muthori wa hina a vonaka a nga anakanyeli. Endyangwini lowu nga riki na vukhongeri byin’we, wanuna kumbe wansati la nga Mbhoni u endla matshalatshala lamakulu leswaku a landzela misinya ya milawu ya Vukreste. A swi olovi minkarhi hinkwayo, kambe ha swi tiva leswaku mahanyelo ya hina lama nga xikombiso lexinene ma tsakisa Yehovha naswona hakanyingi ma endla leswaku ku va ni vuyelo lebyinene eka lava nga riki Timbhoni.—1 Petro 2:18-20; 3:1.

15. Hi swi tivisa ku yini leswaku vanhu vo tala va yi xiya milawu leyi tlakukeke ya mahanyelo ya Timbhoni ta Yehovha?

¹⁵ Ku humelela ka Timbhoni ta Yehovha to tala eku hlayiseni ka milawu leyi nga xikombiso lexinene ku voniwa eka tinhlamuselo leti vulavulaka ha tona leti kandziyisiweke etibukwini to karhi emalembeni lama hundzeke. Hi xikombiso, Il Tempo ya le Italiya yi vike leswi: “Vanhu  lava tirhaka ni Timbhoni ta Yehovha va ti hlamusela ti ri vatirhi lava tshembekaka, ta khorwiseka hi leswi ti swi pfumelaka lerova ti lawuriwa hi swona; nilokoswiritano, ti fanele ti xiximiwa hikwalaho ka mahanyelo ya tona lamanene.” Herald ya le Buenos Aires, eArgentina, yi te: “Malembe hinkwawo Timbhoni ta Yehovha ti tikombise ti ri vanhu lava tirhaka hi matimba, lava tiyimiseleke, lava nga ni vuxiyaxiya tlhelo vaaka-tiko lava chavaka Xikwembu.” Sergei Ivanenko, xidyondzi xa le Rhaxiya xi te: “Emisaveni hinkwayo Timbhoni ta Yehovha ti tiviwa ti ri vanhu lava namarhelaka nawu swinene naswona ngopfu-ngopfu ti tiviwa hi ku hakela ka tona swibalo hi ku tshembeka.” Mufambisi wa rivala ra mintlangu eZimbabwe leri tirhisiwaka hi Timbhoni ta Yehovha loko ti ri ni ntsombano u te: “Ndzi vone Timbhoni tin’wana ti rhwalela maphepha ti tlhela ti basisa swihambukelo. Timbala ta mintlangu ti siyiwa ti base swinene. Vantshwa va n’wina va ni nawu. Ndzi navela onge loko misava hinkwayo a yi lo tala hi Timbhoni ta Yehovha.”

Ku Titsongahata Ka Vukreste

16. Hi byihi vuxaka lebyi hi nga na byona ni valawuri va misava, naswona ha yini?

¹⁶ Petro u tlhela a vulavula hi vuxaka bya hina ni valawuri va misava. U ri: “Hikwalaho ka Hosi tivekeni ehansi ka xivumbiwa xin’wana ni xin’wana lexi nga munhu: hambi eka hosi leyi tlakukeke kumbe eka tindhuna-nkulu, leti rhumiweke hi yona leswaku ti xupula vaendli va leswo biha kambe ti dzunisa vaendli va leswinene. Hikuva ku rhandza ka Xikwembu, i ku va mi miyeta mavulavulelo yo pfumala vutivi ya vanhu lava nga anakanyiki, hi ku endla ka n’wina leswinene.” (1 Petro 2:13-15) Ha byi tlangela vuyelo lebyi hi byi kumaka eka hulumendhe leyi hlelekeke, naswona hi ku kongomisiwa hi marito ya Petro, hi yingisa milawu ya yona hi tlhela hi hakela swibalo. Hambileswi hi yi tivaka mfanelo ya tihulumendhe leyi ti yi nyikiweke hi Xikwembu ya leswaku ti xupula lava tlulaka nawu, hi titsongahatela valawuri va misava “hikwalaho ka Hosi.” Sweswo i ku rhandza ka Xikwembu. Ku tlula kwalaho, a hi lavi ku tisa xisandzu evitweni ra Yehovha hi ku xupuriwa hikwalaho ko tlula nawu.—Varhoma 13:1, 4-7; Tito 3:1; 1 Petro 3:17.

17. I yini lexi hi nga tiyisekaka ha xona loko “vanhu lava nga anakanyiki” va hi kaneta?

¹⁷ Khombo ra kona, “vanhu [van’wana] lava nga anakanyiki” lava nga valawuri va hi xanisa kumbe va hi kaneta hi tindlela tin’wana—to tanihi ku endla matsima yo hi onha vito. Hambiswiritano, hi nkarhi lowu faneleke wa Yehovha, minkarhi hinkwayo mavunwa ya vona ma paluxiwa ni “mavulavulelo [ya vona] yo pfumala vutivi” ma xaxisiwa. Matimu ya hina ya mahanyelo ya Vukreste ma swi kombisa kahle leswaku i vamani va vulavulaka ntiyiso. Hi yona mhaka leyi hakanyingi vatirhela-mfumo lava tshembekaka va hi bumabumelaka leswaku hi vaendli va leswinene.—Varhoma 13:3; Tito 2:7, 8.

Mahlonga Ya Xikwembu

18. Tanihi Vakreste, hi nga swi papalata njhani ku tirhisa ntshunxeko wa hina hi ndlela yo biha?

¹⁸ Sweswi Petro wa tsundzuxa: “Vanani vanhu lava ntshunxekeke, mi hlayisa ntshunxeko wa n’wina tanihi mahlonga ya Xikwembu.” (1 Petro 2:16; Vagalatiya 5:13) Namuntlha, vutivi bya hina bya ntiyiso wa Bibele byi hi ntshunxa eka tidyondzo ta vukhongeri bya mavunwa. (Yohane 8:32) Ku tlula kwalaho, hi ni lunghelo ro tihlawulela. Hambiswiritano, a hi tirhisi ntshunxeko wa hina hi ndlela yo biha. Loko hi hlawula vanghana, swiambalo, ndlela yo tilunghisa, vuhungasi—hambi ku ri swakudya ni swakunwa—ha swi tiva leswaku Vakreste va ntiyiso i mahlonga ya Xikwembu, lama nga endliki ku rhandza ka wona. Hi hlawula ku tirhela Yehovha ematshan’weni yo va mahlonga ya ku navela ka hina ka nyama kumbe ya tifexeni  ni ya mimboyamelo ya misava.—Vagalatiya 5:24; 2 Timotiya 2:22; Tito 2:11, 12.

19-21. (a) Xana hi va languta njhani lava nga ni swikhundlha swa vulawuri? (b) Xana van’wana va ri kombisa njhani rirhandzu eka ‘nhlengeletano hinkwayo ya vamakwerhu’? (c) Hi byihi vutihlamuleri bya hina bya nkoka swinene?

¹⁹ Petro u ya emahlweni a ku: “Xiximani vanhu va mixaka hinkwayo, rhandzani nhlengeletano ya vamakwenu hinkwayo, chavani Xikwembu, mi xixima hosi.” (1 Petro 2:17) Leswi Yehovha Xikwembu a pfumelelaka vanhu leswaku va va ni swikhundla swo hambana swa vulawuri, hi xixima vanhu volavo hi ndlela leyi faneleke. Ha va khongelela, leswaku va nga hi siveli ku ya emahlweni ni vutirheli bya hina hi ku rhula na hi ku tinyiketela eka Xikwembu. (1 Timotiya 2:1-4) Hambiswiritano, hi ‘rhandza nhlengeletano ya vamakwerhu hinkwayo.’ Minkarhi hinkwayo hi lava ku vuyerisa vamakwerhu va Vakreste ku nga ri ku va twisa ku vava.

²⁰ Hi xikombiso, loko tiko rin’wana ra laha Afrika ri hlaseriwe hi madzolonga, ndlela ya Vukreste leyi Timbhoni ta Yehovha ti tikhomeke ha yona a yi nga fani ni ya van’wana. Phepha-hungu leri nge Reformierte Presse ra le Switzerland ri vikile: “Hi 1995, African Rights . . . yi swi kotile ku kombisa leswaku tikereke hinkwato ti hlanganyerile [eka hasahasa yoleyo] handle ka Timbhoni ta Yehovha.” Loko ta makhombo wolawo ti fika ematikweni man’wana, hi ku hatlisa Timbhoni ta Yehovha ta le Yuropa ti rhumele swakudya ni mirhi eka vamakwavo ni le ka van’wana lava nga etikweni rolero leri hlaseriweke hi nyimpi. (Vagalatiya 6:10) Ti yingise marito ya Swivuriso 3:27: “U nga tshuki u ala ku va endlela leswinene lava swi va lulameleke, loko swi ri ematimbeni ya voko ra wena ku swi endla.”

²¹ Kambe ka ha ri ni vutihlamuleri byin’wana bya nkoka byo tlula xichavo lexi hi xi kombisaka eka mulawuri wihi ni wihi ni ku tlula rirhandzu leri hi faneleke hi ri kombisa vamakwerhu. Hi byihi? Petro u te: “Chavani Xikwembu.” Hi kolota Yehovha ku tlula munhu wihi ni wihi. Sweswo i ntiyiso ku fika kwihi? Xana hi nga xi ringanisela njhani xichavo xa hina eka Xikwembu ni le ka valawuri va misava? Swivutiso leswi swi ta hlamuriwa exihlokweni lexi landzelaka.

Wa Tsundzuka Xana?

• I vutihlamuleri byihi lebyi Vakreste va nga na byona endyangwini?

• Xana hi nga wu kombisa njhani moya wo hanana evandlheni?

• Hi byihi vutihlamuleri lebyi hi nga na byona eka vanhu va misava?

• Hi byihi vuyelo lebyi vaka kona loko hi hlayisa milawu leyi tlakukeke ya mahanyelo?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

Xana mindyangu ya Vakreste yi nga va xivandla xa ntsako hi ndlela yihi?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti rhandzana?

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Xana hi nga ri kombisa rirhandzu eka vamakwerhu va hina hambiloko hi nga va tivi hi nyama?