Swivutiso Swa Vahlayi

Xana swi hoxile ku gembula hambiloko ku tirhisiwa swimalana?

Rito ra Xikwembu a ri hlamuseli ku gembula hi vuxokoxoko, kambe ri swi veka erivaleni leswaku ku gembula a swi fambisani ni misinya ya milawu ya Bibele. * Hi xikombiso, swa tiveka leswaku ku gembula ku hlohlotela makwanga. Vakreste va fanele va anakanyisisa swinene hi yinhla yoleyo yi ri yoxe, hikuva Bibele yi vula leswaku “vanhu va makwanga” va nga ka va nga yi dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu, naswona makwanga ma fanisiwa ni ku gandzela swikwembu swa hava.—1 Vakorinto 6:9, 10; Vakolosa 3:5.

Nakambe ku gembula ku hlohlotela ku tikurisa ni moya lowu nga riki wunene wo phikizana, ku navela lokukulu ko wina. Muapostola Pawulo u tsundzuxe malunghana ni ku lwisana ni swilo sweswo loko a tsala a ku: “Hi nga tshuki hi tikurisa, hi pfuxa ku phikizana, hi va ni mona eka van’wana.” (Vagalatiya 5:26) Ku tlula kwalaho, ku gembula ku hlohlotela van’wana ku tshembela eka vukholwa-hava bya ku kuma nkateko. Lava va gembulaka va va ni vukholwa-hava byo tala, leswaku va va na nkateko wo wina. Va hi tsundzuxa hi Vaisrayele lava a va nga tshembeki lava a va ‘lulamisa tafula ra xikwembu xa Nkateko ni lava tataka vhinyo leyi pfanganisiweke ya xikwembu xa ku Kunguhateriwa.’—Esaya 65:11.

Van’wana va nga ha anakanya leswaku a swi na khombo ku gembula hi swimalana loko ku tlangiwa makarati kumbe mintlangu leyi tlangeriwaka ebodweni swin’we ni maxaka kumbe vanghana. I ntiyiso, munhu la gembulaka hi swimalana swi nga endleka a nga tivoni a ri na makwanga, a nga swi voni ku ri ku tikurisa, a nga voni ku ri ku phikizana na munhu kumbe a nga tivoni a ri ni vukholwa-hava. Hambiswiritano, ku gembula ka yena ku nga va khumba njhani lava a gembulaka na vona? Lava ku gembula ku va ngheneke engatini va sungule hi ku beja hi swimalana ‘leswaku va titsakisa ntsena.’ (Luka 16:10) Leswi va swi vonaka swi ri ku titsakisa swi hundzuke nchumu wo biha eka vona.

Sweswo swi tano ngopfu-ngopfu eka vana. Vana vo tala va nyanyuriwe hi ku wina loko va beje hi swimalana naswona swi va koke rinoko lerova va beja hi mali yo tala. (1 Timotiya 6:10) Ndzavisiso wa khale lowu kandziyisiweke eUnited States hi Arizona Council on Compulsive Gambling wu tiyisekisa leswaku vo tala lava godzomberiweke hi ku gembula va va va sungule va ha ri vatsongo “hi ku beja hi swimalana loko ku ri ni mintlango kumbe loko va tlanga makarati ni vanghana kumbe maxaka.” Xiviko xin’wana xi vula leswaku “vana va sungula ku gembula ekaya, hakanyingi va tlanga makarati ni ndyangu ni vanghana.” Xiviko lexi xi ya emahlweni xi ku “30 wa tiphesente ta vana lava gembulaka va sungula va nga si va ni 11 wa malembe.” Hi ku ya hi ndzavisiso lowu nge Why Do People Gamble Too Much—Pathological and Problem Gambling, vana vo tala va kondlo-a-ndzi-dyi lava gembulaka va kuma mali ya ku beja ha yona hi vugevenga kumbe hi ku tikhoma loko biha. Lebyi i vuyelo lebyi nga tsakisi bya leswi eku sunguleni swi nga ha vonakaka swi nga ri na khombo.

Leswi hi hanyaka emisaveni leyi se yi nga ni mintlhamu ni miringo yo tala swinene, ha yini hi fanele hi tlhela hi tipeta eka yin’wana swi nga fanelanga? (Swivuriso 27:12) Ku gembula—hi ri karhi hi voniwa hi vana kumbe va nga hi voni, leswaku hi kuma swimalana kumbe mali yo tala—swi hoxa vumoya bya hina ekhombyeni naswona swi fanele swi papalatiwa. Vakreste lava hungasaka hi mintlango ya le bodweni kumbe ya makarati swi nga ha antswa loko va tsala ehansi loko va winile kumbe va titlangela kambe va nga tsali. Vakreste lava tlhariheke lava khathalaka hi vumoya bya vona ni bya vanghana va vona ni bya ndyangu wa vona va papalata ku gembula—hambi ku ri ku beja hi swimalana.

[Nhlamuselo ya le hansi]