Swivutiso Swa Vahlayi

Ha yini Bibele yi vula leswaku munhu u fanele a huwelela loko munhu un’wana a lava ku n’wi pfinya?

Munhu wihi na wihi la nga si tshamaka a weriwa hi khombo ra ku hlaseriwa hi tihanyi hi munhu la pfinyaka a nge swi twisisi kahle leswaku sweswo swi nga onha vutomi bya munhu. Mhaka yoleyo yi chavisa munhu la hlaseriweke lerova yi nga n’wi karhata vutomi bya yena hinkwabyo. * Wanhwana un’wana la nga Mukreste la hlaseriweke hi mupfinyi malembe ma nga ri mangani lama hundzeke u ri: “A ndzi nge swi koti ku hlamusela ndlela leyi a ndzi chava ha yona vusiku byebyo; ni ntshikilelo lowu a ndzi boheka ku wu hlula ku sukela hi siku rolero.” Swa twisiseka leswi vo tala va nga laviki ni ku ehleketa hi mhaka leyi yo chavisa. Kambe, nxungeto wa ku pfinyiwa i wa xiviri emisaveni leyi yo homboloka.

Bibele yi vulavula hi timhaka ta vanhu lava pfinyiweke ni ta lava poneke ku pfinyiwa leti humeleleke enkarhini lowu hundzeke. (Genesa 19:4-11; 34:1-7; 2 Samuwele 13:1-14) Kambe yi tlhela yi nyikela ndzayo malunghana ni leswi munhu a faneleke a swi endla loko munhu un’wana a lava ku n’wi pfinya. Leswi Nawu wu swi vulaka hi mhaka yoleyo swi kumeka eka Deteronoma 22:23-27. Tindzimana leti ti vulavula hi timhaka timbirhi. Eka yo sungula, wanuna u kume wanhwana emutini kutani a etlela na yena. Kambe nhwana loyi a nga huwelelanga a kombela mpfuno. Hikwalaho, ku kumeke leswaku u ni nandzu hi “ku va a nga huwelelanga emutini.” Loko a a huwelerile, vanhu va le kusuhi a va ta va va n’wi lamulerile. Eka mhaka ya vumbirhi, wanuna u kume wanhwana enhoveni, “a n’wi khoma a etlela na  yena.” Wanhwana u ringetile ku tilwela hi ku va u “huwelerile kambe a ku nga ri na munhu wa ku n’wi ponisa.” Ku hambana ni lowo sungula, wanhwana loyi a a nga pfumelelani ni leswi a swi endliwa hi muhlaseri wa yena. U lwisane na yena, a huwelela a lava mpfuno, kambe a hluriwa. Ku huwelela ka yena ku kombise leswaku u hlaseriwe a nga swi lavi; kutani a a nga ri na nandzu.

Hambileswi namuntlha Vakreste va nga riki ehansi ka Nawu wa Muxe, misinya ya milawu leyi boxiweke kwalaho yi va nyika nkongomiso. Mhaka leyi nga laha henhla yi kandziyisa nkoka wa ku nga pfumeli ni wa ku huwelela u lava mpfuno. Ku huwelela loko munhu a lava ku ku pfinya swa ha tekiwa swi ri mhaka ya vutlhari. Munhu un’wana loyi a nga ni vutshila eku siveleni ka vugevenga u te: “Loko wansati a hlaseriwa, tlhari ra yena lerikulu ngopfu ka ha ri ku huwelela.” Ku huwelela ka wansati ku nga ha endla leswaku van’wana va ta va ta n’wi lamulela, kumbe ku nga ha chavisa muhlaseri kutani a baleka. Wanhwana la nga Mukreste loyi a hlaseriweke hi mupfinyi u te: “Ndzi huwelele hilaha ndzi nga kotaka hakona, kutani a ndzi tshika. Loko a tlhela a vuya ndzi huwelerile kutani ndzi baleka. Enkarhini lowu hundzeke a ndzi tivutisa, ‘Ku huwelela ku nga ndzi pfunisa ku yini loko xihontlovila xi ndzi koka-koka xi lava ku ndzi pfinya?’ Kambe ndzi swi vonile leswaku swa pfuna!”

Hambiloko emhakeni leyi vavisaka laha wansati a hluriwaka kutani a pfinyiwa, ku lwa ka yena ni ku huwelela ka yena a lava mpfuno a hi swa hava. Ku ri na sweswo, swi kombisa leswaku u endle hinkwaswo leswi a swi koteke leswaku a lwisana ni muhlaseri wa yena. (Deteronoma 22:26) Hambiloko a pfinyiwile, a nga ha hambeta a ri ni ripfalo leri tengeke, a tixixima, naswona a nga tiyiseka leswaku u basile emahlweni ka Xikwembu. Mhaka yoleyo leyi chavisaka yi nga ha n’wi siya a vavisekile emintlhavekweni, kambe ku tiva leswaku u endle hinkwaswo leswi nga ematimbeni yakwe swi ta n’wi pfuna swinene leswaku a hlakarhela hakatsongo-tsongo.

Leswaku hi twisisa ndlela leyi Deteronoma 22:23-27 yi tirhaka ha yona, hi fanele hi xiya leswaku mhaka leyi yo koma a yi katsi swiyimo hinkwaswo leswi nga ha vaka kona. Hi xikombiso, a yi vuli nchumu hi loko wansati la hlaseriweke a nga koti ku huwelela hileswi a nga mbheveve, a titivaleke, kumbe a nga koti ku endla nchumu hikwalaho ko chava kumbe a nga koti ku huwelela hileswi a pfariweke nomu hi voko kumbe hi nchumu wo karhi. Hambiswiritano, leswi Yehovha a kotaka ku pima timhaka hinkwato, ku katsa ni mintlhaveko, timhaka to tano u ti tamela hi ku twisisa ni hi vululami, hikuva “tindlela takwe hinkwato i vululami.” (Deteronoma 32:4) U swi tiva kahle leswi endlekeke ni matshalatshala lawa munhu la hlaseriweke a ma endleke leswaku a lwisana ni muhlaseri wa yena. Hikwalaho, munhu la hlaseriweke la nga kotangiki ku huwelela kambe a endleke hinkwaswo leswi a swi koteke, a nga siya timhaka emavokweni ya Yehovha.—Pisalema 55:22; 1 Petro 5:7.

Hambiswiritano, vavasati van’wana lava nga Vakreste lava hlaseriweke kutani va pfinyiwa va tshamela ku titwa nandzu. Loko va anakanyisisa hi leswi humeleleke, va vona onge a va fanele va endle swin’wana leswaku va sivela khombo rolero. Hambiswiritano, ematshan’weni yo tivona nandzu, vanhu vo tano va nga khongela eka Yehovha, va kombela mpfuno wa yena va tlhela va tiyiseka leswaku u ta va komba musa wa yena lowukulu wa rirhandzu.—Eksoda 34:6; Pisalema 86:5.

Hikwalaho, vavasati lava nga Vakreste lava sweswi va vavisekeke emintlhavekweni hikwalaho ka leswi va hlaseriweke hi munhu la pfinyaka, va nga tiyiseka leswaku Yehovha u ku twisisa kahle ku vava loku va langutaneke na kona. Rito ra Xikwembu ra va tiyisekisa: “Yehovha u le kusuhi ni lava va tshovekeke mbilu; ni lava va pfotlokeke emoyeni wa va ponisa.” (Pisalema 34:18) Mpfuno lowu engetelekeke wo langutana ni ntshikilelo wa vona va nga wu kuma loko va amukela nkhathalelo lowu humaka embilwini ni nseketelo wa musa wa vapfumeri-kulobye evandlheni ra Vukreste. (Yobo 29:12; 1 Vatesalonika 5:14) Ku tlula kwalaho, matshalatshala ya vanhu lava hlaseriweke yo anakanyisisa hi swilo leswi akaka ma ta va pfuna leswaku va va ni “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo.”—Vafilipiya 4:6-9.

[Nhlamuselo ya le hansi]