Ringeta Ku Languta Van’wana Hi Ndlela Leyi Yehovha A Va Langutaka Ha Yona

“Xikwembu a xi voni hi ndlela leyi munhu a vonaka ha yona.”—1 SAMUWELE 16:7.

1, 2. Xana ndlela leyi Yehovha a languteke Eliyabu ha yona yi hambana njhani ni leyi Samuwele a n’wi languteke ha yona, naswona hi dyondza yini eka leswi?

EKA lembe-xidzana ra vu-11 B.C.E, Yehovha u rhume muprofeta Samuwele leswaku a ya endla ntirho wo karhi exihundleni. U lerise muprofeta ku famba a ya endlwini ya wanuna loyi a vuriwaka Yese kutani a tota un’wana wa vana va Yese leswaku a ta va hosi ya Israyele. Loko Samuwele a vona Eliyabu mativula ya Yese, u tiyisekile leswaku a a kume loyi Xikwembu xi n’wi hlawuleke. Kambe Yehovha u te: “U nga languti ku languteka kakwe ni ku tlakuka ka xiyimo xakwe, hikuva ndzi n’wi bakanyile. Hikuva Xikwembu a xi voni hi ndlela leyi munhu a vonaka ha yona, hikuva munhu u vona ntsena leswi vonakaka ematihlweni; kambe loko ku ri Yehovha, u vona leswi mbilu yi nga swona.” (1 Samuwele 16:6, 7) Samuwele a nga swi kotanga ku vona Eliyabu hi ndlela leyi Yehovha a a n’wi vona ha yona. *

² Swa olova leswaku vanhu va languta vanhu van’wana hi ndlela leyi hoxeke. Hi tlhelo rin’wana, hi nga ha xisiwa hi vanhu lava vonakaka va languteka kahle ehandle kasi endzeni va borile. Hi hala tlhelo, hi nga ha tshamela ku va languta hi ndlela yo biha vanhu lava hi nga byi tsakeriki vumunhu bya vona kambe va ri ni mbilu leyinene.

3, 4. (a) Loko ku va ni xiphiqo exikarhi ka Vakreste vambirhi, i yini lexi un’wana ni un’wana wa vona a faneleke a tiyimisela ku xi endla? (b) Hi swihi swivutiso leswi hi faneleke hi tivutisa swona loko hi tlulane milenge ni mupfumeri-kulorhi?

³ Ku nga ha tlhekeka swiphiqo loko hi va ni matlotlo emhakeni yo avanyisa van’wana—hambi ku ri lava se hi nga ni malembe yo tala hi ri karhi hi va tiva. Kumbexana u tshame u holovisana swinene ni Mukreste loyi a a ri munghana wa wena lonkulu. Kutani ke, xana wa swi tsakela ku tlhela u kondletela vuxaka? I yini lexi nga ku pfunaka leswaku u byi kondletela?

⁴ Ha yini u nga n’wi langutisisi kahle Mukreste yoloye wa xinuna kumbe wa xisati, u xiyisisa timfanelo takwe letinene? Endla leswi u ri karhi u tsundzuka marito ya Yesu lama nge: “Ku hava munhu loyi a nga taka eka mina handle ka loko Tatana, loyi a ndzi rhumeke, a n’wi koka.” (Yohane 6:44) Kutani tivutise: ‘Ha yini Yehovha a koke munhu loyi a ta eka N’wana Wakwe? Hi tihi timfanelo letinene leti munhu loyi a nga na tona? Xana a ndzi ti honisa timfanelo leti kumbe a ndzi ti tekela ehansi? Kahle-kahle i yini lexi xi hi endleke leswaku hi va vanghana? I yini lexi endleke leswaku ndzi navela ku va munghana wa yena?’ Eku sunguleni, swi nga ha ku tikela ku vona timfanelo letinene eka yena, ngopfu-ngopfu loko u hete nkarhi wo leha u n’wi khome hi  mbilu. Hambiswiritano, leri i goza ra nkoka ro kondletela vunghana exikarhi ka n’wina. Ku kombisa ndlela leyi leswi swi nga endliwaka ha yona, a hi languteni timfanelo letinene ta vavanuna vambirhi lava hi xitalo ku vulavuriwaka hi swihoxo swa vona. I muprofeta Yonasi na muapostola Petro.

Ku Xiyisisa Yonasi

5. Hi wihi ntirho lowu a wu nyikiwe Yonasi, naswona u endle yini?

⁵ Yonasi a a ri muprofeta emfun’weni wa le n’walungwini wa Israyele, emikarhini ya Hosi Yerobuwamu wa Vumbirhi n’wana Yehowaxi. (2 Tihosi 14:23-25) Siku rin’wana, Yehovha u byele Yonasi leswaku a suka eIsrayele a ya eNinivha, ku nga ntsindza wa Mfumo wa matimba wa Asiriya. A xi ri xihi xiavelo xa yena? A ku ri ku ya tsundzuxa vanhu va le Ninivha leswaku muti wa vona lowukulu a wu ta lovisiwa. (Yonasi 1:1, 2) Ematshan’weni yo landzela nkongomiso wa Xikwembu, Yonasi u balekile! U khandziye xikepe lexi yaka eTaraxixi, ekule swinene ni le Ninivha.—Yonasi 1:3.

6. Ha yini Yehovha a hlawule Yonasi leswaku a ya eNinivha?

⁶ I yini lexi u xi tsundzukaka loko u anakanya hi Yonasi? Xana u n’wi teka a ri muprofeta loyi a nga yingisiki? Ku n’wi languta hi tlhelo rin’we swi nga ku endla leswaku u n’wi teka tano. Xana Xikwembu xi hlawule Yonasi leswaku a va muprofeta hikwalaho ka leswi a nga munhu la nga yingisiki? Swi le rivaleni leswaku a swi tano! A swi kanakanisi leswaku Yonasi a a ri ni timfanelo to karhi letinene. Anakanya hi leswi a swi endleke loko a ri muprofeta.

7. Xana Yonasi u tirhele Yehovha eIsrayele ehansi ka swiyimo swihi, naswona ku tiva sweswo swi yi khumba njhani ndlela leyi u n’wi langutaka ha yona?

⁷ Kahle-kahle Yonasi a a tirhe hi ku tshembeka eIsrayele, tiko ra vanhu lava nga yingisiki. Muprofeta Amosi, loyi a hanyeke enkarhini wa Yonasi, u hlamusele Vaisrayele va le sikwini rakwe tanihi vanhu lava hlongorisaka ntsako ni swilo leswi vonakalaka. * A ku endliwa swilo swo biha etikweni, kambe Vaisrayele a va swi ba hi makatla. (Amosi  3:13-15; 4:4; 6:4-6) Kambe, siku ni siku, Yonasi a endla ntirho wa yena wo chumayela vanhu lava, hi ku tshembeka. Loko u ri muhuweleri wa mahungu lamanene, wa swi tiva leswaku swi tika njhani ku vulavula ni vanhu lava nga tsakeriki naswona va nga laviki ku twa nchumu. Kutani ke, hambileswi hi ku tivaka ku tsana ka Yonasi, hi nga tshuki hi honisa timfanelo takwe to tanihi ku tshembeka ni ku tiyisela, loko a ri karhi a chumayela Vaisrayele vo pfumala ripfumelo.

8. Xana muprofeta la nga Muisrayele a a ta langutana ni mintlhontlho yihi eNinivha?

⁸ Xiavelo xo ya eNinivha a xi katsa ntlhontlho wun’wana lowukulu. Yonasi a a boheka ku famba tikhilomitara ta 800 hi milenge a ya emutini lowu—ku nga riendzo ro leha leri a ri ta lava nkarhi wa kwalomu ka n’hweti. Loko a ri kwalaho, muprofeta loyi a a ta boheka ku chumayela Vaasiriya lava a va tiveka va ri vanhu va tihanyi. Hakanyingi tinyimpi ta vona a ti katsa ku xanisa vanhu hi tihanyi. A va tibuma hikwalaho ka tihanyi ta vona. A swi hlamarisi leswi Ninivha a a wu vitaniwa “muti lowu halataka ngati”!—Nahume 3:1, 7.

9. Loko xidzedze lexikulu xi xungeta vatluti, hi tihi timfanelo leti Yonasi a ti kombiseke?

⁹ Leswi a a kanakana ku yingisa xileriso xa Yehovha, Yonasi u khandziye xikepe lexi n’wi yiseke ekule swinene ni xiavelo xakwe. Hambiswiritano, Yehovha a nga n’wi helelanga mbilu muprofeta wakwe kumbe ku endla malunghiselelo yo n’wi siva hi munhu un’wana. Kambe, Yehovha u endle malunghiselelo yo pfuna Yonasi leswaku a tianakanya kahle. Xikwembu xi endle leswaku ku va ni xidzedze lexikulu elwandle. Xikepe lexi rhwaleke Yonasi xi biwe hi magandlati xi ya hala ni hala. A ku sele kantsongo leswaku vanhu lava nga riki na nandzu va fa hikwalaho ka Yonasi! (Yonasi 1:4) Xana Yonasi u endle yini? Leswi a a nga lavi leswaku vanhu lava khandziyeke xikepe lexi va fa hikwalaho ka yena, Yonasi u vulavule na vona a ku: “Ndzi tlakuleni mi ndzi lahlela elwandle, lwandle ri ta miyela.” (Yonasi 1:12) A a nga ri na xivangelo xo anakanya leswaku loko vatluti lava se va n’wi cukumetile, Yehovha a a ta n’wi ponisa elwandle. (Yonasi 1:15) Hambiswiritano, Yonasi a a tiyimiserile ku fa leswaku a ponisa vatluti. Xana a hi voni timfanelo to kota xivindzi, ku titsongahata ni rirhandzu eka leswi?

10. Xana ku humelele yini endzhaku ka loko Yehovha a tlhele a nyika Yonasi xiavelo xakwe?

¹⁰ Eku heteleleni, Yehovha u n’wi ponisile Yonasi. Xana swihoxo swa Yonasi leswi a ha ku swi endlaka swi n’wi endle a nga ha faneleki ku tlhela a tirha tanihi muyimeri wa Xikwembu? Doo, Yehovha hi musa ni rirhandzu u tlhele a nyika muprofeta loyi ntirho wo chumayela vaaki va le Ninivha. Loko Yonasi a fika eNinivha, u kanye xivindzi a byela vaaki va muti lowu leswaku vubihi bya vona byi fikile ematihlweni ya Xikwembu ni leswaku muti wa vona wu ta lovisiwa endzhaku ka 40 wa masiku. (Yonasi 1:2; 3:4) Endzhaku ko twa rungula ra Yonasi ra matimba, vaaki va Ninivha va hundzukile naswona muti wa vona a wa ha lovisiwanga.

11. I yini lexi kombisaka leswaku Yonasi u kume dyondzo ya nkoka?

¹¹ Langutelo ra Yonasi a ri nga si lulama. Kambe, hi ku tirhisa xikombiso lexi twisisekaka, Yehovha u lehise mbilu, a pfuna Yonasi ku vona leswaku Yena a nga languti swa le handle ntsena. U kambisisa ni mbilu. (Yonasi 4:5-11) Ndlela leyi Yonasi a ri tsaleke hi ku tshembeka ha yona rungula rakwe, yi swi kombisa kahle leswaku u dyondze swikulu eka swiendlakalo leswi. Ku tiyimisela kakwe ku tsala swihoxo swakwe leswi nyumisaka swi kombisa leswaku a a titsongahata hakunene. A swi olovi leswaku munhu a pfumela leswaku u endle xihoxo!

12. (a) Hi swi tivisa ku yini leswaku Yesu u languta vanhu hilaha Yehovha a va langutaka hakona? (b) Xana hi khutaziwa leswaku vanhu lava hi va chumayelaka mahungu lamanene hi va languta njhani? (Vona bokisi eka tluka 18.)

¹² Endzhaku ka malembe-xidzana yo hlayanyana, Yesu Kreste u vulavule mhaka leyi khutazaka hi leswi humeleleke evuton’wini bya Yonasi. U te: “Tanihi leswi Yonasi a a ri ekhwirini ra nhlampfi  leyikulu masiku manharhu ni vusiku byinharhu, na yena N’wana wa munhu u ta va embilwini ya misava masiku manharhu ni vusiku byinharhu.” (Matewu 12:40) Loko Yonasi se a pfuxiwile eku feni, u ta twa leswaku Yesu u tshame a fanisa nkarhi lowu Yena a wu heteke a ri esirheni ni xiyimo lexi Yonasi a nga tshama a langutana na xona loko a ha ri muprofeta. Xana a hi tsaki ku tirhela Xikwembu lexi nga ma heleriki mbilu malandza ya xona loko ma endle swihoxo? Mupisalema u tsale a ku: “Kukota loko tatana a kombisa tintswalo eka vana vakwe, Yehovha u kombise tintswalo eka lava va n’wi chavaka. Hikuva yena u ku tiva kahle ku vumbeka ka hina, wa tsundzuka leswaku hi ntshuri.” (Pisalema 103:13, 14) Ina, “ntshuri” lowu—lowu katsaka vanhu lava nga hetisekangiki namuntlha—wu nga endla swo tala hi ku seketeriwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu!

Ku Anakanya Hi Petro Hi Ndlela Leyinene

13. Hi tihi timfanelo ta Petro leti munhu a nga hatlaka a tsundzuka tona, kambe ha yini Yesu a n’wi hlawurile leswaku a va muapostola?

¹³ Sweswi a hi kambisiseni xikombiso xa vumbirhi hi ku komisa, ku nga lexiya xa muapostola Petro. Loko wo komberiwa ku hlamusela Petro, xana u nga n’wi hlamusela a ri munhu wa matlotlo naswona ri la tikurisaka? Petro u tshame a tikombisa a ri munhu wo tano. Kambe, xana Yesu a a ta va a hlawule Petro leswaku a va un’wana wa vaapostola vakwe va 12 loko ku ri leswaku hakunene Petro a a ri munhu wa matlotlo kumbe la tikurisaka? (Luka 6:12-14) Doo! Yesu a nga ri na mhaka ni swihoxo sweswo kambe a a languta timfanelo letinene leti Petro a nga na tona.

14. (a) I yini lexi ku nga ha vaka ku ri xona xi endleke leswaku Petro a tala ku va wo sungula ku vulavula? (b) Ha yini hi fanele hi tlangela hikwalaho ka leswi Petro a vutiseke swivutiso swo tala?

¹⁴ Minkarhi yin’wana Petro a a ri muvulavuleri wa vaapostola lavan’wana. Van’wana va nga ha teka leswi ku ri xikombiso xa leswaku a a tikukumuxa. Kambe, xana a a swi ri tano? Vanhu van’wana va vula leswaku swi nga ha endleka leswaku Petro a a ri lonkulu eka vaapostola lavan’wana—naswona kumbexana a a ri lonkulu ni le ka Yesu hi byakwe. Loko sweswo swi ri tano, kumbexana hi swona leswi a swi endla Petro a tala ku va wo sungula ku vulavula. (Matewu 16:22) Kambe ka ha ri ni yinhla yin’wana leyi faneleke ku kambisisiwa. Petro a a rhandza swilo swa moya. Torha ra yena ro kuma vutivi ri n’wi susumetele leswaku a vutisa swivutiso. Leswi swi hi pfunile na hina. Yesu u vule marito yo tala ya risima loko a ri karhi a hlamula swivutiso swa Petro, naswona marito ya kona ma kumeka eBibeleni. Hi xikombiso, Yesu a a hlamula xivutiso xa Petro loko a kala a vulavula hi “mulanguteri wo tshembeka.” (Luka 12:41-44) Naswona anakanya hi xivutiso xa Petro lexi nge: “Hi siye swilo hinkwaswo hi ku landzela; kahle-kahle hi ta kuma yini?” Xivutiso lexi xi endle leswaku Yesu a vula xitshembiso lexi lexi tiyisaka nhlana, a ku: “Un’wana ni un’wana la siyeke tindlu kumbe vamakwavo va xinuna kumbe vamakwavo va xisati kumbe tatana kumbe manana kumbe vana kumbe masimu hikwalaho ka vito ra mina u ta nyikiwa swo tala swinene ku tlula sweswo, naswona u ta dya ndzhaka ya vutomi lebyi nga heriki.”—Matewu 15:15; 18:21, 22; 19:27-29.

15. Ha yini ku nga vuriwaka leswaku Petro a a tshembekile hakunene?

¹⁵ Petro a a ri ni mfanelo yin’wana leyinene—a a  tshembekile. Loko vunyingi bya va dyondzisiwa byi tshike ku landzela Yesu hikwalaho ka leswi a byi nga yi twisisi yin’wana ya tidyondzo ta yena, Petro hi yena a nga yimela vaapostola va 12 a ku: “Hosi, xana hi ta ya eka mani? Hi wena u nga ni marito ya vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 6:66-68) Marito lawa ma fanele ma n’wi tsakisile swinene Yesu! Hi ku famba ka nkarhi, loko ntshungu wa vakaneti wu ta wu ta khoma N’wini wa vona, vaapostola vo tala va balekile. Hambiswiritano, Petro u landzelele ntshungu a ri ekule kukondza a ya nghena exivaveni xa muprista lonkulu. Xivindzi hi xona xi n’wi susumeteleke ku endla tano. Loko Yesu a ri karhi a konanisiwa, Petro u joyine ntlawa wun’wana wa Vayuda lowu a wu ri karhi wu tinyawuxa endzilweni. Hiloko nandza un’wana wa muprista lonkulu a n’wi vona kutani a vula leswaku u tshame a n’wi vona a ri na Yesu. Ina, Petro u landzule N’wini wa yena, kambe hi nga rivali leswaku ku tshembeka ni ku khathala ka yena hi Yesu hi kona ku endleke leswaku Petro a ti kuma a ri eka xiyimo lexi lexi nga ni khombo, ku nga xiyimo lexi vo tala va vaapostola va pfumaleke xivindzi xo langutana na xona.—Yohane 18:15-27.

16. Hikwalaho ka yini swi hi pfunile ku kambisisa timfanelo letinene ta Yonasi ni ta Petro?

¹⁶ Timfanelo letinene ta Petro a ti tale ngopfu ku tlula swihoxo swakwe. Leswi swi tano na hi Yonasi. Tanihi leswi sweswi hi languteke timfanelo letinene ta Yonasi ni ta Petro ku hambana ni ndlela leyi a hi tilanguta ha yona eku sunguleni, xisweswo hi fanele hi titoloveta ku languta timfanelo letinene eka vamakwerhu va hina va moya va namuntlha. Loko hi endla tano, hi ta va ni vunakulobye lebyinene na vona. Ha yini ku ri ni xilaveko lexikulu xo endla tano?

Ku Tirhisa Dyondzo Leyi Namuntlha

17, 18. (a) Hikwalaho ka yini ku nga ha vaka ni timholovo exikarhi ka Vakreste minkarhi yin’wana? (b) Hi yihi ndzayo ya Bibele leyi yi nga hi pfunaka leswaku hi tlhantlha swiphiqo exikarhi ka hina ni vapfumeri-kulorhi?

¹⁷ Vavanuna, vavasati ni vana vo hamba-hambana hi swiyimo swa timali ni swa dyondzo swin’we ni va mindhavuko yo hambana-hambana, va gandzela Yehovha hi vun’we namuntlha. (Nhlavutelo 7:9, 10) Ina, ku ni vanhu lava nga ni vumunhu byo hambana-hambana evandlheni ra Vukreste! Tanihi leswi hi tirhelaka Xikwembu swin’we, a swi kanakanisi leswaku ku nga ha va ni ku nga twanani minkarhi yin’wana.—Varhoma 12:10; Vafilipiya 2:3.

¹⁸ Hambileswi hi swi vonaka swihoxo swa vamakwerhu, a hi swi tekeli enhlokweni. Hi ringeta ku tekelela Yehovha, loyi mupisalema a nga vula leswi ha yena loko a yimbelela: “Loko a wu languta swihoxo, Wena Yah, Oho Yehovha, i mani loyi a a ta yima?” (Pisalema 130:3) Ematshan’weni yo xopaxopa swihoxo leswi swi nga hi pandzaka hi le xikarhi, “a hi lavisiseni swilo leswi endlaka ku rhula ni swilo leswi akaka eka van’wana.” (Varhoma 14:19) Hi tikarhatela ku languta vanhu hi ndlela leyi Yehovha a va langutaka ha yona, hi nga swi tekeli enhlokweni swihoxo swa vona kambe hi languta timfanelo ta vona letinene. Loko hi endla leswi, hi ta swi kota ku “hambet[a hi] lehiselana mbilu.”—Vakolosa 3:13.

19. Boxa magoza lawa Mukreste a nga ma tekaka leswaku a lulamisa swiphiqo leswikulu.

¹⁹ Xana hi fanele hi endla yini loko ku va ni xiphiqo lexi xi tshamaka xi ri karhi xi hi dya? (Pisalema 4:4) Xana ku ni xiphiqo xo tano exikarhi ka wena ni mupfumeri-kuloni? Ha yini u nga ringeti ku tlhantlha xiphiqo xa kona? (Genesa 32:13-15) Xo sungula, vulavula na Yehovha hi xikhongelo, u kombela nkongomiso wakwe. Kutani u ya eka munhu wa kona u ri karhi u tsundzuka timfanelo takwe letinene, vulavula na yena “hi ku rhula loku fambisanaka ni vutlhari.” (Yakobo 3:13) N’wi byele leswaku u lava ku kondletela ku rhula. Tsundzuka ndzayo leyi leyi huhuteriweke: “Hatlisa emhakeni yo twa, [nonoka] emhakeni yo vulavula, [nonoka] emhakeni ya vukarhi.” (Yakobo 1:19) Xitsundzuxo xo ‘nonoka emhakeni ya vukarhi’ xi vula leswaku munhu loyi u vulavulaka na yena a nga ha endla swilo kumbe a vula xo karhi lexi xi nga ku hlundzukisaka.  Loko sweswo swi tshuka swi humelerile, kombela mpfuno eka Yehovha leswaku u kota ku tikhoma. (Vagalatiya 5:22, 23) Pfumelela makwenu a tiphofula, wena u yingisela kahle. U nga n’wi kavanyeti hambiloko u nga pfumelelani na swona swin’wana swa leswi a swi vulaka. Langutelo rakwe ri nga ha va ri hoxile, kambe yoleyo i ndlela leyi a titwaka ha yona. Ringeta ku vona xiphiqo hi ndlela leyi a xi vonaka ha yona. Leswi swi nga katsa ku ringeta ku tikamba hi ku landza leswi makwenu a swi vulaka.—Swivuriso 18:17.

20. Loko u lulamisa timholovo, hi swihi swin’wana leswi u nga swi endlaka leswaku mi rivalelana?

²⁰ Loko nkarhi wa wena wo vulavula wu fika, vulavula kahle. (Vakolosa 4:6) Byela makwenu timfanelo letinene leti u ti vonaka eka yena. Kombela ku rivaleriwa eka swilo leswi u n’wi dyoheleke swona. Loko matshalatshala ya wena ma lulamisa xiyimo, nkhensa Yehovha. Loko ma nga xi lulamisi, hambeta u kombela nkongomiso eka Yehovha, u ri karhi u lava tindlela tin’wana to endla ku rhula.—Varhoma 12:18.

21. Xana dyondzo leyi yi ku pfune njhani leswaku u languta van’wana hi laha Yehovha a va langutaka ha kona?

²¹ Yehovha u ma rhandza hinkwawo malandza yakwe. Wa swi tsakela ku hi tirhisa hinkwerhu ka hina entirhweni wakwe hambiloko hi ri ni swihoxo. Loko hi ya hi dyondza leswi engetelekeke malunghana ni ndlela leyi a va langutaka ha yona vanhu, hi ta ya hi va rhandza swinene vamakwerhu. Loko rirhandzu ra hina eka Mukreste-kulorhi se ri horile, ri nga ha pfuxetiwa. Hi ta kateka swinene loko ho tiyimisela ku languta timfanelo letinene eka van’wana—ina, hi va languta hi laha Yehovha a va langutaka ha kona!

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Nga Hlamurisa Ku Yini?

• Xana Yehovha u swi languta njhani swihoxo swa malandza yakwe yo tshembeka?

• Hi tihi timfanelo tin’wana letinene ta Yonasi ni ta Petro?

• Xana u tiyimisele ku va languta njhani vamakwenu lava nga Vakreste?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Bokisi leri nga eka tluka 18]

Anakanya Leswaku Xikwembu Xi Va Languta Njhani Vanhu Van’wana

Loko u ri karhi u anakanyisisa hi rungula ra Bibele leri vulavulaka hi Yonasi, xana u vona onge swi kona leswi u nga swi endla ku antswisa ndlela leyi u va langutaka ha yona vanhu lava u hambaka u chumayela mahungu lamanene eka vona? Va nga ha languteka va nga lavi ku twa nchumu kumbe va nga tsakeli, ku fana ni Vaisrayele, kumbe va nga ha va va ri kaneta rungula ra Xikwembu. Kambe xana Yehovha Xikwembu u va languta njhani? Hambi ku ri vanhu van’wana lava nga ni swikhundla leswi tlakukeke eka mafambiselo lawa ya swilo, va sungula ku lava Yehovha, hi laha hosi ya le Ninivha yi hundzukeke ha kona loko yi twa Yonasi a chumayela.—Yonasi 3:6, 7.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Xana u languta van’wana hi ndlela leyi Yehovha a va langutaka ha yona?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16, 17]

Yesu u kume swo karhi leswinene swo swi vula malunghana ni ntokoto wa Yonasi