Yehovha Wa Va Khathalela Vanhu Lava Tolovelekeke

XANA hi fanele ku va vanhu lava hlawulekeke swinene leswaku hi voniwa hi Xikwembu? Abraham Lincoln, muungameri wa vu-16 wa United States, u tshahiwile a ri karhi a ku: “Hosi yi tsakela vanhu lava tolovelekeke. Hi yona mhaka leyi va teleke swinene.” Vo tala va titwa onge vo va vanhu lava tolovelekeke lava nga riki nchumu. Loko u ri munhu la tolovelekeke u nga tekiwa u ri “xisiwana, kumbe wa xiyimo xa le hansi.” Hi ndlela yoleyo, rito leri nge “tolovelekeke” ri nga ha kombetela eka “ku pfumala lunghelo ro karhi kumbe xiyimo xo hlawuleka,” “ku va ehansi ka xiyimo lexi tolovelekeke,” kumbe eka “xiyimo xa vumbirhi.” I vanhu va njhani lava u tsakelaka ku va exikarhi ka vona? Xana i vanhu lava titivaka, lava sindzisaka vonelo ra vona kumbe lava tikukumuxaka? Xana a wu tsakeli ku va exikarhi ka vanhu va xinghana ni lava titsongahataka, lava tsakelaka vanhu van’wana?

Van’wana swa va tikela ku kholwa leswaku Xikwembu xa khathala hi vona, tanihi leswi ku chavisiwa ni ku hlekuriwa swi tolovelekeke emisaveni namuntlha. Muhlayi un’wana wa magazini lowu u tsale a ku: “Ndzi kulele endyangwini lowu nga rhandzaniki. A ndzi tekeriwa ehansi, ndzi vungunyiwa ni ku hlekiwa. Kutani loko ndza ha ri ntsongo a ndzi titwa ndzi nga ri nchumu. Swa ha ndzi tikela ku cinca mintlhaveko ya mina ya khale leyi ndzi hetaka matimba loko ndzi hlangana ni maxangu.” Kambe, swa ha ri kona swivangelo swa ku pfumela leswaku Xikwembu xa khathala hi vanhu lava tolovelekeke.

Xikwembu Xa Khathala Hi Vanhu Lava Tolovelekeke

Hosi Davhida u tsale a ku: “Yehovha hi lonkulu naswona u fanele a dzunisiwa swinene, naswona vukulu byakwe a byi lavisiseki.” (Pisalema 145:3) Hambiswiritano, sweswo a swi n’wi siveli Yehovha leswaku a hi khathalela hi rirhandzu ni hi musa. (1 Petro 5:7) Hi xikombiso, mupisalema u te: “Yehovha u le kusuhi ni lava va tshovekeke mbilu; ni lava va pfotlokeke emoyeni wa va ponisa.”—Pisalema 34:18.

Swilo leswi kokaka vanhu rinoko emisaveni, swo tanihi vumburhi, ndhuma kumbe rifuwo, a hi swona leswi Xikwembu xi swi tekaka swi ri swa nkoka. Nawu lowu Xikwembu xi wu nyikeke Vaisrayele wu kombisa leswaku xa khathala hakunene hi vanhu lava sweleke, vana lava pfumalaka vatswari, tinoni ni vanhu va matiko mambe. Xikwembu xi byele Vaisrayele lava khomiweke hi tihanyi aEgipta xi ku: “U nga tshuki u khoma muluveri hi tihanyi kumbe u n’wi tshikilela . . . Mi nga tshuki mi xanisa noni yihi ni yihi kumbe n’wana la nga riki na tatana. Loko mo tshuka mi n’wi xanisile, kutani a huwelela eka mina, hakunene ndzi ta twa xirilo xa yena.” (Eksoda 22:21-24) Ku engetela kwalaho, muprofeta Esaya u hlamusele ntshembo wa yena eka ndlela leyi Xikwembu xi va khathalelaka ha yona lava nga exiyin’weni xa le hansi, a ku: “U hundzuke khokholo ra la nga exiyin’weni xa le hansi, khokholo ra xisiwana emaxangwini ya xona, vutumbelo exidzedzeni, ndzhuti emun’wini, loko vukarhi bya lava tihanyi byi fana ni xidzedze ehenhla ka khumbi.”—Esaya 25:4.

Ematin’wini ya vutirheli byakwe hinkwabyo, Yesu Kreste, loyi a nga “xifaniso” xa Xikwembu, u ve xikombiso lexinene eka vadyondzisiwa va yena loko a kombisa nkhathalelo wa xiviri eka vanhu lava tolovelekeke. (Vaheveru 1:3) Loko Yesu a vona ntshungu lowu ‘vavisekeke ni ku tsalangana ku fana ni tinyimpfu leti nga riki na murisi,’ u wu ‘twele vusiwana.’—Matewu 9:36.

Nakambe xiya leswaku Yesu u hlawule vanhu va  muxaka muni leswaku va va vaapostola vakwe—u hlawule vavanuna lava a va tekiwa va ri “vanhu lava nga dyondzekangiki, lava tolovelekeke.” (Mintirho 4:13) Loko Yesu a file, valandzeri vakwe va sungule ku rhamba vanhu va mixaka hinkwayo leswaku va ta yingisela Rito ra Xikwembu. Muapostola Pawulo u tsale leswaku ‘munhu wihi ni wihi loyi a nga riki mupfumeri ni loyi a tolovelekeke’ a nga ta evandlheni ra Vukreste ivi a va mupfumeri. (1 Vakorinto 14:24, 25) Ematshan’weni yo hlawula lava xiximiwaka emisaveni hikwalaho ka swikhundlha swa vona, Xikwembu xi hlawule ku tirhisa vanhu lava tolovelekeke. Muapostola Pawulo u te: “Ma swi vona eku mi vitaneni ka xona vamakwerhu, leswaku a va talanga lava tlhariheke hi tlhelo ra nyama lava vitaniweke, a hi vo tala lava nga ni matimba, a hi vo tala va le vukosini; kambe Xikwembu xi hlawule swilo swa vuphukuphuku emisaveni leswaku xi ta va khomisa tingana vanhu vo tlhariha; naswona Xikwembu xi hlawule swilo leswi tsaneke emisaveni leswaku xi ta swi khomisa tingana swilo swo tiya; naswona Xikwembu xi hlawule swilo leswi nga riki nchumu emisaveni ni swilo leswi languteriwaka ehansi, swilo leswi nga riki kona leswaku xi ta herisa swilo leswi nga kona, ku endlela leswaku ku nga vi na nyama leyi nga ta tibuma emahlweni ka Xikwembu.”—1 Vakorinto 1:26-29.

Ni namuntlha Xikwembu xa khumbeka hakunene hi hina. Xikwembu xi rhandza leswaku “vanhu va mixaka hinkwayo va ponisiwa naswona va fikelela vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso.” (1 Timotiya 2:4) Leswi Xikwembu xi rhandzeke vanhu swonghasi lerova xi rhumela N’wana wa xona emisaveni a ta hi fela, a hi na xona xivangelo xo anakanya leswaku a xi hi rhandzi naswona a hi pfuni nchumu. (Yohane 3:16) Yesu Kreste u kombise valandzeri vakwe nkoka wa ku khoma hambi ku ri lontsongo ngopfu wa vamakwavo vakwe va moya hi ndlela leyi a va ta n’wi khoma ha yona Yesu. U te: “Mpimo lowu mi swi endleke ha wona eka un’wana wa vamakwerhu lava lavatsongo, mi swi endle ha wona ni le ka mina.” (Matewu 25:40) Ku nga khathariseki ndlela leyi misava yi nga hi tekaka ha yona, loko hi rhandza ntiyiso, hi vanhu lava hlawulekeke emahlweni ka Xikwembu.

Francisco, * ku nga n’wana wa le Brazil loyi a nga riki na tatana, u titwe hi ndlela yoleyo loko a sungula ku va munghana wa Xikwembu. U ri: “Ku tiva Yehovha ni nhlengeletano yakwe swi ndzi pfune ku hlangavetana ni mintlhaveko leyi a ndzi ri na yona ya ku nga titshembi ni ku va ni tingana. Ndzi dyondze leswaku Yehovha wa khumbeka hi un’wana ni un’wana wa hina.” Yehovha u ve Tatana wa xiviri eka Francisco.

Ku Khathala Hi Vantshwa

Yehovha wa khathala hakunene hi muntshwa un’wana ni un’wana. Kunene, hambi ha ha ri vantshwa kumbe hi dyuharile, a hi fanelanga hi titeka hi ri vo antswa ku tlula leswi hi nga xiswona. Kambe hi nga va hi ri ni vuswikoti ni timfanelo leti Xikwembu xi nga ti tirhisaka enkarhini lowu taka. Yehovha u tiva laha hi faneleke hi antswisa kona ni vuleteri lebyi hi byi lavaka leswaku a hi tirhisa hi xitalo. Hi xikombiso, xiya mhaka leyi nga eka 1 Samuwele ndzima 16. Tanihi leswi Samuwele a a vona ku ri ni vanhu van’wana lava a va vonaka va byi fanelekela swinene vuhosi bya tiko ra Israyele, Yehovha u hlamusele swivangelo swa Yena swa ku hlawula Davhida,  rikotse ra Yese, leswaku a va hosi ya Israyele enkarhini wa le ndzhaku: “U nga languti ku languteka kakwe ni ku tlakuka ka xiyimo xakwe, hikuva ndzi n’wi bakanyile [makwavo wa Davhida lonkulu]. Hikuva Xikwembu a xi voni hi ndlela leyi munhu a vonaka ha yona, hikuva munhu u vona ntsena leswi vonakaka ematihlweni; kambe loko ku ri Yehovha, u vona leswi mbilu yi nga swona.”—1 Samuwele 16:7.

Xana vantshwa namuntlha va nga tiyiseka leswaku Yehovha wa khathala ha vona hakunene? Anakanya hi Ana, nhwanyana wa le Brazil. Ku fana ni vantshwa vo tala, a a dyisiwa mbitsi hi ku vona vukanganyisi ni vuhomboloki. Kutani tata wakwe u sungule ku famba na yena ni vamakwavo va xisati eminhlanganweni ya Vukreste. Hi ku famba ka nkarhi u sungule ku tsakela leswi a a swi dyondza malunghana ni Rito ra Xikwembu. Ana u sungule ku hlaya Bibele kun’we ni tibuku tin’wana ta Vukreste a tlhela a khongela eka Yehovha Xikwembu. Hakatsongo-tsongo u ve ni vuxaka lebyinene na Xikwembu. Wa hlamusela: “A ndzi rhandza ku khandziya xikanyakanya ndzi ya exintshabyanini ekusuhi ni le kaya, ndzi languta vuxongi bya dyambu loko ri pela. Ndzi vulavule na Yehovha hi xikhongelo ndzi n’wi nkhensa hikwalaho ka musa ni ku hanana ka yena, ndzi ringeta ku phofula ndlela leyi ndzi n’wi rhandzaka ha yona. Ku tiva Yehovha Xikwembu ni swikongomelo swakwe swi ndzi nyike ku rhula ni ku titwa ndzi ri munhu.” Xana na wena wa swi ringeta ku tinyika nkarhi wo anakanyisisa hi nkhathalelo wa Yehovha wa rirhandzu?

Ina, ndlela leyi hi kuleke ha yona yi nga endla leswaku swi hi tikela ku va ni vuxaka lebyinene na Yehovha. Teka xikombiso xa Lidia. Loko a byela tata wakwe mhaka leyi yi n’wi karhataka swinene, tata wakwe u n’wi bakanyele ekule, a ku: “Tshika ku ndzi lorhela khegu.” Hambileswi a a swi vona leswaku tata wakwe u lava ku n’wi rivarisa xiphiqo lexi, Lidia u ri: “Ku dyondza Bibele swi ndzi pfunile swinene. Vumunhu lebyinene bya Yehovha byi endle leswaku ndzi n’wi rhandza swinene. Se ndzi ni Tatana wa rirhandzu ni loyi a twisisaka, loyi ndzi ntshunxekeke ku phofula mintlhaveko ya mina eka yena kun’we ni swilo leswi ndzi karhataka ngopfu. Ndzi nga heta tiawara ndzi ri karhi ndzi vulavula ni Munhu wa nkoka swinene evuakweni hinkwabyo, ndzi ri karhi ndzi tiyiseka leswaku wa ndzi yingisa.” Tindzimana ta Bibele to tanihi Vafilipiya 4:6, 7 ti n’wi pfunile leswaku a vona ndlela leyi Yehovha a khathalelaka ha yona. Ndzimana yoleyo yi ri: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.”

Mpfuno Wo Khathalela Swilaveko Swa Wena

Yehovha u kombisa ndlela leyi a khathalaka ha yona hi nandza un’wana ni un’wana wa yena ni hi vandlha rakwe ra misava hinkwayo. Hi nga kombisa rirhandzu ra hina eka Tata wa hina wa le tilweni hi ku tinyika nkarhi wo vulavula na yena. A hi fanelanga hi honisa vuxaka lebyi hi nga na byona na yena. Davhida a a anakanya hi vuxaka bya yena na Yehovha minkarhi hinkwayo. U te: “Oho Yehovha, ndzi tivise tindlela ta wena; ndzi dyondzise mintila ya wena. Ndzi fambise entiyisweni wa wena, u ndzi dyondzisa, hikuva u Xikwembu xanga xa ku ponisa. Ndzi tshembe wena siku hinkwaro.”—Pisalema 25:4, 5.

Kumbexana wa sungula ku twa leswaku u nga va ni vuxaka lebyinene na Xikwembu. Ku nga khathariseki swiphiqo leswi u nga na swona, u nga tiyiseka hi minkarhi hinkwayo leswaku La nge Henhla-henhla u ta swi kota ku ku pfuna, hi ku ya hi ku rhandza ka yena. (1 Yohane 5:14, 15) Kutani dyondza ku kongoma mhaka eswikhongelweni swa wena, u anakanya hi swiyimo ni swilaveko swa wena.

Nkoka wa ku anakanya hi swilaveko swa hina  wu kandziyisiwe exikhongelweni xa Hosi Solomoni loko ku khanguriwa tempele: “Loko ko tshuka ku va ni ndlala etikweni, loko ko tshuka ku va ni ntungu, loko ko tshuka ku va ni dyandza ni mfurho, ku va ni tinjiya ni mahele; loko nala wa vona o tshuka a va rhendzela etikweni ra tinyangwa ta vona—khombo ra muxaka wihi ni wihi ni vuvabyi bya muxaka wihi ni wihi—xikhongelo xin’wana ni xin’wana, xikombelo xin’wana ni xin’wana xa ku kombela tintswalo lexi xi nga endliwaka hi munhu wihi ni wihi kumbe hi vanhu va wena hinkwavo, ku nga Israyele, hikuva un’wana ni un’wana u tiva khombo rakwe ni ku vaviseka kakwe . . . Onge wena u nga swi twa u ri ematilweni, . . . u fanele u rivalela u tlhela u nyika un’wana ni un’wana hi ku ya hi tindlela takwe hinkwato.” (2 Tikronika 6:28-30) Ina, hi wena ntsena loyi u ‘tivaka khombo ra wena ni ku vaviseka ka wena.’ Kutani i swa nkoka swinene leswaku u anakanya hi swilaveko swa wena swa xiviri ni ku navela ka wena. Loko u endla sweswo, “[Yehovha] u ta ku nyika leswi komberiwaka hi mbilu ya wena.”—Pisalema 37:4.

Tiyisa Vuxaka Bya Wena Na Yehovha

Yehovha wa swi tsakela leswaku vanhu va va ni vuxaka lebyinene na yena. Rito ra Yena ra hi tiyisekisa: “‘Ndzi ta va tata wa n’wina, kutani n’wina mi ta va vana va mina va majaha ni va vanhwanyana,’ ku vula Yehovha wa Matimba Hinkwawo.” (2 Vakorinto 6:18) Ina, Yehovha ni N’wana wakwe va lava leswaku hi va lava humelelaka kutani hi kuma vutomi lebyi nga heriki. Swa khutaza hakunene ku tiva leswaku Yehovha u ta hi pfuna loko hi khathalela vutihlamuleri bya hina endyangwini, entirhweni ni le vandlheni ra Vukreste!

Hambiswiritano, hinkwerhu hi langutana ni minkarhi yo nonon’hwa. Vuvabyi, swiphiqo swa ndyangu, ku kuma mali yitsongo kumbe swin’wana, swi nga hi twisa ku vava. Swi nga endleka hi nga swi tivi leswaku hi ta langutana njhani ni ndzingo kumbe nxaniso wo karhi. Sathana Diyavulosi hi ku kongoma kumbe hi ndlela leyi nga kongomangiki, u vanga mintshikilelo leyi andzaka, tanihi leswi a nga mulumbeti wo homboloka, loyi a lwaka nyimpi ya moya ni vanhu va Xikwembu. Kambe ku ni munhu loyi a hi twisisaka a tlhela a hi pfuna leswaku hi hlayisa vuxaka lebyinene na Yehovha. Munhu wa kona i Yesu Kreste loyi a nga exiyin’weni lexi tlakukeke ematilweni. Ha hlaya: “Muprista lonkulu loyi hi nga na yena, a hi yena loyi a nga tsandzekaka ku hi tshandzisa eku tsaneni ka hina, kambe hi loyi a ringiweke hi tindlela hinkwato ku fana na hina, kambe yena a nga vanga na xidyoho. Hikokwalaho, a hi tshineleleni xiluvelo xa musa lowu nga faneriwiki hi ntshunxeko wo vulavula, leswaku hi ta kuma tintswalo ni musa lowu nga faneriwiki hi ta pfuneka enkarhini wa kona.”—Vaheveru 4:15, 16.

Swa chavelela hakunene ku tiva leswaku ku va ni ndhuma kumbe rifuwo a hi swona swi endlaka leswaku hi amukeleka eka Xikwembu! Hambiloko u tshikilelekile, tekelela xikombiso xa mupisalema loyi a khongeleke a ku: “Ndza xaniseka naswona ndzi xisiwana. Yehovha wa ndzi khathalela. U mupfuni wa mina ni Muponisi wa mina.” (Pisalema 31:9-14; 40:17) Tiyiseka leswaku Yehovha wa va rhandza vanhu lava titsongahataka ni lava tolovelekeke. Kunene, ‘hi nga lahlela ku vilela hinkwako ka hina eka yena hikuva wa hi khathalela.’—1 Petro 5:7.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 29]

Valandzeri vo tala va Yesu a va nga dyondzekanga naswona a va ri vanhu lava tolovelekeke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 30]

Vakreste va lwela ku va ni ripfumelo leri tiyeke

[Swifaniso leswi nga eka tluka 31]

A swi kali swi lava hi va vanhu lava hlawulekeke leswaku hi amukeriwa hi Xikwembu