Chavelela Lava Nga Ni Gome

‘Yehovha u ndzi totile leswaku ndzi chavelela hinkwavo lava rilaka.’—ESAYA 61:1, 2.

1, 2. I vamani lava hi faneleke hi va chavelela, naswona ha yini?

YEHOVHA, Xikwembu xa nchavelelo wa xiviri, u hi dyondzisa leswaku hi rila ni lava weriweke hi khombo. U hi dyondzisa leswaku hi ‘chavelela mimoya-xiviri leyi karhatekeke’ ni hinkwavo lava rilaka. (1 Vatesalonika 5:14) Ha va pfuna vagandzeri-kulorhi loko va lava ku chaveleriwa. Nakambe hi kombisa rirhandzu eka lava nga riki swirho swa vandlha, hambi ku ri lava nga si tshamaka va hi kombisa rirhandzu enkarhini lowu hundzeke.—Matewu 5:43-48; Vagalatiya 6:10.

² Yesu Kreste u hlaye xileriso xa vuprofeta lexi landzelaka a tlhela a xi tirhisa eka yena: “Moya wa Yehovha, Hosi leyi Lawulaka wu le henhla ka mina, hikwalaho ka leswi Yehovha a ndzi toteke leswaku ndzi vula mahungu lamanene eka lavo rhula. U ndzi rhume leswaku ndzi ya bohelela lava vavisekeke mbilu . . . ndzi chavelela hinkwavo lava rilaka.” (Esaya 61:1, 2; Luka 4:16-19) Vakreste lava totiweke va manguva lawa i khale va swi xiyile leswaku xileriso lexi xi tirha ni le ka vona, naswona “tinyimpfu tin’wana” ti hlanganyela na vona entirhweni wolowo ti tsakile.—Yohane 10:16.

3. Loko vanhu va vutisa leswaku “Ha yini Xikwembu xi pfumelela makhombo?” hi nga va pfunisa ku yini?

 ³ Loko vanhu va hlaseriwa hi timhangu kutani va sala va vaviseke timbilu, hakanyingi va tivutisa va ku, “Ha yini Xikwembu xi pfumelela makhombo?” Bibele yi xi hlamula kahle xivutiso lexi. Hambiswiritano, munhu la nga riki xichudeni xa Bibele swi nga ha teka nkarhi leswaku a twisisa nhlamulo leyi hi ku hetiseka. Mpfuno a nga wu kuma etibukwini ta Timbhoni ta Yehovha. * Kambe, van’wana swi tikomba va chaveleriwe hi ku hlayeriwa ndzimana ya le Bibeleni yo tanihi Esaya 61:1, 2, tanihi leswi yi hlamuselaka leswaku Xikwembu xi navela leswaku vanhu va chaveleriwa.

4. Xana Mbhoni yin’wana ya le Poland yi swi kotise ku yini ku pfuna nhwanyana la nghenaka xikolo la tshikilelekeke, naswona mhaka leyi yi nga ku pfunisa ku yini leswaku na wena u pfuna van’wana?

⁴ Vantshwa ni vanhu lavakulu va lava nchavelelo. Muntshwa la tshikilelekeke wa le Poland u kombele xitsundzuxo eka munghana wa yena. Munghana loyi, la nga Mbhoni ya Yehovha, u vulavule ni nhwanyana loyi kutani a kuma leswaku a a ri ni ku kanakana lokukulu ni swivutiso swo tala swo tanihi leswi nge: “Ha yini ku ri ni vubihi byo tala swonghasi? Ha yini vanhu va xaniseka? Ha yini ndzisana ya mina leyi lamaleke yi xaniseka? Ha yini ndzi ri ni vuvabyi bya mbilu? Kereke yi vula leswaku Xikwembu xi swi lavisa sweswo. Kambe loko swi ri tano a ndzi nge he pfumeli eka xona!” Mbhoni leyi yi khongele hi mbilu eka Yehovha kutani yi ku: “Ndza tsaka leswi u ndzi vutiseke timhaka leti. Ndzi ta ringeta ku ku pfuna.” Mbhoni leyi yi vule leswaku na yona loko ya ha ri n’wana a yi ri ni ku kanakana hiloko yi pfuniwa hi Timbhoni ta Yehovha. Yi te: “Ndzi dyondze leswaku a hi Xikwembu xi endlaka leswaku vanhu va xaniseka. Xa va rhandza, xi va navelela leswinene naswona ku nga ri khale xi ta yi hundzula swinene misava leyi. Vuvabyi, swiphiqo swa ku dyuhala ni rifu swi ta va swi nga ha ri kona, naswona vanhu lava yingisaka va ta hanya hi masiku—emisaveni yoleyi.” Yi hlayele nhwanyana loyi Nhlavutelo 21:3, 4; Yobo 33:25; Esaya 35:5-7 na 65:21-25. Loko va bule nkarhi wo leha, nhwanyana loyi u vulavule hi ku ntshunxeka a ku: “Se ndzi ni xikongomelo evuton’wini. Xana hi nga tlhela hi yisa bulo ra hina emahlweni?” U sungule ku dyondzeriwa Bibele kambirhi hi vhiki.

Chavelela Van’wana Hi Nchavelelo Lowu Humaka Eka Xikwembu

5. Loko hi vula marito ya ntwela-vusiwana, i yini lexi nga ta tisa nchavelelo wa xiviri?

⁵ Loko hi lava ku chavelela van’wana, hi fanele hi tirhisa marito ya ntwela-vusiwana. Hi lava ku kombisa hi mavulavulelo ya hina eka la nga ni gome leswaku xiyimo lexi a nga eka xona xa hi khumba swinene. Sweswo a hi nge swi endli hi ku vulavula swilo leswi nga twaliki. Bibele yi hi byela leswaku “hi ta va ni ntshembo hikwalaho ka ku tiyisela ka hina ni hikwalaho ka nchavelelo lowu humaka eMatsalweni.” (Varhoma 15:4) Hikwalaho, hi nga hlamusela hi nkarhi lowu faneleke leswi Mfumo wa Xikwembu wu nga swona naswona hi nga hlaya eBibeleni hi kombisa ndlela leyi wu nga ta swi tlhantlha ha yona swiphiqo leswi nga kona. Kutani hi nga hlamusela leswaku ha yini ntshembo wolowo wu tiyile. Hi ku endla tano, hi ta swi kota ku nyikela nchavelelo.

6. Hi fanele hi pfuna vanhu ku twisisa yini leswaku va ta vuyeriwa swinene eka nchavelelo lowu nga eMatsalweni?

⁶ Leswaku munhu a vuyeriwa swinene hi nchavelelo lowu nyikeriwaka, u fanele a tiva Xikwembu xa ntiyiso, leswaku i Xikwembu xa muxaka  muni nileswaku switshembiso swa xona swa tshembeka. Loko hi lava ku pfuna munhu loyi a nga riki mugandzeri wa Yehovha, i swinene ku n’wi hlamusela tinhla leti landzelaka. (1) Nchavelelo lowu humaka eBibeleni wu huma eka Yehovha, Xikwembu xa ntiyiso. (2) Yehovha u ni Matimba Hinkwawo, i Muvumbi wa tilo ni misava. I Xikwembu xa rirhandzu naswona xi tele musa wa rirhandzu ni ntiyiso. (3) Hi nga tiyisiwa leswaku hi langutana ni swiyimo swo tika loko hi tshinela eka Xikwembu hi ku va ni vutivi lebyi kongomeke lebyi nga eRitweni ra xona. (4) Bibele yi tamele matsalwa lama vulavulaka hi miringo yo karhi leyi vanhu vo hambana-hambana va langutaneke na yona.

7. (a) I yini lexi nga fikeleriwaka hi ku kandziyisa leswaku nchavelelo lowu humaka eka Xikwembu “wa andza ha Kreste”? (b) U nga n’wi chavelerisa ku yini munhu la tivaka leswaku mahanyelo ya yena ma bihile?

⁷ Van’wana va chavelele vanhu lava nga ni gome lava tivaka Bibele hi ku va hlayela 2 Vakorinto 1:3-7. Hi ku endla tano, va kandziyise marito lama nge “nchavelelo lowu hi wu kumaka wa andza ha Kreste.” Tsalwa leri ri nga pfuna munhu yoloye ku tiva leswaku Bibele i xihlovo xa nchavelelo lexi a faneleke ku xi tekela enhlokweni. Ri nga tlhela ri endla leswaku ku va ni mabulo lama engetelekeke, kumbexana enkarhini lowu taka. Kambe loko munhu yoloye a anakanya leswaku maxangu ya yena ma vangiwa hileswi a endleke swilo swo biha, handle ko n’wi heta matimba, hi nga n’wi byela leswaku swa chavelela ku tiva leswi tsariweke eka 1 Yohane 2:1, 2 ni le ka Pisalema 103:11-14. Entiyisweni loko hi endla tano hi chavelela van’wana hi nchavelelo lowu humaka eka Xikwembu.

Chavelela Vanhu Lava Hlaseriweke Hi Madzolonga Kumbe Swiphiqo Swa Timali

8, 9. Xana nchavelelo wu nga nyikeriwa njhani hi ndlela leyi faneleke eka vanhu lava hlaseriweke hi madzolonga?

⁸ Vanhu vo tala swinene va hlaseriwe hi madzolonga—ku nga ha va vugevenga bya laha va tshamaka kona kumbe nyimpi. Hi nga va chavelela njhani?

⁹ Vakreste va ntiyiso va papalata ku seketela tlhelo ro karhi loko ku lwiwa, ku nga ha va hi marito kumbe hi swiendlo. (Yohane 17:16) Kambe va tirhisa Bibele hi ndlela leyi faneleke va kombisa leswaku swiyimo swo tika swi ta helela makumu. Va nga ha hlaya Pisalema 11:5 ku kombisa ndlela leyi Yehovha a va langutaka ha yona vanhu lava rhandzaka madzolonga kumbe Pisalema 37:1-4 ku kombisa xikhutazo xa Xikwembu xa ku nga tirihiseli kambe va tshemba xona. Marito ya Pisalema 72:12-14 ma kombisa ndlela leyi Solomoni Lonkulu, ku nga Yesu Kreste, loyi a nga Hosi leyi fumaka etilweni sweswi, a titwaka ha yona malunghana ni vanhu lava pfumalaka nandzu lava hlaseriwaka hi madzolonga.

10. Loko u tshame nkarhi wo leha endhawini leyi ku lwiwaka, xana matsalwa lama kombisiweke eka ndzimana leyi ma nga ku chavelela njhani?

¹⁰ Vanhu van’wana va tiyisele minkitsikitsi yo tala leyi vangiwaka hi mintlawa leyi kwetlembetanaka. Va namba va va ni langutelo ra leswaku nyimpi ni leswi vangiwaka hi yona i tshamelo maxelo. Ntshembo lowu va nga na wona i wa leswaku swilo swi nga ha antswa loko vo balekela etikweni rin’wana. Kambe vo tala va vona a va swi koti ku baleka kasi vo tala lava ringeteke ku baleka va fele endleleni. Lava va swi kotaka ku fika etikweni leri va balekelaka eka rona va kuma leswaku va balekele swiphiqo swin’wana ivi va ya hlangana ni swin’wana. Ku nga ha hlayiwa Pisalema 146:3-6 leswaku ku pfuniwa vanhu vo tano leswaku va veka ntshembo wa vona eka nchumu wa nkoka ku tlula ku balekela etikweni rin’wana. Vuprofeta lebyi nga eka Matewu 24:3, 7, 14 kumbe 2 Timotiya 3:1-5 byi nga ha va pfuna leswaku va xi twisisa kahle xiyimo lexi ni leswi swiyimo leswi va langutanaka na swona swi vulaka swona, ku nga leswaku hi hanya emakumu ya mafambiselo lawa ya swilo. Matsalwa yo tanihi Pisalema 46:1-3, 8, 9 na Esaya 2:2-4 ma nga ha va pfuna ku xiya leswaku wu kona ntshembo wa vumundzuku lebyi rhuleke.

11. I matsalwa wahi lama chaveleleke wansati wa le Afrika Vupela-dyambu, naswona ha yini?

¹¹ Wansati un’wana u baleke ekaya ra yena, tikulu ti ri karhi ti na kunene hi nkarhi lowu nyimpi a yi tinyike matimba le Afrika Vupela-dyambu. U sungule ku chava, a va ni gome a tlhela a hela matimba swinene. Endzhakunyana, loko ndyangu lowu se wu tshama etikweni rin’wana, nuna wa yena u hise xitifiketi xa vukati, a n’wi  hlongola a tikile a ri ni n’wana wa vona wa mufana wa khume ra malembe, kutani wanuna loyi a ya va mufundhisi. Loko a hlayeriwe Vafilipiya 4:6, 7 na Pisalema 55:22, swin’we ni swihloko swa Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! leswi sekeriweke eMatsalweni, u hetelele a kume nchavelelo ni xikongomelo evuton’wini.

12. (a) Xana vanhu lava tshikileriweke hi swiyimo swa ikhonomi va chaveleriwe njhani hi Matsalwa? (b) Xana Mbhoni yin’wana ya le Asia yi swi kotise ku yini ku pfuna muxavi?

¹² Ku wa ka ikhonomi ku onhe vutomi bya vanhu vo tala. Minkarhi yin’wana leswi na swona swi vangiwa hi nyimpi ni vuyelo bya kona. Minkarhi yin’wana, milawu ya tihulumendhe leyi nga pfuniki nchumu ni makwanga ni ku nga tshembeki ka valawuri swi vange leswaku ku dyiwa mali hinkwayo leyi vanhu a va tivekele yona naswona swi vangele vanhu leswaku va lahlekeriwa hi nhundzu ya vona. Van’wana a va nga si tshama va va ni nhundzu yo tala. Vanhu vo tano va nga chaveleriwa hi ku tiva leswaku Xikwembu xi ta va kutsula lava xi tshembaka naswona xi tiyisekisa leswaku ku ta va ni misava leyinene laha vanhu va nga ta tsakela ntirho wa mavoko ya vona. (Pisalema 146:6, 7; Esaya 65:17, 21-23; 2 Petro 3:13) Loko Mbhoni yin’wana ya le tikweni ra le Asia yi twe muxavi a karhateka swinene hi xiyimo xa ikhonomi xa kwalaho, yi n’wi hlamusele leswaku leswi swi humelelaka kwalaho a swi ri eku humeleleni emisaveni hinkwayo. Endzhaku ka loko ku buriwe hi Matewu 24:3-14 na Pisalema 37:9-11 ku sunguriwe dyondzo ya Bibele ya nkarhi na nkarhi.

13. (a) Loko vanhu va hetiwe matimba hi switshembiso swa mavunwa, xana u nga yi tirhisa njhani Bibele leswaku u va pfuna? (b) Loko vanhu va vona onge swiyimo leswo biha swi kombisa leswaku a ku na Xikwembu, u nga va hlamusela njhani leswaku u va pfuna?

¹³ Loko vanhu va xaniseke malembe yo tala kumbe va khomisiwe tingana hi switshembiso leswi nga hetisisiwangiki, va nga ha fana ni Vaisrayele lava nga yingisangiki “hikwalaho ka ku hela matimba” loko va ri aEgipta. (Eksoda 6:9) Etimhakeni to tano, swi nga va swinene ku kandziyisa tindlela leti Bibele yi nga va pfunaka ha tona leswaku va langutana ni swiphiqo leswi nga kona ni ku papalata mintlhamu leyi nga koxaka vutomi bya vanhu vo tala swi nga fanelanga. (1 Timotiya 4:8b) Van’wana va nga ha teka swiyimo swo biha leswi va hanyaka ehansi ka swona ku ri vumbhoni bya leswaku a ku na Xikwembu kumbe leswaku a xi va khathaleli. U nga va kombisa matsalwa lama faneleke leswaku u va pfuna va swi xiya leswaku Xikwembu xi va nyike mpfuno kambe vo tala a va wu amukelanga.—Esaya 48:17, 18.

Chavelela Lava Hlaseriweke Hi Swidzedze Ni Ku Tsekatseka Ka Misava

14, 15. Xana Timbhoni ta Yehovha ti va pfune njhani vanhu vo tala lava hlaseriweke hi khombo?

¹⁴ Ku nga ha va ni khombo leri vangiweke hi xidzedze, ku tsekatseka ka misava, ndzilo kumbe ku buluka ko karhi. Vanhu vo tala va nga ha va va ri ni gome. Xana ku nga endliwa yini leswaku ku chaveleriwa vanhu lava poneke?

¹⁵ Vanhu va fanele va byeriwa leswaku ku ni munhu la khathalaka. Endzhaku ka nhlaselo wa matherorisi etikweni rin’wana, vanhu vo tala va sale va tsemeke nhlana. Vo tala va vona va lahlekeriwe hi swirho swa ndyangu, vahlayisi va mindyangu, vanghana, mintirho kumbe swin’wana ni swin’wana leswi va tshembeleke eka swona. Timbhoni ta Yehovha ti pfune vaakelani va tona, ti va kombisa leswaku ta khumbeka swinene hi ku lahlekeriwa ka vona ti tlhela ti va hlayela marito ya nchavelelo lama humaka eBibeleni. Vo tala va wu tlangele swinene mpfuno wa tona.

16. Loko ka ha ku va ni mhangu endhawini yin’wana ya le El Salvador, ha yini ntirho wa nsimu wu ti fambele kahle Timbhoni ta kwalaho?

¹⁶ Le El Salvador endzhaku ka ku tsekatseka ka misava lokukulu hi 2001, ku ve ni ndzhope lowukulu lowu dlayeke vanhu vo tala. Ku fe jaha rin’wana ra n’wana Mbhoni leri nga ni 25 wa malembe hi vukhale ni tindzisana timbirhi ta ntombhi ya rona. Mana wa jaha leri swin’we ni ntombhi ya rona a va ha yimayimanga va nambe va ya ensin’wini. Vanhu vo tala va va byele leswaku i Xikwembu lexi tekeke lava feke kumbe i ku rhandza ka Xikwembu. Timbhoni leti ti tshahe Swivuriso 10:22 ti kombisa leswaku Xikwembu a xi swi tsakeli leswaku hi vaviseka. Ti hlaye Varhoma 5:12 ti kombisa leswaku rifu ri vangiwe hi ku dyoha ka munhu, a hi ku rhandza ka Xikwembu. Ti tlhele ti vula rungula ra nchavelelo leri kumekaka eka Pisalema 34:18, Pisalema 37:29, Esaya 25:8 na  Nhlavutelo 21:3, 4. Vanhu a va tiyimisele ku rhiya ndleve, ngopfu-ngopfu leswi vavasati lavambirhi a va feriwile na vona eka mhangu yoleyo naswona ku sunguriwe tidyondzo to tala ta Bibele.

17. Xana hi va pfunisa ku yini vanhu loko va ri emaxangwini?

¹⁷ Loko khombo ra ha ku humelela, u nga ha hlangana ni munhu loyi a lavaka mpfuno hi nkarhi wolowo. Leswi swi nga katsa ku vitana dokodela, ku yisa munhu yoloye exibedlhele kumbe ku pfuna hilaha u nga kotaka hakona hi swakudya ni ndhawu yo tshama eka yona. Hi 1998 loko ka ha ku humelela khombo ro tano eItaliya, mutsari un’wana wa phepha-hungu u xiye leswaku Timbhoni ta Yehovha ti “endla swilo hi ndlela leyi humelelaka, ti pfuna lava xanisekaka ku nga khathariseki leswaku va tshama endhawini yihi.” Etindhawini tin’wana, swiendlakalo leswi profetiweke swa masiku ya makumu swi vanga nhlomulo lowukulu. Etindhawini to tano, Timbhoni ta Yehovha ti vulavula hi vuprofeta bya le Bibeleni ti tlhela ti chavelela vanhu hi xitiyisekiso xa le Bibeleni xa leswaku Mfumo wa Xikwembu wu ta tisa nsirhelelo wa xiviri evanhwini.—Swivuriso 1:33; Mikiya 4:4.

Nchavelelo Loko Ku Fe Xirho Xa Ndyangu

18-20. Loko ku ri ni munhu la feke endyangwini, i yini leswi u nga swi vulaka kumbe ku swi endla leswaku u wu chavelela?

¹⁸ Vanhu vo tala siku na siku va va ni gome loko va feriwe hi varhandziwa va vona. U nga ha hlangana ni lava nga ni gome loko u ri karhi u endla vutirheli bya Vukreste kumbe loko u ri karhi u endla mintirho ya siku na siku. Xana u nga vula yini kumbe u endla yini leswaku u nyikela nchavelelo?

¹⁹ Xana munhu yoloye u ni gome lerikulu? Xana ndyangu wolowo wu rila maxaka ya wona? U nga ha va ni swo tala swo swi vula kambe ku va ni vonelo lerinene i swa nkoka. (Eklesiasta 3:1, 7) Kumbexana swi nga ha va swinene ku vula marito ya ntwela-vusiwana, ku siya nkandziyiso lowu faneleke lowu sekeriweke eBibeleni (wo tanihi broxara, magazini kumbe xiphephana), kutani u tlhela u vuyela endzhaku ka masiku ma nga  ri mangani ku ya vona loko ku laveka mpfuno lowu engetelekeke. Hi nkarhi lowu faneleke, kombela ku bula na vona hi rungula leri khutazaka leri humaka eBibeleni. Sweswo swi nga ha rhurisa mbilu ni ku horisa switlhavi. (Swivuriso 16:24; 25:11) A wu nge swi koti ku pfuxa vafi ku fana na Yesu. Kambe u nga ha bula na vona hi leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni xiyimo xa vafi, kambe lowu a hi nkarhi wo ringeta ku kaneta mavonelo lama hoxeke. (Pisalema 146:4; Eklesiasta 9:5, 10; Ezekiyele 18:4) U nga hlaya na vona switshembiso swa le Bibeleni leswi vulavulaka hi ku pfuxiwa ka vafi. (Yohane 5:28, 29; Mintirho 24:15) U nga ha va hlamusela leswi sweswo swi vulaka swona, kumbexana u tirhisa rungula ra le Bibeleni leri vulavulaka hi ku pfuxiwa ka vafi. (Luka 8:49-56; Yohane 11:39-44) Tlhela u kandziyisa timfanelo ta Xikwembu xa rirhandzu lexi xi hi nyikaka ntshembo wo tano. (Yobo 14:14, 15; Yohane 3:16) Hlamusela ndlela leyi tidyondzo leti ti ku pfuneke ha yona nileswaku ha yini u ti tshemba.

²⁰ Ku rhamba munhu la nga ni gome eHolweni ya Mfumo ku nga n’wi pfuna leswaku a hlangana ni vanhu lava rhandzaka vaakelani va vona hakunene ni lava tivaka ndlela yo khutazana. Wansati un’wana wa le Sweden u kume leswaku leswi hi swona a a swi lava evuton’wini bya yena hinkwabyo.—Yohane 13:35; 1 Vatesalonika 5:11.

21, 22. (a) I yini lexi languteriweke eka hina loko hi lava ku nyikela nchavelelo? (b) Xana u nga n’wi chavelela njhani munhu loyi ana se a ma tivaka kahle Matsalwa?

²¹ Loko u tiva leswaku munhu wo karhi u ni gome, a nga ha va a ri xirho xa vandlha ra Vukreste kumbe a nga ri xona, xana minkarhi yin’wana u titwa u nga tiyiseki leswaku u nga vula yini kumbe u endla yini? Rito ra Xigriki leri hakanyingi ri hundzuluxeriwaka va ku “nchavelelo” eBibeleni ri vula “ku vitana munhu leswaku a ta etlhelo ka wena.” Ku va muchaveleri wa xiviri swi vula ku titshineta eka lava nga ni gome.—Swivuriso 17:17.

²² Xana ku vuriwa yini loko munhu loyi u lavaka ku n’wi chavelela se a swi tiva leswi Bibele yi swi vulaka malunghana ni rifu, nkutsulo ni ku pfuxiwa ka vafi? Vukona bya munghana la nga mupfumeri-kuloni byi nga chavelela. Loko a lava ku vulavula, rhiya ndleve. U nga anakanyi leswaku u fanele u nyikela nkulumo. Loko ku hlayiwe matsalwa ma teke ma ri marito lama humaka eka Xikwembu lama chavelelaka wena na yena. Kombisa ripfumelo leri tiyeke leswaku wena na yena ma swi kholwa hakunene leswi ma swi tshembisaka. Loko u anakanyisisa hi ntwela-vusiwana wa Xikwembu u tlhela u byela van’wana ntiyiso wa risima lowu humaka eRitweni ra Xikwembu, u nga pfuna lava nga ni gome leswaku va chaveleleka va tlhela va kuma matimba eka “Xikwembu xa nchavelelo hinkwawo” ku nga Yehovha.—2 Vakorinto 1:3.

[Nhlamuselo ya le hansi]

U Nga Hlamurisa Ku Yini?

• I mani loyi vanhu vo tala va n’wi solaka hikwalaho ka makhombo, naswona hi nga va pfunisa ku yini?

• Xana hi nga endla yini leswaku hi pfuna van’wana va vuyeriwa swinene eka nchavelelo lowu humaka eBibeleni?

• Hi swihi swiyimo leswi vangelaka vanhu vo tala gome endhawini ya ka n’wina, naswona u nga va chavelela njhani?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

Ku chumayela rungula ra nchavelelo wa xiviri eminkarhini ya maxangu

[Xihlovo Xa Kona]

Refugee camp: UN PHOTO 186811/J. Isaac

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Vukona bya wena byi nga va nchavelelo