Xana Yehovha Wa Swi Vona Leswi U Swi Endlaka?

U NGA xi hlamula njhani xivutiso lexi? Vo tala va ri: ‘Ndza pfumela leswaku Xikwembu xi swi vonile swilo leswi endliweke hi vavanuna vo fana na Muxe, Gidiyoni na Davhida, kambe a ndzi tshembi leswaku xa swi vona leswi ndzi swi endlaka. Phela mina a ndzi fani na Muxe, Gidiyoni kumbe Davhida.’

I ntiyiso leswaku vavanuna van’wana vo tshembeka eminkarhini ya Bibele va endle swilo swo hlamarisa leswi lavaka ripfumelo. Va ‘hlule mimfumo, va pfala milomu ya tinghala, va tima matimba ya ndzilo ni ku balekela vukarhi bya banga.’ (Vaheveru 11:33, 34) Kambe van’wana va kombise ripfumelo ra vona hi tindlela leti nga xiyekiki, naswona Bibele yi hi tiyisekisa leswaku Xikwembu xi swi vonile swiendlo swa ripfumelo ra vona. Hi xikombiso, anakanya hi swiendlakalo swa le Matsalweni leswi humeleleke eka murisi, muprofeta ni noni.

Murisi U Endla Xitlhavelo

Xana u tsundzuka yini hi Avele, n’wana wa vumbirhi wa Adamu na Evha? U nga ha va u tsundzuka leswaku u fele ripfumelo, ku nga nchumu lowu van’wana va hina va nga langutanaka na wona. Kambe Xikwembu xi tsundzuke Avele hikwalaho ka xivangelo xin’wana.

Siku rin’wana Avele u teke swifuwo swo nona swinene entlhambini wa yena kutani a endlela Xikwembu xitlhavelo hi swona. Xitlhavelo xa yena xi nga ha tekiwa xi nga nyawuli namuntlha, kambe Yehovha u xi vonile a tlhela a xi amukela. A hi sweswo ntsena. Loko se ku hundze kwalomu ka malembe ya mune wa magidi, Yehovha u huhutele muapostola Pawulo leswaku a tshaha mhaka leyi ebukwini ya Vaheveru. Xikwembu a xi xi rivalanga xitlhavelo xexo lexi nga nyawuriki hambileswi se a ku hundze malembe yo tala swinene!—Vaheveru 6:10; 11:4.

Xana Avele u swi tive njhani leswaku i xitlhavelo xa muxaka muni lexi a faneleke a xi endla? Bibele a yi hi byeli, kambe u fanele a yi dyele marhambu ya nhloko mhaka leyi. Leswi a a ri murisi, a swi hlamarisi leswi a endleke xitlhavelo hi swin’wana swa swifuwo swa ntlhambi wa yena. Kambe xiya leswaku u hlawule leswinene ngopfu, leswi nga ni “mafurha.” (Genesa 4:4) Nakambe swi nga endleka leswaku u anakanyisise hi marito lawa Yehovha a ma byeleke nyoka entangeni wa Edeni: “Ndzi ta veka vulala exikarhi ka wena ni wansati ni le xikarhi ka mbewu ya wena ni mbewu ya yena. Yi ta ku pfotlosa nhloko kutani wena u ta yi luma xirhendze.” (Genesa 3:15; Nhlavutelo 12:9) Hambileswi a a nga swi tivi leswaku “wansati” ni “mbewu” ya yena i vamani, Avele a nga ha va a swi xiyile leswaku ku ta halaka ngati loko mbewu ya wansati yi ‘lumiwa exirhendzeni.’ A swi kanakanisi leswaku a a swi tiva leswaku a ku nga ri na nchumu lowu a wu ri wa nkoka ku tlula xivumbiwa lexi hanyaka. Nilokoswiritano, xitlhavelo lexi a xi endleke a xi faneleka hakunene.

Vakreste namuntlha va endlela Xikwembu switlhavelo ku fana na Avele. A va endli hi mativula ya swifuwo, kambe va endla hi “xitlhavelo xa ku dzunisa . . . ku nga mbhandzu wa milomu leyi endlaka xitiviso xa le rivaleni eka vito ra [Xikwembu].” (Vaheveru 13:15) Milomu ya hina yi tivisa  vito ra xona loko hi ri twarisa erivaleni ripfumelo ra hina eka van’wana.

Xana u nga tsakela leswaku xitlhavelo xa wena xi amukeleka? Kutani ke, anakanyisisa hi swilaveko swa vanhu va le nsin’wini ya ka n’wina. I yini lexi va karhataka? I yini lexi va xi tsakelaka? Hi rihi rungula ra Bibele leri va nga ri tsakelaka? Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko u ri eku chumayeleni, kambisisa ndlela leyi u vulavuleke ha yona hi xikongomelo xo yi antswisa. Naswona loko u vulavula hi Yehovha, vulavula hi ku tiyiseka swi huma embilwini. Endla leswaku xitlhavelo xa wena xi va “xitlhavelo xa [xiviri xa] ku dzunisa.”

Muprofeta U Chumayela Vaakelani Lava Nga Ri Tsakeliki Rungula Ra Yena

Sweswi anakanya hi muprofeta Enoko. Swi nga endleka leswaku a ku ri yena ntsena mbhoni ya Yehovha Xikwembu. Xana na wena, hi wena ntsena endyangwini wa ka n’wina la tirhelaka Yehovha hi vutshembeki ku fana na Enoko? Xana etlilasini kumbe entirhweni hi wena ntsena la hanyaka hi misinya ya milawu ya Bibele? Loko swi ri tano u nga ha langutana ni nkaneto. Vanghana, maxaka, lava u nga na vona etlilasini kumbe vatirhi-kuloni va nga ha ku kucetela leswaku u tlula milawu ya Xikwembu. Va nga ha ku: “A ku na munhu loyi a nga ta pfuka a swi tivile leswi u swi endleke. A hi nge byeli munhu.” Va nga ha tshamela ku vula leswaku i vuphukuphuku ku karhateka hi nkongomiso wa Bibele wa mahanyelo, hikuva Xikwembu a xi na mhaka ni leswi u swi endlaka. Hi ku nyangatsiwa hi leswi u nga anakanyiki kumbe ku endla swilo ku fana na vona, va nga ha endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka leswaku va ku heta matimba.

I ntiyiso leswaku a swi olovi ku tiyiselela ntshikilelo wo tano, kambe a swi vuli leswaku a swi nge koteki. Anakanya hi Enoko, wanuna wa vunkombo ku suka eka Adamu. (Yudha 14) Hi nkarhi lowu Enoko a velekiweke ha wona vanhu vo tala se a va onhake ngopfu. Mavulavulelo ya vona a ma borile; mahanyelo ya vona a ma ‘tsema nhlana.’ (Yudha 15) Mahanyelo ya vona a ma fana ni ya vanhu vo tala va namuntlha.

Xana Enoko u langutane njhani ni xiyimo xexo? Namuntlha hi ta tsakela ku tiva nhlamulo ya xivutiso lexi. Hambileswi swi nga endlekaka leswaku Enoko a ri yena ntsena mugandzeri wa Yehovha emisaveni, ku vula ntiyiso a a nga ri yexe. Enoko u fambe ni Xikwembu.—Genesa 5:22.

Nchumu wa nkoka evuton’wini bya Enoko a ku ri ku tsakisa Xikwembu. A a swi tiva leswaku ku famba ni Xikwembu a swi vuli ntsena ku va ni mahanyelo lamanene. Yehovha a a langutele leswaku a chumayela. (Yudha 14, 15) Vanhu a va fanele va lemukisiwa leswaku swi voniwile swiendlo swa vona swa ku nga chavi Xikwembu. Enoko u hambete a famba ni Xikwembu malembe lama tlulaka 300—lama tlulaka lama un’wana ni un’wana wa hina a ma tiyiseleleke. U hambete a famba ni Xikwembu kukondza a fa.—Genesa 5:23, 24.

Na hina hi lerisiwe ku chumayela ku fana na Enoko. (Matewu 24:14) Ku engetela eka ku chumayela hi yindlu ni yindlu, hi ringeta ku chumayela mahungu lamanene eka maxaka, van’wamabindzu lava hi va toloveleke ni vana lava hi nga na vona etlilasini. Kambe, minkarhi yin’wana hi nga ha tikuma hi nga ri na xivindzi xa ku chumayela. Xana swi tano eka wena? U nga heli matimba. Tekelela xikombiso xa Vakreste vo sungula, u kombela Xikwembu leswaku xi ku nyika xivindzi. (Mintirho 4:29) U nga rivali leswaku loko ntsena u ri karhi u famba ni Xikwembu, a wu wexe.

Noni Yi Lunghiselela Swakudya

Anakanya hi noni leyi nga boxiwangiki hi vito leyi katekisiweke kambirhi hi leswi yi lunghiseleleke swakudya leswi nga nyawuriki! A yi nga ri Muisrayele, a yi ri munhu wumbe la hanyeke hi lembe-xidzana ra vukhume B.C.E. emutini wa Sarepta. Loko dyandza ni ndlala leswi tekeke nkarhi wo leha swi ri ekusuhi ni ku hela, swakudya swa noni na swona se a swi hela. A yi lo saleriwa ntsena hi mapanyana ni mafurha leswi  a swi ringene mpandzwa wo hetelela wa yona ni n’wana wa yona.

Hiloko ku fika muendzi hi nkarhi wolowo. A a ku ri Eliya muprofeta wa Xikwembu, loyi a kombeleke leswaku noni yi n’wi phamela swakudyanyana sweswo. A swi nga ta va ringana hambi ku ri vona, naswona a swi kanakanisi leswaku a swi nga ri kona swo fihluta muendzi. Kambe Eliya u tiyisekise noni hi rito ra Yehovha leswaku loko yo n’wi fihluta, yona ni n’wana wa yona va nge siki. A swi lava leswaku yi va ni ripfumelo leswaku Xikwembu xa Israyele xi ta yi khathalela, hambileswi a yi ri noni ya tiko rimbe. Nilokoswiritano, yi tshembe Eliya naswona Yehovha u yi vuyerisile. “Khuwana lerikulu ra mapa a ri helanga ni khuwana leritsongo ra mafurha a ri helanga, hi ku landza rito ra Yehovha leri a ri vuleke hi Eliya.” Wansati yoloye ni n’wana wakwe va phameriwe siku rin’wana ni rin’wana kukondza dyandza ri hela.—1 Tihosi 17:8-16.

Hambiswiritano, noni a ya ha ta kuma nkateko wun’wana. Siku rin’wana endzhaku ka singita rolero, n’wana wa yona la rhandzekaka u vabyile kutani a fa. Eliya u yi twele vusiwana noni leyi kutani a kombela Yehovha leswaku a pfuna mufana yoloye. (1 Tihosi 17:17-24) Sweswo a swi ta lava leswaku a endla singita leri nga si tshamaka ri endliwa. A ku nga si tshama ku pfuxiwa munhu! Xana Yehovha a a ta tlhela a yi kombisa tintswalo noni leyi ya tiko rimbe? Ina. Yehovha u nyike Eliya matimba ya ku pfuxa mufana loyi. Hi ku famba ka nkarhi, Yesu u vule leswi malunghana ni wansati loyi a nga ni nkateko: “A ku ri ni tinoni to tala eIsrayele . . . Kambe Eliya . . . u rhumiwe ntsena eka noni le Sarepta etikweni ra Sidoni.”—Luka 4:25, 26.

Xiyimo xa namuntlha xa ikhonomi a xi dyisi byi rhelela hambi ku ri ematikweni lama hluvukeke. Vatirhi vo tala lava heteke malembe yo tala va tirha hi vutshembeki etikhampanini letikulu va heleriwa hi ntirho. Hi ku vona leswaku swi nga endleka a heleriwa hi ntirho, Mukreste a nga ha vona swi fanerile leswaku a heta nkarhi wo tala entirhweni, a ri ni ntshembo wa leswaku a nge hungutiwi loko khampani yi hunguta vatirhi. Sweswo swi nga endla leswaku a nga kumi nkarhi lowu ringaneke wa ku ya eminhlanganweni ya Vukreste, ku ya ensin’wini kumbe ku khathalela swilaveko swa ndyangu wa yena ni vumoya bya wona. Hambiswiritano, a nga xi voni xilaveko xa ku tshika ntirho wolowo, ku nga khathariseki vuyelo bya kona.

Swa twisiseka loko Mukreste la langutaneke ni xiyimo xexo xo tika hi tlhelo ra timali a karhateka. Masiku lawa swa tika ku kuma ntirho. Vo tala va hina a hi tirheli ku va swigwili kambe hi lava ntsena ku kuma swilo swo tihanyisa ku fana ni noni ya le Sarepta. Hambiswiritano, muapostola Pawulo u hi tsundzuxa leswaku Xikwembu xi te: “Ndzi nga ka ndzi nga ku tshiki naswona ndzi nga ka ndzi nga ku fularheli.” Hi nga vula hi ku tiyiseka hi ku: “Yehovha i mupfuni wa mina; ndzi nga ka ndzi nga chavi. Xana munhu a nga ndzi endla yini?” (Vaheveru 13:5, 6) Pawulo a a tiyimisele ku veka vutomi bya yena ekhombyeni hikwalaho ka xitshembiso xexo, naswona Yehovha a a n’wi khathalela minkarhi hinkwayo. Xikwembu xi ta hi khathalela na hina loko hi nga xi fularheli.

Hi nga ha vona onge a hi nge pfuki hi swi kotile ku endla swiendlo leswi xiyekaka, leswi endliweke hi vanhu lava a va hisekela timhaka ta moya vo kota Muxe, Gidiyoni na Davhida, kambe hi nga swi kota ku tekelela ripfumelo ra vona. Nakambe hi nga tsundzuka swiendlo leswi nga xiyekiki swa ripfumelo, leswi endliweke hi Avele, Enoko ni noni ya le Sarepta. Yehovha u rhandza swiendlo hinkwaswo swa ripfumelo—hambi swi ri switsongo. Yehovha wa swi vona loko xichudeni lexi chavaka Xikwembu xi ala ku teka swidzidzirisi loko xi nyikiwa hi ntangha ya xona, loko Mukreste la tirhaka a ala ku hlanganyela eku tikhomeni loko biha entirhweni, kumbe loko Mbhoni leyi kuleke yi lwela ku va kona eminhlanganweni ya vandlha hambiloko yi ri ni matshimbi kumbe yi nga pfukanga kahle. Naswona sweswo swa n’wi tsakisa!—Swivuriso 27:11.

 Xana Wa Swi Vona Leswi Van’wana Va Swi Endlaka?

Swi le rivaleni leswaku Yehovha wa swi vona leswi hi swi endlaka. Hikwalaho, leswi hi nga vatekeleri va Xikwembu, hi fanele ku xalamukela ku vona matshalatshala lawa van’wana va ma endlaka. (Vaefesa 5:1) Ha yini u nga anakanyisisi hi mintlhontlho leyi Vakreste-kuloni va langutanaka na yona leswaku va kota ku va kona eminhlanganweni ya vandlha, va hlanganyela entirhweni wa nsimu hambi ku ri ku langutana ni vutomi bya siku ni siku?

Loko se u endle tano, byela vagandzeri-kuloni va Yehovha leswaku wa ma tlangela swinene matshalatshala ya vona. Va ta tsaka ku tiva leswaku wa swi vona leswi va swi endlaka, kutani sweswo swi ta va endla leswaku va tiyiseka leswaku Yehovha na yena wa swi vona leswi va swi endlaka.