Kreste U Vulavula Ni Mavandlha
Kreste U Vulavula Ni Mavandlha
‘Leswi swi vuriwa hi loyi a tameleke tinyeleti ta nkombo evokweni rakwe ra xinene.’—NHLAVUTELO 2:1.
1, 2. Hikwalaho ka yini hi fanele hi khumbeka hi leswi Kreste a swi byeleke mavandlha ya nkombo ya le Asia Minor?
YESU KRESTE, N’wana wa Yehovha la nga swakwe, hi yena a nga Nhloko ya vandlha ra Vukreste. Leswaku vandlha ra valandzeri vakwe lava totiweke ri tshama ri nga ri na xisandzu, Kreste u kombisa vunhloko byakwe hi ku va bumabumela ni ku va ololoxa. (Vaefesa 5:21-27) Ku ni xikombiso xa leswi eka Nhlavutelo ndzima 2 na 3, laha hi kumaka marungula ya Yesu lama nga ni matimba ni lama kombisaka rirhandzu, lawa a a ma kongomise eka mavandlha ya nkombo ya le Asia Minor.
2 Loko muapostola Yohane a nga si twa marito ya Yesu lama kongomisiweke eka mavandlha ya nkombo, u nyikiwe xivono xa le ‘sikwini ra Hosi.’ (Nhlavutelo 1:10) ‘Siku’ rero ri sungule loko ku simekiwa Mfumo wa Mesiya hi 1914. Xisweswo, leswi Kreste a swi byeleke mavandlha wolawo, i swa nkoka swinene emasikwini lawa ya makumu. Xikhutazo xakwe ni ndzayo yakwe swa hi pfuna leswaku hi langutana ni minkarhi leyi ya mangava.—2 Timotiya 3:1-5.
3. Xana “tinyeleti,” “tintsumi,” ni “swo tlhoma timboni swa nsuku” leswi muapostola Yohane a swi voneke, swi yimela yini?
3 Yohane u vone Yesu Kreste loyi a kwetsimisiweke, loyi “a tameleke tinyeleti ta nkombo evokweni rakwe ra xinene, loyi a fambaka exikarhi ka swo tlhoma timboni swa nsuku swa nkombo,” kumbe mavandlha. “Tinyeleti” i “tintsumi ta mavandlha ya nkombo.” (Nhlavutelo 1:20; 2:1) Minkarhi yin’wana tinyeleti ti yimela swivumbiwa swa moya leswi nga tintsumi, kambe Kreste a a nga ta tirhisa munhu wa nyama leswaku a tsalela swivumbiwa swa moya marungula. Hikwalaho, “tinyeleti” leti ti fanele ti yimela valanguteri lava totiweke hi moya kumbe tihuvo ta vakulu. Rito leri nge “tintsumi” ri fambisana ni ntirho lowu va wu endlaka tanihi varhumiwa. Tanihi leswi nhlengeletano ya Xikwembu se yi kuleke, “mulanguteri wo tshembeka” na yena u hlawule vavanuna lava fanelekaka exikarhi ka “tinyimpfu tin’wana” ta Yesu, leswaku va va valanguteri.—Luka 12:42-44; Yohane 10:16.
4. Xana vakulu va vuyeriwa njhani hi ku yingisa leswi Kreste a swi byelaka mavandlha?
4 “Tinyeleti” ti le vokweni ra xinene ra Yesu—wa ti lawula, a ti kongomisa, a ti katekisa a tlhela a ti sirhelela. Xisweswo, ti fanele ti tihlamulela eka yena. Loko vakulu va namuntlha vo yingisa marito yakwe lama yaka evandlheni rin’wana ni rin’wana eka lawa ya nkombo, va nga kuma ndlela yo langutana ni swiyimo leswi fanaka. Kambe ntiyiso hileswaku ku yingisa N’wana wa Xikwembu swi khumba Vakreste hinkwavo. (Marka 9:7) Kutani ke, i yini lexi hi nga xi dyondzaka loko hi yingisa leswi Kreste a swi byelaka mavandlha?
Eka Ntsumi Ya Le Efesa
5. Xana Efesa a wu ri muti wa njhani?
5 Yesu u bumabumele vandlha ra le Efesa a tlhela a ri sola. (Hlaya Nhlavutelo 2:1-7.) Tempele leyikulu ya xikwembu lexi vuriwaka Artemi a yi ri endhawini leyi yi nyukaka ya mabindzu ni ya vukhongeri eribuweni ra le vupela-dyambu bya Asia Minor. Hambileswi muti wa Efesa a wu pomeriwe hi vudlakuta, vukhongeri bya mavunwa ni vungoma, Xikwembu xi wu katekisile ntirho wo chumayela wa muapostola Pawulo ni wa van’wana emutini wolowo.—Mintirho ndzima 19.
6. Xana Vakreste lava tshembekaka namuntlha va fana njhani ni va le Efesa wa khale?
6 Kreste u bumabumele vandlha ra le Efesa a ku: “Ndzi tiva swiendlo swa wena, ni ntirho ni ku tiyisela ka wena, ni leswaku a wu swi koti ku tiyiselela vanhu vo biha, naswona u ringa lava tivulaka vaapostola, kambe va nga ri vona, kutani u va kume va ri vahembi.” Ni namuntlha, mavandlha ya valandzeri va Yesu va ntiyiso ma tiveriwa mintirho ya wona leyinene, ku tikarhata ka wona ni ku tiyisela. Emavandlheni ya vona a va va tshiki vanhu lava tiendlaka vamakwerhu, lava lavaka ku tekiwa va ri vaapostola. (2 Vakorinto 11:13, 26) Ku fana ni Vaefesa, Vakreste vo tshembeka namuntlha a va “swi koti ku tiyiselela vanhu vo biha.” Hikwalaho, leswaku va hlayisa vugandzeri bya Yehovha byi ri lebyi tengeke ni ku sirhelela vandlha, a va tolovelani ni vagwinehi lava nga hundzukiki.—Vagalatiya 2:4, 5; 2 Yohane 8-11.
7, 8. Hi xihi xiphiqo lexikulu lexi a xi ri kona evandlheni ra le Efesa, naswona hi nga langutana njhani ni xiyimo xo fana ni xexo?
7 Hambiswiritano, Vakreste va le Efesa a va ri ni xiphiqo lexikulu. Yesu u te: “Ndzi ni mhaka na wena, ya leswaku u lahle rirhandzu leri a wu ri na rona eku sunguleni.” Swirho swa vandlha a swi fanele swi pfuxeta rirhandzu leri a swi ri na rona eka Yehovha. (Marka 12:28-30; Vaefesa 2:4; 5:1, 2) Na hina hi fanele hi tivonela leswaku hi nga lahlekeriwi hi rirhandzu leri hi nga na rona eka Xikwembu. (3 Yohane 3) Kambe ku vuriwa yini loko ku navela rifuwo kumbe ku hlongorisa ntsako swi hundzuka nchumu lowukulu evuton’wini bya hina? (1 Timotiya 4:8; 6:9, 10) Kutani hi fanele hi khongela swi huma embilwini leswaku Xikwembu xi hi pfuna hi tshika mboyamelo wo tano kutani hi va ni rirhandzu lerikulu eka Yehovha ni ku tlangela hinkwaswo leswi yena ni N’wana wakwe va hi endleleke swona.—1 Yohane 4:10, 16.
8 Kreste u khutaze Vaefesa a ku: “Tsundzuka lomu u weke kona, kutani u hundzuka, u endla swiendlo swo sungula.” A ku ta humelela yini loko va nga swi endli leswi? Yesu u te: “Loko u nga endli tano, ndza ta eka wena, naswona ndzi ta susa xo tlhoma rivoni xa wena endhawini ya xona.” Loko tinyimpfu hinkwato to heleriwa hi rirhandzu leri a ti ri na rona, “xo tlhoma rivoni,” kumbe vandlha, a xi nga ha ta va kona. Tanihi Vakreste lava hisekaka, a hi tirheni hi matimba leswaku vandlha ri ta tshama ri ri leri vangamaka hi tlhelo ra moya.—Matewu 5:14-16.
9. Xana hi fanele hi wu languta njhani moya wa ku xandzuka?
9 Lexi tsakisaka, Vaefesa a va venga “swiendlo swa mpambukwa wa Nikolasi.” Handle ka leswi vuriwaka eka Nhlavutelo, a ku na vuxokoxoko byin’wana lebyi hlamuselaka lomu mpambukwa lowu wu sunguleke kona, kumbe lebyi vulavulaka hi tidyondzo ni mikhuva ya wona. Kambe, tanihi leswi Yesu a vuleke leswaku swi hoxile ku landzelela vanhu, hi fanele hi ya emahlweni hi venga moya wa ku xandzuka, hilaha Vakreste va le Efesa va endleke hakona.—Matewu 23:10.
10. I yini leswi nga ta kumiwa hi lava va yingisaka leswi moya wu swi vulaka?
10 Kreste u te: “Loyi a nga ni ndleve a a yingise leswi moya wu swi byelaka mavandlha.” Loko a ri laha misaveni, Yesu u vulavule hi ku susumetiwa hi moya wa Xikwembu. (Esaya 61:1; Luka 4:16-21) Hikwalaho, hi fanele hi yingisa leswi Xikwembu xi swi vulaka sweswi ha yena hi ku tirhisa moya lowo kwetsima. Hi ku kongomisiwa hi moya, Yesu u tshembisile a ku: “Loyi a hlulaka ndzi ta n’wi pfumelela ku dya emurhini wa vutomi, lowu nga eparadeyisini ya Xikwembu.” Vatotiwa lava yingisaka leswi moya wu swi vulaka, va ta kuma vutomi lebyi nga heriki etilweni “eparadeyisini ya Xikwembu,” kumbe laha Yehovha a nga kona. “Ntshungu lowukulu,” lowu na wona wu yingisaka leswi moya wu swi vulaka, wu ta hanya eparadeyisini ya laha misaveni, laha wu nga ta nwa ‘enambyeni wa mati ya vutomi’ naswona wu ta hanyisiwa hi “matluka ya mirhi” leyi mileke etlhelweni ka wona.—Nhlavutelo 7:9; 22:1, 2; Luka 23:43.
11. Xana hi nga wu kondletela njhani moya wo rhandza Yehovha?
11 Vaefesa va heleriwe hi rirhandzu leri a va ri na rona, kambe ku nga endliwa yini loko ku va ni xiyimo xo fana ni lexi evandlheni namuntlha? Un’wana ni un’wana wa hina u fanele a kondletela moya wa ku rhandza Yehovha hi ku vulavula hi tindlela takwe ta rirhandzu. Hi nga phofula ndlela leyi hi ri tlangelaka ha yona rirhandzu leri Xikwembu xi hi kombiseke rona hi ku nyikela hi N’wana wa xona la rhandzekaka leswaku a va nkutsulo. (Yohane 3:16; Varhoma 5:8) Loko nkarhi wu hi pfulekela, hi nga vulavula hi rirhandzu ra Xikwembu loko hi hlamula eminhlanganweni ni loko hi nyikela tinkulumo. Hi nga kombisa leswaku ha n’wi rhandza Yehovha hi ku dzunisa vito rakwe evutirhelini bya Vukreste. (Pisalema 145:10-13) Ina, marito ni swiendlo swa hina swi nga ri pfuxeta kumbe swi ri tiyisa rirhandzu leri vandlha a ri ri na rona.
Eka Ntsumi Ya Le Smirna
12. Xana matimu ma kombisa yini malunghana na Smirna ni mikhuva ya vukhongeri ya muti lowu?
12 Kreste, “‘lowo Sungula ni wo Hetelela,’ loyi a a file ivi a hanya nakambe,” u bumabumele vandlha ra le Smirna. (Hlaya Nhlavutelo 2:8-11.) Smirna (muti lowu sweswi wu vuriwaka Izmir, le Turkey) a wu akiwe eribuweni ra le vupela-dyambu bya Asia Minor. Magriki a ma tshama emutini lowu, kambe vanhu va le Lydia va fike va wu lovisa kwalomu ka 580 B.C.E. Vatlhandlami va Alekzanda Lonkulu va pfuxe muti wa Smirna endhawini yin’wana. Wu ve xiphemu xa xifundzha xa Asia lexi a xi lawuriwa hi Rhoma naswona a wu yime kahle hi tlhelo ra mabindzu wu tlhela wu duma hi ku va ni miako ya manyunyu. Tempele ya Tiberiyo Khezari leyi a yi ri eka muti lowu, a yi hlanganyetela moya wa ku gandzela hosi. Vagandzeri a va fanele va hisa murhi wa risuna kutani va ku, “Khezari hi yena a nga Hosi.” Vakreste a va nga swi endli leswi hikuva eka vona “Yesu hi yena a nga Hosi.” Kutani va vone maxangu.—Varhoma 10:9.
13. Hambiloko va swerile, Vakreste va le Smirna a va fuwe hi ndlela yihi?
13 Vakreste va le Smirna va xanisiwile va tlhela va langutana ni vusweti, laha kumbexana a va tsoniwa swilo swa ku tihanyisa hi swona, hi mhaka ya leswi va aleke ku gandzela hosi. Malandza ya Yehovha ya namuntlha na wona ma nga weriwa hi miringo leyi fanaka. (Nhlavutelo 13:16, 17) Hambiloko va swerile, lava va fanaka ni Vakreste va le Smirna va fuwile hi tlhelo ra moya naswona leswi hi swona swi nga swa nkoka!—Swivuriso 10:22; 3 Yohane 2.
14, 15. Hi wihi nchavelelo lowu vatotiwa va nga wu kumaka eka Nhlavutelo 2:10?
14 Vayuda vo tala va le Smirna a va ri “sinagoga ya Sathana” hikuva va landzelele mikhuva leyi nga riki ya matsalwa, va landzula N’wana wa Xikwembu va tlhela va sandza valandzeri vakwe lava totiweke hi moya. (Varhoma 2:28, 29) Kambe vatotiwa va nga chaveleriwa swinene hi marito ya Kreste lama landzelaka! U ri: “Mi nga chavi swilo leswi mi nga ta xaniseka ha swona ku nga ri khale. Maswivo! Diyavulosi u ta tama a hoxa van’wana va n’wina ekhotsweni leswaku mi ringiwa hi ku helela, ni leswaku mi va ni nhlomulo ku ringana masiku ya khume. Tikombiseni mi tshembekile ku ya fikela eku feni, kutani ndzi ta mi nyika harhi ya vutomi.”—Nhlavutelo 2:10.
15 Yesu a a nga chavi ku fela ku seketela vuhosi bya Yehovha. (Vafilipiya 2:5-8) Hambileswi sweswi Sathana a lwaka ni masalela ya vatotiwa, a ma swi chavi swilo leswi swi nga ta ma wela tanihi ntlawa—ku nga ha va ku xanisiwa, ku khotsiwa kumbe ku dlayiwa hi ndlela ya tihanyi. (Nhlavutelo 12:17) Ma ta yi hlula misava. Naswona Kreste u tshembisa vatotiwa lava pfuxiweke “harhi ya vutomi,” leswaku va va swivumbiwa leswi nga ta hanya etilweni hilaha ku nga heriki, ematshan’weni yo va tshembisa harhi ya swiluva leyi hatlaka yi vuna, leyi a yi ambariwa hi lava hluleke eka mintlango ya vahedeni. Leyi i nyiko ya risima hakunene!
16. Loko hi ri evandlheni ro fana ni leriya ra le Smirna wa khale, hi yihi mphikamakaneta leyi hi faneleke hi yi tsundzuka?
16 I yini lexi hi nga xi endlaka loko hi ri evandlheni leri fanaka ni leriya ra le Smirna wa khale, ku nga khathariseki leswaku hi ni ntshembo wa ku ya hanya etilweni kumbe laha misaveni? A hi pfuneni vapfumeri-kulorhi leswaku va tsundzuka xivangelo-nkulu xa ku va Xikwembu xi pfumelela leswaku va xanisiwa—ku nga mphikamakaneta ya vuhosi bya vuako hinkwabyo. Mbhoni yin’wana ni yin’wana ya Yehovha leyi tshamaka yi tshembekile, yi kombisa leswaku Sathana i muhembi nileswaku hambiloko munhu a xanisiwa, a nga swi kota ku yima a tiyile, a seketela mfanelo ya Xikwembu yo fuma tanihi Hosi ya Vuako Hinkwabyo. (Swivuriso 27:11) A hi khutazeni Vakreste van’wana leswaku va tiyiselela nxaniso kutani hi hambeta hi va ni “lunghelo ro [endlela Yehovha] ntirho wo kwetsima hi nga chavi hi vutshembeki ni ku lulama emahlweni ka yena emasikwini ya hina hinkwawo”—hilaha ku nga heriki.—Luka 1:68, 69, 74, 75.
Eka Ntsumi Ya Le Pergamo
17, 18. Pergamo a wu ri ntsindza wa vugandzeri bya njhani, naswona munhu la alaka ku hlanganyela eka vugandzeri byo tano a a langutana ni khombo rihi?
17 Vandlha ra le Pergamo ri bumabumeriwile ri tlhela ri nyikiwa ndzayo. (Hlaya Nhlavutelo 2:12-17.) Muti wa Pergamo a wu kumeka kwalomu ka 80 wa tikhilomitara en’walungwini wa Smirna, naswona a wu nghene hi nhloko evukhongerini bya mavunwa. Vangoma va swilo swa le mpfhukeni va Vakalidiya va fanele va balekele kona, loko va suka eBabilona. Vavabyi a va khitikanela ePergamo va ya etempeleni leyi dumeke ya Asclepius, xikwembu xa mavunwa xa vutshunguri. Muti wa Pergamo swin’we ni tempele ya wona leyi a ku gandzeriwa Khezari Awugusto eka yona, a wu vuriwa “ntsindza wa vagandzeri va hosi ehansi ka mfumo wa khale.”—Encyclopædia Britannica, 1959, Vholumo 17, tluka 507.
18 Le Pergamo a ku ri ni altari leyi a ku gandzeriwa Zewusi eka yona. Muti lowu nakambe a wu ri ndhawu yo gandzela vanhu eka yona, ku nga xiendlo lexi hlohloteriwaka hi Diyavulosi. A swi hlamarisi leswi vandlha ra kwalaho a ri vuriwa leri kumekaka “laha xiluvelo xa Sathana xi nga kona”! Munhu loyi a seketelaka vuhosi bya Yehovha, a a langutana ni rifu loko a ala ku gandzela hosi. Misava ya ha ri ehansi ka matimba ya Diyavulosi, naswona mimfungho ya tiko ya ha gandzeriwa ni sweswi. (1 Yohane 5:19) Ku sukela eka lembe-xidzana ro sungula ku ta fikela namuntlha, Vakreste vo tala vo tshembeka va dlayeriwe ripfumelo ra vona, ku fana ni loyi Kreste a n’wi vitanaka “Antipasi, mbhoni ya mina, lowo tshembeka, loyi a dlayiweke kwahalano ka n’wina.” Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste va ma tsundzuka hakunene malandza yo tano yo tshembeka.—1 Yohane 5:21.
19. I yini leswi Balama a swi endleke, naswona i yini lexi Vakreste hinkwavo va faneleke va tivonela eka xona?
19 Kreste u tlhele a vulavula hi ‘dyondzo ya Balama.’ Hikwalaho ko navela ku kuma rifuwo, Balama, muprofeta wa mavunwa, u ringete ku rhukana Israyele. Loko Xikwembu xi hundzule ndzhukano wa yena wu va nkateko, Balama u tirhisane na Hosi Balaka wa Mumowabu kutani a yenga Vaisrayele vo tala leswaku va gandzela swifaniso ni ku tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu. Vakulu lava nga Vakreste va fanele va yima va tiyile eka leswo lulama ku fana na Finiyasi, loyi a lweke ni swiendlo swa Balama. (Tinhlayo 22:1–25:15; 2 Petro 2:15, 16; Yudha 11) Kahle-kahle, Vakreste hinkwavo va fanele va tivonela emhakeni yo gandzela swifaniso ni le ka moya wa ku tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu evandlheni.—Yudha 3, 4.
20. Loko ku ri ni Mukreste la sungulaka ku amukela tidyondzo ta vagwinehi, i yini lexi a faneleke a xi endla?
20 Vandlha ra le Pergamo ri tikume ri ri ekhombyeni lerikulu hikwalaho ko pfumelela “lava khomeleleke swi tiya edyondzweni ya mpambukwa wa Nikolasi,” va tshama exikarhi ka vona. Kreste u byele vandlha leri a ku: “Hundzuka. Loko u nga endli tano, ndza ta eka wena hi ku hatlisa, kutani ndzi ta lwa na vona hi banga ro leha ra nomu wa mina.” Vanhu lava nga ni moya wa ku xandzuka va lava ku vavisa Vakreste hi tlhelo ra moya, naswona lava va tiyimiseleke ku vanga ku avana ni mimpambukwa, a va nge yi dyi ndzhaka ya Mfumo wa Xikwembu. (Varhoma 16:17, 18; 1 Vakorinto 1:10; Vagalatiya 5:19-21) Loko ku ri ni Mukreste loyi a sungulaka ku amukela tidyondzo ta vagwinehi naswona a lava ku ti hangalasa, u fanele a yingisa xitsundzuxo xa Kreste! Leswaku a nga weriwi hi khombo, u fanele a hundzuka kutani a lava mpfuno wa moya eka vakulu evandlheni. (Yakobo 5:13-18) U fanele a teka goza rero hi xihatla hikuva Yesu wa ta hi ku hatlisa a ta avanyisa.
21, 22. I vamani lava dyaka “manna leyi fihliweke,” naswona yi yimela yini?
21 Vakreste vo tshembeka lava totiweke swin’we ni vanghana va vona lava tshembekaka, a va fanelanga va chava ku avanyisa loku taka. Hinkwavo lava yingisaka ndzayo ya Yesu leyi a yi nyikeleke hi ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu, va ta kuma mikateko. Hi xikombiso, vatotiwa lava hlulaka misava va ta rhambiwa leswaku va ta dya “manna leyi fihliweke” naswona va ta nyikiwa “ribye ro basa” leri nga ni “vito lerintshwa.”
22 Xikwembu xi nyike Vaisrayele manna hi nkarhi wa riendzo ra vona ra malembe ya 40 emananga. Xin’wana xa “xinkwa” lexi a xi vekiwa ekhuwaneni ra nsuku endzeni ka areka ya ntwanano xisweswo a xi tumbetiwa eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu ya tabernakela, laha a ku ri ni ku vonakala ka singita loku yimelaka vukona bya Yehovha. (Eksoda 16:14, 15, 23, 26, 33; 26:34; Vaheveru 9:3, 4) A ku nga ri na munhu la pfumeleriwaka ku dya manna leyi tumbetiweke. Kambe, loko va pfuxiwa, valandzeri va Yesu lava totiweke a va ha fi, naswona sweswo swi fanekiseriwa hi ku dya “manna leyi fihliweke.”—1 Vakorinto 15:53-57.
23. Xana “ribye ro basa” ni “vito lerintshwa” swi yimela yini?
23 Ribye ra ntima a ri vula ku dyiwa hi nandzu ehubyeni ya le Rhoma, kasi ro basa a ri vula leswaku a wu voniwi nandzu. Ku va Yesu a nyika Vakreste lava totiweke “ribye ro basa” loko va hlurile, swi kombisa leswaku a nga va voni nandzu, va tengile naswona va basile. Tanihi leswi Varhoma a va tirhisa maribye leswaku va kuma mpfumelelo wo nghena etindhawini ta nkoka, “ribye ro basa” ri nga ha kombisa leswaku vatotiwa va pfumeleriwa ku nghena etilweni, eka nkhuvo wa vukati wa Xinyimpfana. (Nhlavutelo 19:7-9) “Vito lerintshwa” kumbexana ri kombisa lunghelo ra ku va swin’we na Yesu tanihi vadyandzhaka-kulobye eMfun’weni wa le tilweni. Leswi hinkwaswo swi va khutaza swinene vatotiwa swin’we ni vanghana va vona lava tirhelaka Yehovha, lava nga ni ntshembo wa ku hanya emisaveni leyi nga paradeyisi!
24. Xana hi fanele hi byi languta njhani vugwinehi?
24 I vutlhari ku tsundzuka leswaku vandlha ra le Pergamo a ri hlaseriwe hi vagwinehi. Loko xiyimo lexi fanaka xi xungeta vumoya bya vandlha leri hi nga eka rona, a hi byi papalateni hi ku helela vugwinehi naswona hi ya emahlweni hi famba entiyisweni. (Yohane 8:32, 44; 3 Yohane 4) Tanihi leswi vadyondzisi va mavunwa kumbe vanhu lava voyameleke eka vugwinehi, va nga borisaka vandlha hinkwaro, hi fanele hi lwa hi matimba ni vugwinehi, hi nga tshuki hi pfumelela nkucetelo wo biha wu hi sivela ku fambisana ni ntiyiso.—Vagalatiya 5:7-12; 2 Yohane 8-11.
25. Marungula ya Kreste lama nga ta kambisisiwa eka xihloko lexi landzelaka, ma ya eka mavandlha wahi?
25 Hi kambisise marito lama fikelelaka mbilu hakunene, lawa Yesu Kreste a ma tirhiseke loko a bumabumela ni ku sola mavandlha manharhu eka ya nkombo ya le Asia Minor! Kambe, wa ha ri ni marito man’wana lawa a faneleke a ma byela mavandlha laman’wana ya mune, hi ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima. Marungula lawa, lama kongomisiweke eTiyatira, Sarda, Filadelfiya ni le Lawodikiya, ku ta buriwa ha wona eka xihloko lexi landzelaka.
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?
• Ha yini hi fanele hi swi yingisa swinene leswi Kreste a swi byelaka mavandlha?
• Xana hi nga endla yini leswaku hi pfuxeta rirhandzu leri vandlha ri tshameke ri va na rona?
• Ha yini ku nga vuriwaka leswaku Vakreste va le Smirna wa khale kahle-kahle a va fuwile hambileswi a va pfumala swilo leswi vonakaka?
• Loko hi anakanya hi xiyimo lexi a xi ri kona evandlheni ra le Pergamo, xana hi fanele hi wu languta njhani moya wa vugwinehi?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Mepe lowu nga eka tluka 10]
(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)
GRIKIYA
ASIA MINOR
Efesa
Smirna
Pergamo
Tiyatira
Sarda
Filadelfiya
Lawodikiya
[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]
“Ntshungu lowukulu” wu ta hanya eparadeyisini emisaveni
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Vakreste lava xanisiweke va hlule misava