Tshama U Tiyile Leswaku U Hlula eMphikizanweni Wa Vutomi
Tshama U Tiyile Leswaku U Hlula eMphikizanweni Wa Vutomi
LOKO a wu fanele u famba elwandle ro kariha, xana a wu ta tsakela ku famba hi yini? Xana a wu ta tsakela ku famba hi byatso lebyitsongo kumbe xikepe xo tiya? A swi kanakanisi leswaku a wu ta tsakela ku famba hi xikepe tanihi leswi xi nga kotaka ku hundza emagandlatini lama kariheke.
Loko hi ri karhi hi hanya emafambiselweni lawa ya swilo lama kariheke ni lama nga ni khombo, hi langutana ni mintlhontlho leyi hetaka matimba. Hi xikombiso, minkarhi yin’wana vantshwa va nga ha titwa va pfilunganyekile naswona va nga tiyiseki hi mavonelo lama pfilunganyaka ni tifexeni ta misava leyi. Vanhu lava ha ku vaka Vakreste va nga ha titwa va nga tiyiseki. Hambi ku ri lava tiyeke eripfumelweni lava se va nga ni malembe va tirhela Xikwembu hi ku tshembeka va nga ha langutana ni ndzingo wo karhi loko leswi va swi languteleke swi nga si hetiseka hi ku helela.
Swi tolovelekile ku titwa hi ndlela yoleyo. Malandza ya Yehovha yo tshembeka, yo tanihi Muxe, Yobo na Davhida minkarhi yin’wana a ma pfa ma hela matimba. (Tinhlayo 11:14, 15; Yobo 3:1-4; Pisalema 55:4) Kambe a ma tinyiketele hi ku helela eka Yehovha. Swikombiso swa wona leswinene swi hi khutaza leswaku hi tshama hi tiyile, kambe Sathana Diyavulosi u lava ku hi hambukisa emphikizanweni wa vutomi lebyi nga heriki. (Luka 22:31) Kutani hi nga endla yini leswaku hi tshama hi ‘tiyile eripfumelweni’? (1 Petro 5:9) Naswona hi nga va tiyisa njhani vapfumeri-kulorhi?
Yehovha U Lava Leswaku Hi Tshama Hi Tiyile
Loko hi tshembeka eka Yehovha, u ta hi pfuna minkarhi hinkwayo leswaku hi tshama hi tiyile. Mupisalema Davhida u langutane ni swiphiqo swo tala, kambe a a tshemba Xikwembu, lerova a yimbelela a ku: “[Yehovha] u tlhele a ndzi humesa emugodini lowu vombaka, a ndzi humesa endzhopeni wa makhukhuri. Kutani a yimisa milenge ya mina ehenhla ka ribye; a simeka milenge ya mina yi tiya.”—Pisalema 40:2.
Yehovha wa hi tiyisa leswaku hi lwa “nyimpi leyinene ya ripfumelo” leswaku hi ta “khomelela swinene evuton’wini lebyi nga heriki.” (1 Timotiya 6:12) U tlhela a hi lunghiselela leswi nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi tiyile hi tlhela hi hlula enyimpini ya hina ya moya. Muapostola Pawulo u khutaze Vakreste-kulobye leswaku va “[hambeta va] kuma matimba eHosini ni le ka ntamu wa vukulu bya yona,” ni ku ‘ambala mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu leswaku va kota ku yima va tiyile, va lwisana ni marhengu ya Diyavulosi.’ (Vaefesa 6:10-17) Kambe i yini leswi nga hi karhataka? Naswona hi nga lwisana njhani ni minkucetelo yoleyo leyi nga ni khombo?
Tivonele Eka Swilo Leswi Swi Nga Ha Ku Kavanyetaka
I swinene ku tsundzuka mhaka leyi ya nkoka: Swiboho leswi hi swi endlaka eku heteleleni swi ta khumba ripfumelo ra hina ra Vukreste hi ndlela yo karhi. Vantshwa va fanele va endla swiboho etimhakeni to tanihi ntirho-vutomi, ku kuma
tidyondzo leti engetelekeke ni ku nghenela vukati. Vanhu lavakulu va nga ha boheka ku endla xiboho xo rhurhela endhawini yin’wana kumbe xo tirha ntirho wun’wana. Hi endla swiboho siku na siku malunghana ni ndlela leyi hi nga ta wu tirhisa ha yona nkarhi ni le ka timhaka tin’wana to tala. I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi endla swiboho swa vutlharhi leswi nga ta antswisa ripfumelo ra hina tanihi malandza ya Xikwembu? Wansati un’wana loyi se a nga ni malembe a ri Mukreste u te: “Loko ndzi endla swiboho ndzi kombela mpfuno wa Yehovha. Ndza tiyiseka leswaku i swa nkoka ku amukela ni ku tirhisa ndzayo leyi humaka eBibeleni, eminhlanganweni ya Vukreste, leyi nyikeriwaka hi vakulu ni leyi humaka etibukwini leti sekeriweke eBibeleni.”Loko hi endla swiboho, hi fanele hi tivutisa: ‘Xana swiboho leswi ndzi swi endlaka namuntlha, swi ta va swa ha ndzi tsakisa niloko se ku hundze malembe ya ntlhanu kumbe ya khume, kumbe ndzi ta tisola hikwalaho ka swona? Xana ndza tivutisa loko swiboho swa mina swi nga ta ndzi kavanyeta hi tlhelo ra moya kambe swi ta endla leswaku ndzi endla nhluvuko hi tlhelo ra moya?’—Vafilipiya 3:16.
Vanhu van’wana lava khuvuriweke va wele emiringweni kumbe va ringeta ku tlula milawu ya Xikwembu, kutani va sungula ku hanya vutomi lebyi kanakanisaka. Vanhu vo hlayanyana lava susiweke evandlheni hikwalaho ka leswi va hambeteke va dyoha va nga hundzuki, va tirhe hi matimba leswaku va tlhela va vuyiseriwa evandlheni, kutani va tlhela va susiwa hikwalaho ka xidyoho lexi a va suseriwe xona—minkarhi yin’wana endzhakunyana ka loko va ha ku vuyiseriwa. Xana swi nga ha endleka swi vangiwe hi leswi va nga kombelangiki mpfuno wa Xikwembu hi xikhongelo leswaku va ‘nyenya leswi hombolokeke va namarhela leswi nga swinene’? (Varhoma 12:9; Pisalema 97:10) Hinkwerhu ka hina hi fanele hi ‘hambeta hi endlela milenge ya hina magondzo yo lulama.’ (Vaheveru 12:13) Hikwalaho a hi kambisiseni timhaka tin’wana leti nga hi pfunaka leswaku hi tshama hi tiyile hi tlhelo ra moya.
Tshama U Ri Karhi U Tiyisiwa Hi Mintirho Ya Vukreste
Nchumu wun’wana lowu nga hi tiyisaka emphikizanweni wa vutomi i ku hlanganyela hi xitalo entirhweni wo chumayela hi Mfumo. Ina, vutirheli bya hina bya Vukreste hi byona byi nga hi pfunaka swinene leswaku hi hlayisa timbilu ni mianakanyo ya hina yi dzika eku endleni ka ku rhandza ka Xikwembu ni le ka hakelo ya vutomi lebyi nga heriki. Pawulo u khutaze Vakorinto malunghana ni mhaka leyi, a ku: “Vamakwerhu lava rhandzekaka, tserhamani, mi nga tsekatsekisiwi, nkarhi hinkwawo mi va ni swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi, mi ri karhi mi tiva leswaku ntirho wa n’wina a hi wa hava eHosini.” (1 Vakorinto 15:58) ‘Ku tserhama’ swi vula ‘ku yima endhawini yin’we u nga tsekatseki.’ Ku “nga tsekatsekisiwi” swi nga ha vula ‘ku nga pfumeli ku yisiwa hala ni hala.’ Hikwalaho ku tshama hi khomekile ensin’wini swi nga hi tiyisa endleleni ya Vukreste. Ku pfuna vanhu van’wana leswaku va tiva Yehovha swi endla leswaku vutomi bya hina byi va ni xikongomelo swi tlhela swi hi tisela ntsako.—Mintirho 20:35.
Pauline, Mukreste la heteke malembe yo tlula 30 a ri murhumiwa a tlhela a endla vutirheli byin’wana bya nkarhi hinkwawo u ri: “Nsimu ya ndzi sirhelela hikuva ku chumayela van’wana swa ndzi tiyisekisa leswaku ndzi le ntiyisweni.” Loko u namarhela swilaveko swa Vukreste swo tanihi ku ya eminhlanganweni ni ku va ni dyondzo ya wena n’wini ya Bibele nkarhi na nkarhi, na wena u ta tiyiseka hi ndlela yoleyo.
Ku Tiyisiwa Hi Rirhandzu Ra Vamakwerhu
Ku va xiphemu xa nhlengeletano ya misava hinkwayo ya vagandzeri va ntiyiso swi nga hi tiyisa swinene. I nkateko hakunene ku hlanganyela ni vamakwerhu vo tano lava nga ni rirhandzu emisaveni hinkwayo! (1 Petro 2:17) Naswona hi nga va tiyisa vapfumeri-kulorhi.
Anakanya hi swiendlo leswinene swa Yobo wanuna wo lulama. Hambi ku ri Elifazi muchaveleri wa mavunwa u boheke ku pfumela a ku: “Loko un’wana a khunguvanyeka, marito ya wena a ma n’wi pfuxa; naswona a wu tiyisa matsolo lama helaka matimba.” (Yobo 4:4) Xana ha va pfuna van’wana? Ha un’we wa hina u ni vutihlamuleri byo pfuna vamakwerhu va hina va moya leswaku va tiyisela entirhweni wa Xikwembu. Loko hi ri na vona, hi nga tirhisa marito lama nge: “Tiyisani mavoko lama tsaneke, mi tiyisa ni matsolo lama gudlagudlaka.” (Esaya 35:3) Ha yini u nga tivekeli pakani yo tiyisa u tlhela u khutaza Mukreste-kuloni un’we kumbe vambirhi nkarhi ni nkarhi loko u hlangana na vona? (Vaheveru 10:24, 25) Marito lama khutazaka ni yo nkhensa matshalatshala ya vona yo hambeta va tsakisa Yehovha ma nga va pfuna leswaku va tshama va tiyile va ri ni ntshembo wo hlula emphikizanweni wa vutomi.
Vakulu lava nga Vakreste va nga endla leswi engetelekeke hi ku khutaza vanhu lava ha riki vantshwa. Leswi swi nga koteka hi ku nyikela swiringanyeto leswi pfunaka ni ndzayo leyi humaka eMatsalweni leyi twisisekaka ni hi ku tirha na vona evutirhelini bya nsimu. Minkarhi hinkwayo muapostola Pawulo a a tinyika nkarhi wo tiyisa van’wana. A a navela ku vona Vakreste va le Rhoma leswaku a kota ku va pfuna leswaku va tiya hi tlhelo ra moya. (Varhoma 1:11) A a teka vamakwavo lava rhandzekaka va le Filipiya va ri “ntsako ni harhi” ya yena naswona u va khutazile leswaku va ‘yima va tiyile hi ndlela leyi eHosini.’ (Vafilipiya 4:1) Endzhaku ko twa hi ta ku xaniseka ka vamakwavo va le Tesalonika, Pawulo u rhumele Timotiya leswaku a ‘va tiyisa ni ku va chavelela leswaku ku nga vi na munhu la ninginisiwaka.’—1 Vatesalonika 3:1-3.
Muapostola Pawulo na Petro va tlangele matshalatshala lamakulu lama endliweke hi vagandzeri-kulobye. (Vakolosa 2:5; 1 Vatesalonika 3:7, 8; 2 Petro 1:12) Hilaha ku fanaka hi nga languti ku tsana ka vamakwerhu, kambe a hi languteni timfanelo letinene ta vona ni ku lwa ka vona hi matimba leswaku va tshama va tiyile va tlhela va dzunisa Yehovha.
Loko hi kokela etlhelo kumbe hi xopaxopa swihoxo, hi nga endla leswaku van’wana swi va tikela ku tshama va tiyile eripfumelweni. Hakunene swa fanela ku tsundzuka leswaku vamakwerhu va “vavisiwile ni ku tsalangana” emafambiselweni lawa ya swilo! (Matewu 9:36) Swi fanerile leswaku va langutela ku kuma nchavelelo ni ku phyuphyisiwa evandlheni ra Vukreste. Hikwalaho, onge hinkwerhu hi nga endla leswi nga ematimbeni ya hina leswaku hi tiyisa vapfumeri-kulorhi ni ku va pfuna leswaku va tshama va tiyile.
Minkarhi yin’wana van’wana va nga ha hi heta matimba. Xana hi ta pfumelela mavulavulelo lama tlhavaka ya van’wana ma hi heta matimba eku tirheleni ka Yehovha? Hi nga tshuki hi pfumelela munhu a hi tsekatsekisa!—2 Petro 3:17.
Switshembiso Swa Xikwembu Swa Hi Tiyisa
Xitshembiso xa Yehovha xa vumundzuku lebyinene ehansi ka Mfumo wa yena xi hi nyika ntshembo lowu hi pfunaka leswaku hi tshama hi tiyile. (Vaheveru 6:19) Ku tshemba leswaku Xikwembu xi hetisisa switshembiso swa xona minkarhi hinkwayo swi hi susumetela ku ‘tshama hi hitekile naswona hi yima hi tiyile eripfumelweni.’ (1 Vakorinto 16:13; Vaheveru 3:6) Ripfumelo ra hina ri nga ha ringiwa loko switshembiso swin’wana swa Xikwembu swi vonaka onge swi hlwela ku hetiseka. Hikwalaho i swa nkoka swinene leswaku hi tivonela leswaku hi nga kanganyisiwi hi tidyondzo ta mavunwa kutani hi kendlusiwa eka ntshembo wa hina.—Vakolosa 1:23; Vaheveru 13:9.
Xikombiso xo biha xa Vaisrayele lava lovisiweke hileswi a va nga ri na ripfumelo eswitshembisweni swa Yehovha xi fanele xi va xitsundzuxo eka hina. (Pisalema 78:37) Ematshan’weni yo fana na vona, onge hi nga tiya, hi tirhela Xikwembu hi ku hiteka emasikwini lawa ya makumu. Nkulu un’wana la nga ni ntokoto u te: “Siku ni siku ndzi hanya onge hiloko siku lerikulu ra Yehovha ri ta fika mundzuku.”—Yuwele 1:15.
Ina, siku lerikulu ra Yehovha ri kwala nyongeni. Hikwalaho, a hi nge chavi nchumu ntsendze loko hi ri ekusuhi ni Xikwembu. Loko hi khomelela swi tiya eminkongomisweni leyinene ya xona hi tlhela hi tshama hi tiyile, hi ta hlula emphikizanweni wa vutomi lebyi nga heriki!—Swivuriso 11:19; 1 Timotiya 6:12, 17-19.
[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]
Xana u endla leswi nga ematimbeni ya wena leswaku u pfuna Vakreste-kuloni va tshama va tiyile?
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 21]
The Complete Encyclopedia of Illustration/J. G. Heck