“Mi Nga Tshuki Mi Chava Kumbe Ku Tshukisiwa”
“Mi Nga Tshuki Mi Chava Kumbe Ku Tshukisiwa”
“Mi nga tshuki mi chava kumbe ku tshukisiwa. . . . Yehovha u ta va na n’wina.”—2 TIKRONIKA 20:17.
1. Xana vutherorisi byi tisa vuyelo byihi eka vanhu, naswona ha yini ku chava ka vona ku twisiseka?
VUTHERORISI! Rito leri ri endla leswaku munhu a va ni ku chava, a titwa a nga sirhelelekanga. Ri endla leswaku munhu a titwa a ri ni gome a tlhela a hlundzuka. Naswona i rito leri hlamuselaka rhengu leri vanhu vo tala va anakanyaka leswaku ku ta tirhisiwa rona eku hlaseriweni ka vanhu eka malembe lama taka. Mhaka ya leswaku matiko man’wana se ma ni malembe yo tala ma ri karhi ma lwisana ni vutherorisi hi tindlela to hambana-hambana, kambe ma tsandzeka, hi yona yi endlaka leswaku vanhu va chava.
2. Xana Timbhoni ta Yehovha ti angurisa ku yini eka xiphiqo lexi vangiwaka hi vutherorisi, naswona i swivutiso swihi leswi tlakukaka?
2 Nilokoswiritano, ku ni xivangelo xa xiviri xa ku va ni ntshembo. Timbhoni ta Yehovha, leti chumayelaka hi ku hiseka ematikweni ya 234 ti ni ntshembo lowukulu. Ematshan’weni yo chava leswaku vutherorisi a byi nge pfuki byi herisiwile, ti ni ntshembo wa leswaku byi ta herisiwa ku nga ri khale. Xana swa twala ku va ni ntshembo wo tano? I mani loyi a nga swi kotaka ku ntshunxa misava exiyin’weni lexi, naswona sweswo swi nga kotekisa ku yini? Tanihi leswi tinyimpi tin’wana ti hi khumbeke hinkwerhu, swi ta va swinene ku kambisisa xisekelo xa ku va ni ntshembo wo tano.
3. I yini lexi vangaka leswaku ku va ni ku chava, naswona i yini leswi profetiweke malunghana ni nkarhi wa hina?
3 Namuntlha, ku ni swilo swo hambana-hambana leswi vangelaka vanhu ku chava kumbe ku tshukisiwa. Anakanya hi vanhu va ntsandza-vahlayi lava nga ha swi kotiki ku tikhathalela hikwalaho ko dyuhala, vanhu lava tsanaka hikwalaho ka mavabyi lama nga tshungulekiki, ni mindyangu leyi nga swi kotiki ku enerisa swilaveko swa yona hikwalaho ka xiyimo xa timali. Kahle-kahle, anakanya hi ndlela leyi vutomi byi tsekatsekaka ha yona! Swi tikomba onge rifu ri tshama ri hi rindzile etindhawini hinkwato, ri lunghekele ku wela munhu wihi ni wihi la rhandzekaka eka hina. Ku chava ko tano ni ku vilela swin’we ni timholovo ta vanhu ni ku hetiwa matimba, swi endla leswaku minkarhi ya hina yi fambisana kahle ni leswi muapostola Pawulo a swi hlamuseleke: “Tiva leswi, leswaku emasikwini yo hetelela ku ta fika minkarhi ya mangava leyi swi nonon’hwaka ku langutana na yona. Hikuva vanhu va ta va lava tirhandzaka, . . . lava nga riki na xinakulobye xa ntumbuluko, lava nga laviki ntwanano hambi wu ri wihi, valumbeti, lava nga tikhomiki, lava nga ni tihanyi, lava nga rhandziki vunene.”—2 Timotiya 3:1-3.
4. Hi wihi ntshembo lowu nga kona hambiloko 2 Timotiya 3:1-3 yi vulavula hi xiyimo lexi nga tsakisiki?
4 Tsalwa leri ri hi nyika ntshembo hambiloko ri vulavula hi xiyimo lexi nga tsakisiki. Xiya leswaku minkarhi yo nonon’hwa a yi ta fika “emasikwini yo hetelela” ya mafambiselo ya sweswi yo biha ya Sathana. Leswi swi vula leswaku ntshunxeko wu le kusuhi naswona ku nga ri khale mafambiselo lawa yo homboloka ya misava ma ta siviwa hi vulawuri lebyi hetisekeke bya Mfumo wa Xikwembu, lowu Yesu a dyondziseke valandzeri vakwe leswaku va wu khongelela. (Matewu 6:9, 10) Mfumo wolowo i hulumendhe ya Xikwembu ya le tilweni, naswona a ‘wu nge lovisiwi’ kambe hilaha muprofeta Daniyele a vuleke hakona, “wu ta pfotlosa kutani wu herisa mimfumo leyi hinkwayo [ya vanhu], kambe wona wu ta tshama hilaha ku nga riki na makumu.”—Daniyele 2:44.
Ku Hambana Ka Vukala-tlhelo Bya Vukreste Ni Vutherorisi
5. Xana matiko ma endle yini sweswinyana eka nxungeto wa vutherorisi?
5 Hi makume ya malembe ku dlayiwe vanhu vo tala hikwalaho ka vutherorisi. Vanhu emisaveni hinkwayo va sungule ku xalamukela vutherorisi swinene endzhaku ka ku hlaseriwa ka Doroba ra New York na Washington, D.C., hi September 11, 2001. Tanihi leswi vutherorisi byi tateke misava, matiko yo tala ma hatle ma hlengeletana leswaku ma lwisana na byona. Hi xikombiso, hi December 4, 2001, hi ku ya hi swiviko swa swihaxa-mahungu, “vaholobye va matiko mambe lava humaka ematikweni ya 55 ya le Yuropa, Amerika N’walungu ni le Asia Xikarhi va endle kungu” leri a ri ta twananisa matshalatshala ya vona. Mutirhela-mfumo la tlakukeke wa le United States u bumabumele xiendlo lexi hi ku vula leswaku xi ta endla leswaku matshalatshala yo lwisana ni vutherorisi “ma va ni matimba swinene.” Hi xitshuketa, vanhu va madzana ya timiliyoni va katseke eka leswi The New York Times Magazine yi swi vulaka “masungulo ya nyimpi ya tinyimpi.” Swi ta tikomba leswaku matshalatshala wolawo ma ta tirha ku fikela kwihi. Hambiswiritano, vuyelo bya nyimpi yoleyo yo lwisana ni vutherorisi byi endle leswaku vanhu vo tala va chava va tlhela va karhateka, kambe lava tshembaka Yehovha a va chavi.
6. (a) Ha yini minkarhi yin’wana van’wana swi nga ha va tikelaka ku pfumelelana ni vukala-tlhelo bya Vukreste bya Timbhoni ta Yehovha? (b) Xana Yesu u va vekele xikombiso xihi valandzeri vakwe malunghana ni timhaka ta tipolitiki?
6 Timbhoni ta Yehovha ta tiviwa leswaku a ti hlanganyeli eka tipolitiki. Hambileswi vanhu vo tala va nga ha swi rhandzaka ku nga hlanganyeli loko ku ri ni ku rhula, kambe loko swiyimo swi hundzuka va hlanganyela. Hakanyingi, ku chava ni ku pfilunganyeka loku vangiwaka hi nyimpi swi pfuxa moya lowukulu wa vutiko. Leswi swi nga ha endla leswaku van’wana swi va tikela ku twisisa leswaku ha yini munhu a nga seketeli mintirho leyi tolovelekeke ya tiko. Nilokoswiritano, Vakreste va ntiyiso va swi tiva leswaku va fanele va yingisa xileriso xa Yesu xa ‘ku nga vi xiphemu xa misava.’ (Yohane 15:19; 17:14-16; 18:36; Yakobo 4:4) Leswi swi lava leswaku va nga hlanganyeli etimhakeni ta politiki ni ta tiko. Yesu u veke xikombiso lexinene. Leswi a a ri ni vutlhari lebyi hetisekeke ni vuswikoti lebyikulu, a a ta va a swi antswisile swiyimo swa vanhu va le nkarhini wa yena. Kambe, a nga pfumelanga ku hlanganyela eka tipolitiki. Loko a sungula vutirheli byakwe, u ale hi ku kongoma loko Sathana a lava ku n’wi nyika vulawuri bya mimfumo hinkwayo ya misava. Endzhakunyana, u swi papalatile ku hlawuriwa eka xikhundlha xa politiki.—Matewu 4:8-10; Yohane 6:14, 15.
7, 8. (a) Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti nga hlanganyeli eka tipolitiki, naswona i yini lexi vanhu va nga fanelangiki va xi anakanya hi mhaka yoleyo? (b) Xana Varhoma 13:1, 2 yi swi kombisa njhani leswaku swi hoxile ku lwisana ni valawuri?
7 Vanhu a va fanelanga va anakanya leswaku leswi Timbhoni ta Yehovha ti nga ni vukala-tlhelo ta swi seketela kumbe a ti na mhaka na swona swiendlo swa madzolonga. Phela swi ta va swi lwisana ni marito ya tona ya leswaku i malandza ya “Xikwembu xa rirhandzu ni ku rhula.” (2 Vakorinto 13:11) Ti dyondze ndlela leyi Yehovha a titwaka ha yona malunghana na madzolonga. Mupisalema u tsarile: “Yehovha u kambela wo lulama ni wo homboloka, kunene moya-xiviri Wakwe wa n’wi venga un’wana ni un’wana la rhandzaka madzolonga.” (Pisalema 11:5) Nakambe ti lemuka leswi Yesu a swi byeleke muapostola Petro a ku: “Vuyisela banga ra wena endhawini ya rona, hikuva hinkwavo lava khomaka banga va ta lova hi banga.”—Matewu 26:52.
8 Hambileswi matimu ma swi kombisaka erivaleni leswaku Vakreste va mavunwa hakanyingi va tirhise “banga,” kambe Timbhoni ta Yehovha a ti swi endli sweswo. Ti papalata mukhuva wo tano hi ku helela. Timbhoni ti xi yingisa swinene xileriso lexi nga eka Varhoma 13:1, 2: “Moya-xiviri wun’wana ni wun’wana a wu tiveke ehansi ka valawuri lava tlakukeke [valawuri va tihulumendhe], hikuva a ku na vulawuri lebyi nga humiki eka Xikwembu; valawuri lava nga kona va vekiwe hi Xikwembu eswiyin’weni swa vona leswi hikiweke. Hikokwalaho, loyi a lwisanaka ni vulawuri u lwisana ni lunghiselelo ra Xikwembu; lava lwisanaka na rona va ta tikumela vuavanyisi.”
9. Hi tihi tindlela timbirhi leti Timbhoni ta Yehovha ti lwisanaka ni vutherorisi ha tona?
9 Hambiswiritano, leswi vutherorisi byi biheke ngopfu, xana Timbhoni ta Yehovha a ti fanelanga ti endla xo karhi leswaku ti lwisana na byona? Ina ta karhi ta swi endla. Xo sungula, a ti hlanganyeli eka byona. Xa vumbirhi, ti dyondzisa vanhu misinya ya milawu ya Vukreste leyi loko vo yi landzela va nga ta papalata ku endla madzolonga. * N’wexemu Timbhoni ti hete tiawara ta 1 202 381-302 ti ri karhi ti pfuna vanhu leswaku va hanya hi ndlela leyi ya Vukreste. Nkarhi lowu a ti wu tlangisanga hikuva hikwalaho ka ntirho lowu ku khuvuriwe vanhu va 265 469 va va Timbhoni ta Yehovha, kutani va kombisa leswaku va fularhele madzolonga hi ku helela.
10. Hi yihi mintshembo leyi nga kona namuntlha malunghana ni ku herisa madzolonga?
10 Ku engetela kwalaho, Timbhoni ta Yehovha ti xiye leswaku a ti nge swi koti ku herisa vubihi emisaveni hi matimba ya tona. Hi yona mhaka leyi ti vekaka ntshembo wa tona eka loyi a nga swi kotaka—Yehovha Xikwembu. (Pisalema 83:18) Ku nga khathariseki matshalatshala ya vona lamakulu vanhu a va nge ma herisi madzolonga. Mutsari wa Bibele la huhuteriweke u hi lemukisa hi leswi swi nga ta endleka enkarhini wa hina, ku nga ‘masiku ya makumu,’ a ku: “Vanhu vo homboloka ni vaxisi va ta ya emahlweni va nyanya evubihini bya vona, va hambukisa, na vona va hambukisiwa.” (2 Timotiya 3:1, 13) Hi ku ya hi langutelo leri, swi tikomba onge ntshembo lowu vanhu va nga na wona wa ku lwa ni vubihi a wu nge humeleli. Hi hala tlhelo, hi nga tshembela eka Yehovha leswaku a herisa madzolonga hi ku helela.—Pisalema 37:1, 2, 9-11; Swivuriso 24:19, 20; Esaya 60:18.
Ku Va Ni Xivindzi Ku Nga Khathariseki Nhlaselo Lowu Tshinelaka
11. I magoza wahi lawa Yehovha se a ma tekeke yo herisa madzolonga?
11 Leswi Xikwembu xi vengaka madzolonga, hi nga swi twisisa leswaku ha yini xi teke magoza yo lovisa muvangi wa wona, Sathana Diyavulosi. Entiyisweni, se xi endle leswaku Sathana a hluriwa hi ndlela leyi nyumisaka hi ntsumi leyikulu Mikayele—ku nga Hosi leya ha ku vekiwaka exiluvelweni hi Xikwembu, Kreste Yesu. Bibele yi yi hlamusela hi ndlela leyi: “Ku tlhekeka nyimpi etilweni: Mikayele ni tintsumi ta yena va lwa ni dragona, dragona yona yi lwa yi ri ni tintsumi ta yona kambe a yi hlulanga, naswona ndhawu ya vona a ya ha kumekanga etilweni. Hiloko dragona leyikulu yi lahleriwa ehansi, nyoka ya khale, leyi vuriwaka Diyavulosi na Sathana, leyi xisaka misava hinkwayo leyi akiweke; yi lahleriwa ehansi emisaveni, ni tintsumi ta yona ti lahleriwa ehansi na yona.”—Nhlavutelo 12:7-9.
12, 13. (a) I yini lexi xiyekaka hi lembe ra 1914? (b) I yini leswi vuprofeta bya Ezekiyele byi swi boxaka ka ha ri emahlweni malunghana ni lava seketelaka Mfumo wa Xikwembu?
12 Matimu ya Bibele ni swiendlakalo swa misava swi kombisa leswaku lembe ra 1914 i nkarhi lowu nyimpi yoleyo yi tlhekekeke ha wona etilweni. Ku sukela hi nkarhi wolowo, swiyimo swa laha misaveni swi nyanye ku biha. Nhlavutelo 12:12 yi nyika xivangelo xa kona, yi ku: “Tsakani hikwalaho ka swona, n’wina matilo na n’wina lava tshamaka eka wona! Khombo eka misava ni lwandle, hikuva Diyavulosi u xikele eka n’wina, a hlundzukile swinene, hi ku tiva leswaku u ni nkarhi wo koma.”
13 Entiyisweni, Diyavulosi u karihele swinene vagandzeri lava totiweke va Xikwembu swin’we ni vanakulobye va vona lava nga “tinyimpfu tin’wana.” (Yohane 10:16; Nhlavutelo 12:17) Ku nga ri khale nkaneto lowu wu ta fika emaninginingini ya wona loko Diyavulosi a va hlasela hi ndlela ya tihanyi lava seketelaka Mfumo lowu simekiweke wa Xikwembu ni lava wu tshembaka. Nhlaselo lowu wa tihanyi ku vulavuriwa ha wona eka Ezekiyele ndzima 38 tanihi nhlaselo wa “Gogo wa tiko ra Magogo.”
14. Xana Timbhoni ta Yehovha ti sirheleriwe njhani enkarhini lowu hundzeke, naswona xana ti ta hambeta ti sirheleriwa hi ndlela yoleyo?
14 Ku sukela loko Sathana a hlongoriwile etilweni, minkarhi yin’wana vanhu va Xikwembu va sirheleriwile eka minhlaselo ya yena hi mintlawa yo karhi ya tipolitiki, leyi ku vulavuriweke ha yona hi ndlela yo fanekisela eka Nhlavutelo 12:15, 16. Ku hambana na sweswo, Bibele yi kombisa leswaku hi nkarhi wa nhlaselo wa Sathana wo hetelela, a yi kona minhlangano ya vanhu leyi nga ta sirhelela lava vekaka ntshembo wa vona eka Yehovha. Xana leswi swi fanele swi vangela Vakreste ku khomiwa hi rhumbyana? Nikatsongo!
15, 16. (a) Marito lawa Yehovha a chaveleleke vanhu va yena ha wona enkarhini wa Yehoxafati ma endla leswaku Vakreste va va ni ntshembo wihi namuntlha? (b) Xana Yehoxafati ni vanhu va yena va ma vekele xikombiso xihi malandza ya Xikwembu ya namuntlha?
15 Xikwembu xi ta seketela vanhu va xona hilaha xi seketeleke tiko ra xona ra xiviri hakona enkarhini wa Hosi Yehoxafati. Ha hlaya: “Yingisani, n’wina tiko ra Yuda hinkwaro na n’wina vaaki va Yerusalema na Hosi Yehoxafati! Yehovha u mi byele a ku, ‘Mi nga tshuki mi chava kumbe ku chavisiwa hi ntshungu lowu lowukulu; hikuva nyimpi a hi ya n’wina, kambe i ya Xikwembu. . . . Sweswi a mi nge lwi. Yimani, mi nga tsekatseki, mi vona loko Yehovha a mi ponisa. Wena Yuda na Yerusalema, mi nga tshuki mi chava kumbe ku tshukisiwa. Humani mundzuku mi ya lwa na vona, Yehovha u ta va na n’wina.’”—2 Tikronika 20:15-17.
16 Vanhu va Yuda va tiyisekisiwile leswaku a va nga ta boheka ku lwa. Hilaha ku fanaka, loko vanhu va Xikwembu va hlaseriwa hi Gogo wa Magogo, a va nge tisirheleli hi matlhari. Ematshan’weni ya sweswo, va ta ‘yima va nga tsekatseki, va vona loko Yehovha a va ponisa.’ Kahle-kahle, ku yima va nga tsekatseki a swi vuli swona leswaku va ta khondla mavoko hilaha ku heleleke, hikuva hambi ku ri vanhu va Xikwembu enkarhini wa Yehoxafati a va nga khondlanga mavoko. Ha hlaya: “Xikan’we-kan’we Yehoxafati a nkhinsama xikandza xa yena xi langute ehansi, tiko ra Yuda hinkwaro ni vaaki va Yerusalema va wela emahlweni ka Yehovha leswaku va nkhinsamela Yehovha. . . . Ku tlula kwalaho, [Yehoxafati] a boha makungu ni vanhu, a yimisa vayimbeleri emahlweni ka Yehovha ni lava va dzunisaka va tisasekisile hi swiambalo swo kwetsima loko va huma emahlweni ka vavanuna lava va hlomeke, va ku: ‘Dzunisani Yehovha, hikuva musa wakwe wa rirhandzu i wa hilaha ku nga riki na makumu.’” (2 Tikronika 20:18-21) Ina, vanhu va hambete va dzunisa Yehovha swinene hambiloko va langutane ni nhlaselo wa nala. Sweswo hi leswi Timbhoni ta Yehovha ti faneleke ti endla swona loko Gogo a ti hlasela.
17, 18. (a) I langutelo rihi lerinene leri Timbhoni ta Yehovha ti nga na rona namuntlha malunghana ni nhlaselo wa Gogo? (b) I xitsundzuxo xihi lexi xa ha ku nyikiwaka vantshwa lava nga Vakreste?
17 Hambiloko Gogo a sungula nhlaselo wakwe, Timbhoni ta Yehovha a ti nge tshiki ku seketela Mfumo wa Xikwembu. Ti ta hambeta ti tiyisiwa ni ku sirheleriwa hi mavandlha lama tlulaka 94 600 emisaveni hinkwayo. (Esaya 26:20) Hakunene sweswi i nkarhi lowu faneleke wa ku dzunisa Yehovha hi xivindzi! Entiyisweni, ku langutela ka tona nhlaselo lowu tshineleke wa Gogo a ku ti chavisi. Ku ri na sweswo, ku ti khutaza ku ya emahlweni ti dzunisa hilaha ti nga kotaka hakona.—Pisalema 146:2.
18 Moya wolowo wa ku va ni xivindzi wu kombisiwe kahle hi vantshwa va magidi emisaveni hinkwayo lava ngheneleke vutirheli bya nkarhi hinkwawo. Leswaku ku kandziyisiwa nkoka wa ku hlawula vutomi byo tano, ku humesiwe xiphephana lexi nge Vantshwa—Xana Mi Ta Endla Yini Hi Vutomi Bya N’wina? emintsombanweni ya muganga ya 2002. Vakreste hinkwavo, lavatsongo ni lavakulu va swi tlangela switsundzuxo swoleswo leswi fikaka hi nkarhi.—Pisalema 119:14, 24, 99, 119, 129, 146.
19, 20. (a) Ha yini Vakreste va nga fanelanga va chava? (b) Xihloko lexi landzelaka xi ta endla yini?
19 Vakreste a va fanelanga va chavisiwa hi swiyimo swa misava. Va swi tiva leswaku ku nga ri khale Mfumo wa Yehovha wu ta ma herisela makumu madzolonga hinkwawo. Va tlhela va chaveleleka hi ku tiva leswaku vanhu vo tala lava feke hikwalaho ka madzolonga va ta pfuxiwa. Ku pfuxiwa loku ku ta endla leswaku van’wana va sungula ku dyondza ha Yehovha, kasi van’wana va ta hambeta va n’wi tirhela.—Mintirho 24:15.
20 Tanihi Vakreste va ntiyiso, ha xi twisisa xilaveko xo hlayisa vukala-tlhelo bya Vukreste naswona hi tiyimiserile ku byi hlayisa. Hi lava ku namarhela ntshembo lowukulu wa ku ‘yima hi nga tsekatseki, hi vona loko Yehovha a hi ponisa.’ Xihloko lexi landzelaka xi ta tiyisa ripfumelo ra hina hi ku hi lemukisa hi swiendlakalo swa le nkarhini wa hina leswi endlaka leswaku hi twisisa ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele.
[Nhlamuselo ya le hansi]
^ par. 9 Leswaku u vona swikombiso swa vanhu lava tshikeke madzolonga leswaku va ta va Timbhoni, vona minkandziyiso ya Xalamuka! (ya Xinghezi) ya March 22, 1990, tluka 21; August 8, 1991, tluka 18; ni ya Xihondzo xo Rindza xa January 1, 1996, tluka 5; August 1, 1998, tluka 5.
Xana U Nga Hlamusela?
• Ha yini vanhu vo tala namuntlha va heleriwe hi ntshembo?
• Ha yini Timbhoni ta Yehovha ti ri ni ntshembo malunghana ni vumundzuku?
• I yini lexi Yehovha se a nga xi endla malunghana ni muvangi wa madzolonga hinkwawo?
• Ha yini hi nga fanelanga hi chava nhlaselo wa Gogo?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]
Yesu u veke xikombiso lexinene xa vukala-tlhelo bya Vukreste
[Pictures on pagee 16]
Vantshwa va magidi lava nga Timbhoni va tsakele ku nghenela vutirheli bya nkarhi hinkwawo
[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 12]
UN PHOTO 186226/M. Grafman