Xana U Tiendlela Vito Ra Muxaka Muni?

XANA u tshame u hlaya nkatsakanyo wa matimu ya mufi eka phepha-hungu ra le ndhawini ya ka n’wina kumbe u vona matimu yo leha ya mufi swin’we ni leswi a swi endleke? Xana u tivutisile leswaku, ‘Loko a ku fe mina vanhu a va ta ku yini?’ I vanhu vangani lava anakanyaka hi leswi va nga ta tsundzukiwa ha swona loko se va file? Kutani, anakanya hi swivutiso leswi swa nkoka: Xana vanhu a va ta vula yini hi wena namuntlha loko a wu fe tolo? Xana u tiendlela vito ra muxaka muni? Xana u lava ku tsundzukiwa njhani hi lava va ku tivaka na hi Xikwembu?

Mutsari wo tlhariha wa buku ya Bibele ya Eklesiasta u te: “Vito ra antswa ku ri ni mafurha lamanene, ni siku ra ku fa ku ri ni siku leri munhu a velekiweke ha rona.” (Eklesiasta 7:1) Ha yini siku ra ku fa ka munhu ri antswa ku ri ni siku leri a velekiweke ha rona? Hikuva loko munhu a velekiwa u va a nga si tiendlela vito. U va a nga si va na wona matimu. Ndlela leyi a nga ta hanya ha yona hi yona leyi nga ta kombisa loko a ve ni ndhuma leyinene kumbe yo biha. Hikwalaho ka sweswo, eka lava va tiendleleke vito lerinene hi malembe yo tala, siku ra ku fa ka vona ra antswa hakunene ku tlula siku ra ku velekiwa ka vona.

Kutani hi fanele hi hlawula. Entiyisweni, ku ni minhlawulo yo tala leyi hi faneleke hi yi endla siku na siku, lerova hi siku leri hi faka ha rona swi ta tikomba leswaku hi ni ndhuma ya muxaka muni, ngopfu-ngopfu eka Xikwembu. Hikwalaho, Muheveru yoloye wo tlhariha u tsarile: “Ku tsundzukiwa ka lowo lulama ku tisa nkateko, kambe vito ra lowo homboloka ri ta bola.” (Swivuriso 10:7) I lunghelo lerikulu swonghasi ku tsundzukiwa hi Xikwembu leswaku xi hi katekisa!

Loko hi tlharihile, pakani ya hina ku ta va ku tsakisa Xikwembu hi ku hanya hi ku pfumelelana ni mimpimanyeto ya xona. Sweswo swi vula ku landzela misinya ya milawu ya xisekelo leyi vuriweke hi Kreste: “‘U fanele u rhandza Yehovha Xikwembu xa wena hi mbilu ya wena hinkwayo ni hi moya-xiviri wa wena hinkwawo ni hi mianakanyo ya wena hinkwayo.’ Lexi hi xona xileriso lexikulu ni xo sungula eka hinkwaswo. Xa vumbirhi, lexi fanaka na xona, xi ri, ‘U fanele u rhandza warikwenu kukota loko u tirhandza.’ Nawu hinkwawo ni Vaprofeta swi titshege hi swileriso leswi swimbirhi.”—Matewu 22:37-40.

Van’wana va tsundzukiwa hi ku hanana ka vona, ku pfuna van’wana ni ku lwela malunghelo ya vanhu, kumbe hi leswi va swi endleke emabindzwini, eka sayense, eka swa vutshunguri kumbe eka swilo swin’wana. Kambe, xana wena u ta lava ku tsundzukiwa hi yini?

Mutlhokovetseri wa le Scotland ku nga Robert Burns (1759-96) u vule leswaku u navela onge munhu wo karhi wa matimba a nga hi nyika nyiko ya leswaku hi tivona hilaha van’wana va hi vonaka hakona. Xana u nga tikambisisa hi ku tshembeka kutani u vula leswaku u ni ndhuma leyinene eka vanhu van’wana ni le ka Xikwembu? Phela, vuxaka bya hina ni van’wana hi byona byi nga bya nkoka swinene ku tlula swilo leswi hi nga ha  vaka hi swi fikelerile hi xinkarhana emintlangwini kumbe emabindzwini. Kutani xivutiso lexi hi faneleke hi tivutisa xona hi lexi: Xana ndlela leyi hi khomaka van’wana ha yona—mabulo ya hina, mahanyelo ya hina, ndlela leyi nghohe ya hina yi langutekaka ha yona—yi va khumba njhani van’wana? Xana va hi teka hi ri lava tshinelelekaka kumbe lava nga tshinelelekiki? Xana va hi teka hi ri ni musa kumbe tihanyi? Xana va hi teka hi ri lava pfumelelanaka ni swiyimo kumbe lava nga ni rilondzo? Xana va hi teka hi ri ni rirhandzu ni ntwela-vusiwana kumbe va hi teka hi ri lava nga riki na xinghana ni lava nga tshinelelekiki? Xana va hi teka hi ri lava rhandzaka ku sola-sola van’wana kumbe hi ri mutsundzuxi lonene? A hi kambisiseni swikombiso swin’wana swa le nkarhini lowu hundzeke ni swa manguva lawa, hi vona leswi hi nga swi dyondzaka.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 3]

Robert Burns a a navela onge munhu wo karhi wa matimba a nga hi nyika nyiko ya ku tivona hilaha van’wana va hi vonaka hakona

[Xihlovo Xa Kona]

From the book A History of England