Xana Ku Ni ‘Kereke Yin’we Ntsena Ya Ntiyiso’?

“TANIHI leswi ku nga na Kreste un’we ntsena, kutani ku ni ntlawa wun’we ntsena wa Kreste, Mutekiwa un’we ntsena wa Kreste: ‘Kereke yin’we ntsena ya Khatoliki tlhelo ya vaapostola.’”—Dominus Iesus.

Mufundhisi wa Rhoma Khatoliki, Joseph Ratzinger u swi vekise sweswo loko a seketela dyondzo ya kereke yakwe ya leswaku ku ni kereke yin’we ntsena ya ntiyiso. U vule leswaku kereke yoleyo i “Kereke ya Khatoliki, naswona hi yona ntsena Kereke ya Kreste.”

“Kahle-kahle A Hi Tikereke”

Hambileswi Mupapa John Paul wa Vumbirhi a phikeleleke a vula leswaku leswi vuriwaka hi tsalwa ra Dominus Iesus “a hi ku titlakusa eka tikereke tin’wana kumbe ku ti tekela ehansi,” varhangeri va kereke ya Protestente va angule hi vukarhi eka mhaka leyi. Hi xikombiso, eNhlengeletanweni ya Mapresbeteriya le Belfast, eNorthern Ireland, hi June 2001, mufundhisi un’wana u vule leswaku rungula leri ri tsariwe hi “ntlawa lowu nga ni nhlohlotelo lowukulu eKerekeni ya Rhoma Khatoliki . . . hi ku susumetiwa hi moya wa ku nga chavi ku tiphofula erivaleni lowu byariweke eHubyeni ya Vumbirhi ya le Vatican.”

Robin Eames, Mufundhisi-nkulu wa Kereke ya Ireland, u vule leswaku a a ta “karhateka ngopfu” loko a kuma leswaku tsalwa leri “ri kaneriwe emahlweni ka Huvo ya Vumbirhi ya le Vatican.” Loko a angula marito ya Vatican ya leswaku tikereke leti kanetaka tidyondzo tin’wana ta Khatoliki “kahle-kahle a hi Tikereke,” Eames u te: “Leswi ndzi swi teka swi ri ndzhukano.”

I yini leswi vangeke ku tsariwa ka Dominus Iesus? Swi tikomba onge Vulawuri bya Rhoma Khatoliki a byi karhatiwa hi leswi swi vuriweke mpatsanyeto wa vukhongeri. Hi ku ya hi The Irish Times, “ku tangunuka ka mpatsanyeto wa vukhongeri—ku vula leswaku vukhongeri hinkwabyo bya fana . . . a swi hambeta swi va xikarhato lexikulu eka Mufundhisi Ratzinger.” Swi tikomba onge mhaka leyi hi yona yi n’wi susumeteleke ku vula leswaku ku ni kereke yin’we ntsena ya ntiyiso.

Xana A Swi Na Mhaka Leswaku U Xirho Xa Kereke Yihi?

Ina, eka van’wana “mpatsanyeto wa vukhongeri” kumbe “ku vula leswaku vukhongeri hinkwabyo bya fana” i mhaka leyi twalaka ku tlula ku vula leswaku ku ni kereke yin’we ntsena ya ntiyiso. Eka vona, vukhongeri i mhaka ya le mbilwini ya munhu. Va vula leswaku ‘kahle-kahle a swi na mhaka leswaku u xirho xa kereke yihi.’

Rero ri nga vonaka ri ri vonelo leri amukelekaka—hambileswi ri vangeke leswaku vukhongeri byi avana byi tswala tikereke to tala leti hambanaka. Vo tala va vula leswaku ‘ku hambana ko tano  ka vukhongeri i xikombiso lexinene xa leswaku munhu ha un’we u ni ntshunxeko wa ku endla ku rhandza kakwe.’ Kambe hi ku ya hi mutsari la vuriwaka Steve Bruce vonelo rero ra “ku amukela vukhongeri hinkwabyo” kahle-kahle ri kombisa “ku nga khathali hi vukhongeri.”—A House Divided: Protestantism, Schism, and Secularization.

Kutani hi rihi vonelo leri nga rona? Xana ku ni kereke yin’we ntsena ya ntiyiso? Xana Kereke ya Rhoma Khatoliki hi yona ntsena yi nga kereke ya ntiyiso? Xana ni tikereke letin’wana ta amukeleka eka Xikwembu? Tanihi leswi swivutiso leswi swi khumbaka vuxaka lebyi hi nga na byona ni Muvumbi wa hina, i swa nkoka hakunene leswaku hi kuma vonelo rakwe emhakeni leyi. Hi nga swi endlisa ku yini sweswo? Hi ku kambisisa Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke, ku nga Bibele. (Mintirho 17:11; 2 Timotiya 3:16, 17) A hi kambisiseni leswi ri swi vulaka eka mphikamakaneta leyi ya leswaku ku ni kereke yin’we ntsena ya ntiyiso.

 [Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 2]

COVER: Mark Gibson/Index Stock Photography