Vantshwa, Fambani Hi Mukhuva Lowu Fanelaka Eka Yehovha

VANTSHWA van’wana va Vakreste va boheke ku ya tshama ekule ni le makaya ya vona swin’we ni mavandlha ya vona swa xinkarhana. Van’wana va endle tano hikwalaho ko lava ku ndlandlamuxa vutirheli bya vona. Van’wana va boheke ku sukela makaya ya vona hikwalaho ko ka va nga ti seketeli timhaka ta tipolitiki ta misava leyi. (Esaya 2:4; Yohane 17:16) Ematikweni man’wana “Khezari” u gweve vantshwa vo tshembeka leswaku va pfaleriwa ekhotsweni kumbe va sindzisiwa ku endla mintirho yin’wana ya tiko. *—Marka 12:17; Tito 3:1, 2.

Loko va ri karhi va tirhela swigwevo swa vona hileswi va nga ti seketeliki tipolitiki, vantshwa lava va nga ha pfaleriwa ni swifamona ku ringana nkarhi wo leha. Ku va ekule ni le kaya hikwalaho ka swivangelo swin’wana na swona swi endle leswaku vantshwa van’wana va ya tirha etindhawini tin’wana leti mahanyelo ya kona ma nga riki manene. Xana vantshwa lava va Vakreste kumbe van’wana lava bohekeke ku va ehansi ka xiyimo xo tano, va nga hlangavetana njhani ni mintshikilelo swin’we ni swilaveko leswi va langutanaka na swona loko va ri karhi va lwela ku “hambeta [va] famba hi mukhuva lowu fanelaka Xikwembu”? (1 Vatesalonika 2:12) Xana vatswari va vona va nga va pfuna njhani leswaku va langutana ni xiyimo xin’wana ni xin’wana lexi nga ni khombo?—Swivuriso 22:3.

Swiphiqo Leswi Va Langutanaka Na Swona

Tákis wa malembe ya 21 hi vukhale, loyi a bohekeke ku heta tin’hweti ta 37 a ri ekule ni le kaya u ri: “A swi tika swi tlhela swi chavisa ku va ekule ni vatswari va mina lava a va ndzi khathalela kahle swin’we ni vakulu lava a va ndzi langutela hi ndlela ya rirhandzu va tlhela va ndzi tiva kahle.” * Wa engetela: “Minkarhi yin’wana a ndzi titwa ndzi nga sirhelelekanga nikatsongo.” Pétros wa malembe ya 20 hi vukhale u boheke ku va ekule ni le kaya ku ringana malembe lama tlulaka mambirhi. U ri: “A ndzo sungula evuton’wini bya mina ku tiendlela swiboho malunghana ni ku hlawula vuhungasi ni vanghana ndzi nga pfuniwi hi munhu un’wana, naswona swiboho swa mina a swi nga ri swa vutlhari minkarhi yin’wana.” U tlhele a ku: “Minkarhi yin’wana a ndzi karhateka hikwalaho ka leswi ntshunxeko lowu a ndzi ri na wona a wu engetela vutihlamuleri bya mina.” Tássos, nkulu un’wana wa Mukreste loyi a talaka ku vulavurisana ni vantshwa va Vakreste lava langutaneke ni swiyimo swo tano, u tshame a ku: “Ririmi ro bola, ku nga yingisi ni mahanyelo ya vuharhi ya vantshwa lava nga riki vapfumeri ma nga kucetela vantshwa lava nga xalamukangiki ni lava nga sirhelelekangiki.”

Loko va hanya kumbe va tirha ni vanhu lava nga xiximiki misinya ya milawu ya Bibele, vantshwa lava va Vakreste va fanele va tivonela leswaku va nga kuceteriwi hi ku tikhoma loko biha ni tindlela leti nga riki ta matsalwa ta tintangha ta vona. (Pisalema 1:1; 26:4; 119:9) Ku va ni xiyimiso lexinene xa dyondzo ya munhu hi yexe, ku va kona eminhlanganweni ni le nsin’wini swi nga ha vonaka swi tika. (Vafilipiya 3:16) Ku tivekela tipakani ta moya ni ku ti fikelela swi nga ha tika na swona.

Hakunene vantshwa vo tshembeka va Vakreste va lava ku tsakisa Yehovha hi mahanyelo ya vona ni hi mavulavulelo ya vona. Va lwela ku xi yingisa hi ku tshembeka xikombelo lexi humaka eka Tata wa vona wa le tilweni, lexi nge: “N’wananga, tlhariha u tsakisa mbilu yanga, leswaku ndzi ta angula loyi a ndzi tlhontlhaka.” (Swivuriso 27:11) Va swi xiya leswaku ku languteka ka vona ni mahanyelo ya vona swi khumba ndlela leyi van’wana va n’wi langutaka  ha yona Yehovha swin’we ni vanhu vakwe.—1 Petro 2:12.

Lexi tsakisaka, vantshwa vo tala va tirha hi matimba leswaku va fana ni vamakwavo va lembe-xidzana ro sungula lava muapostola Pawulo a va khongeleleke a ku: “Mi famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Yehovha leswaku mi n’wi tsakisa hi ku helela mi ri karhi mi veka mihandzu entirhweni wun’wana ni wun’wana lowunene . . . leswaku mi tiyisela hi ku helela ni ku va ni mbilu yo leha hi ntsako.” (Vakolosa 1:9-11) Bibele yi nyikela swikombiso swo hlayanyana swa vantshwa lava chavaka Xikwembu lava humeleleke loko va famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Xikwembu exikarhi ka vanhu lava nga tolovelekangiki, lava nga riki na xinghana ni lava gandzelaka swifaniso swa hava.—Vafilipiya 2:15.

“Yehovha A A Ri Na Yosefa”

Loko Yosefa, n’wana la rhandzekaka wa Yakobe na Rahele a ha ri ntsongo, u tikume a ri ekule ni kaya ra tata wakwe la chavaka Xikwembu. U xavisiwile a ya va hlonga aEgipta. Yosefa u veke xikombiso lexinene xa ku va jaha leri hisekaka, ro tshembeka ni leri nga ni mahanyelo lamanene. Hambileswi a a ri hlonga ra Potifaro—munhu loyi a a nga ri mugandzeri wa Yehovha—Yosefa a a ri ni vukheta naswona a a gingiriteka, hikwalaho eku heteleleni n’wini wa yena u n’wi nyike vutihlamuleri byo langutela timhaka hinkwato ta yindlu ya yena. (Genesa 39:2-6) Yosefa u tshame a tshembekile eka Yehovha, naswona loko ku tshembeka ka yena ku hetelele ku n’wi vangele ku pfaleriwa ekhotsweni, a nga vulanga a ku: “Xana swi pfuna yini ku tshama ndzi tshembekile?” Hambiloko a ri ekhotsweni u kombise timfanelo letinene, naswona ku nga ri khale a a langutela swilo swo tala ekhotsweni. (Genesa 39:17-22) Xikwembu xi n’wi katekisile, naswona hilaha swi boxiweke hakona eka Genesa 39:23, “Yehovha a a ri na Yosefa.”

Hakunene a swi ta n’wi olovela Yosefa ku tekelela mahanyelo ya vahedeni lava a a hanya na vona, a tikhoma ku fana ni Vaegipta, tanihi leswi a a hambane ni ndyangu wa ka vona lowu chavaka Xikwembu! Ematshan’weni ya sweswo, u hlayise misinya ya milawu ya Xikwembu kutani a tshama a basile ku nga khathariseki miringo leyikulu. Loko nsati wa Potifaro a phikelela a n’wi sindzisa leswaku a va ni vuxaka bya rimbewu na yena, u hlamule hi xivindzi a ku: “Ndzi nga byi endlisa ku yini vubihi lebyi lebyikulu ndzi dyohela Xikwembu hakunene?”—Genesa 39:7-9.

Namuntlha, vantshwa lava nga Timbhoni va fanele va yingisa switsundzuxo leswi sekeriweke eBibeleni leswi lwisanaka ni ku va ni vanghana vo biha, vuhungasi byo biha, ku hlalela swifaniso swo navetisa rimbewu ni vuyimbeleri lebyi thyakeke. Va swi xiya leswaku “mahlo ya Yehovha ma le ndhawini yin’wana ni yin’wana, ma tshama ma langute lavo biha ni lavanene.”—Swivuriso 15:3.

Muxe U Papalate “Ku Tiphina Hi Xidyoho”

Muxe u kulele endyangwini wa Faro laha a ku gandzeriwa swifaniso ni laha a ku hlongorisiwa ntsako. Bibele yi vulavula ha yena yi ku: “Hi ripfumelo  Muxe . . . u ale ku vuriwa n’wana wa N’wa-Faro, a hlawula ku xaniseka ni vanhu va Xikwembu ku ri ni ku tiphina hi xidyoho swa nkarhinyana.”—Vaheveru 11:24, 25.

Ku va ni xinghana ni misava swi nga ha vuyerisa munhu hi ndlela yo karhi kambe i swa xinkarhana. Swi nga ha heta nkarhinyana lowu saleleke misava leyi. (1 Yohane 2:15-17) Xana a hi swinene ku landzela xikombiso xa Muxe? Bibele yi vula leswaku u “hambet[e] a tserhama onge hiloko a vona Loyi a nga vonakiki.” (Vaheveru 11:27) U dzikise mianakanyo ya yena eka ndzhaka ya swilo swa moya ya vakokwa wakwe lava chavaka Xikwembu. U endle xikongomelo xa Yehovha xi va xa yena, a tivekela pakani yo endla ku rhandza ka Xikwembu.—Eksoda 2:11; Mintirho 7:23, 25.

Loko vantshwa lava chavaka Xikwembu va tikuma va ri exikarhi ka vanhu lava nga chaviki Xikwembu ni lava nga riki na xinghana, va nga tiyisa vuxaka bya vona na Yehovha hi ku va ni dyondzo ya vona vini, va va ni vutivi lebyi engetelekeke malunghana ni “Loyi a nga vonakiki.” Xiyimiso lexi heleleke xa timhaka ta Vukreste, ku katsa ni ku va kona nkarhi ni nkarhi eminhlanganweni swin’we ni le nsin’wini, swi ta pfuna vantshwa lava leswaku va dzikisa mianakanyo ya vona eka swilo swa moya. (Pisalema 63:6; 77:12) Va fanele va lwela ku hlakulela ripfumelo ni ntshembo wo tiya ku fana ni wa Muxe. Va ta va va endla kahle loko va lwela ku dzikisa mianakanyo ya vona ni swiendlo swa vona eka Yehovha kutani va tsakela ku va vanghana va yena.

U Tirhise Ririmi Ra Yena Leswaku A Dzunisa Xikwembu

Muntshwa un’wana la veke xikombiso lexinene loko a ri ekule ni le kaya i nhwanyana wa Muisrayele la khomiweke hi Vasiriya emasikwini ya Elixa loyi a a ri muprofeta wa Xikwembu. U ve nandza wa nsati wa ndhuna ya vuthu ra le Siriya, ku nga Namani loyi a a ri na nhlokonho. Nhwanyana loyi u byele n’wini wakwe a ku: “Loko hosi yanga a yi ri emahlweni ka muprofeta loyi a nga eSamariya! Hi ndlela yoleyo a a ta n’wi hanyisa eka nhlokonho yakwe.” Hikwalaho ka vumbhoni lebyi a byi nyikeleke, Namani u ye eka Elixa eIsrayele naswona u basisiwile eka nhlokonho yakwe. Ku engetela kwalaho, Namani u ve mugandzeri wa Yehovha.—2 Tihosi 5:1-3, 13-19.

Xikombiso lexi vekiweke hi nhwanyana loyi xi kandziyisa xilaveko xa leswaku vantshwa va tirhisa ririmi ra vona hi ndlela leyi dzunisaka Xikwembu, hambiloko va ri ekule ni vatswari va vona. Loko nhwanyana yoloye a a lo tolovela mukhuva wo tirhisa “mavulavulelo ya vuphukuphuku” kumbe  “mafenya lama thyakeke,” xana a a ta va a ntshunxekile ku tirhisa ririmi ra yena hi ndlela leyi humelelaka hilaha a endleke hakona loko a pfulekeriwe hi lunghelo ro endla tano? (Vaefesa 5:4; Swivuriso 15:2) Níkos, jaha ra le malembeni ya va-20 leri a ri pfaleriwe ekhotsweni hikwalaho ka leswi ri nga seketeliki tipolitiki ra tsundzuka: “Loko ndzi ri ekhotsweni ra vurimi ni vamakwerhu van’wana lava ha riki vantshwa, ndzi ri ekule ni nkhathalelo wa vatswari ni nsirhelelo wa vandlha, ndzi swi xiyile leswaku mavulavulelo ya hina a ma ya ma onhaka. A swi kanakanisi leswaku a ma nga yisi ku dzuneka eka Yehovha.” Lexi tsakisaka, Níkos ni vanghana va yena va pfuniwile leswaku va yingisa ndzayo ya Pawulo malunghana ni mhaka leyi: “Vumbhisa ni thyaka ra muxaka wun’wana ni wun’wana kumbe makwanga swi nga vuriwi hambi ku ri ku vuriwa exikarhi ka n’wina, hilaha swi fanelaka hakona vanhu lava kwetsimaka.”—Vaefesa 5:3.

Yehovha A A Ri Wa Xiviri Eka Vona

Ntokoto wa vanghana va Daniyele vanharhu va Vaheveru eBabilona wa khale wu tiyisekisa ntiyiso wa nsinya wa nawu lowu boxiweke hi Yesu wa leswaku ku tshembeka eka swilo leswitsongo swi endla leswaku munhu a tshembeka ni le ka leswikulu. (Luka 16:10) Loko va langutane ni xiphiqo xo dya swakudya leswi yirisiweke hi Nawu wa Muxe, a va ta va va tiyimelerile va vula leswaku vona i mahlonga etikweni rimbe kutani a va nga ta swi kota ku tihlawulela emhakeni leyi. Kambe wa nga vona mikateko leyi va yi kumeke hi ku tekela mhaka leyi enhlokweni hambiloko yi vonaka yi nga nyawuli! Va tikombise va ri lava hanyeke kahle naswona va tlharihile ku tlula mahlonga laman’wana hinkwawo lama hambeteke ma dya switshongo swa hosi. A swi kanakanisi leswaku ku tshembeka ka vona eka swilo sweswo leswitsongo ku va tiyisile, kutani loko va langutane ni ndzingo lowukulu wa ku nkhinsamela xifaniso xa hava, va ale ku xi nkhinsamela.—Daniyele 1:3-21; 3:1-30.

Yehovha a a ri wa xiviri eka majaha lawa manharhu. Hambileswi a ma ri ekule ni kaya ra wona swin’we ni ntsindza wa vugandzeri bya Xikwembu, a ma tiyimisele ku tshama ma tengile, ma nga thyakisiwi hi misava. (2 Petro 3:14) Vuxaka bya wona na Yehovha a byi ri bya risima hakunene eka wona, lerova a ma tiyimisele ku lahlekeriwa hi vutomi bya wona ku ri ni vuxaka byebyo.

Yehovha A Nge Ku Fularheli

Loko vantshwa va ri ekule ni vanhu lava va va rhandzaka ni ku va tshemba, a swi kanakanisi leswaku va nga ha titwa va nga sirhelelekanga, va nga titshembi naswona va chava. Hambiswiritano, va nga ha langutana ni miringo ya vona va ri ni ntshembo  lowu tiyeke wa leswaku “Yehovha a nge va fularheli.” (Pisalema 94:14) Loko vantshwa volavo va “xaniseka hikwalaho ka ku lulama,” Yehovha u ta va pfuna leswaku va hambeta va famba “hi ndlela ya ku lulama.”—1 Petro 3:14; Swivuriso 8:20.

Minkarhi hinkwayo Yehovha u tiyise Yosefa, Muxe, xinhwanyatana lexi a xi ri hlonga xa Muisrayele swin’we ni vantshwa vanharhu vo tshembeka va Vaheveru a tlhela a va katekisa swinene. Namuntlha u tirhisa moya wa yena lowo kwetsima, Rito ra yena ni nhlengeletano yakwe leswaku a tiyisa lava ‘lwaka nyimpi leyinene ya ripfumelo,’ a va tshembisa hakelo ya ‘vutomi lebyi nga heriki.’ (1 Timotiya 6:11, 12) Hakunene, ku famba hi mukhuva lowu fanelaka eka Yehovha swa koteka, naswona i vutlharhi ku endla tano.—Swivuriso 23:15, 19.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Bokisi leri nga eka tluka 25]

VATSWARI—LETELANI VANA VA N’WINA!

“Ku fana ni miseve evokweni ra wanuna wa matimba, va tano vana va vuntshwa.” (Pisalema 127:4) Nseve wu nga ka wu nga fikeleli pakani hi xiwelo. Wu fanele ku copiwa wu pakanisiwe kahle. Hilaha ku fanaka, loko vana va nga leteriwanga kahle hi vatswari va vona a va nge swi koti ku langutana ni swiphiqo swa vutomi loko va ri ekule ni le kaya.—Swivuriso 22:6.

Vantshwa va tala ku hluriwa hi ku “navela loku fambisanaka ni vuntshwa.” (2 Timotiya 2:22) Bibele ya tsundzuxa: “Nkhavi ni ku tshinya swi nyika vutlhari; kambe mufana la tshikiweke a ntshunxekile u ta n’wi khomisa tingana mana wakwe.” (Swivuriso 29:15) Ku tsandzeka ku nyika n’wana swipimelo loko a ha ri ntsongo swi endla leswaku a nga swi koti ku lunghekela ku langutana ni swilaveko ni mintshikilelo ya vutomi bya ku va ekule ni le kaya.

Hi ndlela leyi twisisekaka ni leyi kombisaka nkhathalelo, vatswari lava nga Vakreste va fanele va byela vana va vona hi ta swiphiqo, mintshikilelo ni leswi va nga ta hlangana na swona evuton’wini eka mafambiselo lawa ya swilo. Handle ko heleriwa hi ntshembo kumbe ku hela matimba, va nga hlamusela swiyimo swo biha leswi muntshwa a nga langutanaka na swona loko a lava ku ya ekule ni le kaya. Ndzetelo lowu swin’we ni vutlhari lebyi humaka eka Xikwembu, swi ta “nyika vutlhari eka lava nga riki na ntokoto, [swi] nyika jaha vutivi ni vuswikoti byo ehleketa.”—Swivuriso 1:4.

Vatswari lava nghenisaka mimpimanyeto ya Xikwembu swin’we ni misinya ya milawu ya mahanyelo etimbilwini ta vana va vona va va hlomisela leswaku va tiyisela swiphiqo swa vutomi. Ku va ni dyondzo ya Bibele ya ndyangu nkarhi ni nkarhi, ku ntshunxeka eku vulavuleni ni ku khathala swinene hi vuhlayiseki bya vana va vona, swi nga endla leswaku va vona ku hambana. Vatswari va fanele va letela vana va vona hi ndlela leyi faneleke, va endla leswaku vana va vona va kota ku tiyimela hi voxe loko se va kurile. Vatswari va nga dyondzisa vana va vona hi ku va vekela xikombiso lexinene xa leswaku swa koteka ku hanya emisaveni leyi kambe u nga vi xiphemu xa yona.—Yohane 17:15, 16.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Vantshwa van’wana lava nga Vakreste va boheke ku siya makaya ya vona

[Swifaniso leswi nga eka tluka 24]

Vantshwa va nga tekelela Yosefa kutani va tshama va ri na mahanyelo lamanene hi ku lwisana ni ndzingo

[Swifaniso leswi nga eka tluka 26]

Tekelela nhwanyana wa Muisrayele loyi a a ri hlonga, loyi a tirhiseke ririmi ra yena leswaku a dzunisa Yehovha