Nghena endzeni

Hundzela eka leswi nga endzeni

Vavasati Vo Tshembeka Lava Nga Vakreste I Vagandzeri Va Xikwembu Va Risima

Vavasati Vo Tshembeka Lava Nga Vakreste I Vagandzeri Va Xikwembu Va Risima

Vavasati Vo Tshembeka Lava Nga Vakreste I Vagandzeri Va Xikwembu Va Risima

“Vuxongi byi nga ha va vunwa, ku saseka ku nga ha va vuhava; kambe wansati la chavaka Yehovha hi yena loyi a tikumelaka ku dzunisiwa.”—SWIVURISO 31:30.

1. Xana ndlela leyi Yehovha a langutaka ku saseka ha yona yi hambana njhani ni ya misava?

MISAVA yi kandziyisa leswaku xivumbeko xa le handle hi xona xi nga xa nkoka swinene, ngopfu-ngopfu eka vavasati. Kambe, Yehovha u khathala swinene hi munhu wa le ndzeni, loyi a nga yaka a saseka swinene loko u ri karhi u kula. (Swivuriso 16:31) Hikwalaho, Bibele yi khutaza vavasati yi ku: “Mi nga endli ku tisasekisa ka n’wina ku va ka le handle, ka ku horha misisi ni ku vehela swin’wetsin’wetsi swa nsuku kumbe ku ambala tinguvu ta le handle, kambe a ku ve ka munhu la nge xihundleni wa mbilu, la ambaleke swiambalo leswi nga onhakiki swa moya wo rhula ni wo olova, lowu nga ni risima lerikulu emahlweni ka Xikwembu.”—1 Petro 3:3, 4.

2, 3. Xana vavasati va hoxe xandla hi ndlela yihi eku yisiweni ka mahungu lamanene emahlweni hi lembe-xidzana ro sungula, naswona leswi swi vuriwe njhani ka ha ri emahlweni?

2 Moya wo tano lowu dzunekaka wu kombisiwe hi vavasati vo tala lava ku vulavuriwaka ha vona eBibeleni. Hi lembe-xidzana ro sungula, van’wana va vavasati lava va ve ni lunghelo ra ku tirhela Yesu ni vaapostola vakwe. (Luka 8:1-3) Endzhakunyana, vavasati lava nga Vakreste va ve vavuri va evhangeli lava hisekaka; van’wana va va seketele hi ndlela leyikulu vavanuna lava nga Vakreste lava a va rhangela, ku katsa na muapostola Pawulo; kasi van’wana va kombise malwandla lamakulu, va pfumela ni leswaku minhlangano ya vandlha yi khomeriwa emakaya ya vona.

3 Leswaku Yehovha a a ta tirhisa vavasati hi ndlela leyikulu leswaku a hetisisa xikongomelo xakwe swi vuriwe ka ha ri emahlweni eMatsalweni. Hi xikombiso, Yuwele 2:28, 29 yi vule ka ha ri emahlweni leswaku vavanuna ni vavasati, lavatsongo ni lavakulu, a va ta amukela moya lowo kwetsima kutani va hlanganyela eku twariseni ka mahungu lamanene ya Mfumo. Vuprofeta byebyo byi sungule ku hetiseka hi Pentekosta ya 33 C.E. (Mintirho 2:1-4, 16-18) Vavasati van’wana lava a va totiwe hi moya va nyikiwe tinyiko ta singita, to tanihi nyiko ya ku profeta. (Mintirho 21:8, 9) Hikwalaho ka ku hiseka ka vona evutirhelini, vuthu leri lerikulu ra moya ra vamakwerhu va xisati lava tshembekaka ri hoxe xandla eku twarisiweni ka Vukreste hi xihatla eka lembe-xidzana ro sungula. Entiyisweni, kwalomu ka 60 C.E., muapostola Pawulo u tsale leswaku mahungu lamanene ma “[chumayeriwe] eka ntumbuluko hinkwawo lowu nga ehansi ka tilo.”—Vakolosa 1:23.

Va Bumabumeriwile Hikwalaho Ka Xivindzi, Ku Hiseka Ni Malwandla Ya Vona

4. Ha yini Pawulo a a ri ni xivangelo lexi twalaka xo bumabumela vavasati vo hlayanyana evandlheni ra Vukreste ra lembe-xidzana ro sungula?

4 Muapostola Pawulo u ve xikombiso xa lava a va tlangela vutirheli lebyi a byi endliwa hi vavasati van’wana—hilaha valanguteri lava nga Vakreste namuntlha va byi tlangelaka hakona vutirheli lebyi endliwaka hi vavasati lava hisekaka. Vavasati van’wana lava Pawulo a va boxeke hi mavito a ku ri “Trayifina na Trayifosa, vavasati lava tirhaka hi matimba eHosini,” na “Persida loyi a rhandzekaka eka hina, hikuva u endle mintirho yo tala eHosini.” (Varhoma 16:12) Pawulo u tsale leswaku Efodiya na Sintika va ‘lwe swin’we na yena eka mahungu lamanene.’ (Vafilipiya 4:2, 3) Prisila swin’we ni nuna wa yena Akhwila na vona va tirhe swin’we na Pawulo. Yena na Akhwila va kale va “[veka] tinhamu ta vona vini ekhombyeni” hikwalaho ka Pawulo, leswi n’wi susumeteleke ku tsala a ku: “Lava va nga nkhensiwiki hi mina ntsena, kambe ni hi mavandlha hinkwawo ya matiko.”—Varhoma 16:3, 4; Mintirho 18:2.

5, 6. Xana Prisila u vekele vamakwerhu va xisati xikombiso lexinene namuntlha hi tindlela tihi?

5 I yini lexi endleke leswaku Prisila a hiseka a tlhela a va ni xivindzi? Xivangelo xa kona xi kumeka eka Mintirho 18:24-26, laha hi hlayaka leswaku u seketele nuna wa yena eku pfuneni ka Apolosi, xivulavuri lexi a xi ri ni vuswikoti, leswaku a fambisana ni ntiyiso lowu paluxiweke. Kutani swi le rivaleni leswaku Prisila a a ri xichudeni lexi tinyiketeleke xa Rito ra Xikwembu ni xa dyondzo ya vaapostola. Hikwalaho, u ve ni timfanelo letinene ngopfu leti n’wi endleke a va wa risima eka Xikwembu ni le ka nuna wa yena a tlhela a va xirho xa nkoka xa vandlha ro sungula. Van’wana lava nga va risima i vamakwerhu va xisati vo tala va Vakreste lava tirhaka hi matimba namuntlha, lava dyondzaka Bibele hi ku hiseka va tlhela va dya swakudya swa moya leswi Yehovha a swi lunghiselelaka hi ku tirhisa “mulanguteri wo tshembeka.”—Luka 12:42.

6 Akhwila na Prisila va kombise malwandla lamakulu. Pawulo u tshame ekaya ra vona loko a ri karhi a tirha na vona ku endla matende le Korinto. (Mintirho 18:1-3) Loko mpatswa lowu wu rhurhele le Efesa ivi endzhakunyana wu ya le Rhoma, wu hambete wu kombisa malwandla ya Vukreste, wu tlhela wu pfumela leswaku minhlangano ya vandlha yi khomeriwa endlwini ya wona. (Mintirho 18:18, 19; 1 Vakorinto 16:8, 19) Nimfa na Mariya mana wa Yohane loyi a thyiweke Marka na vona va pfumele leswaku minhlangano ya vandlha yi khomeriwa emakaya ya vona.—Mintirho 12:12; Vakolosa 4:15.

I Va Risima Namuntlha

7, 8. I rhekhodo yihi leyi tsakisaka ya ntirho wo kwetsima leyi vavasati vo tala va Vakreste va manguva lawa va nga na yona, naswona va nga tiyisekisiwa ha yini?

7 Ku fana ni le ka lembe-xidzana ro sungula, vavasati vo tshembeka lava nga Vakreste namuntlha va hoxa xandla eku hetisiseni ka xikongomelo xa Xikwembu, ngopfu-ngopfu entirhweni wo vula evhangeli. Naswona vamakwerhu lava va xisati va ni rhekhodo leyinene ngopfu! Anakanya hi xikombiso xa Gwen, la tirheleke Yehovha hi ku tshembeka malembe lama tlulaka 50 ku kondza a fa hi 2002. Nuna wa yena u ri: “Vanhu va le dorobeni ra ka hina a va swi tiva leswaku Gwen a a ri muvuri wa evhangeli la hisekaka. A a ri ni ntshembo wa leswaku un’wana ni un’wana a nga tlangela rirhandzu ra Yehovha ni switshembiso swa yena. Ku tshembeka ka yena eka Xikwembu, enhlengeletanweni yakwe ni le ndyangwini wa hina—hi nga ha vuli xikhutazo xakwe xa rirhandzu loko hi hele matimba—swi ve nchumu lowu tiyisaka swinene eka mina ni le ka vana va hina loko ha ha tiphina swin’we hi vutomi lebyi enerisaka ni lebyi vuyerisaka. Ha n’wi tsundzuka swinene.” Gwen ni nuna wakwe a va ri ni malembe ya 61 va tekanile.

8 Makume ya magidi ya vavasati lava nga Vakreste, lava nga tekiwangiki ni lava tekiweke, i vatirheli lava nga maphayona ni varhumiwa, naswona va eneriseka hi swilaveko swa vutomi loko va ri karhi va twarisa rungula ra Mfumo ensin’wini ya le madorobeni lama nga ni mphesamphesa ni le tindhawini leti nga toxe. (Mintirho 1:8) Vo tala va hlawule ku nga vi na makaya kumbe vana leswaku va ta tirhela Yehovha hilaha ku teleke. Ku ni lava va va seketelaka hi ku tshembeka vanuna va vona lava nga valanguteri lava famba-fambaka, kasi magidi ya vamakwerhu va xisati va tirha emakaya ya Bethele emisaveni hinkwayo. Swi le rivaleni leswaku vavasati lava va tinyikelaka i “swilo leswi navelekaka swa matiko hinkwawo” leswi tataka yindlu ya Yehovha hi ku vangama.—Hagayi 2:7.

9, 10. Swirho swin’wana swa ndyangu swi ku kombise njhani ku tlangela xikombiso lexinene lexi vekiweke hi vavasati lava nga Vakreste tlhelo vamanana?

9 Ina, vavasati vo tala lava nga Vakreste va ni vutihlamuleri bya ndyangu; kambe va rhangisa timhaka ta Mfumo emahlweni. (Matewu 6:33) Makwerhu un’wana wa xisati la nga phayona leri nga tekiwangiki u tsarile: “Ndzi ve phayona ra nkarhi hinkwawo hikwalaho ka ripfumelo ra Manana leri tiyeke ni hikwalaho ka xikombiso xa yena lexinene. Kahle-kahle, u ve un’wana wa maphayona-kulorhi lamanene ngopfu lawa ndzi phayoneke na wona.” Wanuna un’wana u vula leswi landzelaka malunghana ni nsati wakwe, mana wa vanhwanyana va ntlhanu lava kuleke: “Muti wa hina a wu tshama wu basile wu tlhela wu languteka. Bonnie a a nga lavi swilo swo tala ku endlela leswaku ndyangu wa hina wu ta dzikisa mianakanyo ya wona eka swilo swa moya. Leswi a a yi tirhisa hi vukheta mali swi endle leswaku ndzi kota ku tirha masiku yo karhi ntsena entirhweni wo tihanyisa ku ringana malembe ya 32, naswona ndzi ve ni nkarhi wo tala wa ku va ni ndyangu wa mina ni wa ku endla timhaka ta moya. Nsati wa mina u tlhele a dyondzisa vana va hina leswaku i swa nkoka ku tirha hi matimba. Ndza tinyungubyisa hi yena.” Namuntlha nuna loyi ni nsati wakwe va tirha eyindlu-nkulu ya misava hinkwayo ya Timbhoni ta Yehovha.

10 Wanuna un’wana wa tsala malunghana ni nsati wakwe, mana wa vana lava se va kuleke: “Timfanelo leti ndzi ti rhandzaka swinene eka Susan i ku rhandza Xikwembu ni vanhu-kulobye, ku twisisa ka yena, ntwela-vusiwana wa yena ni ku tshembeka ka yena. Minkarhi hinkwayo u tibyela leswaku hi fanele hi nyika Yehovha swilo leswinene ngopfu—ku nga nsinya wa nawu lowu a wu tirhisaka eka yena tanihi nandza wa Xikwembu tlhelo manana.” Hikwalaho ka nseketelo wa nsati wakwe, wanuna loyi u kote ku amukela malunghelo yo hlayanyana, lama katsaka ku va nkulu, phayona, mulanguteri wa xifundzha la khomelaka ni ku va xirho xa Komiti yo Vulavurisana ni Swibedlhele. Vavasati volavo i va risima swinene eka vanuna va vona, eka Vakreste-kulobye naswona xa nkoka swinene i va risima eka Yehovha!—Swivuriso 31:28, 30.

Vavasati Va Risima Lava Nga Riki Na Vanuna

11. (a) Yehovha u swi kombise njhani leswaku wa khathala hi vavasati lava tshembekaka, ngopfu-ngopfu tinoni? (b) Tinoni leti nga Vakreste ni vamakwerhu van’wana va xisati lava tshembekaka lava nga riki na nuna va nga tiyisekisiwa hi yini?

11 Hakanyingi Yehovha a a kombisa leswaku wa khathala hi vuhlayiseki bya tinoni. (Deteronoma 27:19; Pisalema 68:5; Esaya 10:1, 2) Wa ha khathala hi tona. U hambeta a khathala swinene hi tinoni na hi vamanana lava nga voxe swin’we na hi vavasati lava nga tekiwangiki hikwalaho ko swi rhandza kumbe lava nga kumiki wanuna la fanelekaka la nga Mukreste. (Malakiya 3:6; Yakobo 1:27) Loko na wena u ri un’wana wa lava va tirhelaka Yehovha hi ku tshembeka kambe u nga ri na munghana wa vukati la nga Mukreste, u nga tiyiseka leswaku u wa risima emahlweni ka Xikwembu.

12. (a) Vamakwerhu van’wana va xisati lava nga Vakreste va ku kombisa njhani ku tshembeka ka vona eka Yehovha? (b) Vamakwerhu van’wana va xisati va tiyisela mintlhaveko yihi?

12 Anakanya hi xikombiso xa vamakwerhu va xisati va Vakreste lava nga tekiwangiki hikwalaho ka leswi va yingisaka ndzayo ya Yehovha ya ku tekiwa “eHosini ntsena.” (1 Vakorinto 7:39; Swivuriso 3:1) Rito ra Xikwembu ra hi tiyisekisa: “[Yehovha] u ta n’wi endla hi vutshembeki loyi a tshembekeke.” (2 Samuwele 22:26) Kambe, vo tala va vona swa va tikela ku tshama va nga tekiwanga. Makwerhu un’wana wa xisati u ri: “Ndzi tiyimisele ku tekiwa eHosini ntsena, kambe ndzi tala ku rila loko ndzi vona vanghana va mina va tekiwa hi vavanuna lavanene lava nga Vakreste, kasi mina a ndzi n’wi kumi nuna.” Makwerhu un’wana wa xisati u ri: “Se ndzi ni malembe ya 25 ndzi tirhela Yehovha. Ndzi tiyimisele ku tshama ndzi tshembekile eka yena, kambe hakanyingi ndzi va ni gome hileswi ndzi titwaka ndzi ri ni xivundza.” Wa engetela: “Vamakwerhu va xisati vo fana na mina va lava ku khutaziwa.” Xana hi nga va pfuna njhani vanhu vo tano lavo tshembeka?

13. (a) Hi dyondza yini eka xikombiso lexi vekiweke hi lava a va endzela n’wana wa Yefta wa nhwanyana? (b) Hi tihi tindlela tin’wana leti hi nga kombisaka ha tona leswaku ha khathala hi vamakwerhu va xisati lava nga tekiwangiki evandlheni ra ka hina?

13 Ndlela yin’wana hi nga yi kuma eka xikombiso xa khale. Loko n’wana wa nhwanyana wa Yefta a tibohe leswaku a nge tekiwi, vanhu va swi xiyile leswaku a a titsona nchumu wa nkoka evuton’wini. Xana u khutaziwe njhani? “Lembe ni lembe vana va Israyele va vanhwanyana a va famba va ya bumabumela n’wana wa Yefta lowa Mugiliyadi, masiku ya mune hi lembe.” (Vaavanyisi 11:30-40) Hilaha ku fanaka, na hina hi fanele hi va bumabumela hi mbilu hinkwayo vamakwerhu va xisati lava nga tekiwangiki lava yingisaka nawu wa Xikwembu hi ku tshembeka. * Hi yihi ndlela yin’wana leyi hi nga kombisaka ha yona leswaku ha khathala? Hi fanele hi kombela Yehovha eswikhongelweni swa hina leswaku a seketela vamakwerhu volavo va xisati lava rhandzekaka ni lava tshembekaka, leswaku va hambeta va n’wi tirhela hi ku tshembeka. Va fanele va tiyisekisiwa leswaku va rhandziwa ni ku tlangeriwa swinene hi Yehovha ni hi vandlha ra Vukreste hinkwaro.—Pisalema 37:28.

Ndlela Leyi Vatswari Lava Nga Riki Na Vanuna Va Nga Humelelaka Ha Yona

14, 15. (a) Ha yini Vakreste lava nga ni vana kambe va nga ri na vanuna va fanele va kombela mpfuno wa Yehovha? (b) Vatswari lava nga riki na vanuna va nga endla hi ku pfumelelana ni swikhongelo swa vona hi ndlela yihi?

14 Vavasati va Vakreste lava nga ni vana kambe va nga ri na vanuna va langutana ni mintlhontlho yo hlayanyana. Hambiswiritano, va nga titshega hi Yehovha leswaku a va pfuna eku kuriseni ka vana va vona hi ku pfumelelana ni misinya ya milawu ya Bibele. I ntiyiso, loko u ri mutswari la nga riki na nuna a wu nge byi hetisisi hi ku helela vutihlamuleri bya ku va manana tlhelo tatana. Nilokoswiritano, Yehovha u ta ku pfuna leswaku u khathalela vutihlamuleri bya wena byo tala loko u kombela mpfuno wa yena hi ripfumelo. Hi xikombiso: A hi nge u rhwele nkwama wo tika wa swakudya leswi u swi yisaka ekaya. Xana a wu ta nekanekisana na swona mpfhuka wo leha kasi u nga kuma xo famba kwala kusuhi? Doo! Hilaha ku fanaka, u nga tikeriwi hi ndzhwalo wa vutomi u ri wexe kasi u nga kombela Yehovha leswaku a ku pfuna. Entiyisweni, wa ku rhamba leswaku u kombela mpfuno eka yena. Pisalema 68:19 yi ri: “A a dzunisiwe Yehovha, loyi a hi rhwalelaka mpingu wa hina siku ni siku.” Hilaha ku fanaka, 1 Petro 5:7 ya ku rhamba leswaku u lahlela ku vilela ka wena hinkwako eka Yehovha, “hikuva [wa ku] khathalela.” Kutani loko u tikeriwa hi swiphiqo ni mivilelo, swi lahlele eka Tata wa wena wa le tilweni, u swi endla “minkarhi hinkwayo.”—1 Vatesalonika 5:17; Pisalema 18:6; 55:22.

15 Hi xikombiso, loko u ri manana a swi kanakanisi leswaku wa karhateka hi nkucetelo lowu tintangha ti nga ha vaka na wona eka vana va wena exikolweni kumbe miringo ya ku tshembeka leyi va nga ha langutanaka na yona. (1 Vakorinto 15:33) Swa twala ku karhateka hi mhaka leyi. Kambe u nga khongela hi yona. Entiyisweni, ha yini u nga khongeli hi swilo sweswo ni vana va wena loko va nga si ya exikolweni, kumbexana endzhaku ko kambisisa ndzimana ya siku swin’we? Swikhongelo leswi humaka embilwini leswi kongomeke swi nga va ni nkucetelo lowukulu emianakanyweni ya vana. Ku tlula kwalaho, Yehovha u ta ku katekisa loko u phikelela u dzikisa Rito rakwe embilwini ya vana va wena. (Deteronoma 6:6, 7; Swivuriso 22:6) Tsundzuka, “mahlo ya Yehovha ma le ka lavo lulama, naswona tindleve ta yena ti yingisela swikombelo swa vona.”—1 Petro 3:12; Vafilipiya 4:6, 7.

16, 17. (a) N’wana un’wana wa jaha u vule yini malunghana ni rirhandzu leri kombisiweke hi mana wakwe? (b) Xana vumoya bya manana loyi byi va khumbe njhani vana vakwe?

16 Anakanya hi xikombiso xa Olivia, mana wa vana va tsevu. Nuna wa yena la nga riki mupfumeri u sukele ndyangu wakwe endzhakunyana ka ku tswariwa ka n’wana wa rikotse, kambe xikan’we-kan’we manana loyi u teke vutihlamuleri byo letela vana va yena hi tindlela ta Xikwembu. Darren, n’wana wa mufana wa Olivia loyi sweswi a nga ni malembe ya 31 naswona a nga nkulu la nga Mukreste tlhelo phayona, a a ri ni malembe ya ntlhanu hi vukhale hi nkarhi wa kona. Lexi nyanyiseke ku vilela ka Olivia hileswi Darren a veke ni xiphiqo lexikulu xa rihanyo lexi a ha riki na xona ni sweswi. Loko a anakanya hi vuhlangi bya yena, Darren u ri: “Ndza ha swi tsundzuka kahle ndzi tshamile emubedweni wa le xibedlhele ndzi rindzele Manana. A a fika a tshama etlhelo ka mina kutani a ndzi hlayela Bibele siku ni siku. Endzhaku ka sweswo a a yimbelela risimu ra Mfumo leri nge ‘Ha Ku Khensa, Yehovha.’ * Risimu rolero ra Mfumo ndza ha ri rhandza ni namuntlha.”

17 Leswi Olivia a a tshemba Yehovha a tlhela a n’wi rhandza swi n’wi pfunile leswaku a kurisa vana va yena hi ndlela leyi humelelaka tanihi manana la nga yexe. (Swivuriso 3:5, 6) Langutelo ra yena lerinene ri kombisiwe eka tipakani leti a ti vekeleke vana vakwe. Darren u ri: “Minkarhi hinkwayo Manana a a hi khutaza ku tivekela pakani ya ku nghenela vutirheli bya nkarhi hinkwawo. Hikwalaho, vamakwerhu va xisati va mune eka va ntlhanu swin’we na mina hi nghenele vutirheli bya nkarhi hinkwawo. Kambe Manana a nga si tshama a tibuma hi swilo leswi eka vanhu van’wana. Ndzi ringeta hilaha ndzi nga kotaka hakona leswaku ndzi tekelela timfanelo ta yena letinene.” I ntiyiso, a hi vana hinkwavo lava kulaka va tirhela Xikwembu hilaha va Olivia va endleke hakona. Kambe loko manana a endla leswi a nga swi kotaka leswaku a hanya hi misinya ya milawu ya Bibele, a nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta n’wi kongomisa a tlhela a n’wi seketela hi rirhandzu.—Pisalema 32:8.

18. Hi nga swi kombisa njhani leswaku hi tlangela lunghiselelo ra Yehovha ra vandlha ra Vukreste?

18 Nseketelo lowukulu wa Xikwembu wu kumeka evandlheni ra Vukreste, eka nongonoko wa nkarhi ni nkarhi wa swakudya swa moya, eka vamakwerhu lava nga Vakreste ni le ka “tinyiko leti nga vanhu” lava wupfeke hi tlhelo ra moya. (Vaefesa 4:8) Vakulu lava tshembekaka va tirha hi matimba leswaku va aka vanhu hinkwavo evandlheni, va nyikela nyingiso wo hlawuleka eka swilaveko swa “lava nga riki na vatswari ni tinoni enhlomulweni wa tona.” (Yakobo 1:27) Kutani tshama u ri ekusuhi ni vanhu va Xikwembu, u nga tihambanisi na vona.—Swivuriso 18:1; Varhoma 14:7.

Vuxongi Bya Ku Titsongahata

19. Ha yini ku titsongahata ka wansati swi nga vuli swona leswaku i xikangalafula, naswona i swikombiso swihi swa le Bibeleni leswi seketelaka mhaka leyi?

19 Yehovha u vumbe wansati leswaku a va muhetisisi wa wanuna. (Genesa 2:18) Hikwalaho, ku titsongahata ka wansati eka nuna wa yena a swi vuli swona leswaku i xikangalafula. Ku ri na sweswo swi nyika wansati xindzhuti, swi n’wi pfumelela leswaku a tirhisa tinyiko ta yena to tala hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu. Swivuriso ndzima 31 yi hlamusela mintirho yo hambana-hambana ya wansati la nga ni vuswikoti wa le Israyele wa khale. A a pfuna lava pfumalaka, a rima nsimu ya vhinya a tlhela a xava nsimu. Ina, “mbilu ya n’wini wakwe [a yi] n’wi tshemba, naswona a ku [nga ri] na mpindzulo lowu pfumalekaka.”—Tindzimana 11, 16, 20.

20. (a) Wansati la nga Mukreste u fanele a byi languta njhani vuswikoti kumbe tinyiko leti a ti nyikiweke hi Xikwembu? (b) Estere u kombise timfanelo tihi letinene, naswona Yehovha u n’wi tirhise njhani hikwalaho ka sweswo?

20 Wansati la titsongahataka a tlhela a chava Xikwembu a nga titlakusi kumbe a phikizana ni nuna wakwe. (Swivuriso 16:18) A nga lavi ku tienerisa hi ku hlongorisa swilo leswi vonakaka kambe u tirhisa tinyiko leti a ti nyikiweke hi Xikwembu leswaku a pfuna van’wana—ndyangu wakwe, Vakreste-kulobye, vaakelani, kambe ngopfu-ngopfu Yehovha. (Vagalatiya 6:10; Tito 2:3-5) Anakanya hi xikombiso xa le Bibeleni xa Hosi ya xisati Estere. Hambileswi a a sasekile, a a titsongahata. (Estere 2:13, 15) Loko a tekiwile u n’wi xixime swinene nuna wakwe, Hosi Ahasuwerusi, ku hambana na Vhaxiti khale ka nsati wa hosi. (Estere 1:10-12; 2:16, 17) Hikwalaho ka xichavo Estere u pfumelelane ni vonelo ra muzala wa yena lonkulu, Mordekayi, etimhakeni leti faneleke—niloko se a ri hosi ya xisati. Kambe a a nga ri toya! Hi xivindzi u paluxe Hamani, wanuna wa matimba a tlhela a va ni nsele loyi a a endle rhengu ra ku herisa Vayuda. Yehovha u tirhise Estere hi matimba leswaku a ponisa vanhu vakwe.—Estere 3:8–4:17; 7:1-10; 9:13.

21. Wansati la nga Mukreste a nga va wa risima swinene eka Yehovha hi ndlela yihi?

21 Swi le rivaleni leswaku enkarhini lowu hundzeke ni namuntlha, vavasati lava chavaka Xikwembu va kombise ku tinyiketela loku heleleke eka Yehovha ni le vugandzerini byakwe. Hikwalaho, vavasati lava chavaka Xikwembu i va risima emahlweni ka Yehovha. Vamakwerhu va xisati lava nga Vakreste, pfumelelani Yehovha a tirhisa moya wakwe leswaku a hambeta a mi endla “xibya” lexi rhandzekaka swinene, lexi “lunghekeleke ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.” (2 Timotiya 2:21; Varhoma 12:2) Rito ra Xikwembu ri vula leswi landzelaka malunghana ni vagandzeri vo tano va risima: “N’wi nyikeni mihandzu ya mavoko yakwe, naswona mintirho yakwe a yi n’wi dzunise ni le tinyangweni.” (Swivuriso 31:31) Onge un’wana ni un’wana wa n’wina a nga endla tano.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

^ par. 13 Leswaku u nga va bumabumela njhani, vona Xihondzo xo Rindza xa March 15, 2002, matluka 26-8.

^ par. 16 I risimu 212 ebukwini ya tinsimu leyi nge Yimbelelelani Yehovha Swidzuniso, leyi kandziyisiweke hi Timbhoni ta Yehovha.

Wa Tsundzuka Xana?

• Vavasati van’wana lava a va ri Vakreste eka lembe-xidzana ro sungula va tikombise va ri va risima emahlweni ka Yehovha hi ndlela yihi?

• Xana vamakwerhu vo tala va xisati va le nkarhini wa hina va tiendle va risima eka Xikwembu hi ndlela yihi?

• Yehovha u seketela vamanana lava nga voxe ni vamakwerhu va xisati lava nga riki na vanuna hi tindlela tihi?

• Xana wansati a nga swi kombisa njhani leswaku u ri xixima hi mbilu hinkwayo lunghiselelo ra vunhloko?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Bokisi leri nga eka tluka 17]

SWIKOMBISO SWO ANAKANYISISA HA SWONA

Xana u nga tsakela ku kambisisa swikombiso leswi engetelekeke swa vavasati vo tshembeka lava ku vulavuriwaka ha vona eBibeleni? Loko swi ri tano, hi kombela u hlaya matsalwa lama kombisiweke laha hansi. Loko u ri karhi u anakanyisisa hi vanhu vo hambana-hambana lava xaxametiweke laha, ringeta ku xiya misinya ya milawu leyi u nga kotaka ku yi tirhisa swinene evuton’wini bya wena.—Varhoma 15:4.

Sara: Genesa 12:1, 5; 13:18a; 21:9-12; 1 Petro 3:5, 6.

Vavasati lava hananaka va le Israyele: Eksoda 35:5, 22, 25, 26; 36:3-7; Luka 21:1-4.

Debora: Vaavanyisi 4:1–5:31.

Rhuti: Rhuti 1:4, 5, 16, 17; 2:2, 3, 11-13; 4:15.

Wansati wa le Xunemi: 2 Tihosi 4:8-37.

Wansati wa Mufenikiya: Matewu 15:22-28.

Marta na Mariya: Marka 14:3-9; Luka 10:38-42; Yohane 11:17-29; 12:1-8.

Thavitha: Mintirho 9:36-41.

Vana va Filipi va mune va vanhwanyana: Mintirho 21:9.

Febe: Varhoma 16:1, 2.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Xana wa va bumabumela vamakwerhu va xisati lava nga tekiwangiki lava yingisaka nawu wa Xikwembu hi ku tshembeka?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 16]

I swilo swihi leswi nga komberiwaka hi ku kongoma hi xikhongelo loko vana va nga si ya exikolweni?