“Mpfumawulo Wa Vona Wu Twakale Emisaveni Hinkwayo”

“Mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima.”—MATEWU 28:19.

1, 2. (a) Yesu u va lerise yini vadyondzisiwa vakwe? (b) Ha yini Vakreste va lembe-xidzana ro sungula va kote ku endla ntirho lowukulu swonghasi?

LOKO a nga si tlhandlukela etilweni, Yesu u nyike vadyondzisiwa va yena xileriso. U te: “Mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima.” (Matewu 28:19) Ntirho wolowo a wu nga ri matlangwana!

² Anakanya! Hi Pentekosta ya 33 C.E., vadyondzisiwa va kwalomu ka 120 va chululeriwe moya lowo kwetsima kutani va sungula ku hetisisa xileriso xexo hi ku byela van’wana leswaku Yesu a a ri Mesiya la tshembisiweke, loyi vanhu va nga ponisiwaka ha yena. (Mintirho 2:1-36) Xana ntlawa wolowo lowutsongo a wu ta va fikelela njhani “vanhu va matiko hinkwawo”? Hi ku ya hi langutelo ra vanhu a swi nga ta koteka, kambe “eka Xikwembu swilo hinkwaswo swa koteka.” (Matewu 19:26) Vakreste vo sungula a va seketeriwa hi moya lowo kwetsima wa Yehovha, naswona a va hiteka. (Zakariya 4:6; 2 Timotiya 4:2) Hikwalaho, ku nga si hela makume ma nga ri mangani ya malembe, muapostola Pawulo u vule leswaku mahungu lamanene a ma chumayeriwa “eka ntumbuluko hinkwawo lowu nga ehansi ka tilo.”—Vakolosa 1:23.

3. I yini lexi endleke leswaku Vakreste va ntiyiso lava fanaka ni “koroni” va nga vonaki kahle?

³ Vugandzeri bya ntiyiso byi hambete byi hangalaka exiphen’wini lexikulu xa lembe-xidzana ro sungula. Hambiswiritano, Yesu a a profete leswaku a ku ta fika nkarhi lowu Sathana a nga ta byala “mfava,” kutani Vakreste va ntiyiso lava a va fana ni “koroni” a va nga ta xiyeka kahle ku ringana malembe-xidzana yo tala kukondza ku fika nkarhi wo tshovela. Endzhaku ka ku fa ka vaapostola, sweswo swi hetisekile.—Matewu 13:24-39.

Ku Andza Ka Xihatla Namuntlha

4, 5. Hi wihi ntirho lowu Vakreste lava totiweke va sunguleke ku wu endla ku sukela hi 1919, naswona ha yini wu ri ntlhontlho lowukulu?

⁴ Hi 1919, a ku ri nkarhi wa leswaku Vakreste va ntiyiso lava fanaka ni koroni va hambanisiwa ni mfava. Vakreste lava totiweke a va swi tiva leswaku xileriso lexikulu xa Yesu a xa ha fanele xi hetisisiwa. A va pfumela hilaha ku tiyeke leswaku va hanya “emasikwini yo hetelela” naswona a va byi tiva vuprofeta bya Yesu lebyi nge: “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” (2 Timotiya 3:1; Matewu 24:14) Ina, a va swi tiva leswaku wa ha tele ntirho lowu a wu fanele wu endliwa.

⁵ Hambiswiritano, Vakreste volavo lava totiweke a va fanele va endla ntirho lowukulu, ku fana ni lowu vadyondzisiwa a va fanele va wu endla hi 33 C.E. A va ri magidi ma nga ri mangani naswona a va kumeka ematikweni lama nga tatiki ni xandla. Xana a va ta swi kotisa ku yini ku chumayela mahungu lamanene “emisaveni hinkwayo leyi akiweke”? Tsundzuka leswaku vaaki va misava va engetelekile va suka eka nhlayo leyi nga ha vaka 300 wa  timiliyoni enkarhini wa ku fuma ka Vakhezari va ya va kwalomu ka tibiliyoni timbirhi endzhaku ka nyimpi yo sungula ya misava. Naswona eka lembe-xidzana ra vu-20 hinkwaro, a va ta andza hi ku hatlisa.

6. Xana mahungu lamanene ma twarisiwe hi mpimo lowukulu ku fikela kwihi hi va-1930?

⁶ Nilokoswiritano, ku fana ni vamakwavo va lembe-xidzana ro sungula, malandza lama totiweke ya Yehovha ma sungule ku endla ntirho lowu a ma averiwe wona ma ri ni ripfumelo lerikulu eka Yehovha, naswona moya wa yena a wu ri na wona. Exikarhi ka va-1930, vavuri va evhangeli va kwalomu ka 56 000 se a va twarise ntiyiso wa Bibele ematikweni ya 115. Ana se a ku endliwe ntirho wo tala, kambe a ka ha fanele ku tirhiwa swi vava.

7. (a) Hi wihi ntlhontlho lowuntshwa lowu Vakreste lava totiweke va langutaneke na wona? (b) Xana ntirho wo hlengeleta se wu fike kwihi, hikwalaho ka mpfuno wa “tinyimpfu tin’wana”?

⁷ Kutani, nhlamuselo leyi enteke ya “ntshungu lowukulu” lowu boxiweke eka Nhlavutelo 7:9 yi tise ntlhontlho lowuntshwa naswona a yi tshembisa Vakreste volavo lava kululaka va n’watseka leswaku va ta kuma mpfuno. Ntshungu lowu nga hlayekiki wa “tinyimpfu tin’wana,” ku nga vapfumeri lava nga ni ntshembo wa laha misaveni a wu fanele wu hlengeletiwa “wu huma eka matiko hinkwawo ni tinyimba hinkwato ni vanhu hinkwavo ni tindzimi hinkwato.” (Yohane 10:16) Ntshungu lowu a wu ta ‘endlela Yehovha ntirho wo kwetsima nhlikanhi ni vusiku.’ (Nhlavutelo 7:15) Sweswo swi vula leswaku a wu ta pfuneta entirhweni wa ku chumayela ni ku dyondzisa. (Esaya 61:5) Hikwalaho, Vakreste lava totiweke a va tsakile loko va vona nhlayo ya vavuri va evhangeli yi andza hi makume ya magidi ivi endzhaku yi fika eka timiliyoni. Hi lembe ra 2003, nhlohlorhi leyintshwa ya vavuri va evhangeli va 6 429 351 va hlanganyerile entirhweni wo chumayela—vunyingi bya vona va ri va ntshungu lowukulu. * Vakreste lava totiweke va wu tlangela mpfuno lowu, naswona tinyimpfu tin’wana ta ri tlangela lunghelo ra ku seketela vamakwavo va vona lava totiweke.—Matewu 25:34-40.

8. Xana Timbhoni ta Yehovha ti angule njhani eka ntshikilelo lowukulu lowu veke kona hi nkarhi wa nyimpi ya vumbirhi ya misava?

⁸ Loko ntlawa wa koroni wu tlhele wu humelela nakambe, Sathana u lwisane na wona hi tihanyi. (Nhlavutelo 12:17) Xana u endle yini loko ntshungu lowukulu wu sungula ku humelela? U angule hi vukarhi lebyikulu! Xana hi nga kanakana leswaku hi yena a hlohloteleke nhlaselo wa misava hinkwayo wa vugandzeri bya ntiyiso lowu veke kona hi nkarhi wa nyimpi ya vumbirhi ya misava? Vakreste a va khoma ku tika hinkwako laha a ku lwiwa kona. Vamakwerhu vo tala lava rhandzekaka va langutane ni miringo leyikulu swinene, van’wana va fela ripfumelo ra vona. Nilokoswiritano, va pfumelelane ni marito ya mupisalema lama nge: “Evun’weni ni Xikwembu ndzi ta dzunisa rito ra xona. Ndzi veke ntshembo wa mina eka Xikwembu; a ndzi nge chavi. Xana nyama yi nga ndzi endla yini?” (Pisalema 56:4; Matewu 10:28) Vakreste lava totiweke ni tinyimpfu tin’wana, va yime hi vun’we va tiyile hikwalaho ka leswi a va tiyisiwa hi moya wa Yehovha. (2 Vakorinto 4:7) Hikwalaho, “rito ra Xikwembu ri [ye] ri kula.” (Mintirho 6:7) Loko ku tlhekeka nyimpi hi 1939, Vakreste vo tshembeka va 72 475 a va hlanganyela entirhweni wo chumayela. Hambiswiritano, xiviko lexi nga helelangiki xa 1945, ku nga lembe leri nyimpi yi heleke ha rona, xi paluxe leswaku Timbhoni leti hisekaka ta 156 299 a ti twarisa mahungu lamanene. Sweswo a swi kombisa ku hluriwa ka Sathana hakunene!

9. I swikolo swihi leswintshwa leswi simekiweke hi nkarhi wa Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava?

⁹ Swi le rivaleni leswaku mpfilumpfilu lowu veke kona hi nkarhi wa nyimpi ya vumbirhi ya misava a wu endlanga leswaku malandza ya Yehovha ma kanakana leswaku ntirho wo chumayela wu ta hetisisiwa. Phela, hi 1943 loko nyimpi yi ri emaninginingini, ku simekiwe swikolo swimbirhi  leswintshwa. Xo sungula, lexi sweswi xi vuriwaka Xikolo xa Vutirheli bya le Tilweni, a xi fanele xi fambisiwa emavandlheni hinkwawo leswaku Mbhoni ha yin’we yi leteriwa ku chumayela ni ku endla vadyondzisiwa. Lexin’wana, ku nga Xikolo xa Bibele xa Giliyadi xa Watchtower, a xi ta letela varhumiwa lava a va ta ya chumayela ematikweni mambe. Ina, loko nyimpi yi hela, Vakreste va ntiyiso a va lunghekele ntirho lowu engetelekeke.

10. Xana ku hiseka ka vanhu va Yehovha ku kombisiwe njhani hi 2003?

¹⁰ Swikolo leswi swi hetisise ntirho wo hlamarisa hakunene! Hi ku leteriwa eXikolweni xa Vutirheli bya le Tilweni, vanhu hinkwavo—lavatsongo ni lavakulu, vatswari ni vana, hambi ku ri lava nga riki na rihanyo lerinene—va hlanganyerile naswona va hambeta va hlanganyela eku hetisiseni ka xileriso lexikulu xa Yesu. (Pisalema 148:12, 13; Yuwele 2:28, 29) Hi lembe ra 2003, ku ve ni vanhu va 825-185 hi xiringaniso eka n’hweti yin’wana ni yin’wana, lava kombiseke ku hiteka ka vona hi ku hlanganyela swa xinkarhana kumbe nkarhi hinkwawo entirhweni wa vuphayona. Hi rona lembe rolero, Timbhoni ta Yehovha ti hete tiawara ta 1 234 796-477 ti vulavula ni van’wana hi mahungu lamanene ya Mfumo. Hakunene Yehovha u tsakisiwa hi ku hiseka ka vanhu vakwe!

Ensin’wini Ya Le Matikweni Mambe

11, 12. Hi swihi swikombiso swa rhekhodo leyinene ya varhumiwa?

¹¹ Ku ringana malembe yo tala, mathwasana ya le Giliyadi swin’we ni mathwasana ya le Xikolweni xa Ndzetelo wa Vutirheli lexi nga riki na nkarhi wo leha, ma endle rhekhodo leyi hlamarisaka. Hi xikombiso, le Brazil a ku ri ni vahuweleri va le hansi ka 400 loko ku fika varhumiwa vo sungula hi 1945. Varhumiwa lava swin’we ni van’wana lava teke endzhaku ka vona va tirhe hi matimba swin’we ni vamakwavo va vona va le Brazil lava hisekaka, naswona Yehovha u ma katekise hi ndlela leyikulu matshalatshala ya vona. Un’wana ni un’wana loyi a ha ma tsundzukaka masiku wolawo wa tsaka loko a vona leswaku Brazil ri vike nhlohlorhi leyintshwa ya vahuweleri va 607 362 hi 2003!

¹² Anakanya hi Japani. Loko nyimpi ya vumbirhi ya misava yi nga si sungula, a ku ri ni vahuweleri va Mfumo va kwalomu ka dzana etikweni rero. Hi nkarhi wa nyimpi, nxaniso wa tihanyi wu endle leswaku nhlayo ya vona yi hunguteka, naswona loko nyimpi yi hela Timbhoni to tala a ti file emoyeni kumbe ti fe rifu ra xiviri. (Swivuriso 14:32) Vahlayisi volavo va vutshembeki lava a va nga ri vangani a va tsakile hakunene hi 1949 ku amukela varhumiwa vo sungula va 13 lava leteriweke eGiliyadi, naswona a swi va tikelanga varhumiwa volavo ku rhandza vamakwavo va vona va le Japani lava a va hiseka va tlhela va va ni malwandla. Hi lembe ra 2003, endzhaku ka malembe yo tlula 50, tiko ra Japani ri vike nhlohlorhi ya vahuweleri va 217-508! Yehovha u va katekisile hakunene vanhu va yena etikweni rero. Ku ni swiviko leswi fanaka leswi humaka ematikweni man’wana yo tala. Lava va swi kotaka ku ya chumayela ematikweni mambe va pfune swinene eku twarisiweni ka mahungu lamanene, lerova hi 2003 ma twiwe ematikweni, eswihlaleni ni le tindhawini ta 235 emisaveni hinkwayo. Ina, ntshungu lowukulu wu huma eka “matiko hinkwawo.”

“Wu Huma Eka . . . Tinyimba Hinkwato Ni Vanhu Hinkwavo Ni Tindzimi Hinkwato”

13, 14. Yehovha u wu kombise njhani nkoka wa ku chumayela mahungu lamanene hi “tindzimi hinkwato”?

¹³ Singita ro sungula leri ku vulavuriweke ha rona endzhaku ka loko vadyondzisiwa va totiwe hi moya lowo kwetsima hi Pentekosta ya 33 C.E., a ku ri ku vulavula ka vona hi tindzimi ni ntshungu lowu a wu hlengeletane kwalaho. Swi nga ha endleka leswaku hinkwavo lava va tweke a va vulavula ririmi leri a ri tirhisiwa ematikweni yo tala, kumbexana Xigriki. Leswi a va ri “vavanuna va xichavo,” kumbexana a va twisisa ni mintirho leyi Vaheveru a va yi endla etempeleni. Kambe va susumeteleke  ku yingisa loko va twa mahungu lamanene hi ririmi leri va ri mameke.—Mintirho 2:5, 7-12.

¹⁴ Ni namuntlha, ku tirhisiwa tindzimi to tala loko ku chumayeriwa. Ku profetiwe leswaku ntshungu lowukulu a wu nga ta huma ematikweni ntsena kambe ni le ka “tinyimba hinkwato ni vanhu hinkwavo ni tindzimi hinkwato.” Hi ku pfumelelana ni leswi, Yehovha u profete hi ku tirhisa Zakariya a ku: “Vavanuna va khume lava humaka eka tindzimi hinkwato ta matiko va ta khoma, ina, entiyisweni va ta khoma nguvu ya wanuna la nga Muyuda, va ku: ‘Hi ta famba na n’wina, hikuva hi swi twile leswaku Xikwembu xi na n’wina.’” (Zakariya 8:23) Hambileswi Timbhoni ta Yehovha ti nga ha riki na yona nyiko ya tindzimi, ta wu tiva nkoka wa ku dyondzisa hi tindzimi leti vanhu va ti twaka.

15, 16. Xana varhumiwa ni van’wana va langutane njhani ni ntlhontlho wa ku chumayela hi tindzimi ta le tindhawini leti va nga averiwa eka tona?

¹⁵ I ntiyiso, namuntlha ku ni tindzimi ti nga ri tingani leti tirhisiwaka swinene, to tanihi Xinghezi, Xifurwa ni Xipaniya. Hambiswiritano, lava va sukeke ematikweni ya ka vona leswaku va ya pfuna ematikweni man’wana va ringeta ku dyondza tindzimi ta ndhawu yoleyo ku endlela leswaku mahungu lamanene ma twiwa hi lava nga ni “mboyamelo lowunene eka vutomi lebyi nga heriki.” (Mintirho 13:48) Sweswo swi nga ha nonon’hwa. Loko vamakwerhu va le tikweni leri vuriwaka Tuvalu leri nga eDzongeni wa Pacific va lava minkandziyiso hi ririmi ra vona, murhumiwa un’wana u ringete ku va pfuna. Leswi a ku nga ri na xihlamusela-marito xa ririmi rolero, u sungule ku hlengeleta marito ya Xituvalu. Hi ku famba ka nkarhi ku humesiwe buku leyi nge U Nga Hanya Hi Masiku aParadeyisini eMisaveni * hi Xituvalu. Loko varhumiwa va fika le Curaçao, a ku nga ri na buku leyi fambisanaka na Bibele naswona a ku nga ri na xihlamusela-marito hi ririmi ra kwalaho, ku nga Xipapiamento. Nakambe a ku ri ni mholovo leyikulu malunghana ni ndlela leyi ririmi leri ri faneleke ri tsariwa ha yona. Nilokoswiritano, ku nga si hela malembe mambirhi varhumiwa vo sungula va fikile, ku humesiwe xiphephana xo sungula xa Vukreste lexi fambisanaka ni Bibele, hi ririmi rolero. Namuntlha, Xipapiamento i rin’wana ra tindzimi ta 133 leti Xihondzo xo Rindza xi humesiwaka ha tona hi nkarhi wun’we ni Xinghezi.

¹⁶ Varhumiwa vo sungula le Namibia a va kumanga Mbhoni leyi a yi ta va pfuna ku hundzuluxela. Ku tlula kwalaho, ririmi ra kwalaho ra Xinama a ri nga ri na marito ya mavita-swianakanyiwa lama tolovelekeke, yo tanihi “ku hetiseka.” Murhumiwa un’wana wa vika: “Leswaku ndzi hundzuluxela a ndzi tirhisa ngopfu vadyondzisi va le xikolweni lava a va dyondza Bibele. Tanihi leswi a va nga si wu tiva kahle ntiyiso, a ndzi boheka ku tshama na vona leswaku ndzi tiyiseka leswaku xivulwa xin’wana ni xin’wana xi pakanisile.” Nilokoswiritano, xiphephana lexi nge Vutomi eMisaveni Leyintshwa xi hetelele xi hundzuluxeriwe hi tindzimi ta mune ta le Namibia. Namuntlha, Xihondzo xo Rindza xi huma nkarhi ni nkarhi hi Xikwanyama ni Xindonga.

17, 18. Hi yihi mintlhontlho leyi ku langutaniweke na yona le Mexico ni le matikweni man’wana?

¹⁷ Ririmi leri tirhisiwaka swinene le Mexico i Xipaniya.  Hambiswiritano, loko Mapaniya ma nga si fika, a ku vulavuriwa tindzimi to tala kwalaho, naswona tin’wana ta ha tirhisiwa. Hikwalaho, tibuku ta Timbhoni ta Yehovha sweswi ti kandziyisiwa hi tindzimi ta nkombo ta le Mexico na hi Ririmi ra Mavoko ra le Mexico. Vutirheli Bya Mfumo bya Ximaya byi ve nkandziyiso wo sungula ku humesiwa wa Xiindiya xa le Amerika. Entiyisweni magidi ma nga ri mangani ya Vamaya, Vaaztec ni van’wana va le xikarhi ka vahuweleri va Mfumo va 572 530 va le Mexico.

¹⁸ Manguva lawa, vanhu va timiliyoni va balekele ematikweni man’wana va ya va vahlapfa, kumbe va rhurhe hikwalaho ka swivangelo swa ikhonomi. Hikwalaho, matiko yo tala ma sungule ku va ni nsimu leyikulu ya vanhu lava vulavulaka tindzimi timbe. Timbhoni ta Yehovha ti langutane ni xiyimo xexo. Hi xikombiso, le Italy ku ni mavandlha ni mintlawa leyi vulavulaka tindzimi ta 22 handle ka Xintariyana. Leswaku ku pfuniwa vamakwerhu va chumayela vanhu lava vulavulaka tindzimi tin’wana, ka ha ku hleriwa mintlawa leswaku ku dyondzisiwa tindzimi ta 16, ku katsa ni Ririmi ra Mavoko ra Xintariyana. Ematikweni man’wana yo tala, Timbhoni ta Yehovha ti endla matshalatshala lama fanaka leswaku ti fikelela vaaki vo tala lava nga vahlapfa. Ina, hi ku pfuniwa hi Yehovha, ntshungu lowukulu hakunene wu huma emintlaweni ya tindzimi to tala swinene.

“Emisaveni Hinkwayo”

19, 20. I marito wahi ya Pawulo lawa ma hetisekaka hi ndlela yo hlamarisa namuntlha? Hlamusela.

¹⁹ Hi lembe-xidzana ro sungula, muapostola Pawulo u tsarile: “A va tsandzekanga ku twa, a hi swona ke? Phela, entiyisweni ‘mpfumawulo wa vona wu twakale emisaveni hinkwayo, naswona marito ya vona ma twakale ku ya fika emakun’wini ya misava leyi akiweke.’” (Varhoma 10:18) Loko sweswo swi endlekile hi lembe-xidzana ro sungula, namuntlha swi endleka hi ndlela leyikulu! Vanhu va timiliyoni—kumbexana lava tlulaka va le nkarhini wihi na wihi lowu hundzeke ematin’wini—va ri: “Ndzi ta nkhensa Yehovha minkarhi hinkwayo; ku n’wi dzunisa ku ta va enon’wini wa mina nkarhi hinkwawo.”—Pisalema 34:1.

²⁰ Ku tlula kwalaho, a ku debyisiwi voko entirhweni lowu. Nhlayo ya vahuweleri va Mfumo yi hambeta yi kula. Ku hetiwa nkarhi wo tala swinene entirhweni wo chumayela. Ku endliwa timiliyoni ta maendzo yo vuyela ku tlhela ku fambisiwa madzana ya magidi ya tidyondzo ta Bibele. Naswona vanhu va hambeta va kombisa ku tsakela. N’wexemu, nhlohlorhi leyintshwa ya vanhu va 16 097 622 va ve kona eku tlangeleni ka Xitsundzuxo xa rifu ra Yesu. Swi le rivaleni leswaku wa ha ri wukulu ntirho lowu wa ha faneleke wu endliwa. Onge hi nga hambeta hi tekelela vutshembeki lebyi tiyeke bya vamakwerhu lava tiyiseleke nxaniso lowukulu. Naswona onge hi nga hiseka ku fana ni vamakwerhu hinkwavo lava ku sukela hi 1919 va tikarhateke swinene entirhweni wa Yehovha. A hi hambeteni hi angula kahle eka marito ya mupisalema lama nge: “Hinkwaswo leswi hefemulaka—a swi dzunise Yah. Dzunisani Yah!”—Pisalema 150:6.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Xana U Nga Hlamusela?

• I ntirho wihi lowu vamakwerhu va sunguleke ku wu endla hi 1919, naswona ha yini a wu ri ntlhontlho?

• I vamani lava hlengeletiweke leswaku va seketela ntirho wo chumayela?

• Hi yihi rhekhodo leyi endliweke hi varhumiwa ni van’wana lava tirhaka ematikweni mambe?

• Hi swihi swikombiso leswi u nga swi tshahaka leswi kombisaka leswaku Yehovha u katekisa ntirho wa vanhu vakwe namuntlha?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

 [Chati leyi nga eka tluka 18-21]

2003 SERVICE YEAR REPORT OF JEHOVAH’S WITNESSES WORLDWIDE

 (See bound volume)

[Swifaniso leswi nga eka tluka 14, 15]

Mpfilumpfilu lowu a wu ri kona hi nkarhi wa nyimpi ya vumbirhi ya misava a wu vangelanga Vakreste ku kanakana leswaku mahungu lamanene ma ta chumayeriwa

[Xihlovo Xa Kona]

Explosion: U.S. Navy photo; others: U.S. Coast Guard photo

[Swifaniso leswi nga eka tluka 16, 17]

Ntshungu lowukulu a wu ta huma eka tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato