“Xin’wana Xa Swilo Leswi Endliweke Hi Vutshila Lebyikulu”

LOKO ku akiwa tempele ya Yehovha eYerusalema hi nkarhi wa ku fuma ka Hosi Solomoni kwalomu ka malembe ya 3 000 lama hundzeke, ku endliwe thangi ra mati ro saseka ra koporo ivi ri vekiwa ehandle ka nyangwa wo nghena etempeleni. Ntiko wa rona a wu hundza 30 wa tithani naswona a ri tamela mati yo ringana 40 000 wa tilitara. Thangi leri, lerikulu a ri vitaniwa lwandle leri endliweke hi ku n’okisiwa. (1 Tihosi 7:23-26) “A swi kanakanisi leswaku a ku ri xin’wana xa swilo leswi endliweke hi vutshila lebyikulu exikarhi ka Vaheveru,” ku vula khale ka mukongomisi wa timhaka ta swa vutshila eka Huvo ya Tiko ya Vukambisisi ya le Canada Albert Zuidhof, eka Biblical Archeologist.

Xana lwandle leri a ri endliwe njhani? Bibele yi ri: “Hosi yi [vumbele swibya swa koporo] eMugangeni wa Yordani hi foromo ya vumba.” (1 Tihosi 7:45, 46) “Ndlela leyi va ri vumbeke ha yona yi fanele yi fana ni leyi ya ha tirhisiwaka eku endleni ka swingelengele leswikulu swa bronzi,” ku vula Zuidhof. Loko a hlamusela u ri: “Kahle-kahle, leswi a swi ta lava leswaku lwandle ra muxaka wo tano ri vumbiwa hi foromo leyi nga khubumetiwa kunene. . . . Loko leswi swi hetiwile, vavumbi a va tlhandlekela vumba byin’wana kutani va byi tshika byi oma. Lexi a xi endliwa emakumu a ku ri ku n’okisa mhula kutani ku cheriwa bronzi endzeni ka rona.”

Mpimo lowukulu ni ntiko wa lwandle leri endliweke hi ku n’okisiwa swi kombisa leswaku ku ri endla swi lave vutshila lebyikulu. Vundzeni ni vuhandle bya rona a byi fanele byi tiyiselela ntshikilelo wa kwalomu ka 30 wa tithani ta koporo leyi n’okisiweke naswona a ri fanele ri endliwa hi nkarhi wun’we leswaku ri nga pandzekeli kumbe ri va ni magombogombo. Kumbexana sweswo a swi lava leswaku ku va ni makhele lama landzelelanaka ya ndzilo leswaku ku ta cheriwa ntsompfu lowu n’okisiweke endzeni ka foromo. Lowu a wu ri ntirho lowukulu hakunene!

Exikhongelweni xa yena loko ku khanguriwa tempele, Hosi Solomoni u dzunise Yehovha Xikwembu hikwalaho ka ntirho hinkwawo wa tempele, a ku: “U endle xitshembiso hi nomu wa wena, naswona u xi hetisisile hi voko ra wena.”—1 Tihosi 8:24.