“Endla Ntirho Wa Muevhangeli”

“Hlayisa mianakanyo ya wena leyi hlutekeke eka hinkwaswo, . . . endla ntirho wa muevhangeli.”—2 TIMOTIYA 4:5.

1. I xileriso xihi lexi Yesu a xi nyikeke valandzeri vakwe?

VITO ra Yehovha ni swikongomelo swakwe swa twarisiwa emisaveni hinkwayo. Sweswo swi vangiwa hileswi vanhu lava tinyiketeleke va Xikwembu va yingiseke xileriso lexi Yesu Kreste a xi nyikeke valandzeri vakwe, lexi nge: “Fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima, mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.”—Matewu 28:19, 20.

2. Hi xihi xileriso lexi nga nyikiwa mulanguteri la vuriwaka Timotiya, naswona hi yihi ndlela yin’wana leyi valanguteri lava nga Vakreste va faneleke va hetisisa vutirheli bya vona ha yona?

² Vadyondzisiwa va Yesu va lembe-xidzana ro sungula va xi tekele enhlokweni xileriso xexo. Hi xikombiso, muapostola Pawulo u khutaze mulanguteri loyi a a ri Mukreste-kulobye la vuriwaka Timotiya, a ku: “Endla ntirho wa muevhangeli, hetisisa vutirheli bya wena hi xitalo.” (2 Timotiya 4:5) Namuntlha, ndlela yin’wana leyi mulanguteri a hetisisaka vutirheli byakwe ha yona i ku va muhuweleri wa Mfumo la hisekaka, loyi a yaka nkarhi na nkarhi evutirhelini bya nsimu. Hi xikombiso, mulanguteri wa Dyondzo ya Buku ya Vandlha u ni lunghelo leri tsakisaka ra ku rhangela entirhweni wo chumayela ni ra ku letela van’wana. Pawulo u hetisise vutihlamuleri byakwe bya ku twarisa mahungu lamanene a tlhela a pfuneta eku leteleni ka van’wana evutirhelini.—Mintirho 20:20; 1 Vakorinto 9:16, 17.

 Vavuri Va Evhangeli Lava Hisekaka Va Le Nkarhini Lowu Hundzeke

3, 4. I mintokoto yihi leyi Filipi a veke na yona loko a ri muvuri wa evhangeli?

³ Vakreste vo sungula a va tiviwa tanihi vavuri va evhangeli lava hisekaka. Anakanya hi muvuri wa evhangeli la vuriwaka Filipi. A a ri un’wana wa “vavanuna va nkombo lava ku tiyisekiwaka ha vona . . . lava teleke moya ni vutlhari,” lava hlawuleriweke ku ava swakudya siku ni siku eka tinoni leti nga Vakreste leti vulavulaka Xigriki ni leti vulavulaka Xiheveru eYerusalema, va nga yi hi nghohe. (Mintirho 6:1-6) Loko a hete ntirho wolowo wo hlawuleka naswona nxaniso wu vange leswaku hinkwavo va hangalaka handle ka vaapostola, Filipi u ye eSamariya. U fike kwalaho a twarisa mahungu lamanene naswona moya lowo kwetsima wu n’wi nyike matimba yo hlongola madimona ni ku tshungula lava khutaka ni lava omeke swirho. Vasamariya vo tala va amukele rungula ra Mfumo kutani va khuvuriwa. Loko vaapostola va twa mhaka leyi va ri eYerusalema, va rhumele muapostola Petro na Yohane eSamariya leswaku vapfumeri lavantshwa va ta amukela moya lowo kwetsima.—Mintirho 8:4-17.

⁴ Endzhaku ka sweswo moya wa Xikwembu wu kongomise Filipi leswaku a ya hlangana ni mutsheniwa wa Muetiyopiya epatwini leri yaka eGaza. Loko Filipi a ta va a byi hlamusele kahle vuprofeta bya Esaya, “wanuna [loyi] la lawulaka ehansi ka Kandake hosi ya xisati ya Vaetiyopiya” u pfumele eka Yesu Kreste kutani a khuvuriwa. (Mintirho 8:26-38) Endzhaku ka sweswo, Filipi u ye eAxidodo ivi a ya ni le Khezariya, “a vula mahungu lamanene emitini hinkwayo” loko a ri karhi a famba. (Mintirho 8:39, 40) Hakunene u veke xikombiso lexinene entirhweni wo vula evhangeli!

5. Xana vana va vanhwanyana va mune va Filipi a va tiviwa ngopfu hi yini?

⁵ Filipi a a ha khomekile evutirhelini le Khezariya endzhaku ka malembe ya kwalomu ka 20. Loko Pawulo na Luka va ta tshama ekaya kakwe, a a “ri ni vana va xisati va mune, vanhwana, lava a va profeta.” (Mintirho 21:8-10) Swi le rivaleni leswaku a va leteriwe kahle hi tlhelo ra moya, a va hiseka evutirhelini naswona a va ri ni lunghelo ra ku profeta. Ku hiseka ka vatswari evutirhelini ku nga va ni vuyelo lebyinene eka vana va majaha ni va vanhwana namuntlha, ku nga va susumetela ku va vavuri va evhangeli lava hisekaka vutomi bya vona hinkwabyo.

Vavuri Va Evhangeli Lava Hisekaka Namuntlha

6. Xana vavuri va evhangeli va lembe-xidzana ro sungula va kume vuyelo byihi?

⁶ Eka vuprofeta byakwe lebyikulu lebyi vulavulaka hi nkarhi wa hina ni nkarhi wa makumu, Yesu Kreste u te: “Mahungu lamanene ma fanele ku chumayeriwa ematikweni hinkwawo ku sungula.” (Marka 13:10) Makumu a ma ta fika loko mahungu lamanene ma ta va ma chumayeriwe “emisaveni hinkwayo leyi akiweke.” (Matewu 24:14) Loko Pawulo ni vavuri van’wana va evhangeli va lembe-xidzana ro sungula va twarisa mahungu lamanene, vo tala va ve vapfumeri naswona ku simekiwe mavandlha etindhawini to tala eMfun’weni hinkwawo wa Rhoma. Vakulu lava vekiweke ku tirha emavandlheni lawa va hlanganyele ni vamakwavo va xinuna ni va xisati entirhweni wo vula evhangeli naswona va endle ntirho lowu wo chumayela ni le tindhawini ta le kule. Rito ra Yehovha ri ye ri hangalaka ni ku hlula emasikwini wolawo, hilaha ri endlaka hakona namuntlha hikuva timiliyoni ta Timbhoni ta Yehovha i vavuri va evhangeli. (Mintirho 19:20) Xana u un’wana wa vadzunisi volavo lava tsakeke va Yehovha?

7. Xana vahuweleri va Mfumo va endla yini namuntlha?

⁷ Vahuweleri vo tala va Mfumo va manguva lawa va tirhisa minkarhi leyi va pfulekelaka leswaku va hlanganyela hi xitalo entirhweni wo vula evhangeli. Magidi ya vona i varhumiwa naswona madzana ya magidi ya vona i maphayona ya nkarhi hinkwawo ni ya nkarhinyana lama tshamaka ma ri karhi ma vula evhangeli. Naswona vavanuna, vavasati ni vana va endla ntirho lowunene hi ku va vahuweleri va Mfumo lava hisekaka! Hakunene, vanhu va Yehovha hinkwavo va katekisiwa swinene loko va ri karhi va n’wi tirhela hi vun’we tanihi vavuri va evhangeli lava nga Vakreste.—Sofaniya 3:9.

8. Hi wihi ntirho wo fungha lowu endliwaka sweswi, naswona wu endliwa hi vamani?

⁸ Xikwembu xi nyike valandzeri va Yesu lava totiweke vutihlamuleri byo twarisa mahungu lamanene emisaveni hinkwayo. Lava va pfunaka entirhweni  lowu wo vula evhangeli i nhlayo leyi kulaka ya “tinyimpfu tin’wana” ta Kreste. (Yohane 10:16) Vuprofeta byi fanisa ntirho lowu wo ponisa vutomi ni ku veka mfungho emimombyeni ya lava nga ni nhlomulo ni lava konyaka hikwalaho ka swilo leswi nyenyetsaka leswi endlekaka sweswi. Ku nga ri khale lavo homboloka va ta lovisiwa. Sweswi hi ni lunghelo ro yisa ntiyiso lowu ponisaka vutomi eka vaaki va misava!—Ezekiyele 9:4-6, 11.

9. Xana vanhu lava ha riki vantshwa va nga pfuniwa njhani evutirhelini?

⁹ Loko se hi ri ni malembe hi ri karhi hi endla ntirho lowu wo vula evhangeli, a swi kanakanisi leswaku hi nga endla swo karhi leswaku hi pfuna vanhu lavantshwa evandlheni. Minkarhi yin’wana hi nga ha famba na vona evutirhelini. Lava nga vakulu va khutaziwa ku endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka leswaku va aka vapfumeri-kulobye hi tlhelo ra moya. Matshalatshala lamanene ya valanguteri lava titsongahataka ma nga hoxa xandla swinene eku pfuneni ka van’wana leswaku va va vavuri va evhangeli lava hisekaka ni lava tswalaka mihandzu.—2 Petro 1:5-8.

Ku Vula Vumbhoni Hi Yindlu Ni Yindlu

10. Kreste ni valandzeri vakwe vo sungula va veke xikombiso xihi evutirhelini?

¹⁰ Yesu Kreste u vekele valandzeri vakwe xikombiso lexinene ngopfu tanihi muvuri wa evhangeli. Rito ra Xikwembu ri vula leswi landzelaka malunghana ni vutirheli bya Kreste ni bya vaapostola vakwe: “A famba hi muti ni muti ni hi ximutana ni ximutana, a chumayela ni ku vula mahungu lamanene ya mfumo wa Xikwembu. Naswona lava 12 a va ri na yena.” (Luka 8:1) Ku vuriwa yini hi vaapostola? Endzhaku ka ku chuluriwa ka moya lowo kwetsima hi Pentekosta ya 33 C.E., “siku ni siku etempeleni ni hi yindlu ni yindlu a va hambeta va nga rhuteli ku dyondzisa ni ku vula mahungu lamanene hi ta Kreste, Yesu.”—Mintirho 5:42.

11. Hi ku ya hi Mintirho 20:20, 21, xana muapostola Pawulo u endle yini evutirhelini byakwe?

¹¹ Hikwalaho ka ku hiseka ka yena entirhweni wo vula evhangeli, muapostola Pawulo u kote ku byela vakulu lava nga Vakreste le Efesa a ku: “A ndzi tshikanga ku mi byela swilo leswi pfunaka ni ku mi dyondzisa erivaleni ni hi yindlu ni yindlu.” Loko Pawulo a ‘dyondzisa hi yindlu ni yindlu,’ xana a a endzela vagandzeri-kulobye va Yehovha, a endla maendzo ya vurisi eka vapfumeri ke? E-e, hikuva u ya emahlweni a ku: “Ndzi nyikele vumbhoni hi rixaladza eka Vayuda swin’we ni Magriki malunghana ni ku hundzukela eka Xikwembu ni ku pfumela eka Hosi ya hina Yesu.” (Mintirho 20:20, 21) Hi ntolovelo, lava ana se a va tinyiketele eka Yehovha a va nga ta lava ku leteriwa malunghana ni “ku hundzukela eka Xikwembu ni ku pfumela eka Hosi ya hina Yesu.” Pawulo u letele vakulu lava nga Vakreste le Efesa hi vutirheli bya yindlu ni yindlu a ri karhi a dyondzisa lava nga riki vapfumeri malunghana ni ku hundzuka ni ripfumelo. Hi ku endla leswi, Pawulo a a tekelela endlelo leri simekiweke hi Yesu.

12, 13. Hi ku pfumelelana na Vafilipiya 1:7, xana vanhu va Yehovha va endle yini hi mfanelo ya vona yo chumayela?

¹² Vutirheli bya yindlu ni yindlu byi nga ha tika. Hi xikombiso, van’wana va hlundzuka loko hi ta emakaya ya vona hi ta va byela hi rungula ra le Bibeleni. A hi swi naveli ku hlundzukisa vanhu. Kambe, vutirheli bya yindlu ni yindlu byi fambisana ni Matsalwa naswona ku rhandza Xikwembu ni vaakelani swi hi susumetela ku nyikela vumbhoni hi ndlela leyi. (Marka 12:28-31) Leswaku hi ‘lwela hi tlhela hi tirhisa nawu eku tiyisekiseni’ ka mfanelo ya hina ya ku chumayela hi yindlu ni yindlu, hi yise milandzu etihubyeni, ku katsa ni le ka Huvo leyi Tlakukeke ya le United States. (Vafilipiya 1:7) Hakanyingi huvo yoleyo yi yime na hina. Xiboho lexi landzelaka i xikombiso lexi tolovelekeke:

¹³ “Ku hangalasa swiphephana swa vukhongeri i ndlela ya khale ya ku vula evhangeli leyi a yi tirhisiwa hi varhumiwa—i ntirho lowu sunguleke loko ku endliwa michini yo kandziyisa ha yona. Ku ve ni vuyelo lebyinene eka minhlangano yo hambana-hambana ya vukhongeri emalembeni yo tala. Ndlela leyi yo vula evhangeli ya ha tirhisiwa ni namuntlha, ngopfu-ngopfu hi mintlawa yo hambana-hambana ya vukhongeri leyi vahangalasi va minkandziyiso ya yona va chumayelaka Evhangeli emakaya ya magidi-gidi naswona va lava valandzeri hi ku va endzela emakaya ya vona. . . . Ntirho lowu wa vukhongeri wa ha ri wa nkoka eka  Mpfuxeto wo Sungula [wa Milawu ya le United States] ku fana ni ku gandzela ni ku chumayela etikerekeni.”—Murdock v. Pennsylvania, 1943.

Ha Yini Hi Hambeta Hi Chumayela?

14. Vutirheli bya hina byi nga va ni vuyelo byihi lebyinene?

¹⁴ Ku ni swivangelo swo tala leswi hi endlaka hi chumayela hi yindlu ni yindlu. Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko hi endzela n’wini wa muti, hi ringeta ku byala mbewu ya ntiyiso wa Matsalwa. Loko hi endla maendzo yo vuyela, hi lava ku yi cheleta. Naswona ku nga va ni vuyelo lebyinene, hikuva Pawulo u tsarile: “Mina ndzi byarile, Apolosi a cheleta, kambe Xikwembu hi xona lexi hambeteke xi swi kurisa.” (1 Vakorinto 3:6) Kutani a hi hambeteni hi ‘byala hi tlhela hi cheleta,’ hi ri ni ntshembo wa leswaku Yehovha ‘u ta swi kurisa.’

15, 16. Ha yini hi phikelela ku ya emakaya ya vanhu?

¹⁵ Hi vula evhangeli hikuva vutomi bya vanhu byi le khombyeni. Loko hi chumayela hi nga tiponisa hi tlhela hi ponisa ni lava va hi yingisaka. (1 Timotiya 4:16) Loko hi tiva leswaku vutomi bya munhu byi le khombyeni, xana a hi ta ringeta ku n’wi pfuna hi ku tikoka kunene? Nikatsongo! Tanihi leswi vanhu va nga ha ponisiwaka, hi va endzela ko tala emakaya ya vona. Swiyimo swi tshamela ku cinca. Munhu loyi a a khomekile swinene loko hi n’wi endzela ro sungula a nga ha yingisa rungula ra le Bibeleni loko hi tlhela hi vuya. Hi nga ha kuma xirho xin’wana xa ndyangu, naswona sweswo swi nga hi pfulela ndlela ya ku bula na xona hi Matsalwa.

¹⁶ Eka vini va miti a ku cinci swiyimo ntsena kambe ni langutelo ra vona. Hi xikombiso, loko munhu a twe ku vava hileswi a nga feriwa hi munhu loyi a n’wi rhandzaka a nga ha susumeteleka ku yingisa rungula ra Mfumo. Hi lava ku chavelela munhu yoloye, hi n’wi endla a xiya xilaveko xakwe xa moya ni ku n’wi komba leswaku a nga xi enerisa njhani.—Matewu 5:3, 4.

17. Hi xihi xivangelo xa hina lexikulu xa ku chumayela?

¹⁷ Xivangelo xa nkoka xo nyikela vumbhoni hi yindlu ni yindlu kumbe ku hlanganyela hi tindlela tin’wana eka vutirheli bya Vukreste i ku navela ku hlanganyela eku twariseni ka vito ra Yehovha. (Eksoda 9:16; Pisalema 83:18) Swa vuyerisa hakunene loko ntirho wa hina wo vula evhangeli wu pfuna vanhu lava rhandzaka ntiyiso ni ku lulama leswaku va va vadzunisi va Yehovha! Mupisalema u yimbelerile a ku: “N’wina majaha na n’wina vanhwana, n’wina vakulukumba na n’wina vafana. A va dzunise vito ra Yehovha, hikuva vito rakwe ri ri roxe ri le henhla laha ku nga fikeleriwiki. Xindzhuti xakwe xi le henhla ka misava ni tilo.”—Pisalema 148:12, 13.

Ku Vula Evhangeli Ka Hi Vuyerisa

18. Hi vuyeriwa njhani hi ku vula evhangeli?

¹⁸ Ku vula evhangeli ka hi vuyerisa hi tindlela to hambana-hambana. Ku famba hi yindlu ni yindlu hi chumayela mahungu lamanene swi hi pfuna leswaku hi hlakulela ku titsongahata, ngopfu-ngopfu loko hi nga amukeriwi kahle. Leswaku hi va vavuri va evhangeli lava humelelaka, hi fanele hi fana na Pawulo, loyi a ‘veke swilo hinkwaswo eka vanhu va mixaka hinkwayo leswaku a ponisa van’wana.’ (1 Vakorinto 9:19-23) Ku va ni ntokoto ensin’wini swi hi pfuna leswaku hi va ni vuxiyaxiya. Loko hi titshega hi Yehovha hi tlhela hi hlawula marito ya hina kahle, hi nga tirhisa ndzayo ya Pawulo leyi nge: “Marito ya n’wina a ma ve ni nsovo nkarhi hinkwawo, ma lungiwe hi munyu, leswaku mi tiva ndlela leyi mi faneleke ku hlamula un’wana ni un’wana ha yona.”—Vakolosa 4:6.

19. Xana vavuri va evhangeli va pfuniwa njhani hi moya lowo kwetsima?

¹⁹ Ku vula evhangeli swi tlhela swi hi susumetela ku titshega hi moya lowo kwetsima wa Xikwembu. (Zakariya 4:6) Kutani, mihandzu ya wona—“rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku va ni mbilu yo leha, musa, vunene, ripfumelo, ku olova, ku tikhoma”—yi ta tikomba evutirhelini bya hina. (Vagalatiya 5:22, 23) Yi khumba ndlela leyi hi tirhisanaka ha yona ni van’wana, hikuva loko hi pfumela ku kongomisiwa hi moya swi ta hi pfuna ku kombisa rirhandzu, ku tsaka ni ku va lava rhuleke, ku lehisa mbilu ni ku va ni musa, ku kombisa vunene ni ku va ni ripfumelo, ni ku va vanhu lava olovaka ni lava tikhomaka loko hi ri karhi hi twarisa mahungu lamanene.

20, 21. Hi yihi mikateko ni vuyelo bya ku tshama hi ri vavuri va evhangeli lava khomekeke?

²⁰ Nkateko wun’wana lowu hi wu kumaka hi ku va vavuri va evhangeli hi leswaku hi va ni ntwela-vusiwana swinene. Loko vanhu va hi byela swiphiqo  swa vona—vuvabyi, ku pfumala ntirho, miringo ya le ndyangwini—a hi tiendli vatsundzuxi va vona, kambe hi va hlayela matsalwa lama khutazaka ni lama chavelelaka. Ha khathala hi vanhu lava pfariweke mahlo hi tlhelo ra moya kambe va tikomba va rhandza ku lulama. (2 Vakorinto 4:4) Naswona a hi ku tsakisa ka swona ku va pfuna hi tlhelo ra moya vanhu lava nga ni “mboyamelo lowunene eka vutomi lebyi nga heriki”!—Mintirho 13:48.

²¹ Ku hlanganyela nkarhi na nkarhi entirhweni wo vula evhangeli swa hi pfuna leswaku hi hlayisa mianakanyo ya hina yi dzike eka swilo swa moya. (Luka 11:34) Sweswo swa vuyerisa hakunene, hikuva loko hi nga endli tano hi nga ha tikuma hi phasiwe hi miringo leyi teleke emisaveni leyi ya ku hlongorisa swilo leswi vonakaka. Muapostola Yohane u khutaze Vakreste a ku: “Mi nga rhandzi misava kumbe swilo leswi nga emisaveni. Loko mani na mani a rhandza misava, rirhandzu ra Tatana a ri kona eka yena; hikuva hinkwaswo leswi nga emisaveni—ku navela ka nyama ni ku navela ka mahlo ni ku bombisa rifuwo ra munhu ra vutomi—a swi humi eka Tatana, kambe swi huma emisaveni. Ku tlula kwalaho, misava ya hundza ni ku navela ka yona, kambe loyi a endlaka ku rhandza ka Xikwembu u tshama hi masiku.” (1 Yohane 2:15-17) Ku va vavuri va evhangeli lava tshamaka va ri ni swilo swo tala swo swi endla entirhweni wa Hosi swi hi pfuna leswaku hi nga rhandzi misava.—1 Vakorinto 15:58.

Tihlayiseleni Xuma eTilweni

22, 23. (a) Hi xihi xuma lexi hlayisiwaka hi vavuri va evhangeli lava nga Vakreste? (b) Xana xihloko lexi landzelaka xi ta hi pfuna njhani?

²² Ku chumayela hi Mfumo hi ku hiseka swi tisa vuyelo lebyi nga heriki. Yesu u kombise leswi loko a ku: “Tshikani ku tihlayisela xuma emisaveni, laha nsumba ni nkurhe swi dyaka kona, ni laha makhamba ma tshovaka kona ma yiva. Ku ri na sweswo, tihlayiseleni xuma etilweni, laha nsumba ni nkurhe swi nga dyiki kona, ni laha makhamba ma nga tshoviki kona ma yiva. Hikuva laha xuma xa wena xi nga kona, hi laha ni mbilu ya wena yi nga ta va kona.”—Matewu 6:19-21.

²³ Onge hi nga hambeta hi tihlayisela xuma etilweni, hi swi xiya leswaku a hi nge vi na lunghelo leri tlulaka ra ku yimela Hosi Leyikulu Yehovha tanihi Timbhoni ta yena. (Esaya 43:10-12) Loko hi ri karhi hi hetisisa xileriso xa hina xa ku va vatirheli va Xikwembu, hi nga ha titwa ku fana ni wansati un’wana wa Mukreste loyi a a ri ni malembe ya va-90, la vuleke leswi landzelaka malunghana ni nkarhi wo leha lowu a wu heteke a tirhela Xikwembu: “Ndza n’wi nkhensa Yehovha hileswi a ndzi lehiseleke mbilu malembe lawa hinkwawo, naswona ndzi khongela swi huma embilwini leswaku a va Tata wa mina wa rirhandzu hilaha ku nga heriki.” Loko na hina hi tlangela vuxaka bya hina na Xikwembu hi ndlela leyi fanaka, a swi kanakanisi leswaku hi ta lava ku va vavuri va evhangeli lava endlaka ntirho wa vona hi ku hetiseka. Xihloko lexi landzelaka xi ta hi pfuna ku vona leswaku hi nga byi hetisisa njhani vutirheli bya hina hi xitalo.

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

• Ha yini hi fanele hi endla ntirho wa muevhangeli?

• I yini lexi u nga xi vulaka malunghana ni ntirho wa vavuri va evhangeli va le nkarhini lowu hundzeke ni va namuntlha?

• Ha yini hi chumayela hi yindlu ni yindlu?

• Xana wena u vuyeriwa njhani hi ku endla ntirho wa muvuri wa evhangeli?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 10]

Vavuri va evhangeli vo tanihi Filipi ni vana vakwe va vanhwanyana va tekeleriwe hi vanhu va manguva lawa lava tsakeke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Xana u vuyeriwa njhani loko u ri karhi u byela van’wana mahungu lamanene?