Xana Wa Swi Lava Ku Hanya Hilaha Ku Nga Heriki?

MUKHEGULA un’wana wa le Japani u te: “A ndzi swi chavi ku fa. Kambe swi ndzi khomisa gome ku tiva leswaku ndzi fanele ndzi siya swiluva leswi.” Mukreste un’wana la chumayelaka, u ma twisisile marito lawa loko a endzele mukhegula loyi, hikuva a a ri ni ntanga wo saseka. Vo tala lava vulaka leswaku a va swi chavi ku fa va ku tsakela ku saseka ka ntumbuluko naswona entiyisweni va nga ha navela ku hanya hilaha ku nga heriki.

Ku hanya hilaha ku nga heriki? Vanhu vo tala va yi bakanya mhaka yo tano. Van’wana va nga ha tlhela va vula leswaku a va swi lavi ku hanya hilaha ku nga heriki. Ha yini munhu a titwa hi ndlela yo tano?

 Xana Ku Hanya Hilaha Ku Nga Heriki Swi Ta Phirha?

Van’wana va ehleketa leswaku swi ta phirha ku hanya hilaha ku nga heriki. Va nga ha vula leswaku vanhu vo tala lava dyuhaleke va hanya vutomi lebyi phirhaka bya ku tshama hi mavoko, va honolela thelevhixini. Loko na wena u titwa hi ndlela yo tano, tsundzuka leswi mutivi wa tinyeleti Robert Jastrow a swi vuleke endzhaku ko vutisiwa loko vutomi lebyi nga heriki byi ta va nkateko kumbe ndzhukano. Jastrow u hlamule hi ndlela leyi: “Byi ta va nkateko eka lava va nga ni torha ro tiva swilo ni ra ku dyondza. Va ta tsaka ku tiva leswaku va ni nkarhi lowu nga heriki wo kuma vutivi. Kambe eka lava va nga ha laviki ku dyondza nchumu, byi ta va ndzhukano lowukulu. Ku hava ndlela leyi va nga ta wu tirhisa ha yona nkarhi lowu va nga ta va na wona.”

Langutelo ra wena hi rona ri nga ta endla leswaku u phirheka kumbe u nga phirheki hi vutomi lebyi nga heriki. Loko u ri “ni torha ro tiva swilo ni ra ku dyondza,” ehleketa hi leswi u nga kotaka ku swi endla eka ntivo-vuxongi, vuyimbeleri, ntivo-vuaki, eku endleni ka ntanga kumbe eka mintirho yin’wana ni yin’wana leyinene leyi u yi rhandzaka. Ku hanya hilaha ku nga heriki emisaveni ku ta endla leswaku u kota ku hlakulela vuswikoti bya wena byo endla swilo swo hambana-hambana.

Loko hi swi kota ku rhandza ni ku rhandziwa hilaha ku nga heriki, sweswo swi ta endla leswaku vutomi lebyi nga heriki byi hi tisela ku eneriseka hakunene. Hi tumbuluxiwe hi ri ni vuswikoti byo rhandza van’wana, naswona ha tsaka loko hi rhandziwa. Ku rhandzana ni van’wana swi hi tisela ku eneriseka lokukulu loku nga ta tshama hilaha ku nga heriki. Ku hanya hilaha ku nga heriki swi ta hi pfuna leswaku hi rhandza vanhu-kulorhi kambe ngopfu-ngopfu ni Xikwembu, hilaha ku nga heriki. Muapostola Pawulo u te: “Loko munhu a rhandza Xikwembu, u tiviwa hi xona.” (1 Vakorinto 8:3) Mawaku ntshembo lowunene swonghasi—ku tiva ni ku tiviwa hi Hosi ya vuako hinkwabyo! Tlhandlakambirhi, hi ta dyondza hi Muvumbi wa hina wa rirhandzu hilaha ku nga heriki. Hikwalaho, vutomi lebyi nga heriki a byi nge vi nchumu lowu phirhaka kumbe lowu nga vuyerisiki!

Vutomi I Bya Risima Kambe Byi Komile

Van’wana va ehleketa leswaku vutomi i bya risima swinene hileswi byi komeke. Va nga ha fanisa vutomi ni nsuku, lowu kalaka. Va vula leswaku loko nsuku a wu kumeka kun’wana ni kun’wana, a wu nga ta va wa risima. Nilokoswiritano, nsuku wona a wa ha ta tama wu ri nchumu wo saseka. Swi tano ni hi vutomi.

Hi nga ha fanisa vutomi lebyi nga heriki ni ku kuma moya wo tala. Vatlutisi va le xikepeni xa le hansi ka mati lexi onhakeke va swi tiva leswaku  moya i wa nkoka swinene. Endzhaku ka loko va ponisiwile, xana u ehleketa leswaku va ta rila hileswaku se va kuma moya wo tala? A va nge swi endli sweswo!

Ku fana ni vatlutisi volavo, hi nga ponisiwa hi tlhela hi va ni ntshembo lowukulu wa vutomi lebyi nga heriki. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Hakelo leyi tisiwaka hi xidyoho i rifu, kambe nyiko leyi nyikiwaka hi Xikwembu i vutomi lebyi nga heriki ha Kreste Yesu Hosi ya hina.” (Varhoma 6:23) Hi gandzelo ra nkutsulo ra Yesu, Xikwembu xi ta susa ku nga hetiseki ni rifu kutani xi nyika vanhu lava yingisaka nyiko ya vutomi lebyi nga heriki. Mawaku ndlela leyi hi faneleke hi ri tlangela ha yona lunghiselelo ro tano ra rirhandzu!

Ku Vuriwa Yini Hi Vanhu Lava U Va Rhandzaka?

Vanhu van’wana va nga ha ku: ‘Ku vuriwa yini hi vanhu lava ndzi va rhandzaka? Vutomi lebyi nga heriki emisaveni a byi nge vuli nchumu eka mina loko va nga ri kona.’ Kumbexana u ni vutivi bya Bibele naswona u dyondzile leswaku u nga ha kuma vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi. (Luka 23:43; Yohane 3:16; 17:3) Hi ntumbuluko, u lava leswaku swirho swa ndyangu wa ka n’wina, van’wana lava u va rhandzaka ni vanghana lavakulu va va kona kwalaho, va tiphina hi swilo leswi u languteleke ku tiphina hi swona emisaveni leyintshwa ya ku lulama leyi Xikwembu xi yi tshembiseke.—2 Petro 3:13.

Kambe ku vuriwa yini loko vanghana va wena ni vanhu lava u va rhandzaka va nga swi tsakeli ku ya hanya hilaha ku nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi? U nga pfumeli leswaku sweswo swi ku heta matimba. Hambeta u kuma vutivi lebyi kongomeke bya Matsalwa naswona u hanya hi ku pfumelelana ni leswi byi swi vulaka. Muapostola Pawulo u tsale a ku: “Wena wansati la nga Mukreste, u swi tivisa ku yini, kumbe u ta ponisa nuna wa wena? Kumbe, wena wanuna la nga Mukreste, u swi tivisa ku yini, kumbe u ta ponisa nsati wa wena?” (1 Vakorinto 7:16, Today’s English Version) Vanhu va nga cinca. Hi xikombiso, wanuna un’wana loyi a a nga twanani ni Vukreste u cincile naswona hi ku famba ka nkarhi u ve nkulu evandlheni ra Vukreste. U ri: “Ndza nkhensa swinene leswi ndyangu wa mina lowu rhandzekaka wu namarheleke misinya ya milawu ya Bibele loko ndzi ri karhi ndzi wu kaneta.”

Xikwembu xa khathala swinene hi vutomi bya wena ni bya vanhu lava u va rhandzaka. Kunene, “Yehovha . . . a nga naveli leswaku ku lova ni un’we kambe u navela leswaku [hinkwerhu hi] hundzuka.” (2 Petro 3:9) Yehovha Xikwembu u lava leswaku wena ni vanhu lava u va rhandzaka mi hanya hilaha ku nga heriki. Rirhandzu rakwe i rikulu ku tlula ra vanhu lava nga hetisekangiki. (Esaya 49:15) Hikwalaho, ha yini u nga hlakuleli vuxaka lebyinene ni Xikwembu? Kutani u nga swi kota ku pfuna vanhu lava u va rhandzaka leswaku va endla leswi fanaka. Hambiloko sweswi va nga ri na wona ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki, langutelo ra vona ri nga ha cinca loko va ku vona u hanya hi ku pfumelelana ni vutivi lebyi kongomeke bya Bibele.

Ku vuriwa yini hi vanhu lava u va rhandzaka lava feke? Malunghana ni vanhu va timiliyoni lava feke, Bibele yi nyikela ntshembo lowukulu wa ku pfuxiwa eku feni—va hanya emisaveni leyi nga Paradeyisi. Yesu Kreste u tshembise a ku: “Nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va nga ta . . . huma.” (Yohane 5:28, 29) Hambi ku ri lava feke va nga xi tivi Xikwembu va ta tlhela va pfuxiwa, hikuva Bibele yi ri: “Ku ta va ni ku pfuxiwa ka lava lulameke ni ka lava nga lulamangiki.” (Mintirho 24:15) Mawaku ndlela leyi swi nga ta tsakisa ha yona ku hoyozela vanhu volavo evuton’wini!

Vutomi Lebyi Nga Heriki—Ntshembo Lowu Tsakisaka

Loko u swi kota ku kuma ntsako ni ku eneriseka sweswi, ku nga khathariseki swiphiqo hinkwaswo leswi nga kona emisaveni leyi, kunene u ta byi tsakela vutomi lebyi nga heriki eparadeyisini ya laha misaveni. Kambe, loko Mbhoni yin’wana ya Yehovha yi hlamusele mikateko leyi nga ta tisiwa hi vutomi lebyi nga heriki, wansati un’wana u te: “A ndzi swi lavi ku hanya hilaha ku nga heriki. Vutomi lebyi bya malembe ya 70 kumbe 80 byi enele eka mina.” Nkulu la  nga Mukreste loyi a a ri kwalaho u n’wi vutise a ku: “Xana u tshame u tivutisa leswaku vana va wena va ta titwa njhani loko u fa?” Mihloti yi lo namba yi xiririka loko a ehleketa hi gome leri va nga ta va na rona loko va feriwe hi mana wa vona. Wansati loyi u te: “I ro sungula ndzi swi xiya leswaku a ndzi ri ni vutianakanyi swinene, naswona se ndza swi vona leswaku vutomi lebyi nga heriki a hi ntshembo lowu nga ni vutianakanyi kambe wu katsa ni ku hanyela van’wana.”

Van’wana va nga ha vona onge loko va hanya ni loko va file swa fana. Kambe, a swi fani eka Loyi a hi nyikeke vutomi, loyi a nge: “Loko ntsena ndza ha hanya . . . ku fa ka lowo homboloka a ndzi ku tsakeli, kambe ndzi tsakela leswaku lowo homboloka a tlhela endleleni yakwe, a ya emahlweni a hanya.” (Ezekiyele 33:11) Leswi Xikwembu xi khathalaka na hi vutomi bya lavo homboloka, kunene xa khathala swinene hi lava va xi rhandzaka.

Hosi Davhida wa le Israyele wa khale a a n’wi tshemba Yehovha hikwalaho ka nkhathalelo wakwe wa rirhandzu. Davhida u tshame a ku: “Loko tatana na manana vo ndzi tshika, Yehovha u ta ndzi teka.” (Pisalema 27:10) Swi nga ha endleka Davhida a a tiyiseka leswaku vatswari vakwe va n’wi rhandza. Kambe hambiloko vatswari vakwe—ku nga vona a tshinelelaneke ngopfu na vona—a vo n’wi tshika, a a swi tiva leswaku Xikwembu a xi nge n’wi lahli. Hikwalaho ka rirhandzu ni nkhathalelo, Yehovha u hi tshembisa vutomi lebyi nga heriki ni leswaku hi nga swi kota ku va vanghana va yena hilaha ku nga heriki. (Yakobo 2:23) Xana a hi fanelanga hi ti amukela hi mandla mambirhi tinyiko teto letinene?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ku rhandza Xikwembu ni vaakelani swi ta endla leswaku swi va swa risima ku hanya hilaha ku nga heriki