Swivutiso Swa Vahlayi

Swi tise ku yini leswaku Samsoni a khumba mintsumbu ya vanhu lava a va dlayeke kambe a hambeta a ha ri Munaziri?

Le Israyele wa khale, munhu a a endla xitshembiso lexi hlambanyiweke hi ku swi rhandza kutani a va Munaziri ku ringana nkarhi wo karhi. * Xin’wana xa swipimelo leswi munhu loyi a endleke xihlambanyo lexi a a fanele a xi yingisa hi lexi nge: “A nge tshineleli moya-xiviri wihi ni wihi lowu feke emasikwini hinkwawo ya ku tshama a hlawuleriwe Yehovha. Hambi wu ri wa tata wakwe kumbe wa mana wakwe kumbe wa makwavo wa xinuna kumbe wa makwavo wa xisati, a nge tinyamisi ha wona loko wu fa.” Ku vuriwa yini loko munhu un’wana “o tshuka a fa hi xitshuketa etlhelo ka yena”? Ku khumba ntsumbu wolowo hi xihoxo a ku ta nyamisa Vunaziri byakwe. Hikwalaho, ku vuriwe leswi: “Masiku lama hundzeke ma ta hundza ma nga ha tsundzukiwi.” A a ta fanela a tengisiwa kutani a tlhela a sungula ehansi ku va Munaziri.—Tinhlayo 6:6-12.

Kambe, Samsoni a a ri Munaziri hi ndlela leyi hambaneke. Loko Samsoni a nga si velekiwa, ntsumi ya Yehovha yi byele mana wakwe yi ku: “Waswivo, u ta tika, kunene u ta veleka n’wana wa jaha, rikari ri nga tshuki ri hundza enhlokweni yakwe, hikuva loko n’wana a huma ekhwirini, u ta va Munaziri wa Xikwembu; naswona hi yena la nga ta rhanga emahlweni a ponisa Israyele evokweni ra Vafilisita.” (Vaavanyisi 13:5) Samsoni a nga endlanga xitshembiso lexi hlambanyiweke xa Vunaziri. A a ri Munaziri la hlawuriweke hi Xikwembu, naswona a a ta va Munaziri vutomi byakwe hinkwabyo. Nawu wo sivela ku khumba ntsumbu a wu nga ta tirha eka yena. Loko a wu tirha kutani hi xihoxo a khumba ntsumbu, a a nga ta swi kota ku tlhela a sungula Vunaziri byakwe lebyi a byi sunguleke loko a velekiwa. Hikwalaho, handle ko kanakana swilaveko swa vanhu lava a va ta va Vanaziri vutomi bya vona hinkwabyo a swi hambana hi tindlela to karhi eka swa lava a va va Vanaziri hi ku tirhandzela.

Xiya swileriso leswi Yehovha a swi nyikeke vanhu vanharhu lava a va ta va Vanaziri vutomi bya vona hinkwabyo—Samsoni, Samuwele na Yohane lowo Khuvula—leswi boxiweke eBibeleni. Hilaha swi xiyiweke hakona eku sunguleni, Samsoni a a nga fanelanga a tsemeta misisi yakwe. Malunghana ni n’wana wa yena loyi a a ha ta n’wi tika—Samuwele—Hana u endle xitshembiso lexi xi hlambanyiweke: “Ndzi ta n’wi nyika Yehovha masiku hinkwawo ya vutomi byakwe, a ku na rikari leri nga ta hundza enhlokweni yakwe.” (1 Samuwele 1:11) Malunghana na Yohane lowo Khuvula, ntsumi ya Yehovha yi te: “A nga fanelanga nikatsongo ku nwa vhinyo ni xakunwa lexi pyopyisaka.” (Luka 1:15) Ku tlula kwalaho, “Yohane  loyi, a a ri ni swiambalo leswi endliweke hi voya bya kamela ni vamba ra dzovo emasengeni; swakudya swakwe a ku ri tinjiya ni vulombe bya nhova.” (Matewu 3:4) Ni un’we wa vanhu lavanharhu a nga lerisiwanga leswaku a nga tshineli ekusuhi ni moya-xiviri lowu feke.

Hambileswi a a ri Munaziri, Samsoni a a ri un’wana wa vaavanyisi lava Yehovha a va vekeke leswaku va ponisa Vaisrayele evokweni ra vaphangi. (Vaavanyisi 2:16) Naswona loko a hetisisa xiavelo lexi, u khumbe mintsumbu. Eka nkarhi wun’wana, Samsoni u dlaye 30 wa Vafilista kutani a va hluvula swiambalo swa vona. Endzhakunyana, u ye emahlweni a ba valala, “a fumba milenge ehenhla ka mindzhumbi hi ku dlaya vanhu vo tala.” U tlhele a teka rihlaya ro tsakama ra mbhongolo kutani a dlaya vavanuna va 1 000 hi rona. (Vaavanyisi 14:19; 15:8, 15) Samsoni u endle swilo leswi hinkwaswo hikwalaho ka leswi a a tsakeriwa ni ku seketeriwa hi Yehovha. Matsalwa ma vulavula hi yena tanihi wanuna la nga xikombiso lexinene xa ripfumelo.—Vaheveru 11:32; 12:1.

Xana xiga lexi nge Samsoni u handzule nghala hi le xikarhi “ku fana niloko munhu a handzula xiphongo lexitsongo hi le xikarhi,” xi ringanyeta leswaku ku handzuriwa ka swimbutana hi le xikarhi a ku ri nchumu lowu tolovelekeke enkarhini wa yena?

A ku na vumbhoni lebyi kombisaka leswaku enkarhini wa Vaavanyisi va Israyele, a swi tolovelekile leswaku vanhu va handzula swimbutana hi le xikarhi. Vaavanyisi 14:6 yi ri: “Moya wa Yehovha wu tirha ehenhla ka [Samsoni], lerova a xi handzula hi le xikarhi [xinghalana], ku fana niloko munhu a handzula xiphongo lexitsongo hi le xikarhi, a ku nga ri na nchumu nikatsongo evokweni rakwe.” Nhlamuselo leyi yi tikomba yi ri xifananisi.

Marito lama nge “a xi handzula hi le xikarhi” ma nga ha va ni tinhlamuselo timbirhi. Samsoni a nga ha va a handzule tinhlaya ta nghala kumbe a handzula nghala leyi hi le xikarhi ka milenge. Loko ku ri leswaku ku vulavuriwa hi nhlamuselo leyo sungula, kutani munhu a a ta swi kota ku endla nchumu lowu fanaka eka ximbutana. Emhakeni leyi, ku yelana loku ku kombisa leswaku ku hlula nghala hi mavoko ntsena eka Samsoni a swi fana ni ku hlula ximbutana. Hambiswiritano, ku vuriwa yini loko Samsoni a a lo dlaya nghala hi ku yi handzula hi le xikarhi ka milenge? Hikwalaho nhlamuselo leyi yi nga ha tekiwa yi ri xifananisi. Yinhla ya xifananisi lexi ku nga ha va leswaku moya wa Yehovha wu nyike Samsoni matimba yo endla ntirho lowu a wu lava ntamu lowukulu ngopfu. Eka timhaka leti hatimbirhi, xifananisi lexi nga eka Vaavanyisi 14:6 xi kombisa leswaku hi mpfuno wa Yehovha, nghala leyi nga ni matimba swinene a yi vanga nchumu eka Samsoni, hi ndlela leyi xiphongo lexitsongo a xi ta va hi yona eka munhu la tolovelekeke.

[Nhlamuselo ya le hansi]