Ntshembo Wu Nyika Matimba

NTSHEMBO wa xiviri, hilaha wu hlamuseriwaka hakona eBibeleni, wu tlula ku navela ka vanhu loku ku nga ha vaka ku nga ri na xisekelo kumbe xitiyisekiso xa leswaku ku ta hetiseka. Naswona wa antswa ku ri ni ku langutela loku nga riki na xikongomelo, hikuva leswi u swi langutelaka a hi swinene minkarhi yin’wana.

Bibele yi kombisa leswaku vanhu va misava hi ku angarhela a va na ntshembo wa xiviri lowu tiyeke; vanhu a va ha ri na vuyo, naswona tanihi leswi va nga tiviki nchumu hi lunghiselelo ra xihlovo lexi tlakukeke, vumundzuku bya vona a byi tshembisi. Solomoni u vulavule hi vuhava bya xiyimo xa munhu loyi a nga lawuriwiki hi Xikwembu, a kombisa leswaku i “vuhava lebyikulu”!—Eklesiasta 12:8.

Marito lama tolovelekeke ya lava va nga riki na ntshembo eka Xikwembu ni le ka xitshembiso xa xona xo pfuxa vafi ma fana ni lama vuriweke hi vanhu va le Yerusalema lava a va nga yingisi, lava ematshan’weni yo hundzuka loko muti wa vona lowu avanyisiweke hi Xikwembu wu ri kusuhi ni ku lovisiwa, va nyanyeke ku mbombomela eku tikhomeni loko biha. Va te: “A ku dyiweni, ku nwiwa, hikuva mundzuku hi ta fa.” (Esaya 22:13) Muapostola Pawulo u hi tsundzuxa ku papalata ku tluleriwa hi mavonelo ya vanhu vo tano lava nga riki na ntshembo.—1 Vakorinto 15:32, 33.

Pawulo a a nga kaneti leswaku vanhu va misava va ni ntshembo wo karhi lowu amukelekaka. Ematshan’weni ya sweswo, a a kombisa leswaku handle ka Xikwembu, ntshembo wa munhu a wu na vuyo; ku vula ntiyiso wu hetelela wu ri wa hava.

Xihlovo Xa Ntshembo

Yehovha Xikwembu i Xihlovo xa ntshembo wa xiviri naswona U kota ku hetisisa switshembiso swa yena hinkwaswo ni mintshembo ya lava va titshegeke hi yena. Hikwalaho ka musa wa yena lowu nga hi faneriki, u hi nyike ‘nchavelelo ni ntshembo lowunene.’ (2 Vatesalonika 2:16) EMatsalweni ya Xiheveru ma tele marito lama vulavulaka hi ku tshemba Yehovha. Hikwalaho ka tintswalo ta yena ta rirhandzu eka vanhu va yena, hambiloko va ya evuhlongeni hileswi va nga n’wi yingisangiki, u te eka vona: “Ndzi yi tiva kahle miehleketo leyi ndzi yi ehleketaka malunghana na n’wina, . . . miehleketo ya ku rhula, ku nga ri ya khombo, ku mi nyika vumundzuku ni ntshembo.”—Yeremiya 29:11.

Xitshembiso xa Yehovha xi endle leswaku Vaisrayele lavo tshembeka va tshama va ri ni ripfumelo ni ntshembo loko va ri evuhlongeni eBabilona; xi va tiyise swinene vavanuna vo fana na Ezekiyele na Daniyele, hikuva Yehovha u te: “Ntshembo wu kona wa vumundzuku bya wena, . . . kunene vana va ta tlhelela endhawini ya vona.” (Yeremiya 31:17) Ntshembo wolowo wu hetisekile loko masalela ya Vayuda lava tshembekaka ma tlhelela ekaya ma ya pfuxa muti wa Yerusalema ni tempele ya kona hi 537 B.C.E.—Ezra 1:1-6.

Ku va nandza wa Xikwembu a ri ni ntshembo wa ku kuma hakelo a hi vutianakanyi. Leswaku munhu a va ni langutelo lerinene naswona a xi twisisa kahle Xikwembu, u fanele ku tiva leswaku tintswalo ta rirhandzu ni ku hanana i timfanelo to hlawuleka ta Xikwembu; u fanele a tshemba leswaku Xikwembu xa hanya naswona “hi xona muhakeri wa lava va xi lavaka hi mbilu hinkwayo.”—Vaheveru 11:6.

Ntshembo I Wa Nkoka Eka Ripfumelo Ra Hina

Nakambe ntshembo i wa nkoka eka ripfumelo; i xisekelo xa ripfumelo. (Vaheveru 11:1) Hi hala tlhelo, ripfumelo ri tiyisa ntshembo. Muapostola Pawulo u vulavule hi xikombiso lexinene xa Abrahama leswaku a tiyisa Vakreste.

 Malunghana ni loko Abrahama ni nsati wa yena Sara va nga ha ri na ntshembo wo kuma vana hi ku ya hi langutelo ra munhu, ku vuriwa leswaku: “Hambileswi ntshembo wakwe a wu nga ha tikombi, kambe a a ri ni ripfumelo leri seketeriweke hi ntshembo, leswaku a ta va tata wa matiko yo tala, hi ku landza leswi vuriweke: ‘Hikwalaho mbewu ya wena yi ta va tano.’” Abrahama a a swi tiva leswaku loko swi ta emhakeni yo tswala vana, miri wa yena ni wa Sara “a swi fana ni loko [yi] file.” Kambe ripfumelo ra yena a ri tsananga. Hikwalaho ka yini? “Hikwalaho ka xitshembiso xa Xikwembu, a nga tsekatsekanga hi ku pfumala ripfumelo, kambe u ve ni matimba hi ripfumelo ra yena.”—Varhoma 4:18-20.

Kutani muapostola u teke xikombiso xa Abrahama xa ripfumelo ni ntshembo a xi tirhisa eka Vakreste, a gimeta hi ku: “A hi khaneni, hi ri ni ntshembo wa ku kuma ku vangama ka Xikwembu . . . kutani ntshembo a wu endli leswaku munhu a khomiwa hi tingana; hikuva rirhandzu ra Xikwembu ri chululeriwe etimbilwini ta hina hi moya lowo kwetsima lowu hi nyikiweke wona.”—Varhoma 5:2, 5.

Ntshembo Wa Mukreste

Ntshembo wa Mukreste ni wa vanhu hinkwavo wu titshege hi Yesu Kreste. Ntshembo wo kuma vutomi lebyi nga heriki ematilweni kumbe emisaveni a wu nga nyikiwanga munhu kukondza loko Kreste Yesu “a [nyikele] ku vonakala ehenhla ka vutomi ni ku pfumala ku onhaka hi mahungu lamanene.”—2 Timotiya 1:10.

Ntshembo wa vutomi lebyi nga heriki ni ku pfumala ku onhaka eka lava “hlanganyelaka eku vitaniweni ka le tilweni,” wu ni xisekelo lexi tiyeke naswona wu ta hetiseka hakunene. (Vaheveru 3:1) Wu tiyisekisiwa hi swilo swimbirhi, leswi ha swona swi nga kotekiki leswaku Xikwembu xi hemba, ku nga xitshembiso ni xihlambanyo xa xona, naswona ntshembo lowu wu le ka Kreste, loyi sweswi a nga ni miri lowu nga fiki ematilweni. Kutani ntshembo lowu wu vuriwa “nsoma wa moya-xiviri, wu tiyisekisiwile ni ku tiya, naswona wu nghena endzeni ka nguvu [ku fana ni muprista lonkulu loyi a a nghena eNdhawini yo Kwetsima Ngopfu hi Siku ro Kombela ku Rivaleriwa], laha murhangeri a ngheneke kona hikwalaho ka hina, Yesu, la veke muprista lonkulu hi masiku hi ku ya hi mukhuva wa Melkisedeke.”—Vaheveru 6:17-20.

Vuyelo Byo Hlayisa Ntshembo

Xilaveko xo va Vakreste va khomelela eka “ntshembo” wun’we xi kandziyisiwa nkarhi na nkarhi eBibeleni. (Vaefesa 4:4) Swi lava leswaku hi hambeta hi gingiriteka ni ku vulavula hi ku ntshunxeka naswona hi ‘tibuma’ hi ntshembo lowu hi nga na wona.—Vaheveru 3:6; 6:11.

Loko munhu a tiyisela maxangu u va ni ntshembo; leswi swi endla leswaku a amukeleka eka Xikwembu, ku nga xona xi nyikaka ntshembo. (Varhoma 5:2-5) Ntshembo wu fambisana ni ripfumelo ni rirhandzu, tanihi yin’wana ya timfanelo leti kombisiweke hi vandlha ra Vukreste ku sukela loko ku hele tinyiko ta moya ta masingita leti a ti ri kona eka vandlha ra lembe-xidzana ro sungula.—1 Vakorinto 13:13.

Ntshembo i wa risima eka Mukreste. Wu fambisana ni ntsako, ku rhula ni matimba ya moya lowo kwetsima. (Varhoma 15:13) Wu endla leswaku munhu a vulavula hi ku ntshunxeka loko a tshinela eka Xikwembu a kombela musa wa xona lowu nga faneriwiki ni tintswalo. (2 Vakorinto 3:12) Wu pfuna Mukreste leswaku a tiyisela hi ntsako, ku nga khathariseki leswaku swiyimo swi njhani. (Varhoma 12:12) Ku fana ni xihuku lexi a xi sirhelela nhloko ya nhenha, ntshembo wo ponisiwa wu sirhelela matimba yo anakanya, wu pfuna Mukreste leswaku a tshama a tshembekile.—1 Vatesalonika 5:8.

Ntshembo wu pfuna Mukreste ku hanya vutomi lebyi baseke, hikuva wa swi tiva leswaku Xikwembu na Kreste, lava ntshembo lowu wu sekeriweke eka vona, va tengile, naswona a nge languteli leswaku a fana ni Xikwembu ni ku kuma hakelo loko a endla swilo leswi nga basangiki kumbe leswi nga lulamangiki. (1 Yohane 3:2, 3) Wu fambisana swinene ni mfanelo leyikulu eka hinkwato, ku nga rirhandzu, hikuva loyi a rhandzaka Xikwembu hakunene u ta tlhela a va ni ntshembo eka switshembiso hinkwaswo swa Xikwembu. Ku tlula kwalaho u ta navelela vamakwavo leswinene, a va rhandza ni ku papalata ku kanakana leswaku va ni timbilu leti tshembekaka hakunene eka Kreste.—1 Vakorinto 13:4, 7; 1 Vatesalonika 2:19.