Misava Leyi Nga Riki Na Vusweti Yi Tshinele

SWIFANISO swa Paradeyisi, swo fana ni lexi nga exifunengetweni xa magazini lowu, swi tsakisa vanhu lava nga le vuswetini. Adamu na Evha, mpatswa wa vanhu vo sungula, a va tshama eparadeyisini. A va tshama entangeni wa Edeni. (Genesa 2:7-23) Hambileswi Paradeyisi yoleyo yi lahlekeke, ku pfumela eka paradeyisi ya nkarhi lowu taka—emisaveni leyintshwa leyi nga riki na vusweti—a hi norho. Swi sekeriwe hilaha ku tiyeke eswitshembisweni leswi kumekaka eBibeleni.

Xiya xitshembiso lexi Yesu Kreste a xi vuleke hi siku ra yena ro hetelela loko a ha ri emisaveni. Un’wana wa vadyohi loyi a feke swin’we na Yesu u kombise ripfumelo eka vuswikoti bya Xikwembu byo tlhantlha swiphiqo swa vanhu. U te: “Yesu, u ndzi tsundzuka loko u nghena emfun’weni wa wena.” Marito lawa ma kombisa leswaku mudyohi loyi a a pfumela leswaku Yesu u ta fuma tanihi Hosi naswona vafi va ta vuyiseriwa evuton’wini. Yesu u n’wi hlamule a ku: “Ndzi tiyisile namuntlha ndzi ri eka wena, U ta va na mina eParadeyisini.”—Luka 23:42, 43.

Loko Bibele yi vulavula hi lava va nga ta hanya eParadeyisini, yi ri: “Kunene va ta aka tindlu va tshama eka tona; kunene va ta rima masimu ya vhinya va dya mihandzu ya wona.” (Esaya 65:21) Ina, “entiyisweni va ta tshama, un’wana ni un’wana ehansi ka murhi wakwe wa vhinya ni le hansi ka nkuwa wakwe, a ku nge vi na munhu loyi a va chavisaka; hikuva nomu wa Yehovha wa mavuthu wu swi vurile.”—Mikiya 4:4.

Kambe, ha yini vusweti byi pfumeleriwile sweswi? Xikwembu xi va pfuna njhani vanhu lava nga le vuswetini? Xana vusweti byi ta helela makumu rini?

Ha Yini Vusweti Byi Pfumeleriwile?

Paradeyisi leyi Adamu na Evha a va vekiwe eka yona yi lahlekile hikwalaho ka nxandzuko lowu sunguriweke hi ntsumi yo homboloka, Sathana Diyavulosi. Hi ku tirhisa nyoka tanihi muvulavuleri wa yena, Sathana u kanganyise Evha leswaku a tlula nawu wa Xikwembu a dya mbhandzu wa murhi wo karhi. U n’wi kanganyisile leswaku a pfumela leswaku a a ta hanya vutomi byo antswa loko a nga lawuriwi hi Xikwembu. Loko Evha a nyike Adamu mbhandzu lowu yirisiweke, na yena u dyile, a fularhela Xikwembu xisweswo a seketela nsati wakwe.—Genesa 3:1-6; 1 Timotiya 2:14.

A swi fanerile leswi mpatswa lowu xandzukeke wu hlongoriweke eParadeyisini naswona ku sukela kwalaho wu boheke ku wa wu pfuka leswaku wu tihanyisa. Yehovha u pfumelele Sathana leswaku a fuma vanhu lava nga ni xidyoho ku ta fikela namuntlha, a kombisa vuyelo bya ku nga yingisi Xikwembu. Matimu ya vanhu ma swi kombisile leswaku vanhu a va nge swi koti ku tisa Paradeyisi emisaveni. (Yeremiya 10:23) Ku ri na sweswo, ku nga ha lawuriwi hi Xikwembu ku vange swiphiqo leswikulu, ku katsa ni vusweti.—Eklesiasta 8:9.

 Hambiswiritano, swisiwana a swi tshikiwanga ntsena emisaveni leyi yi teleke maxangu. Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke, ku nga Bibele ri swi khomele nkongomiso lowu twalaka.

“Mi Nga Tshuki Mi Vilela”

Loko a vulavula ni ntshungu lowukulu lowu exikarhi ka wona a ku ri ni swisiwana swo tala, Yesu u te: “Xiyisisani swinene tinyenyana ta tilo, hikuva a ti byali mbewu, a ti tshoveli, a ti hlengeleti eswitlatini; kambe, Tata wa n’wina wa le tilweni wa ti wundla. Xana a mi ti tluli hi risima? . . . Xisweswo mi nga tshuki mi vilela kutani mi ku, ‘Xana hi ta dya yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta nwa yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta ambala yini?’ Hikuva hinkwaswo leswi i swilo leswi va matiko va swi lavisisaka hi mapfundza. Hikuva Tata wa n’wina wa le tilweni wa swi tiva leswaku ma swi lava swilo leswi hinkwaswo. Kutani, hambetani mi lava mfumo ni ku lulama ka yena ku sungula, xisweswo swilo leswin’wana hinkwaswo mi ta engeteleriwa swona.”—Matewu 6:26-33.

Xisiwana a xi boheki ku yiva. (Swivuriso 6:30, 31) Xi ta nyikiwa leswi xi swi pfumalaka loko xi rhangisa Xikwembu evuton’wini bya xona. Xiya mhaka ya Tukiso, wanuna wa le Lesotho. Hi 1998, masocha ya le tikweni rimbe ma nghene eLesotho leswaku ma ta herisa ku pfukela mfumo loku a ku ri kona kwalaho. Hikwalaho ka nyimpi yoleyo, eswitolo ku yiviwile, vanhu va lahlekeriwa hi mintirho ya vona naswona swakudya a swi kala swinene.

Tukiso a a tshama exiphen’wini lexi nga le vuswetini lebyikulu entsindza wa tiko. Vo tala va vaakelani va yena a va yivile eswitolo leswaku va ta kota ku tihanyisa. Loko Tukiso a vuya endlwini ya yena leyi a yo va kamara rin’we, u kume leswaku Maseiso, wansati loyi a a tshama na yena a a yive swilo swo tala. Tukiso u te: “Humesela swilo leswi hala handle,” a hlamusela leswaku nawu wa Xikwembu a wu nga swi pfumeleli ku yiva. Maseiso u yingisile. Vaakelani va va sapaterile kutani va titekela swilo leswi a swi yiviwile.

Tukiso u teke goza leri hikwalaho ka leswi a swi dyondzeke loko a dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Xana leswi a yingiseke nawu wa Xikwembu u dlawe hi ndlala? Doo! Endzhakunyana vakulu va vandlha ra Timbhoni ta Yehovha leri a a hlanganyela eka rona va tihlanganise na Tukiso kutani va n’wi tisela swakudya. Entiyisweni, Timbhoni ta Yehovha ta le tikweni ra Afrika Dzonga leri nga muakelani ti rhumele mphalalo lowu tlulaka tithani timbirhi eka vamakwavo lava nga Vakreste eLesotho. Maseiso u tsakise hileswi Tukiso a yingiseke Xikwembu swin’we na hi mpfuno wa rirhandzu wa vandlha. Na yena u sungule ku dyondza Bibele. Eku heteleleni, havambirhi ka vona va tekane hi ku ya hi nawu kutani va fanelekela ku khuvuriwa tanihi Timbhoni ta Yehovha. Va ha tirhela Xikwembu hi ku tshembeka.

Yehovha Xikwembu u khathalela swisiwana. (Vona bokisi leri nge “Xikwembu Xi Swi Languta  Njhani Swisiwana?”) Hi rirhandzu u endle lunghiselelo ro pfuna van’wana vo fana na Tukiso na Maseiso leswaku va dyondza leswi engetelekeke malunghana na yena. Naswona eRitweni ra yena, u nyikele xitsundzuxo lexi tirhaka xo hanya hi xona siku ni siku.

Lunghiselelo Lerinene

Minkarhi hinkwayo Timbhoni ta Yehovha ti ringete ku kombisa leswaku Xikwembu xa khathala hi swisiwana. (Vagalatiya 2:10) Hakanyingi loko ku va ni khombo etikweni ro karhi kutani ri khumba ni Vakreste va ntiyiso, ku endliwa malunghiselelo ya leswaku va pfuniwa hi ndlela leyi faneleke. Xa nkoka swinene, Timbhoni ti khathala hi swilaveko swa moya swa vanhu hinkwavo, ku katsa ni swisiwana. (Matewu 9:36-38) Emalembeni ya 60 lama hundzeke, magidi ya vatirheli lava leteriweke ma tinyiketele ku ya tirha hi ku tirhandzela tanihi varhumiwa ematikweni mambe. Hi xikombiso, mpatswa wa varhumiwa lowu humaka eFinland lowu dyondzeke Xisuthu wu kote ku dyondzisa Tukiso na Maseiso leswaku va va vadyondzisiwa va Yesu. (Matewu 28:19, 20) Ntirho wolowo wa vurhumiwa hakanyingi wu katsa ku tshika ku hanya emafurheni etikweni leri fuweke kutani u rhurhela etikweni leri nga evuswetini.

Vakreste va ntiyiso a va nge hlawuli ku yiva leswaku va ta kota ku tihanyisa. Ku ri na sweswo, va ni ripfumelo eka vuswikoti bya Yehovha Xikwembu byo khathalela. (Vaheveru 13:5, 6) Ndlela yin’wana leyi Yehovha a khathalelaka vanhu va yena ha yona i ku tirhisa nhlengeletano ya misava hinkwayo ya vagandzeri vakwe, lava khathalelanaka.

Ndlela yin’wanyana leyi Yehovha a pfunaka swisiwana ha yona i ku swi nyika xitsundzuxo lexi tirhaka xa ndlela leyi swi nga hanyaka hi yona siku ni siku. Hi xikombiso, Bibele ya lerisa:  “Muyivi a nga ha tlheli a yiva, kambe ematshan’weni ya sweswo a a tirhe hi matimba, a endla ntirho lowunene hi mavoko yakwe, leswaku a kuma xo xi avela loyi a pfumalaka.” (Vaefesa 4:28) Vanhu vo tala lava nga tirhiki va swi kotile ku tisungulela mintirho, va tirha hi matimba, va byala va tlhela va khathalela ntanga wa matsavu. Bibele yi tlhela yi pfuna swisiwana leswaku swi hlayisa mali hi ku swi dyondzisa ku papalata mikhuva yo biha, yo tanihi ku tirhisa xihoko hi ndlela yo biha.—Vaefesa 5:18.

Misava Leyi Nga Riki Na Vusweti—Rini?

Bibele yi kombisa leswaku hi hanya “emasikwini yo hetelela” ya ku fuma ka Sathana. (2 Timotiya 3:1) Ku nga ri khale, Yehovha Xikwembu u ta rhumela Yesu Kreste leswaku a ta avanyisa vanhu. Ku ta humelela yini enkarhini wolowo? Yesu u nyikele nhlamulo eka swin’wana swa swifaniso swa yena. U te: “Loko N’wana wa munhu a fika hi ku vangama kakwe, tintsumi hinkwato ti ri na yena, u ta tshama exiluvelweni xakwe xo vangama. Naswona matiko hinkwawo ma ta hlengeletiwa emahlweni kakwe, kutani u ta hambanisa vanhu van’wana eka van’wana, ku fana ni loko murisi a hambanisa tinyimpfu eka timbuti.”—Matewu 25:31-33.

Tinyimpfu ta le xifanisweni lexi i vanhu lava titsongahatelaka vuhosi bya Yesu. Yesu u va fanise ni tinyimpfu hikuva va n’wi landzela tanihi Murisi wa vona. (Yohane 10:16) Vanhu lava va fanaka ni tinyimpfu va ta kuma vutomi ehansi ka vulawuri bya Yesu lebyi hetisekeke. Ku ta va vutomi lebyi tsakisaka emisaveni leyintshwa leyi nga riki na vusweti. Vanhu lava fanaka ni timbuti, lava aleke vulawuri bya Yesu, va ta loviseriwa makumu.—Matewu 25:46.

Mfumo wa Xikwembu wu ta herisa vuhomboloki. Kutani vusweti a byi nge he vi kona. Ku ri na sweswo, emisaveni ku ta tshama vanhu lava rhandzanaka va tlhela va khathalelana. Leswaku misava yo tano leyintshwa yi ta va kona swi nga voniwa eka vamakwerhu va le misaveni hinkwayo lava rhandzanaka lava nga Timbhoni ta Yehovha, hikuva Yesu u te: “Hinkwavo va ta tiva leswaku mi vadyondzisiwa va mina, loko mi rhandzana.”—Yohane 13:35.

[Bokisi/Swifaniso leswi nga eka tluka 6, 7]

XIKWEMBU XI SWI LANGUTA NJHANI SWISIWANA?

Bibele yi hlamusela Muvumbi wa vanhu tanihi “Loyi a va nyikaka xinkwa lava nga ni ndlala.” (Pisalema 146:7) Yi ni tindzimana leti tlulaka dzana leti kandziyisaka ku khathala ka Xikwembu hi swisiwana.

Hi xikombiso, loko Yehovha a nyike tiko ra khale ra Israyele Nawu wa yena, u lerise varimi va Vaisrayele leswaku va nga tshoveli emakumu ka masimu ya vona hi ku helela. A va nga fanelanga va ya tlhela va lava mbhandzu emurhini wa mutlhwari kumbe wa madiriva ra vumbirhi. Milawu leyi a yi ri lunghiselelo ra rirhandzu eka valuveri, vana lava nga riki na vatswari, tinoni ni vanhu van’wana lava a va xaniseka.—Levhitika 19:9, 10; Deteronoma 24:19-21.

Ku tlula kwalaho, Xikwembu xi lerise Vaisrayele xi ku: “Mi nga tshuki mi xanisa noni yihi ni yihi kumbe n’wana la nga riki na tatana. Loko mo tshuka mi n’wi xanisile, kutani a huwelela eka mina, hakunene ndzi ta twa xirilo xa yena; kunene ku hlundzuka ka mina ku ta va kukulu, kunene ndzi ta mi dlaya hi banga, kutani vavasati va n’wina va ta va tinoni ni vana va n’wina va ta va vana lava nga riki na vatatana.” (Eksoda 22:22-24) Khombo ra kona, Vaisrayele vo tala lava a va fuwile a va ma yingisanga marito wolawo. Yehovha Xikwembu u tsundzuxe Vaisrayele hi ku tirhisa vaprofeta hi tindlela to hambana-hambana, hikwalaho ka xidyoho lexi ni swin’wana. (Esaya 10:1, 2; Yeremiya 5:28; Amosi 4:1-3) Eku heteleleni, Xikwembu xi endle leswaku Vaasiriya ni Vababilona va hlula Vaisrayele. Vaisrayele vo tala va dlayiwile, naswona lava poneke va yisiwe evuhlongeni ematikweni mambe.

N’wana wa Xikwembu la rhandzekaka, Yesu Kreste, u kombise nkhathalelo wa rirhandzu wa Tata wakwe eka swisiwana. Loko a hlamusela xikongomelo xa vutirheli byakwe, Yesu u te: “Moya wa Yehovha wu le henhla ka mina, hikuva u ndzi tote leswaku ndzi vula mahungu lamanene eka swisiwana.” (Luka 4:18) Leswi a swi vuli swona leswaku Yesu u endle vutirheli byakwe eka swisiwana ntsena. U tlhele a pfuna ni swigwili hi ndlela ya rirhandzu. Hambiswiritano, loko a ri karhi a swi pfuna, Yesu hakanyingi a a kombisa nkhathalelo wakwe hi swisiwana. Hi xikombiso, u nyikele xitsundzuxo lexi eka mufumi loyi a a fuwile: “Xavisa swilo hinkwaswo leswi u nga na swona, u avela swisiwana, u ta va ni xuma ematilweni; kutani u ta u va mulandzeri wa mina.”—Luka 14:1, 12-14; 18:18, 22; 19:1-10.

Yehovha Xikwembu ni N’wana wa yena va khathala swinene hi swisiwana. (Marka 12:41-44; Yakobo 2:1-6) Loko a kombisa nkhathalelo wa yena eka swisiwana, Yehovha u tsundzuka swisiwana swa timiliyoni leswi feke. Hinkwavo vanhu vo tano va ta pfuxeriwa emisaveni leyintshwa leyi nga riki na vusweti.—Mintirho 24:15.

[Swifaniso]

Vamakwerhu va le misaveni hinkwayo lava nga Timbhoni ta Yehovha va kombisa leswaku misava leyintshwa yi ta va kona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Tukiso na Maseiso va ri ni murhumiwa loyi a dyondzeke Bibele na Tukiso

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Maseiso a yime enyangweni ya kaya ra yena a ri ni murhumiwa loyi a dyondzeke Bibele na yena