Hi Ta Ponisiwa Hi Musa Lowu Nga Hi Faneliki, Ku Nga Ri Hi Mintirho Ntsena

“Mi ponisiwile hi ripfumelo . . . A swi vangiwi hi mintirho, leswaku a nga vi kona munhu loyi a nga ni xivangelo xo tibuma.”—VAEFESA 2:8, 9.

1. Ha yini Vakreste va hambana ni vanhu van’wana loko ku tiwa emhakeni ya leswi va swi endleke, naswona hikwalaho ka yini?

VANHU namuntlha va tinyungubyisa swinene hi leswi va swi endleke, naswona a va hlweli ku tibumabumela. Vakreste vona a va tano. Va swi papalata ku vulavula ngopfu hi leswi va swi endleke, hambi ku ri swilo leswi fambisanaka ni vugandzeri bya ntiyiso. Hambileswi va tsakaka hi ku vona leswi vanhu va Yehovha va swi endlaka loko va ri hinkwavo, kambe a va vulavuli ngopfu hi xandla lexi vona va veke na xona eka ntirho wolowo. Va swi xiya leswaku entirhweni wa Yehovha, lexi nga xa nkoka swinene i nsusumeto lowunene, ku nga ri leswi munhu a koteke ku swi endla. Mani na mani la nga ta hetelela a nyikiwe nyiko ya vutomi lebyi nga heriki, u ta va a yi kume hikwalaho ka ripfumelo ni musa lowu nga hi faneliki wa Xikwembu, ku nga ri hikwalaho ka leswi a swi endleke.—Luka 17:10; Yohane 3:16.

2, 3. Xana Pawulo a a tinyungubyisa ha yini, naswona hikwalaho ka yini?

² Muapostola Pawulo a a yi tiva kahle mhaka leyi. Endzhaku ka loko a khongele kanharhu a kombela ku tlhavuriwa “mutwa enyameni,” u kume nhlamulo ya Yehovha leyi nge: “Musa wa mina  lowu nga faneriwiki wu enele ha wena; hikuva matimba ya mina ma endliwa lama hetisekeke eku tsaneni.” Pawulo u titsongahatile a amukela xiboho lexi Yehovha a xi endleke kutani a ku: “Hi ku tsaka lokukulu, swi nga antswa ndzi tibuma hi ku tsana ka mina, leswaku matimba ya Kreste ma tshama ehenhla ka mina ku fana ni ntsonga.” Hi ta va hi endla kahle loko ho tekelela moya wa Pawulo wa ku titsongahata.—2 Vakorinto 12:7-9.

³ Hambileswi Pawulo a a humelela swinene eku endleni ka mintirho ya Vukreste, a a swi tiva leswaku leswi a kotaka ku swi endla a a nga swi endli hi vuswikoti byo karhi byo hlawuleka bya yena n’wini. Hi ku titsongahata u te: “Mina, ndzi nga munhu lontsongo eka vakwetsimi hinkwavo, ndzi nyikiwe musa lowu wu nga faneriwiki, leswaku ndzi vula mahungu lamanene eka matiko hi ta rifuwo leri nga pimekiki ra Kreste.” (Vaefesa 3:8) Marito lawa ma swi kombisa kahle leswaku a a nga tikukumuxi kumbe ku titeka onge u lulame ku tlula vanhu van’wana. “Xikwembu xi lwisana ni lava titlakusaka, kambe lava titsongahataka xi va nyika musa lowu nga faneriwiki.” (Yakobo 4:6; 1 Petro 5:5) Xana ha xi tekelela xikombiso xa Pawulo, hi titeka hi ri lavatsongo eka vamakwerhu hinkwavo?

“Mi Teka Van’wana Va Ri Lava Tlakukeke”

4. Ha yini minkarhi yin’wana swi nga hi tikelaka ku teka van’wana va ri lava tlakukeke eka hina?

⁴ Muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakreste a ku: “Mi nga endli nchumu hi ku kanetana kumbe hi ku tikurisa, kambe hi mianakanyo yo titsongahata mi teka van’wana va ri lava tlakukeke eka n’wina.” (Vafilipiya 2:3) Leswi swi nga ha tika swinene, ngopfu-ngopfu loko hi ri ni xikhundlha xo karhi xa vutihlamuleri. Kumbexana xiphiqo xi nga ha va xi vangiwa hi leswi hi mpimo wo karhi hi nga ha vaka hi ngheniwe hi moya wa ku phikizana ni van’wana, lowu teleke emisaveni namuntlha. Kumbexana loko ha ha ri vana a hi dyondzisiwe ku phikizana ni van’wana, ku nga ha va vamakwerhu ekaya kumbe lava hi dyondzaka na vona xikolo. Kumbexana a hi khutaziwa leswaku hi lwela ku tlula hinkwavo exikolweni loko ku tiwa emhakeni ya swipotso kumbe leswaku hi va xichudeni xo tlhariha ku tlula hinkwaswo. Ina, ku tikarhata i nchumu lowunene. Kambe Vakreste a va tikarhateli ku voniwa hi vanhu van’wana, kambe leswaku va vuyeriwa hi ku endla ntirho kahle ni leswaku va pfuna van’wana loko swi koteka. Kambe ku hisekela ku ndhundhuzeriwa tanihi loyi a tlulaka vanhu hinkwavo, swi nga va ni khombo. Njhani?

5. Loko moya wo phikizana ni van’wana wu nga xiyiwi, wu nga vanga yini?

⁵ Loko wu nga xiyiwi, moya wa ku phikizana kumbe wa ku tikurisa wu nga endla munhu a pfumala xichavo, a titlakusa. A nga ha sungula ku vondzoka vuswikoti ni malunghelo lawa van’wana va nga na wona. Swivuriso 28:22 yi ri: “Munhu wa tihlo leri xondzolotaka u tiyimisela ku kuma swilo swa nkoka, kambe a nga swi tivi leswaku u ta pfumala.” A nga ha titlhotlhometa a ringeta ku fikelela xikhundlha lexi nga riki xa yena. A nga ha tlhandlekela hi ku va ni moya wo gungula, a sola-sola vanhu van’wana—ku nga swilo leswi Vakreste va faneleke va swi papalata. (Yakobo 3:14-16) Kahle-kahle u tinghenisa ekhombyeni ro va ni moya wa vutianakanyi.

6. Xana Bibele yi ri yini malunghana ni moya wo phikizana ni van’wana?

⁶ Hi yona mhaka leyi Bibele yi tsundzuxaka Vakreste yi ku: “Hi nga tshuki hi tikurisa, hi pfuxa ku phikizana, hi va ni mona eka van’wana.” (Vagalatiya  5:26) Muapostola Yohane u vulavule hi Mukreste-kulobye loyi a heteleleke a phasiwe hi moya lowu. Yohane u te: “Ndzi tsalele vandlha swin’wana, kambe Diyotrefo, loyi a lavaka ku tiveka emahlweni ka vona, xin’wana ni xin’wana lexi humaka eka hina a nga xi amukeli hi xichavo. Hi yona mhaka leyi loko ndzi ta, ndzi nga ta endla leswaku ku tsundzukiwa mintirho ya yena leyi a tamaka a yi endla, a jakatseka hi hina hi marito yo homboloka.” Lexi hakunene i xiyimo lexi Mukreste a faneleke a papalata ku tikuma a ri eka xona!—3 Yohane 9, 10.

7. I yini leswi Mukreste a faneleke a swi papalata entirhweni wa ku tihanyisa wa manguva lawa lowu khutazaka ku phikizana?

⁷ I ntiyiso leswaku a swi koteki ku va Mukreste a papalata mixaka yin’wana ya ku phikizana. Hi xikombiso, ntirho wa yena wa ku tihanyisa wu nga ha va wu fana ni wa van’wana kumbe entirhweni a endla nchumu lowu fanaka ni lowu endliwaka hi van’wana. Ni le ka swiyimo leswi, Mukreste u fanele a endla ntirho wakwe hi ndlela leyi xiximekaka, hi rirhandzu, a anakanyela van’wana. A nge ti tirhisi tindlela leti nga riki enawini naswona u ta papalata ku tiveka a ri munhu la phikizanaka ni van’wana, a nga va naveleli leswinene. A nga fanelanga a ehleketa leswaku ku va wo sungula—eka xin’wana ni xin’wana lexi a xi endlaka—hi wona nchumu wa nkoka evuton’wini. Loko mhaka leyi yi ri ya nkoka etimhakeni ta ntirho, yi fanele yi va ya nkoka swinene etimhakeni leti khumbaka vugandzeri!

“Ku Nga Ri Hi Ku Tiringanisa Ni Munhu Un’wana”

8, 9. (a) Hikwalaho ka yini vakulu lava va nga Vakreste va nga fanelanga va phikizana? (b) Ha yini 1 Petro 4:10 yi tirha eka malandza hinkwawo ya Xikwembu?

⁸ Langutelo leri Vakreste va faneleke va va na rona evugandzerini ri hlamuseriwa hi marito lawa lama huhuteriweke: “Kambe un’wana ni un’wana a a kombise leswi ntirho wa yena wu nga swona, kutani u ta va ni xivangelo xo khana malunghana na yena hi yexe, naswona ku nga ri hi ku tiringanisa ni munhu un’wana.” (Vagalatiya 6:4) Vakulu evandlheni, hi ku tiva leswaku a va phikizani, va tirhisana tanihi huvo. Va tsaka hi xandla lexi un’wana ni un’wana wa vona a nga na xona eku endleni ka leswaku vandlha ri hlayiseka. Kutani va papalata ku phikizana, hikuva ka onha, kambe va vekela vandlha xikombiso lexinene hi ku tshama va ri ni vun’we.

⁹ Hikwalaho ka malembe lawa va nga na wona, ntokoto kumbe vuswikoti bya ntumbuluko, vakulu van’wana va nga ha endla swilo kahle ku tlula van’wana kumbe va nga ha twisisa swilo ku tlula van’wana. Leswi swi endla leswaku vakulu va va ni vutihlamuleri byo hambana-hambana enhlengeletanweni ya Yehovha. Ematshan’weni ya ku tipimanisa ni van’wana, va tsundzuka ndzayo leyi nge: “Hi ku ya hilaha un’wana ni un’wana a amukeleke nyiko hakona, tirhisani nyiko leyi leswaku mi tirhelana ha yona tanihi valanguteri lavanene va musa lowu nga faneriwiki wa Xikwembu lowu kombisiwaka hi tindlela to hambana-hambana.” (1 Petro 4:10) Kahle-kahle, ndzimana leyi yi kombetela eka malandza hinkwawo ya Yehovha, hikuva hi mpimo wo karhi, hinkwawo ma amukele nyiko ya vutivi lebyi kongomeke naswona hinkwawo ma ni lunghelo ra ku endla ntirho wa Vukreste wa ku chumayela.

10. Xana ntirho wo kwetsima lowu hi wu endlelaka Yehovha, wu nga amukeleka ntsena loko swi te yini?

 ¹⁰ Ntirho wa hina wo kwetsima wu amukeleka eka Yehovha ntsena loko hi wu endla hi ku susumetiwa hi rirhandzu ni ku tinyiketela, ku nga ri hikwalaho ko lava ku titlakusa eka van’wana. Xisweswo, i swa nkoka leswaku hi seketela vugandzeri bya ntiyiso hi ri ni langutelo lerinene. Hambiloko a nga ri kona munhu la nga kotaka ku vona minsusumeto ya munhu un’wana hi ku hetiseka, Yehovha wa swi kota ‘ku pimanyeta timbilu.’ (Swivuriso 24:12; 1 Samuwele 16:7) Hikwalaho, i swinene leswaku nkarhi na nkarhi hi tivutisa, ‘I yini lexi ndzi susumetelaka ku endla mintirho ya ripfumelo?’—Pisalema 24:3, 4; Matewu 5:8.

Ndlela Leyi Faneleke Yo Languta Ntirho Wa Hina

11. Hi swihi swivutiso leswi khumbaka ntirho wa hina wo chumayela leswi hi faneleke hi swi kambisisa?

¹¹ Loko nsusumeto wu ri wa nkoka swinene leswaku munhu a amukeleka eka Yehovha, xana hi fanele hi karhateka ku fikela kwihi hi mintirho ya hina ya ripfumelo? Loko hi endla mintirho ya hina hi nsusumeto lowunene, xana swa laveka leswaku hi hlayisa rhekhodo ya leswi hi swi endlaka kumbe mpimo wa swona? Leswi i swivutiso swa nkoka hikuva a hi fanelanga hi rhangisa tinhlayo emahlweni kumbe hi teka xiviko xi ri nchumu lowukulu swinene entirhweni wa hina wa Vukreste ku ri ni leswi kahle-kahle hi swi endlaka.

12, 13. (a) Hi swihi swin’wana swa swivangelo leswi endlaka leswaku hi hlayisa rhekhodo ya ntirho wa hina wa nsimu? (b) Ha yini swi hi tsakisa ku languta xiviko xa misava hinkwayo xa ntirho wa hina wo chumayela?

¹² Xiya leswi buku leyi nge Ku Hleleriwa Ku Endla Ku Rhandza Ka Yehovha yi swi vulaka: “Valandzeri vo sungula va Yesu Kreste a va swi hisekela ku twa swiviko swa ku andza ka ntirho wo chumayela. (Marka 6:30) Buku ya Bibele ya Mintirho yi hi byela leswaku a ku ri ni vanhu va kwalomu ka 120 loko moya lowo kwetsima wu chuluriwa eka vadyondzisiwa hi Pentekosta. Hi ku hatlisa nhlayo ya vadyondzisiwa yi andzile yi fika eka 3 000 ni le ka 5 000. . . . (Mintirho 1:15; 2:5-11, 41, 47; 4:4; 6:7) Swiviko leswi swa ku andza swi fanele swi va khutazile swinene vadyondzisiwa lava!” Hi xivangelo lexi fanaka, Timbhoni ta Yehovha namuntlha, hi vukheta ti hlayisa rhekhodo ya leswi ti swi endlaka emisaveni hinkwayo, loko ti ri karhi ti hetisisa marito ya Yesu lama nge: “Mahungu lamanene lawa ya mfumo ma ta chumayeriwa emisaveni hinkwayo leyi akiweke leswaku byi va vumbhoni ematikweni hinkwawo; kutani hi kona makumu ma nga ta fika.” (Matewu 24:14) Swiviko swa muxaka lowu swi hi endla hi wu vona kahle ntirho lowu endliwaka emisaveni hinkwayo. Swi  kombisa laha ku lavekaka mpfuno kona ni muxaka wa tibuku leti lavekaka ni leswaku ku laveka to tanihi kwihi leswaku ntirho wo chumayela wu ya emahlweni.

¹³ Xisweswo, ku vika ntirho wa hina wo chumayela swi hi pfuna leswaku hi hetisisa ntirho lowu hi averiweke wona wo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo. Nakambe, xana a hi khutazeki loko hi twa hi ta ntirho lowu vamakwerhu va wu endlaka eka matiko man’wana? Mahungu lama vulavulaka hi ku andza loku nga kona emisaveni hinkwayo ma hi tsakisa, ma hi nyika matimba yo ya emahlweni hi tirha naswona ma hi tiyisekisa leswaku Yehovha wa wu katekisa ntirho wa hina. Nakambe swa hi tsakisa swinene ku tiva leswaku xiviko xa hina na xona xi kona eka xiviko xa misava hinkwayo! Xiviko xa hina a xi nyawuli loko xi pimanisiwa ni ntsengo hinkwawo, kambe Yehovha wa swi xiya leswi hi swi endlaka. (Marka 12:42, 43) Tsundzuka leswaku loko xiviko xa wena xi nga ri kona, xiviko xa misava hinkwayo xi ta va xi nga helelanga.

14. Ku engetela eka ntirho wo chumayela ni ku dyondzisa, i yini swin’wana leswi katsekaka loko hi ri karhi hi gandzela Yehovha?

¹⁴ I ntiyiso leswaku swo tala leswi Mbhoni yin’wana ni yin’wana yi swi endlaka leswaku yi hetisisa vutihlamuleri bya yona tanihi nandza wa Yehovha la tinyiketeleke, a swi tsariwi eka xiviko xa yona. Hi xikombiso, xiviko lexi a xi nghenisi nkarhi lowu munhu a wu hetaka eka dyondzo ya yena n’wini ya Bibele, a ya eminhlanganweni ya Vukreste ni leswi hi swi endlaka eminhlanganweni leyi, mintirho ya le vandlheni, mpfuno lowu hi wu nyikaka vapfumeri-kulorhi, nseketelo wa timali eka ntirho wa Mfumo wa misava hinkwayo ni swin’wana. Xisweswo, hambileswi ntirho wa hina wa nsimu wu nga wa nkoka naswona wu hi pfunaka leswaku hi tshama hi ri karhi hi gingiriteka entirhweni wo chumayela ni ku papalata vulolo, hi fanele hi wu languta hi ndlela leyi faneleke. Hi nga tshuki hi anakanya leswaku ku ya ensin’wini hi swona swi nga ta endla leswaku hi fanelekela ku kuma vutomi lebyi nga heriki.

“Lava Hisekelaka Mintirho Leyinene”

15. Hambileswi mintirho yi ri yoxe yi nga ta ka yi nga hi ponisi, ha yini yi ri ya nkoka?

¹⁵ Ina, hambileswi mintirho yi ri yoxe yi nga ta ka yi nga swi koti ku hi ponisa, ya ha ri ya nkoka. Hi yona mhaka leyi Vakreste va vuriwaka “vanhu lava nga va yena, lava hisekelaka mintirho leyinene” naswona va khutaziwaka leswaku va ‘khathalelana, va khutazana erirhandzwini ni le mintirhweni leyinene.’ (Tito 2:14; Vaheveru 10:24) Mutsari un’wana wa Bibele ku nga Yakobo u swi veka hi ku kongoma a ku: “Tanihi leswi miri lowu nga riki na moya wu feke, xisweswo ni ripfumelo leri nga riki na mintirho ri file.”—Yakobo 2:26.

16. I yini lexi nga xa nkoka swinene ku tlula mintirho, kambe i yini lexi hi faneleke hi xi tsundzuka?

¹⁶ Hambileswi mintirho leyinene yi nga ha vaka ya nkoka, minsusumeto yo endla mintirho yoleyo hi yona yi nga ya nkoka swinene. Hikwalaho, i swa nkoka eka hina leswaku hi kambisisa minsusumeto ya hina nkarhi na nkarhi. Kambe, tanihi leswi a nga riki kona munhu la kotaka ku yi vona kahle minsusumeto ya van’wana, hi fanele hi papalata ku avanyisa vanhu van’wana. Hi vutisiwa xivutiso lexi nge: “U mani wena leswaku u avanyisa nandza wa yindlu ya un’wana?” naswona nhlamulo ya xona ya olova: “Ku yima kumbe ku wa kakwe swi khumba n’wini wa yena.” (Varhoma 14:4) Yehovha, N’wini wa vanhu hinkwavo  swin’we ni Muavanyisi la vekiweke hi yena, ku nga Kreste Yesu, u ta hi avanyisa hi ku landza minsusumeto ya hina, vuswikoti bya hina, rirhandzu ra hina ni ku tinyiketela ka hina, ku nga ri hi mintirho ya hina ntsena. I Yehovha na Kreste Yesu ntsena lava va nga vonaka hi ku pakanisa leswaku hi swi endlile kumbe a hi swi endlanga leswi Vakreste va byeriwaka leswaku va swi endla, hi marito ya muapostola Pawulo lama nge: “Endla hinkwaswo leswi u nga swi kotaka leswaku u tivonakarisa u amukeleka eka Xikwembu, u ri mutirhi la nga riki na nchumu wo khomiwa hi tingana ha wona, u ri tamela khwatsi rito ra ntiyiso.”—2 Timotiya 2:15; 2 Petro 1:10; 3:14.

17. Hambiloko hi ringeta ku endla leswi nga ematimbeni ya hina, ha yini hi fanele hi tshama hi ri karhi hi tsundzuka Yakobo 3:17?

¹⁷ Yehovha a nga rindzelanga leswi nga ehenhla ka matimba ya hina. Hi ku ya hi Yakobo 3:17, “vutlhari lebyi humaka ehenhla” byi tlhela byi “anakanyela.” Xana a hi vutlhari ku tekelela Yehovha emhakeni leyi? Hikwalaho, a hi fanelanga hi vekela hina hi hexe kumbe vamakwerhu tipakani leti va nga ta ka va nga swi koti ku ti fikelela.

18. I yini lexi hi nga langutelaka ku xi kuma loko hi va ni vonelo lerinene hi mintirho ya hina ni musa wa Yehovha lowu nga faneriwiki?

¹⁸ Loko ntsena hi wu languta hi ndlela leyi faneleke ntirho wa hina wa ripfumelo ni musa wa Yehovha lowu nga faneriwiki, hi ta tshama hi ri ni ntsako lowu nga mfungho wa malandza ya Yehovha ya ntiyiso. (Esaya 65:13, 14) Hi fanele hi tsaka hikwalaho ka mikateko leyi Yehovha a yi chululaka eka vanhu vakwe hinkwavo, ku nga khathariseki leswi hina hi hexe hi kotaka ku swi endla. Hi fanele hi ya emahlweni hi “xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa,” hi kombela Xikwembu leswaku xi hi pfuna hi endla leswi nga ematimbeni ya hina. Loko hi endla tano, handle ko kanakana “ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta [hina] ni matimba ya [hina] ya mianakanyo ha Kreste Yesu.” (Vafilipiya 4:4-7) Ina, swi fanele swi hi chavelela ni ku hi khutaza ku tiva leswaku hi ta ponisiwa hikwalaho ka musa wa Yehovha lowu nga faneriwiki, ku nga ri hi mintirho ntsena!

Xana U Nga Hlamusela Leswaku Ha Yini Vakreste

• va papalata ku tibuma hi leswi va swi endleke?

• va papalata ku va ni moya wa ku phikizana ni van’wana?

• va vika ntirho wa vona wa Vukreste wa ku chumayela?

• va papalata ku avanyisa Vakreste-kulobye?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

“Musa wa mina lowu nga faneriwiki wu enele ha wena”

[Swifaniso leswi nga eka tluka 16, 17]

Vakulu va tsaka hi xandla lexi un’wana ni un’wana a xi hoxaka leswaku vandlha ri tshama ri hlayisekile

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18, 19]

Loko xiviko xa wena xi nga ri kona, xiviko xa misava hinkwayo xi ta va xi nga helelanga