Hi Ta Famba Hi Vito Ra Yehovha Xikwembu Xa Hina
Hi Ta Famba Hi Vito Ra Yehovha Xikwembu Xa Hina
“Loko ku ri hina, hi ta famba hi vito ra Yehovha Xikwembu xa hina hilaha ku nga riki na makumu, hi masiku.”—MIKIYA 4:5.
1. Xiyimo xa mahanyelo a xi ri njhani enkarhini wa Nowa, kambe Nowa a a hlawuleke hi ndlela yihi?
MUNHU wo sungula loyi Bibele yi vulaka leswaku a a famba ni Xikwembu i Enoko. Wa vumbirhi i Nowa. Xiviko xi ri: “Nowa a a ri munhu wo lulama. U tikombise a pfumala xihoxo exikarhi ka lava a a hanya swin’we na vona. Nowa a a famba ni Xikwembu xa ntiyiso.” (Genesa 6:9) Hi nkarhi wa Nowa, vanhu hi ku angarhela a va hambuke evugandzerini lebyi tengeke. Xiyimo xexo xo biha xi nyanyisiwe hi tintsumi leti nga tshembekiki, leti endleke vuxaka lebyi nga riki bya ntumbuluko ni vavasati, ivi ti tswala vana lava a va vuriwa Manefilimi, ‘vanhu va matimba’ kumbe “vavanuna va ndhuma” va le minkarhini yoleyo. A swi hlamarisi leswi misava a yi tele madzolonga! (Genesa 6:2, 4, 11) Hambiswiritano, Nowa u tikombise a ri la pfumalaka xihoxo naswona a a ri “muchumayeri wa leswo lulama.” (2 Petro 2:5) Loko Xikwembu xi n’wi lerise leswaku a aka ngalava leswaku ku hlayisiwa swivumbiwa leswi hanyaka, Nowa u yingisile “a endla hinkwaswo hilaha Xikwembu xi n’wi leriseke hakona. U endle tano.” (Genesa 6:22) Kunene, Nowa u fambe ni Xikwembu.
2, 3. Hi xihi xikombiso lexinene lexi Nowa a hi vekeleke xona namuntlha?
2 Pawulo u katse Nowa eka nxaxamelo wakwe wa timbhoni to tshembeka loko a tsala a ku: “Hi ripfumelo Nowa, loko a nyikiwe xilemukiso xa Xikwembu xa swilo leswi nga si voniwaka, u kombise nchavo lowu nga ni vukwembu ivi a aka ngalava leswaku ku ponisiwa ndyangu wakwe; naswona hi ripfumelo leri u gweve misava, a va mudyandzhaka wa ku lulama loku fambisanaka ni ripfumelo.” (Vaheveru 11:7) Vona xikombiso lexinene swonghasi! Leswi a a tiyiseka leswaku marito ya Yehovha ma ta hetiseka, Nowa u tirhise nkarhi, matimba ni rifuwo rakwe leswaku a hetisisa swileriso swa Xikwembu. Hilaha ku fanaka, vo tala namuntlha va ala malunghelo ya le ntirhweni wa ku tihanyisa emisaveni leyi kutani va tirhisa nkarhi, matimba ni rifuwo ra vona va endla ku rhandza ka Yehovha. Ripfumelo ra vona ra xiyeka naswona ri ta yisa eku ponisiweni ka vona ni ka van’wana.—Luka 16:9; 1 Timotiya 4:16.
3 Ku kombisa ripfumelo swi fanele swi tikele Nowa ni ndyangu wakwe, hilaha a swi ri hakona eka Enoko kokwana xinguwe wa Nowa, loyi a hlamuseriweke eka xihloko lexi hundzeke. Ku fana ni le nkarhini wa Enoko, enkarhini wa Nowa vagandzeri va ntiyiso a vo hlayiwa hi tintiho—i vanhu va nhungu ntsena lava kombiseke ku tshembeka kutani va pona Ndhambi. Nowa u chumayele leswo lulama emisaveni ya madzolonga ni ya vudlakuta. Ku tlula kwalaho, yena ni ndyangu wakwe va ake ngalava leyikulu hi mapulanga, va lunghekela ndhambi ya misava hinkwayo, hambileswi a a nga ri kona loyi a tshameke a vona ndhambi yo tano. Sweswo swi fanele swi va hlamarise ngopfu vahlaleri va vona.
4. Hi xihi xihoxo xa vanhu va le nkarhini wa Nowa lexi Yesu a xi kandziyiseke?
4 Lexi tsakisaka, loko Yesu a vulavula hi masiku ya Nowa, a nga boxanga madzolonga, vukhongeri bya mavunwa kumbe vudlakuta—hambileswi a swi tinyike matimba. Xihoxo lexi Yesu a xi kandziyiseke a ku ri ku ala ka vanhu ku yingisa xilemukiso lexi va nyikiweke xona. U vule leswaku a va “dya, va nwa, vavanuna va teka ni vavasati va hlomisiwa, ku fikela siku leri Nowa a ngheneke ha rona engalaveni.” Ku dya, ku nwa, ku teka ni ku hlomisiwa—xana a swi hoxe kwihi sweswo? A va hanya vutomi “lebyi tolovelekeke”! Kambe ndhambi a yi ri endleleni, kutani Nowa a a chumayela leswo lulama. Marito yakwe ni mahanyelo ya yena a swi fanele swi ve xilemukiso eka vona. Hambiswiritano, a “va [lemukanga] nchumu ku fikela loko ndhambi yi fika yi va kukula hinkwavo.”—Matewu 24:38, 39.
5. Hi tihi timfanelo leti Nowa ni ndyangu wakwe a va fanele va ti kombisa?
5 Loko hi anakanyisisa hi minkarhi yoleyo, hi kuma leswaku Nowa u endle xiboho xa vutlhari. Kambe loko Ndhambi yi nga si fika, ku tihambanisa ni vanhu lavan’wana a swi lava xivindzi. Nowa ni ndyangu wakwe va boheke ku va ni ripfumelo ro tiya leswaku va aka ngalava leyikulu ivi va nghenisa swiharhi swa mixaka yo hambana-hambana eka yona. Xana van’wana eka vanhu volavo lava nga riki vangani lava tshembekaka a va pfa va navela onge va nga titumbeta ivi va hanya vutomi “lebyi tolovelekeke”? Niloko ku ri leswaku sweswo a swi pfa swi fika emianakanyweni ya vona, va tshame va tshembekile. Endzhaku ka malembe yo tala—ku tlula lawa hinkwerhu ka hina hi nga ma heta hi ri karhi hi tiyisela emafambiselweni lawa ya swilo—ripfumelo ra Nowa ri endle leswaku a pona Ndhambi. Hambiswiritano, Yehovha u avanyise vanhu hinkwavo lava a va hanya vutomi “lebyi tolovelekeke” va nga ri na mhaka ni nkoka wa minkarhi leyi a va hanya eka yona.
Ni Namuntlha Vanhu Va Langutana Ni Madzolonga
6. Endzhaku ka Ndhambi, hi xihi xiyimo lexi hambeteke xi va kona?
6 Loko mati ya Ndhambi ma phyile, vanhu va sungule swilo hi vuntshwa. Hambiswiritano, a va nga si hetiseka naswona “mboyamelo wa mbilu ya munhu” a wu “bihile ku sukela evuntshweni byakwe.” (Genesa 8:21) Hi hala tlhelo, hambileswi madimona a ma nga ha koti ku tiambexa mimiri ya vanhu, a ma ha ri ni nhlohlotelo lowukulu. Misava ya vanhu lava nga chaviki Xikwembu yi hatle yi tikomba leswaku yi le “hansi ka matimba ya lowo homboloka,” naswona ku fana ni namuntlha, vagandzeri va ntiyiso va boheke ku lwisana “ni marhengu ya Diyavulosi.”—1 Yohane 5:19; Vaefesa 6:11, 12.
7. Madzolonga ma andze njhani emisaveni ya le ndzhaku ka Ndhambi?
7 Ku sukela enkarhini wa Nimrodo, misava ya le ndzhaku ka Ndhambi yi tlhele yi hundzuka puwa ra madzolonga. Hikwalaho ka ku andza ka vaaki ni nhluvuko wa swa thekinoloji, madzolonga wolawo ma tlulerile hi ku famba ka nkarhi. Emalembeni yo sungula, a ku tirhisiwa banga, fumu, vurha ni nseve kun’we ni kalichi. Eku sunguleni ka lembe-xidzana ra vu-20 ku humelele swibamu swa tinxaka-xaka leswi rharhanganeke. Nyimpi yo Sungula ya Misava yi te ni matlhari lama tsemaka ni nhlana, yo tanihi swihaha-mpfhuka swa nyimpi, tigandaganda ta nyimpi, swikepe swa le ndzeni ka mati ni gasi ya chefu. Enyimpini yoleyo, matlhari lawa ma yayarhele vanhu va timiliyoni. Xana sweswo a swi nga rindzeriwanga ke? A swi rindzeriwile.
8. Nhlavutelo 6:1-4 yi hetiseke njhani?
8 Hi lembe ra 1914, Yesu u vekiwe exiluvelweni tanihi Hosi ya Mfumo wa Xikwembu wa le matilweni, kutani ku sungula ‘siku ra Hosi.’ (Nhlavutelo 1:10) Eka xivono lexi vikiweke ebukwini ya Nhlavutelo, Yesu u kombisiwa a ri Hosi leyi hluleke leyi khandziyeke hanci yo basa. U landzeriwa hi vagadi van’wana va tihanci, laha un’wana ni un’wana a yimelaka khombo ro karhi leri hlaselaka vanhu. Un’wana wa vona u gade hanci ya muvala wo tshwuka-xindzilo, naswona u pfumeleriwe “ku susa ku rhula emisaveni leswaku va dlayana; kutani a nyikiwa banga lerikulu.” (Nhlavutelo 6:1-4) Hanci leyi ni mugadi wa yona swi fanekisela nyimpi, naswona banga lerikulu ri yimela ndzoviso lowukulu ngopfu wa nyimpi ya manguva lawa hikwalaho ka matlhari ya matimba. Matlhari wolawo namuntlha ma katsa ni ya nyutliya, laha rin’wana ni rin’wana ri nga kotaka ku dlaya vanhu va makume ya magidi; tirhokete leti kotaka ku hahisa matlhari wolawo ma ya hlasela tindhawu to karhi leti nga eka magidi ya tikhilomitara hi vukule; kun’we ni matlhari lama rharhanganeke ya tikhemikhali ni ya switsongwatsongwana lama lovisaka vunyingi bya vanhu hi nkarhi wun’we.
Hi Yingisa Swilemukiso Swa Yehovha
9. Misava ya namuntlha yi fana njhani ni leyi a yi ri kona emahlweni ka Ndhambi?
9 Emasikwini ya Nowa, Yehovha u lovise vanhu hikwalaho ka madzolonga lamakulu ya vanhu vo homboloka lava a va kuceteriwa hi Manefilimi. Ku vuriwa yini namuntlha? Xana misava a ya ha ri na madzolonga ngopfu? Madzolonga ma lo vuya! Tlhandlakambirhi, ku fana ni le nkarhini wa Nowa, namuntlha vanhu va tiendlela ku rhandza ka vona, va ringeta ku hanya vutomi “lebyi tolovelekeke,” va ala ku yingisa switsundzuxo leswi twarisiwaka. (Luka 17:26, 27) Kutani ke, xana ku ni xivangelo xo kanakana leswaku Yehovha u ta tlhela a lovisa vanhu? A xi kona.
10. (a) Hi xihi xitsundzuxo lexi nyikeriwaka hi ku phindha-phindha eka vuprofeta bya Bibele? (b) Hi yihi ndlela yin’we ntsena ya vutlhari leyi hi nga yi tekaka namuntlha?
10 Madzana ya malembe emahlweni ka Ndhambi, Enoko u profete ta ndzoviso lowu nga ta ta enkarhini wa hina. (Yudha 14, 15) Yesu na yena u vulavule hi “nhlomulo lowukulu” lowu taka. (Matewu 24:21) Vaprofeta van’wana va lemukise hi nkarhi wolowo. (Ezekiyele 38:18-23; Daniyele 12:1; Yuwele 2:31, 32) Naswona ebukwini ya Nhlavutelo, hi kuma nhlamuselo leyi twisisekaka ya ndzoviso wolowo wo hetelela. (Nhlavutelo 19:11-21) Un’wana ni un’wana wa hina u tekelela Nowa naswona i muchumayeri la hisekaka wa leswo lulama. Hi yingisa swilemukiso swa Yehovha kutani hi kombisa rirhandzu hi ku pfuna vaakelani va hina leswaku va endla leswi fanaka. Hikwalaho, hi famba ni Xikwembu hilaha Nowa a endleke hakona. Kunene, i swa nkoka leswaku un’wana ni un’wana loyi a lavaka vutomi a hambeta a famba ni Xikwembu. Xana hi nga swi endlisa ku yini sweswo ku nga khathariseki mintshikilelo leyi hi langutanaka na yona siku na siku? Hi fanele hi va ni ripfumelo ro tiya eku hetisekeni ka xikongomelo xa Xikwembu.—Vaheveru 11:6.
Hambeta U Famba Ni Xikwembu eMinkarhini Ya Mangava
11. Xana hi va tekelela njhani Vakreste va lembe-xidzana ro sungula?
11 Eka lembe-xidzana ro sungula, Vakreste lava totiweke a va vuriwa vanhu va “Ndlela.” (Mintirho 9:2) Hinkwaswo leswi a va swi endla evuton’wini a swi kombisa leswaku va ni ripfumelo eka Yehovha ni le ka Yesu Kreste. A va famba hi ndlela leyi N’wini wa vona a fambeke ha yona. Namuntlha Vakreste vo tshembeka va endla tano.
12. Ku humelele yini endzhaku ka loko Yesu a endle singita ra ku wundla ntshungu?
12 Nkoka wa ripfumelo wu kombisiwa hi xiendlakalo lexi humeleleke hi nkarhi wa vutirheli bya Yesu. Siku rin’wana Yesu u endle singita ra ku wundla ntshungu wa vavanuna va kwalomu ka 5 000. Vanhu a va hlamarile va tlhela va tsaka. Kambe xiya leswi humeleleke endzhaku. Ha hlaya: “Loko vanhu va vona masingita lawa a ma endleke, va ku: ‘Hakunene loyi hi yena muprofeta loyi a a fanele ku ta emisaveni.’ Hikokwalaho, hi ku tiva leswaku a va ri kusuhi ni ku ta va ta n’wi khoma va n’wi endla hosi, Yesu a tlhelela entshaveni a ri swakwe.” (Yohane 6:10-15) Hi vusiku byebyo u ye endhawini yin’wana. A swi kanakanisi leswaku vo tala va siringekile loko Yesu a ala ku va hosi. Phela a a kombise leswaku a a ri ni vutlhari lebyikulu lerova a nga faneleka ku va hosi naswona u ni matimba yo enerisa swilaveko swa vanhu swa nyama. Kambe a wu nga si fika nkarhi wa Yehovha wa leswaku a va Hosi. Nakambe, Mfumo wa Yesu a wu ta va wa le tilweni, hayi wa laha misaveni.
13, 14. Hi rihi langutelo leri vo tala va veke na rona, naswona ripfumelo ra vona ri ringiwe njhani?
13 Kambe mintshungu yi sale Yesu endzhaku kutani yi ya n’wi kuma “entsungeni wa lwandle,” hilaha Yohane a vulaka hakona. Ha yini vanhu va n’wi landzelerile endzhaku ka loko a ale leswaku va n’wi endla hosi? Vo tala a va ri ni vonelo ra nyama, tanihi leswi va vulavuleke ngopfu hi swakudya leswi Yehovha a swi nyikeke tiko emananga enkarhini wa Muxe. Leswi a va vula swona hileswaku Yesu a a fanele a hambeta a va nyika swakudya. Yesu u lemuke minsusumeto ya vona leyi hoxeke, a sungula ku va dyondzisa tidyondzo ta moya leti a ti ta ololoxa miehleketo ya vona. (Yohane 6:17, 24, 25, 30, 31, 35-40) Hiloko van’wana va n’wi dzumadzumela, ngopfu-ngopfu loko a va byela xifaniso lexi nge: “Hakunene ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, Loko mi nga dyi nyama ya N’wana wa munhu mi tlhela mi nwa ngati yakwe, a mi na vutomi. Loyi a dyaka nyama ya mina a tlhela a nwa ngati ya mina u ni vutomi lebyi nga heriki, naswona ndzi ta n’wi pfuxa hi siku ro hetelela.”—Yohane 6:53, 54.
14 Hakanyingi swifaniso swa Yesu a swi susumetela vanhu ku kombisa loko va swi rhandza hakunene ku famba ni Xikwembu. Ni lexi xi ve tano. Xi tlhontlhe mimpfi. Ha hlaya: “Vo tala va vadyondzisiwa vakwe, loko va twa leswi, va ku: ‘Mhaka leyi yi tsema nhlana; i mani la nga yi yingisaka?’” Yesu u ye emahlweni a hlamusela leswaku marito yakwe va fanele va ma twisisa hi tlhelo ra moya. U te: “Moya hi wona lowu nyikaka vutomi; nyama a yi tirhi nchumu nikatsongo. Marito lawa ndzi mi byeleke wona i moya ni vutomi.” Nilokoswiritano, vo tala a va rhandzanga ku yingisa, kutani xiviko xi ri: “Hikwalaho ka sweswo vo tala va vadyondzisiwa vakwe va tlhelela eka swilo swa le ndzhaku naswona va nga ha fambi na yena.”—Yohane 6:60, 63, 66.
15. Hi rihi langutelo lerinene leri valandzeri van’wana va Yesu va veke na rona?
15 Hambiswiritano, vadyondzisiwa van’wana va Yesu a va angulanga hi ndlela yoleyo. Kunene, vadyondzisiwa vo tshembeka a va nga swi twisisi hi xitalo leswi Yesu a swi vuleke. Kambe va tshame va ri ni ripfumelo eka yena. Petro, un’wana wa vadyondzisiwa volavo vo tshembeka, u phofule mintlhaveko ya hinkwavo lava tshameke va tshembekile loko a ku: “Hosi, xana hi ta ya eka mani? Hi wena u nga ni marito ya vutomi lebyi nga heriki.” (Yohane 6:68) Va kombise langutelo lerinene swonghasi, naswona va veke xikombiso lexinene!
16. Xana hi nga ringiwa njhani, naswona i langutelo rihi lerinene leri hi faneleke hi ri hlakulela?
16 Na hina namuntlha hi nga ringiwa ku fana ni vadyondzisiwa volavo vo sungula. Hi nga hela matimba hileswi switshembiso swa Yehovha swi nga hatlisiki swi hetiseka hilaha hina hi lavaka hakona. Hi nga ha vona onge ndlela leyi Matsalwa ma hlamuseriwaka ha yona eminkandziyisweni ya hina leyi fambisanaka ni Bibele a yi twisiseki. Hi nga hetiwa matimba hi ndlela leyi Mukreste-kulorhi a tikhomaka ha yona. Xana swi ta va swinene ku tshika ku famba ni Xikwembu hi swivangelo sweswo kumbe swin’wana swo fana na swona? Doo! Vadyondzisiwa lava fularheleke Yesu a va ri ni vonelo ra nyama. Hina hi fanele hi papalata ku endla leswi fanaka.
“A Hi Muxaka Wa Vanhu Lava Tlhelelaka eNdzhaku”
17. Hi nga pfuniwa njhani leswaku hi hambeta hi famba ni Xikwembu?
17 Muapostola Pawulo u tsarile a ku: “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu.” (2 Timotiya 3:16) Hi ku tirhisa Bibele, Yehovha u hi byela hi ku kongoma a ku: “Ndlela hi leyi. Fambani hi yona.” (Esaya 30:21) Ku yingisa Rito ra Xikwembu swi hi pfuna ku ‘tshama hi ri karhi hi languta ndlela leyi hi fambaka ha yona.’ (Vaefesa 5:15) Ku dyondza Bibele ni ku anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzaka swi hi pfuna ku ‘hambeta hi famba entiyisweni.’ (3 Yohane 3) Kunene, hilaha Yesu a vuleke hakona, “moya hi wona lowu nyikaka vutomi; nyama a yi tirhi nchumu nikatsongo.” Vukongomisi lebyi tshembekaka lebyi hi nga kongomisaka magoza ya hina ha byona i vukongomisi bya moya, lebyi humaka eRitweni ra Yehovha, eka moya wakwe ni le ka nhlengeletano ya yena.
18. (a) I yini leswi van’wana va swi endlaka hi vuphukuphuku? (b) I ripfumelo ra muxaka muni leri hi faneleke hi ri hlakulela?
18 Namuntlha, lava va dzumadzumaka hikwalaho ka miehleketo ya vona ya nyama kumbe hikwalaho ka swilo leswi nga hetisekangiki hi ndlela ya vona, hakanyingi va namba va nghena va twelela eka swilo swa misava. Leswi va holeke, a va voni xilaveko xa ku ‘tshama va rindzile,’ kutani va hlawula ku lwela ku fikelela tipakani ta vutianakanyi ematshan’weni yo rhangisa timhaka ta Mfumo. (Matewu 24:42) Ku famba hi ndlela yoleyo i vuphukuphuku lebyikulu. Xiya marito ya muapostola Pawulo lama nge: “Hina a hi muxaka wa vanhu lava tlhelelaka endzhaku eku lovisiweni, kambe hi muxaka lowu nga ni ripfumelo eku londzovotiweni ka moya-xiviri wu hanya.” (Vaheveru 10:39) Ku fana na Enoko na Nowa, hi hanya eminkarhini ya mangava, kambe ku fana na vona, hi ni lunghelo ra ku famba ni Xikwembu. Hikwalaho, hi ni xitiyisekiso lexi nga kanakanisiki xa leswaku hi ta vona ku hetiseka ka switshembiso swa Yehovha, ku lovisiwa ka vuhomboloki ni ku simekiwa ka misava leyintshwa yo lulama. Mawaku ntshembo lowonghasi!
19. Mikiya u yi hlamusela njhani ndlela leyi tekiweke hi vagandzeri va ntiyiso?
19 Mikiya muprofeta la huhuteriweke u vule leswaku matiko ya misava a ma ta “famba hi vito ra xikwembu [xa wona].” Hiloko a vulavula hi yena n’wini ni hi vagandzeri van’wana lava tshembekaka a ku: “Loko ku ri hina, hi ta famba hi vito ra Yehovha Xikwembu xa hina hilaha ku nga riki na makumu, hi masiku.” (Mikiya 4:5) Loko u ri ni mboyamelo wo fana ni wa Mikiya, tshama u namarhele Yehovha, ku nga khathariseki mangava lama nga vaka kona. (Yakobo 4:8) Onge un’wana ni un’wana wa hina a nga tiyimisela ku famba na Yehovha Xikwembu xa hina sweswi ni hilaha ku nga heriki!
A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?
• Nkarhi wa Nowa wu yelana njhani ni wa namuntlha?
• Hi yihi ndlela leyi Nowa ni ndyangu wakwe va hlawuleke ku famba ha yona, naswona hi nga ri tekelela njhani ripfumelo ra vona?
• Hi rihi langutelo leri hoxeke leri kombisiweke hi valandzeri van’wana va Yesu?
• Vakreste va ntiyiso va tiyimisele ku endla yini?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Swifaniso leswi nga eka tluka 20]
Ku fana ni le nkarhini wa Nowa, vanhu namuntlha va khomeke hi mintirho ya vona ya siku na siku
[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]
Tanihi vachumayeri va Mfumo, “hina a hi muxaka wa vanhu lava tlhelelaka endzhaku”