Mhaka Ya Vutomi

Ku Tiyisela Tanihi Socha Ra Kreste

HI KU VULA KA YURII KAPTOLA

“Se ndza kholwa leswaku hakunene u ni ripfumelo!” Marito lawa ma vuriwe hi munhu loyi a ndzi nga langutelanga leswaku a nga ma vula—ku nga socha ra le Soviet—naswona ma ndzi tiyise nhlana hi nkarhi lowu faneleke. A ndzi langutane ni xigwevo xo leha ekhotsweni naswona ndzi kombele Yehovha leswaku a ndzi seketela. A ndzi langutane ni ku ya koka exilogweni nkarhi wo leha, laha swi lavaka ku tiyisela ni xivindzi.

NDZI velekiwe hi October 19, 1962, naswona ndzi kulele exifundzheni xa le vupela-dyambu bya Ukraine. Hi lembe rero, tata wa mina loyi na yena a a vitiwa Yurii, u hlangane ni Timbhoni ta Yehovha. Endzhakunyana u ve munhu wo sungula eximutanini xa ka hina ku va mugandzeri wa Yehovha. Ntirho wa yena wu lemukiwe hi vatirhela-mfumo lava lwisanaka ni Timbhoni ta Yehovha.

Hambiswiritano, vo tala va vaakelani va hina, a va xixima vatswari va mina hikwalaho ka timfanelo ta vona ta Vukreste ni hileswi a va khathala hi vanhu van’wana. Vatswari va mina va tirhise nkarhi wun’wana ni wun’wana lowu va wu kumaka va dyondzisa mina ni vasesi wa mina vanharhu hi ta rirhandzu ra Xikwembu ha ha ri vatsongo, naswona sweswo swi ndzi pfunile leswaku ndzi hlula mintlhontlho yo tala leyi ndzi hlanganeke na yona exikolweni. Wun’wana wa mintlhontlho yoleyo wu ve kona loko xichudeni ha xin’we xi boheka ku vehela beji leyi xi funghaka tanihi un’wana wa Vana va October va Lenin. Leswi a ndzi nga yimi ni ntlawa wo karhi hileswi ndzi nga Mukreste, a ndzi yi vehelanga beji yoleyo naswona ndzi ve loyi a hambaneke ni van’wana.—Yohane 6:15; 17:16.

Endzhakunyana loko ndzi ri ni malembe ya kaye, swichudeni hinkwaswo swi lerisiwe ku joyina  nhlangano wa vantshwa wa Vukhomunisi lowu vuriwaka Young Pioneers. Siku rin’wana tlilasi ya hina yi kongomisiwe ejarateni ra xikolo yi ya hlanganyela entirhweni wo tsarisa eka nhlangano lowu. A ndzi khomiwe hi rhumbyana hi ku anakanya ndlela leyi ndzi nga ta hlekuriwa ni ku holoveriwa ha yona. Un’wana ni un’wana handle ka mina u te ni xikafu xo tshwuka xa vandla ra Ma-pioneer hi le kaya, naswona swichudeni swi fole layini yo leha emahlweni ka nhloko ya xikolo, vadyondzisi, ni swichudeni swa le titlilasini ta le henhla. Loko swichudeni leswi swi komberiwe ku hi boha swikafu etinhan’wini, ndzi korhamise nhloko ndzi languta ehansi, ndzi ehleketa leswaku a nga kona loyi a nga ta ndzi tekela enhlokweni.

Ndzi Yisiwa eMakhotsweni Ya Le Kule

Loko ndzi ri ni malembe ya 18 hi vukhale, ndzi gweviwe malembe manharhu ekhotsweni hikwalaho ko hlayisa vukala-tlhelo bya Vukreste. (Esaya 2:4) Lembe ro sungula ndzi ri hete edorobeni ra Trudovoye, eMugangeni wa Vinnitskaya eUkraine. Loko ndzi ri kwalaho, ndzi hlangane ni Timbhoni tin’wana ta Yehovha ta kwalomu ka 30. Hi aviwe hi tirhisiwa hi ri vambirhi-mbirhi, hikuva vatirhela-mfumo a va lava leswaku hi nga tolovelani.

Hi August 1982, mina na Eduard—Mbhoni yin’wana—hi rhumeriwe hi xitimela hi ri eka matorokisi ya vabohiwa hi yisiwa en’walungwini wa Tintshava ta Ural swin’we ni mintlawa yin’wana ya vabohiwa. Hi hete masiku ya nhungu hi ri karhi hi oxiwa hi dyambu naswona hi tlimbanile ku kondza hi ya fika eKhotsweni ra Solikamsk, eMugangeni wa Permskaya. Mina na Eduard hi hoxiwe eswitokisini leswi hambaneke. Endzhaku ka mavhiki mambirhi, ndzi yisiwe en’walungwini le Vels, emugangeni wa Krasnovishersky.

Movha lowu a hi famba ha wona wu fike exikarhi ka vusiku, naswona a ku lo dzwii, hi munyama. Hambileswi a ku lo dzwii, mutirhela-mfumo u lerise ntlawa wa hina leswaku wu pela nambu hi byatso. A hi nga koti ku vona nambu hambi ku ri byatso hi byoxe! Hambiswiritano, hi mbamba-mbambile kukondza hi kuma byatso, naswona hambileswi a hi chava, hi kote ku tsemakanya nambu. Loko hi ri entsungeni wa nambu hi kongome rivoni leri a ri vonaka exintshabyanini lexi a xi ri kwalaho, laha hi fikeke hi kuma matende yo hlayanyana. Rero ri ve kaya ra hina lerintshwa. A ndzi tshama ni vakhotsiwa van’wana va 30 etendeni lerikulu. Hi xixika, hi tiyiselele xirhami lexi nkarhi wun’wana a xi fika eka-40 wa tidigri Celsius, naswona tende a ri nga kufumeli ngopfu. Ntirho lowukulu wa vakhotsiwa a ku ri ku tsema mirhi, kambe mina a ndzi tirha ku aka tindlu ta byanyi ta vakhotsiwa.

Swakudya Swa Moya Swi Fika eKhotsweni Ra Hina Leri Nga eKule ni Tindhawu Tin’wana

A ndzo va Mbhoni ndzi ri ndzexe endhawini yoleyo; kambe Yehovha a nga ndzi tshikanga. Siku rin’wana ku fike phasela ri huma eka Manana, loyi a a ha tshama evupela-dyambu bya Ukraine. Loko murindzi a pfule phasela, nchumu wo sungula ku wu vona i Bibele leyitsongo. U yi humesile kutani a sungula ku phendla-phendla matluka ya yona. Ndzi ringete ku ehleketa leswaku ndzi nga ku yini, leswaku ndzi ponisa ndzalama leyi ya moya. Murindzi u vutise xikan’we a ku: “I yini lexi?” Loko ndzi nga si ehleketa hi nhlamulo, phorisa rin’wana leri yimeke ekusuhi ri te: “Ohoo! I xihlamusela-marito.” Mina a ndzi hlamulanga. (Eklesiasta 3:7) Phorisa ri seche phasela hinkwaro kutani ri ndzi nyika rona kun’we ni Bibele ya risima. A ndzi tsake ngopfu lerova ndzi ri nyika timanga leti a ti ri ephaseleni ra mina. Loko ndzi kuma phasela leri, ndzi swi tivile leswaku Yehovha a nga ndzi rivalanga. Hi malwandla u ndzi pfunile kutani a khathalela swilaveko swa mina swa moya.—Vaheveru 13:5.

Ku Chumayela Handle Ko Hela Matimba

Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, ndzi hlamarile ku kuma papila ro huma eka makwerhu un’wana wa Mukreste loyi a a ri ekhotsweni leri nga kwalomu ka 400 wa tikhilomitara ku suka laha a ndzi ri kona. U ndzi kombele ku lavana ni wanuna un’wana loyi a kombiseke ku tsakela loyi swi nga endlekaka se a ri ekampeni leyi a ndzi ri eka yona. A ku nga ri vutlhari ku tsala papila ro tano leri nga ni mavito ya vanhu hikuva mapapila ya hina a ma pfuriwa ma hlayiwa. A swi ndzi hlamarisanga loko un’wana wa vatirhela-mfumo a ndzi vitana ehofisini yakwe kutani a ndzi byela hi ku kongoma leswaku ndzi nga ringeti ni kan’we ndzi chumayela. Endzhaku u ndzi lerise  ku sayina papila leri vulaka leswaku ndzi ta tshika ku byela van’wana hi ta ripfumelo ra mina. Ndzi n’wi byele leswaku a ndzi swi twisisi leswaku ha yini ndzi fanele ndzi sayina papila ro tano, hikuva un’wana ni un’wana se a a swi tiva leswaku ndzi Mbhoni ya Yehovha. Ndzi boxe leswaku vabohiwa van’wana va lava ku tiva leswaku ndzi khotseriwe yini. Xana a ndzi ta va byela yini? (Mintirho 4:20) Mutirhela-mfumo u xiye leswaku a ndzi chavisiwi hi malebvu ya nghala, hiloko a endla xiboho xo ndzi rhurhisa. Ndzi rhumeriwe ekampeni yin’wana.

Ndzi yisiwe eximutanini xa Vaya, laha ku nga 200 wa tikhilomitara ku suka laha a ndzi tshama kona. Loko ndzi fika kwalaho valanguteri a va xixima vupfumeri bya mina bya Vukreste kutani va ndzi avele ntirho lowu nga fambisaniki ni vusocha—ndzi sungula hi ku va muvatli, ivi ndzi va mulunghisi wa gezi. Kambe mintirho leyi yi ndzi vangele mintlhontlho yin’wana. Siku rin’wana ndzi byeriwe ku teka switirho swa mina ndzi ya endhawini ya vuhungasi ya le ximutanini. Loko ndzi fika, masocha lawa a ma ri kona a ma tsakile ku ndzi vona. A ma nga swi koti ku endla leswaku mavoni lama khavisaka swifaniso swa nyimpi ma tirha hi mfanelo. A ma lava leswaku ndzi ma lunghisela wona hikuva a ma lunghiselela nkhuvo wa lembe ni lembe wa Siku ra Red Army. Endzhaku ko khongela ni ku anakanyisisa hi mhaka leyi, ndzi ma byele leswaku a ndzi nge swi koti ku endla ntirho wo tano. Ndzi ma nyike switirho swa mina ivi ndzi khoma ndlela. Kutani ma ye ma ya ndzi pota eka mupfuni wa mukongomisi, kambe lexi ndzi hlamariseke u yingise leswi ndzi hehliwaka ha swona kutani a ku: “Mina ndza yi twisisa mhaka ya yena. I munhu wo hanya hi swiyimiso.”

Ku Khutaziwa Hi Munhu Loyi A Ndzi Nga Ehleketi Leswaku U Ta Ndzi Khutaza

Hi June 8, 1984, endzhaku ka loko ndzi hete malembe manharhu ndzi pfaleriwile, ndzi ntshunxiwile. Loko ndzi tlhelela eUkraine, a ndzi fanele ndzi ya tivika emasocheni tanihi leswi ti nga tshama ti ndzi rhosela ekhotsweni. Vatirhela-mfumo va ndzi byele leswaku eka tin’hweti ta tsevu leti landzelaka, ndzi ta tlhela ndzi kombiwa xa ncila wa bulubulu kutani swa antswa ndzi tsema ndzi ri vona ndzi namba ndzi chuveka rihlampfu emugangeni wolowo. Kutani ndzi rhurhe eUkraine, ivi ndzi hetelela ndzi kume ntirho eLatvia. A swi hlwelanga leswaku ndzi kota ku chumayela ni ku tihlanganisa ni ntlawa lowutsongo wa Timbhoni leti a ti tshama entsindza wa tiko lowu vuriwaka Riga, kumbe ekusuhi na kona. Hambiswiritano, endzhaku ka lembe rin’we ntsena, ndzi tlhele ndzi lerisiwa ku ya tsarisela vusocha. Loko ndzi ri ehofisini leyi ku tsarisiwaka eka yona, ndzi byele mutirhela-mfumo leswaku eku sunguleni ndzi ale ntirho wa vusocha. U huwelele a ku: “Xana wa xi tiva lexi u xi endlaka? Hi ta vona leswaku u ta ku yini eka ndhuna ya masocha!”

U ndzi helekete ehofisini leyi a yi ri eka xithezi xa vumbirhi laha ndhuna ya masocha a yi tshame emahlweni ka tafula ro leha. Yi ndzi yingisele hi vukheta loko ndzi ri karhi ndzi yi hlamusela xiyimo xa mina kutani yi ndzi byela leswaku ndza ha ri ni nkarhi wo ehleketisisa kahle hi xiboho xa mina ndzi nga si yisiwa eka komiti yo tsarisa. Loko hi huma ehofisini ya ndhuna ya masocha, mutirhela-mfumo loyi a rhangeke a ndzi karihela u te: “Se ndza kholwa leswaku hakunene u ni ripfumelo!” Loko ndzi fika emahlweni ka komiti yo tsarisa vusocha, ndzi tlhele ndzi kombisa vukala-tlhelo bya mina, kutani ndzi tshikiwa ndzi tifambela.

 Enkarhini wolowo, a ndzi tshama ehositele. Siku rin’wana nimadyambu, ndzi twe ku gongondza enyangweni. Ndzi te loko ndzi pfula nyangwa ndzo kuma ku yime wanuna loyi a ambaleke sudu a khome bege. U titivisile, a ku: “Ndzi huma eka Ndzawulo ya Vusirheleri. Ndza swi tiva leswaku u le maxangwini, naswona u ta ya ehubyeni.” Ndzi te: “U tiyisile.” Hiloko a ya emahlweni a ku: “Hi nga ku pfuna loko wo pfumela ku tirhisana na hina.” Ndzi te: “Sweswo a ndzi nge swi koti. Ndzi ta tshama ndzi tshembekile eka vupfumeri bya mina bya Vukreste.” A nga ha kalanga a ya emahlweni, u lo namba a famba.

Ndzi Tlhelela eKhotsweni Ni Le Ku Chumayeleni

Hi August 26, 1986, Huvo ya Tiko ya Riga, yi ndzi gweve malembe ya mune ya ku tirhisiwa hi nkani, naswona ndzi rhumeriwe eKhotso-nkulu ra Riga. Va ndzi hoxe exitokisini lexikulu swin’we ni vakhotsiwa vain’wana va 40, kutani ndzi ringete ku chumayela un’wana ni un’wana wa vona exitokisini. Van’wana a va vula leswaku va pfumela eka Xikwembu; van’wana a va ndzi hlekula. Ndzi xiye leswaku vavanuna lava a va ri ni mintlawa ya vona, naswona endzhaku ka mavhiki mambirhi, varhangeri va mintlawa leyi va ndzi byele leswaku a ndzi pfumeleriwanga ku chumayela, tanihi leswi ndzi nga fambisaniki ni milawu leyi va tiendleleke yona. Ndzi va byele leswaku ndzi khomiwe hikwalaho ko chumayela—ndzi hanya hi milawu leyi hambaneke.

Ndzi hambete ndzi chumayela hi vuxiya-xiya, naswona loko ndzi kuma lava tsakelaka swilo swa moya, ndzi kote ku dyondza na vona Bibele va ri mune. Loko hi ri karhi hi dyondza a va tsala tidyondzo ta xisekelo ta Bibele ebukwini yo tsalela tinhla. Endzhaku ka tin’hweti to hlayanyana, ndzi rhumeriwe ekampeni ya le Valmiera leyi sirheleriweke swinene, laha eka yona ndzi tirheke tanihi mulunghisi wa gezi. Kwalaho ndzi kote ku dyondza Bibele ni mulunghisi un’wana wa gezi loyi endzhaku ka malembe ya mune a veke Mbhoni ya Yehovha.

Hi March 24, 1988, ndzi rhurhisiwe ekampeni liya leyi sirhelelekeke swinene ndzi yisiwa ekampeni ya le kusuhi. Wolowo a wu ri nkateko hakunene, hikuva ndzi kume ntshunxeko lowu engetelekeke. Ndzi averiwe ku tirha eka tindhawu to hambana-hambana laha ku akiwaka kona, naswona ndzi hambete ndzi lava nkarhi lowu pfulekaka leswaku ndzi chumayela. Hakanyingi a ndzi tshama ndzi nga ri kona ekampeni, ndzi ri karhi ndzi chumayela ku kondza byi va vusiku, kambe a ndzi kalanga ndzi va ekhombyeni loko ndzi vuya ekampeni.

Yehovha u katekise matshalatshala ya mina. A ku ri ni Timbhoni to hlayanyana endhawini yoleyo, kambe edorobeni a ko va ni yin’we ntsena, Vilma Krūmin̗a—ku nga makwerhu wa xisati la dyuhaleke. Mina na makwerhu Krūmin̗a hi sungule ku dyondzela vantshwa vo tala Bibele. Minkarhi yin’wana, vamakwerhu va xinuna ni va xisati a va suka eRiga va ta tirha nsimu leyi, naswona maphayona man’wana ya nkarhi hinkwawo a ma ta hi le Leningrad (laha sweswi ku nga St. Petersburg). Hi ku pfuniwa hi Yehovha, hi sungule tidyondzo to tala ta Bibele, naswona endzhakunyana ndzi nghenele vuphayona, ndzi heta tiawara ta 90 n’hweti na n’hweti entirhweni wo chumayela.

Hi April 7, 1990, nandzu wa mina wu tlhele wu kambisisiwa eHubyeni ya Tiko ya le Valmiera. Loko huvo yi sungula, ndzi vone muchuchisi loyi a ndzi n’wi tiva. A ku ri jaha leri ndzi nga tshama ndzi bula na rona hi Bibele! Na yena u ndzi lemukile kutani a n’wayitela a nga vuli nchumu. Ndza ha tsundzuka leswi muavanyisi a ndzi byeleke swona ehubyeni siku rero: “Yurii, xiboho lexi tekiweke xa ku ku pfalela eka malembe ya mune lama hundzeke a xi nga ri enawini. A va nga fanelanga va ku pfalerile.” Hiloko ndzi ntshunxiwa!

Ndzi Va Socha Ra Kreste

Hi June 1990, ndzi boheke ku tlhela ndzi ya tsarisa ehofisini leswaku ndzi kuma phepha ra mpfumelelo wo tshama eRiga. Ndzi tlhele ndzi nghena ehofisini liya ya tafula ro leha laha eka malembe ya mune lama hundzuke ndzi byeleke ndhuna ya masocha leswaku a ndzi nge wu endli ntirho wa vusocha. Sweswi loko ndzi nghena u yime hi  milenge a ndzi xeweta, a ndzi qhavula kutani a ku: “Leswi nga ku humelela swa vavisa. Ndza tisola ha swona.”

Ndzi te: “Ndzi socha ra Kreste, naswona ndzi fanele ku hetisisa ntirho wa mina. Na wena Bibele yi nga ku pfuna leswaku u tsakela leswi Kreste a swi tshembiseke valandzeri vakwe—ku nga vutomi byo tsakisa ni vumundzuku lebyi nga heriki.” (2 Timotiya 2:3, 4) Ndhuna yi hlamule yi ku: “Ndza ha ku xava Bibele, naswona ndza yi hlaya.” A ndzi ri ni buku leyi nge U Nga Hanya Hi Masiku aParadeyisini eMisaveni. * Ndzi pfule eka ndzima leyi vulavulaka hi xikombiso xa masiku ya makumu kutani ndzi n’wi komba ndlela leyi vuprofeta bya Bibele byi fambisanaka ni nkarhi wa hina ha yona. Hi ntsako lowukulu ndhuna yi tlhele yi ndzi qhavula kutani yi ndzi navelela mikateko entirhweni wa mina.

Enkarhini wolowo masimu a ma wupfile ma lava ku tshoveriwa eLatvia. (Yohane 4:35) Hi 1991, ndzi ve nkulu evandlheni. A ko va ni vakulu vambirhi ntsena etikweni hinkwaro! Endzhaku ka lembe, vandlha leri a ri ri roxe eLatvia ri pandziwe hi le xikarhi ri va mavandlha mambirhi—rin’wana ri va ra Xilatvia lerin’wana ri va ra Xirhaxiya. Ndzi ve ni lunghelo ro va evandlheni ra Xirhaxiya. Vandlha ra hina ri hatle ri kula lerova hi lembe leri landzelaka ri avana ri va mavandlha manharhu! Loko ndzi tsundzuka leswi hundzeke, swi va erivaleni leswaku i Yehovha hi yexe loyi a a kongomisa tinyimpfu ta yena ti ya enhlengeletanweni yakwe.

Hi 1998, ndzi ve phayona ro hlawuleka eJelgava, ku nga doroba leri nga kwalomu ka tikhilomitara ta 40 edzonga-vupela-dyambu bya Riga. Hi rona lembe rero, ndzi ve un’wana wa vamakwerhu vo sungula va le Latvia ku ya eXikolweni xa Ndzetelo wa Vutirheli lexi a xi khomiwa hi ririmi ra Xirhaxiya le Solnechnoye, ekusuhi ni le St. Petersburg, eRhaxiya. Loko ndzi ri exikolweni, ndzi xiye ndlela leyi swi nga swa nkoka ha yona ku va ni langutelo lerinene hi vanhu leswaku u humelela ensin’wini. Lexi ndzi tsakiseke ngopfu ku tlula swilo leswi hi swi dyondzeke exikolweni, a ku ri rirhandzu ni nkhathalelo lowu hi kombiweke wona hi ndyangu wa Bethele na hi valeteri va xikolo xexo.

Ndzi fikelele pakani yin’wana leyi nga rivalekiki evuton’wini bya mina hi 2001 loko ndzi tekana na Karina, ku nga Mukreste la rhandzekaka. Karina u ndzi joyinile entirhweni wo hlawuleka wa nkarhi hinkwawo, naswona siku ni siku ndza khutazeka loko ndzi vona nsati wa mina a vuya ensin’wini a languteka a tsakile swinene. Hakunene ku tirhela Yehovha swi tisa ntsako lowukulu. Tihanyi leti kombisiweke hi mfumo wa Makhomunisi ti ndzi dyondzise ku tshembela eka yena hi ku helela. A ku na nchumu wun’wana wa nkoka swinene eka munhu loyi a rhandzaka ku hlayisa vunghana bya yena na Yehovha ni ku seketela vuhosi byakwe. Ku pfuna van’wana leswaku va dyondza hi Yehovha swi ndzi nyike xikongomelo evuton’wini. Eka mina ku ve lunghelo lerikulu ku tirhela Yehovha “tanihi socha lerinene ra Kreste.”—2 Timotiya 2:3.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Ndzi gweviwe ku ya tirha malembe ya mune hi ku sindzisiwa ndzi tlhela ndzi pfaleriwa eKhotsweni-nkulu ra Riga

[Xifaniso lexi nga eka tluka 12]

Ndzi ri na Karina ensin’wini