Fambani Hi Ripfumelo, Ku Nga Ri Hi Ku Vona!
Fambani Hi Ripfumelo, Ku Nga Ri Hi Ku Vona!
“Hi famba hi ripfumelo, ku nga ri hi ku vona.”—2 VAKORINTO 5:7.
1. I yini lexi kombisaka leswaku muapostola Pawulo a a famba hi ripfumelo, ku nga ri hi ku vona?
A KU ri lembe ra 55 C.E. Se a ku hundze malembe ya 20 wanuna la vuriwaka Sawulo, muxanisi wa Vakreste, a amukele Vukreste. A nga pfumelelanga ku famba ka nkarhi ku tsanisa ripfumelo ra yena eka Xikwembu. Hambileswi a a nga si swi vona swilo swa le tilweni hi mahlo ya yena ya nyama, a a ha tiyile eripfumelweni. Hikwalaho loko muapostola Pawulo a tsalela Vakreste lava totiweke lava a va ri ni ntshembo wa le tilweni, u te: “Hi famba hi ripfumelo, ku nga ri hi ku vona.”—2 Vakorinto 5:7.
2, 3. (a) Hi swi kombisa njhani leswaku hi famba hi ripfumelo? (b) Swi vula yini ku famba hi ku vona?
2 Loko hi famba hi ripfumelo swi lava leswaku hi byi tshemba hi ku helela vuswikoti bya Xikwembu byo kongomisa vutomi bya hina. Hi fanele hi khorwiseka hi ku hetiseka leswaku xi swi tiva kahle swilo leswi nga hi vuyerisaka. (Pisalema 119:66) Loko hi endla swiboho evuton’wini hi tlhela hi hanya hi ku pfumelelana na swona, hi anakanya hi “leswi nga swa xiviri hambiloko swi nga voniwi.” (Vaheveru 11:1) Swi katsa “matilo lamantshwa ni misava leyintshwa” leswi tshembisiweke. (2 Petro 3:13) Hi hala tlhelo, ku famba hi ku vona swi vula leswaku hi hanya vutomi lebyi lawuriwaka ntsena hi leswi hi swi vonaka. Leswi swi ni khombo hikuva swi nga endla leswaku hi honisa ku rhandza ka Xikwembu hi ku helela.—Pisalema 81:12; Eklesiasta 11:9.
3 Ku nga khathariseki leswaku hi va “ntlhambinyana,” lava nga ni ntshembo wa le tilweni, kumbe hi va “tinyimpfu tin’wana,” lava nga ni ntshembo wa laha misaveni, un’wana ni un’wana wa hina u fanele a yingisa xitsundzuxo xa leswaku hi famba hi ripfumelo ku nga ri hi ku vona. (Luka 12:32; Yohane 10:16) A hi voneni leswaku ku landzela xitsundzuxo lexi xi huhuteriweke swi nga hi sirhelela njhani leswaku hi nga phasiwi hi “ku tiphina hi xidyoho swa nkarhinyana,” hi nga weli entlhan’wini wa ku rhandza swilo leswi vonakaka ni ku nga rivali leswaku makumu ya mafambiselo lawa ya swilo ma tshinele. Hi ta tlhela hi kambisisa makhombo ya ku famba hi ku vona.—Vaheveru 11:25.
Ku Ala “Ku Tiphina Hi Xidyoho Swa Nkarhinyana”
4. Muxe u hlawule yini, naswona ha yini?
4 Anakanya vutomi lebyi Muxe, n’wana wa Amirama, a a ta va a byi hanyile. Leswi a a kuriseriwe exikarhi ka vanhu va le vuhosini le Egipta wa khale, Muxe a a ta kota ku va ni vulawuri ni rifuwo. Muxe a a ta va a anakanye hi ndlela leyi: ‘Ndzi dyondzisiwe swinene hi vutlhari bya le Egipta lebyi ndhundhuzeriwaka swinene, naswona marito ni swiendlo swa mina swi ni matimba. Loko ndzo tshama laha ndlwini ya vuhosi, ndzi nga tirhisa xikhundlha xa mina leswaku ndzi pfuna vamakwerhu va Vaheveru lava tshikileriweke!’ (Mintirho 7:22) Ku ri na sweswo, Muxe u hlawule ku “xaniseka ni vanhu va Xikwembu.” Ha yini? I yini lexi susumeteleke Muxe ku fularhela hinkwaswo leswi a a ta swi kuma aEgipta? Bibele ya hlamula: “Hi ripfumelo [Muxe] u suke aEgipta, kambe a a nga chavi ku hlundzuka ka hosi, hikuva a a hambeta a tserhama onge hiloko a vona Loyi a nga vonakiki.” (Vaheveru 11:24-27) Ripfumelo ra Muxe eka hakelo leyi tiyeke ya Yehovha ya ku lulama ri n’wi pfune leswaku a lwisana ni xidyoho ni ku tipeta eka ntsako wa xona wa xinkarhana.
5. Xikombiso xa Muxe xi hi khutaza njhani?
5 Na hina hakanyingi hi langutane ni xilaveko xa ku endla swiboho swo tika etimhakeni to tanihi leti: ‘Xana ndzi fanele ndzi tshika mikhuva yo karhi leyi nga fambisaniki ni misinya ya milawu ya Bibele? Xana ndzi fanele ndzi amukela ntirho lowu tikombaka wu ta ndzi nyika swilo leswi vonakaka kambe wu ndzi sivela ku endla nhluvuko wa moya?’ Xikombiso xa Muxe xi hi khutaza ku nga endli minhlawulo leyi kombisaka ku nga anakanyi ka misava leyi; ku ri na sweswo, hi fanele hi kombisa ripfumelo eka vutlhari lebyi vonaka swa le kule bya “Loyi a nga vonakiki”—Yehovha Xikwembu. Ku fana na Muxe, onge hi nga tlangela ku va ni vunghana na Yehovha ku tlula nchumu wihi na wihi lowu nga tisiwaka hi misava leyi.
6, 7. (a) Esawu u swi kombise njhani leswaku u tsakela ku famba hi ku vona? (b) I xitsundzuxo xihi lexi hi xi kumaka emhakeni ya Esawu?
6 Ringanisa Muxe na Esawu, n’wana wa mupatriyaka Isaka. Esawu u hlawule ku titsakisa swa xinkarhana. (Genesa 25:30-34) Leswi a a nga “tlange[li] swilo leswi kwetsimaka” Esawu u xavise timfanelo ta yena ta ku va mativula “leswaku a kuma mpandzwa wun’we.” (Vaheveru 12:16) U tsandzekile ku anakanya hi ndlela leyi xiboho xa yena xa ku xavisa mfanelo ya yena ya ku va mativula a xi ta byi khumba ha yona vuxaka bya yena na Yehovha kumbe leswaku xiendlo xa yena a xi ta va ni nkucetelo wihi eka vatukulu va yena. A a nga ri na langutelo ra moya. Esawu u honise switshembiso swa risima swa Xikwembu, a swi teka swi ri leswi nga pfuniki nchumu. U fambe hi ku vona ku nga ri hi ripfumelo.
7 Mhaka ya Esawu i xitsundzuxo eka hina namuntlha. (1 Vakorinto 10:11) Loko hi fanele hi endla swiboho, hambi i swikulu kumbe i switsongo, a hi fanelanga hi kanganyisiwa hi vuxisi bya misava ya Sathana, leyi vulaka leswaku u fanele u kuma leswi u swi lavaka sweswi. Hi fanele hi tivutisa swivutiso leswi: ‘Xana swiboho leswi ndzi swi endlaka swi kombisa mimboyamelo leyi fanaka ni ya Esawu? Xana loko ndzo lava ku kuma swilo leswi ndzi swi lavaka sweswi swi ta vula leswaku ndzi ta veka timhaka ta moya endzhaku? Xana leswi ndzi swi hlawulaka swi ta byi veka ekhombyeni vuxaka bya mina na Xikwembu ni hakelo ya mina ya nkarhi lowu taka? Xana van’wana ndzi va vekela xikombiso xa njhani?’ Loko swilo leswi hi swi hlawulaka swi kombisa leswaku hi tlangela swilo leswo kwetsima, Yehovha u ta hi katekisa.—Swivuriso 10:22.
Ku Papalata Ntlhamu Wa Ku Hlongorisa Swilo Leswi Vonakaka
8. I xitsundzuxo xihi lexi nyikiweke Vakreste va le Lawodikiya, naswona ha yini xi fanele xi hi khumba?
8 Eka nhlavutelo ya muapostola Yohane leyi a yi voneke loko lembe-xidzana ro sungula ri ya eku heleni, Yesu Kreste la kwetsimisiweke u n’wi nyike rungula leri yaka evandlheni ra le Lawodikiya, eAsia Minor. A ku ri rungula leri nga xitsundzuxo malunghana ni ku rhandza swilo leswi vonakaka. Hambileswi a va fuwile hi tlhelo ra nyama, Vakreste va le Lawodikiya a va ri swisiwana hi tlhelo ra moya. Ematshan’weni yo hambeta va famba hi ripfumelo, va pfumelele swilo leswi vonakaka leswaku swi pfala langutelo ra vona ra moya. (Nhlavutelo 3:14-18) Ku hlongorisa swilo leswi vonakaka swi ni vuyelo lebyi fanaka namuntlha. Swi tsanisa ripfumelo ra hina naswona swi hi vangela ku tshika ‘ku tsutsuma hi ku tiyisela eka mphikizano’ wa vutomi. (Vaheveru 12:1) Loko hi nga tivoneli, “ntsako wa vutomi lebyi” wu nga kamanyeta mintirho ya moya lerova yi kala yi “kamanyetiwa hi ku helela.”—Luka 8:14.
9. Ku eneriseka ni ku tlangela swakudya swa moya swi hi sirhelela njhani?
9 Nchumu lowu nga hi sirhelelaka hi tlhelo ra moya i ku eneriseka ematshan’weni ya ku tirhisa misava leyi hi xitalo ivi hi fuwa hi swilo leswi vonakaka. (1 Vakorinto 7:31; 1 Timotiya 6:6-8) Loko hi famba hi ripfumelo ku nga ri hi ku vona, hi kuma ntsako eka paradeyisi ya sweswi ya moya. Loko hi dya swakudya leswi xurhisaka swa moya, xana a hi susumeteleki ku “huwelela hi ku tsaka hikwalaho ka xiyimo lexinene xa mbilu”? (Esaya 65:13, 14) Ku tlula kwalaho, hi tsakela ku va ni xinghana ni lava va kombisaka mihandzu ya moya wa Xikwembu. (Vagalatiya 5:22, 23) I swa nkoka leswaku hi eneriseka hi tlhela hi phyuphyisiwa hi leswi Yehovha a hi nyikaka swona hi tlhelo ra moya!
10. I swivutiso swihi leswi hi faneleke hi tivutisa swona?
10 Swivutiso swin’wana leswi hi faneleke hi tivutisa swona hi leswi: ‘Swilo leswi vonakaka i swa nkoka ku fikela kwihi evuton’wini bya mina? Xana ndzi tirhisa swilo swa mina leswi vonakaka leswaku ndzi hanya vutomi bya ku titsakisa kumbe leswaku ndzi seketela vugandzeri bya ntiyiso? I yini lexi ndzi enerisaka swinene? Xana i ku dyondza Bibele ni ku va ni xinakulobye eminhlanganweni ya Vukreste, kumbe i ku va ndzi heta mahelo-vhiki ndzi nga endli mintirho ya Vukreste? Xana ndzi vekela mahelo-vhiki yo tala etlhelo leswaku ndzi ta tihungasa ematshan’weni yo tirhisa nkarhi wolowo ensin’wini ni le mintirhweni yin’wana leyi fambisanaka ni vugandzeri lebyi tengeke?’ Ku famba hi ripfumelo swi vula ku khomeka entirhweni wa Mfumo, hi swi tshemba swinene switshembiso swa Yehovha.—1 Vakorinto 15:58.
Ku Tshama Hi Ri Karhi Hi Anakanya Hi Makumu
11. Xana ku famba hi ripfumelo swi hi pfuna njhani leswaku hi tshama hi ri karhi hi anakanya hi makumu?
11 Ku famba hi ripfumelo swi hi pfuna leswaku hi papalata malangutelo ya nyama ya leswaku makumu ma ha ri ekule kumbe leswaku a ma nge pfuki ma fikile. Ku hambana ni vahehli va vukhongeri lava sapatelaka vuprofeta bya Bibele, hi twisisa ndlela leyi swiendlakalo swa misava swi swi hetisisaka ha yona leswi Rito ra Xikwembu ri swi vuleke ka ha ri emahlweni leswaku swi ta endleka enkarhini wa hina. (2 Petro 3:3, 4) Hi xikombiso, xana langutelo ni mahanyelo ya vanhu hi ntolovelo a swi nyikeli vumbhoni bya leswaku hi hanya “emasikwini yo hetelela”? (2 Timotiya 3:1-5) Hi mahlo ya ripfumelo, ha swi vona leswaku swiendlakalo swa sweswi swa misava a ko va swilo swa nkarhi lowu hundzeke leswi tlhelaka swi endleka. Ku ri na sweswo, swi vumba “xikombiso xa vukona bya [Kreste] ni xa makumu ya mafambiselo ya swilo.”—Matewu 24:1-14.
12. Marito ya Yesu lama tsariweke eka Luka 21:20, 21 ma hetiseke njhani hi lembe-xidzana ro sungula?
12 Anakanya hi xiendlakalo xa lembe-xidzana ro sungula ra Nguva ya hina leyi Tolovelekeke lexi yelanaka ni xin’wana xa le nkarhini wa hina. Loko a ri emisaveni, Yesu Kreste u tsundzuxe valandzeri va yena a ku: “Loko mi vona Yerusalema wu rhendzeriwa hi mavuthu lama goveke, swi tiveni leswaku ku lovisiwa ka wona ku tshinele. Kutani lava nga eYudiya a va balekele etintshaveni, lava nga exikarhi ka wona a va suke.” (Luka 21:20, 21) Loko ku hetiseka vuprofeta lebyi, mavuthu ya Varhoma lawa a ma rhangeriwe hi Cestius Gallus ma rhendzele Yerusalema hi 66 C.E. Kambe mavuthu lawa ma tlhentlhile hi xitshuketa, ma nyika Vakreste lava a va ri kwalaho xikombiso ni nkarhi wa ku ‘balekela etintshaveni.’ Hi 70 C.E., mavuthu ya Varhoma ma vuyile, ma hlasela muti wa Yerusalema ma lovisa ni tempele ya wona. Josephus u vika leswaku Vayuda vo tlula miliyoni va file kasi va 97 000 va yisiwe evuhlongeni. Ku avanyisa ka Xikwembu ku tisiwe ehenhla ka fambiselo rolero ra swilo ra Vayuda. Lava va fambeke hi ripfumelo kutani va yingisa xitsundzuxo xa Yesu va pone khombo.
13, 14. (a) I swiendlakalo swihi leswi nga ta endleka ku nga ri khale? (b) Ha yini hi fanele hi xalamukela ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele?
13 Nchumu lowu yelanaka na wolowo se wu ta endleka enkarhini wa hina. Nhlangano wa Matiko wu ta hoxa xandla eku tiseni ka ku avanyisa ka Xikwembu. Tanihi leswi mavuthu ya Varhoma ya lembe-xidzana ro sungula a ma fanele ma hlayisa Pax Romana (Ku Rhula ka le Rhoma), Nhlangano wa Matiko wa namuntlha wu endleriwe ku hlayisa ku rhula. Hambileswi mavuthu ya Varhoma ma ringeteke ku tiyiseka leswaku ku ni vuhlayiseki byo karhi emisaveni ya nkarhi wolowo, ma lovise Yerusalema. Hilaha ku fanaka namuntlha, vuprofeta bya Bibele byi kombisa leswaku mavuthu lama hlomeke ya Nhlangano wa Matiko ma ta teka vukhongeri tanihi nchumu lowu ma kavanyetaka naswona ma ta teka goza ro lovisa Yerusalema wa manguva lawa—Vujagana—swin’we ni Babilona Lonkulu hinkwawo. (Nhlavutelo 17:12-17) Ina, mfumo wa misava hinkwayo wa vukhongeri bya mavunwa wu le kusuhi ni ku lovisiwa.
14 Ku lovisiwa ka vukhongeri bya mavunwa ku ta fungha masungulo ya nhlomulo lowukulu. Exiphen’wini xo hetelela xa nhlomulo lowukulu, leswi seleke swa mafambiselo lawa ya swilo yo homboloka swi ta lovisiwa. (Matewu 24:29, 30; Nhlavutelo 16:14, 16) Ku famba hi ripfumelo swi endla hi tshama hi xalamukele ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele. A hi kanganyisiwi leswaku hi anakanya leswaku nhlangano wihi na wihi lowu sunguriweke hi vanhu ku fana ni Nhlangano wa Matiko i fambiselo ra Xikwembu ra ku tisa ku rhula ka ntiyiso ni nsirhelelo. Hikwalaho, xana ndlela leyi hi hanyaka hi yona a yi fanelanga yi kombisa ku khorwiseka ka hina leswaku “siku lerikulu ra Yehovha ri le kusuhi”?—Sofaniya 1:14.
Ku Famba Hi Ku Vona—Swi Ni Khombo Ku Fikela Kwihi?
15. Hambileswi ri katekisiweke hi Xikwembu, i ntlhamu wihi lowu tiko ra Israyele ri weleke eka wona?
15 Leswi humeleleke Vaisrayele va khale swi kombisa makhombo ya ku pfumelela ku famba hi ku vona leswaku ku tsanisa ripfumelo ra munhu. Hambileswi va voneke makhombo ya khume lama tsongahateke swikwembu swa mavunwa swa le Egipta kutani va kutsuriwa hi ndlela yo hlamarisa eLwandle ro Tshwuka, Vaisrayele handle ko yingisa va endle rhole ra nsuku kutani va sungula ku ri gandzela. Va sungule ku hela mbilu va tlhela va karhala ku rindza Muxe, loyi “a a heta nkarhi wo leha ku rhelela entshaveni.” (Eksoda 32:1-4) Ku hela mbilu ku va susumetele ku gandzela xifaniso lexi tihlo ra ntumbuluko ri kotaka ku xi vona. Ku famba ka vona hi ku vona ku sandze Yehovha naswona ku vangele leswaku ku dlayiwa “vavanuna va kwalomu ka 3 000.” (Eksoda 32:25-29) Swi vavisa swinene loko mugandzeri wa Yehovha namuntlha a endla swiboho leswi kombisaka leswaku a nga n’wi tshembi Yehovha naswona a nga byi tshembi vuswikoti bya yena byo hetisisa switshembiso swa yena!
16. Vaisrayele va khumbiwe njhani hi swivumbeko swa le handle?
16 Swivumbeko swa le handle swi khumbe Vaisrayele ku vava na hi tindlela tin’wana. Ku famba hi ku vona ku va endle va rhurhumela va chava valala va vona. (Tinhlayo 13:28, 32; Deteronoma 1:28) Ku va susumetele leswaku va kanakana vulawuri lebyi Xikwembu a xi byi nyike Muxe ni ku vilela malunghana ni ndlela leyi a va hanya ha yona. Ku pfumala ripfumelo ka muxaka lowu ku vangele leswaku va tsakela tiko ra Egipta leri a ri lawuriwa hi madimona ematshan’weni ya Tiko leri Tshembisiweke. (Tinhlayo 14:1-4; Pisalema 106:24) Yehovha u fanele a twe ku vava loko a vona vanhu va yena va delela Hosi ya vona leyi nga vonakiki!
17. I yini lexi vangeleke Vaisrayele leswaku va fularhela nkongomiso wa Yehovha enkarhini wa Samuwele?
17 Nakambe enkarhini wa muprofeta Samuwele, tiko leri tsakeriwaka ra Israyele ri phasiwe hi ntlhamu wa ku famba hi ku vona. Vanhu va sungule ku lava hosi leyi a va ta yi vona. Hambileswi Yehovha a a va kombisile leswaku a a ri Hosi ya vona, leswi a swi nga enelanga eka vona leswaku va famba hi ripfumelo. (1 Samuwele 8:4-9) Hi vuphukuphuku va ale nkongomiso lowu hetisekeke wa Yehovha, va lava ku fana ni matiko lawa a ma va rhendzerile, leswi va vangeleke khombo.—1 Samuwele 8:19, 20.
18. Hi nga dyondza yini malunghana ni makhombo ya ku famba hi ku vona?
18 Tanihi malandza ya manguva lawa ya Yehovha, hi tlangela vuxaka bya hina lebyinene na Xikwembu. Hi hisekela ku dyondza ni ku tirhisa tidyondzo ta nkoka evuton’wini bya hina ta swiendlakalo swa le nkarhini lowu hundzeke. (Varhoma 15:4) Loko Vaisrayele va fambe hi ku vona, va rivale leswaku Xikwembu a xi va kongomisa hi ku tirhisa Muxe. Loko hi nga tivoneli, na hina hi nga rivala leswaku Yehovha Xikwembu na Muxe Lonkulu, Yesu Kreste, va kongomisa vandlha ra Vukreste namuntlha. (Nhlavutelo 1:12-16) Hi fanele hi tivonela leswaku hi nga xi languti hi tihlo ra nyama xiphemu xa laha misaveni xa nhlengeletano ya Yehovha. Loko hi endla tano swi nga hi vangela leswaku hi va ni moya wo vilela naswona hi nga ha delela vayimeri va Yehovha swin’we ni swakudya swa moya leswi lunghiseleriwaka hi “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.”—Matewu 24:45.
Tiyimisele Ku Famba Hi Ripfumelo
19, 20. Xana u tiyimisele ku endla yini, naswona ha yini?
19 Bibele yi ri: “A hi dodombisani ni ngati ni nyama, kambe ni tihulumendhe, ni valawuri, ni vafumi va misava va munyama lowu, ni mavandla lama hombolokeke ya moya, etindhawini ta le tilweni.” (Vaefesa 6:12) Nala wa hina lonkulu i Sathana Diyavulosi. Xikongomelo xa yena i ku dlaya ripfumelo ra hina eka Yehovha. U ta tirhisa nkucetelo wun’wana ni wun’wana lowu nga hi hambukisaka eka xiboho xa hina xa ku tirhela Xikwembu. (1 Petro 5:8) I yini lexi nga ta hi sirhelela leswaku hi nga kanganyisiwi hi xivumbeko xa le handle xa fambiselo ra Sathana? I ku famba hi ripfumelo ku nga ri hi ku vona! Ku tshemba ni ku tiyiseka hi switshembiso swa Yehovha swi ta hi sirhelela leswaku ‘ripfumelo ra hina ri nga tshoveki ku fana ni xikepe.’ (1 Timotiya 1:19) Hikwalaho, a hi ringeteni hilaha hi nga kotaka hakona ku tiyimisela ku hambeta hi famba hi ripfumelo, hi tiyiseka swinene hi nkateko wa Yehovha. Naswona onge hi nga hambeta hi khongelela leswaku hi pona swilo hinkwaswo leswi nga ta humelela ku nga ri khale.—Luka 21:36.
20 Loko hi ri karhi hi famba hi ripfumelo, ku nga ri hi ku vona, hi ni Xikombiso lexinene ngopfu. Bibele yi ri: “Kreste u xanisekele n’wina, a mi siyela ntila leswaku mi landzelerisisa mikondzo yakwe.” (1 Petro 2:21) Xihloko lexi landzelaka xi ta hlamusela ndlela leyi hi nga hambetaka ha yona hi famba hilaha a fambeke hakona.
Wa Tsundzuka Xana?
• Xana u dyondze yini eka xikombiso xa Muxe ni xa Esawu malunghana ni ku famba hi ripfumelo, ku nga ri hi ku vona?
• I yini lexi nga hi pfunaka ku papalata ku hlongorisa swilo leswi vonakaka?
• Ku famba hi ripfumelo swi hi pfuna njhani leswaku hi papalata langutelo ra leswaku makumu ma ha ri ekule?
• Ha yini ku famba hi ku vona swi ri ni khombo?
[Swivutiso Swa Dyondzo]
[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]
Muxe u fambe hi ripfumelo
[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]
Xana vuhungasi hakanyingi byi ku sivela ku endla mintirho ya swa le tilweni?
[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]
Xana ku nyikela nyingiso eka Rito ra Xikwembu swi ku sirhelela njhani?