Xana Swi Ni Mhaka Leswi Van’wana Va Swi Ehleketaka Hi Hina?

VANHU hinkwavo va swi tsakela ku ndhundhuzeriwa. Ku ndhundhuzeriwa ku nga hi endla hi tsaka, ku hi endla hi titwa hi hetisise swo karhi. Ku tsakeriwa ku nga hi endla hi lava ku antswisa ndlela leyi hi endlaka swilo ha yona. Loko hi vona onge vanhu van’wana a va hi tsakeli hi nga ha titwa hi ndlela leyi hambaneke. Ku bisiwa hi moya kumbe ku xopaxopiwa swi nga ha hi heta matimba. Leswi van’wana va hi tekisaka xiswona swi nga va ni vuyelo lebyikulu eka ndlela leyi hi ti tekaka ha yona.

Ku ta va ku ri xihoxo ku honisa ndlela leyi van’wana va hi tekaka ha yona. Hi nga vuyeriwa loko ho kombela van’wana va kambisisa mahanyelo ya hina. Mavonelo ya van’wana loko ma sekeriwe eka misinya ya milawu leyi tlakukeke ya mahanyelo, ma nga hi vuyerisa, ma hi susumetela ku endla leswi lulameke. (1 Vakorinto 10:31-33) Hambiswiritano, langutelo ra vanhu van’wana hakanyingi a hi rinene. Anakanya hi langutelo leri soholotiweke leri vaprista lavakulu ni van’wana a va ri na rona malunghana na Yesu Kreste loko “va sungula ku huwelela hi matimba, va ku: ‘N’wi belele! N’wi belele!’” (Luka 23:13, 21-25) Malangutelo lama sekeriweke eka rungula leri nga vunwa kumbe lama kuceteriwaka hi mavondzo kumbe ku ya hi nghohe swi nga ha lava ma honisiwa. Hikwalaho, hi fanele hi va ni langutelo lerinene hi tlhela hi angula hi ndlela ya vutlhari eka malangutelo ya van’wana.

I Langutelo Ra Mani Leri Nga Ra Nkoka?

Hi lava ku tsakeriwa hi lava hi tolovelaneke na vona evugandzerini bya ntiyiso. Vanhu lava va katsa swirho swa ndyangu leswi nga vapfumeri-kulorhi ni vamakwerhu lava nga Vakreste. (Varhoma 15:2; Vakolosa 3:18-21) Rirhandzu ni xichavo xa vapfumeri-kulorhi ni ku “khutazana” swi vula swo tala eka hina. (Varhoma 1:11, 12) Hi ‘mianakanyo yo titsongahata hi teka van’wana va ri lava tlakukeke eka hina.’ (Vafilipiya 2:2-4) Ku tlula kwalaho, hi lava ku tlhela hi ku teka ku ri ka nkoka ku tsakeriwa hi “lava rhangelaka” exikarhi ka hina—vakulu va vandlha.—Vaheveru 13:17.

Nchumu wun’wana lowu tsakisaka i “vumbhoni lebyinene lebyi humaka eka vanhu va le handle.” (1 Timotiya 3:7) A hi ku tsakisa ka swona loko maxaka, vatirhi-kulorhi ni vaakelani lava nga riki vapfumeri-kulorhi va hi xixima! Naswona hi ringeta ku va ni ndhuma leyinene eka vanhu lava hi va chumayelaka leswaku va ta tsakela rungula ra Mfumo. Loko laha hi tshamaka kona hi ri na ndhuma ya leswaku hi ni mahanyelo lamanene, hi lulamile naswona hi vanhu lava tshembekaka swi ta tisa ku dzuneka eka Xikwembu. (1 Petro 2:12) Hambiswiritano, a hi nge tluli misinya ya milawu ya Bibele leswaku hi ta tsakeriwa hi vanhu van’wana; naswona a hi nge tiendli vakanganyisi leswaku hi va tsakisa. Hi fanele hi tsundzuka leswaku a swi koteki ku tsakisa vanhu hinkwavo. Yesu u te: “Loko a mi ri xiphemu xa misava, misava a yi ta rhandza leswi nga swa yona. Kutani leswi mi nga riki xiphemu xa misava, kambe ndzi mi hlawuleke emisaveni, hikwalaho ka sweswo misava ya mi venga.” (Yohane 15:19) Xana xi kona lexi hi nga xi endlaka leswaku hi ta xiximiwa hi lava va hi kanetaka?

Ku Xiximiwa Hi Vakaneti Va Hina

Yesu u tsundzuxile: “Mi ta vengiwa hi vanhu hinkwavo hikwalaho ka vito ra mina; kambe loyi a tiyiselaka ku ya fika emakumu hi yena loyi a nga ta ponisiwa.” (Matewu 10:22) Rivengo leri minkarhi  yin’wana ri endla leswaku hi hehliwa hi ndlela ya tihanyi. Vatirhela-mfumo lava yaka hi nghohe va nga ha vula leswaku a hi “tshembeki” kumbe hi “pfukela mfumo.” Vakaneti lava nga gegagegiki va nga ha vula leswaku hi mpambukwa lowu karhataka lowu faneleke wu siveriwa. (Mintirho 28:22) Minkarhi yin’wana swihehlo leswi swa mavunwa ku nga ha lwiwa na swona. Njhani? Hi ku landzela ndzayo ya muapostola Petro leyi nge: “Nkarhi hinkwawo mi lunghekela ku tihlamulela emahlweni ka mani na mani la lavaka ku tiva hi ta ntshembo lowu mi nga na wona, kambe mi swi endla hi moya wo rhula ni xichavo lexi enteke.” (1 Petro 3:15) Ku tlula kwalaho, hi fanele hi tirhisa “mavulavulelo lamanene lama nga ta ka ma nga soriwi; leswaku munhu la nga etlhelweni leri lwisanaka na hina a khomiwa hi tingana, a nga vi na nchumu xo biha xo xi vula malunghana na hina.”—Tito 2:8.

Loko hi ri karhi hi ringeta ku basisa vito ra hina exisandzwini, a hi fanelanga hi hela matimba kumbe hi hetiwa matimba loko hi lumbetiwa. Yesu, N’wana la hetisekeke wa Xikwembu a a hehliwa hileswaku wa sandza, u vanga mpfilumpfilu naswona i mungoma. (Matewu 9:3; Marka 3:22; Yohane 19:12) Muapostola Pawulo u susiwe xindzhuti. (1 Vakorinto 4:13) Yesu na Pawulo va honise ku xopaxopiwa koloko kutani va khomeka hi ntirho wa vona. (Matewu 15:14) A va swi tiva leswaku valala va vona a va nge pfuki va va tsakerile, tanihi leswi “misava hinkwayo yi [nga] le hansi ka matimba ya lowo homboloka.” (1 Yohane 5:19) Ninamuntlha, ha sandziwa. A hi fanelanga hi chava loko vakaneti lava nga ni rivengo va haxa mavunwa malunghana na hina.—Matewu 5:11.

Malangutelo Lama Nga Ya Nkoka Hakunene

Ndlela leyi vanhu va hi tekaka ha yona yi hambana swinene, hi ku ya hi minsusumeto ya vona ni leswi va swi tweke malunghana na hina. Van’wana va hi dzunisa va tlhela va hi fundzha, kasi van’wana va hi rhuketela va tlhela va hi venga. Hambiswiritano, loko ntsena hi kongomisiwa hi misinya ya milawu ya Bibele, hi ni xivangelo lexi twalaka xa ku tsaka ni ku va ni ku rhula.

Muapostola Pawulo u tsarile: “Matsalwa hinkwawo ma huhuteriwe hi Xikwembu naswona ma pfuna ku dyondzisa, ku tshinya, ku lulamisa swilo, ku laya eku lulameni, leswaku munhu wa Xikwembu a faneleka hi ku helela, a hlomisiwa hi ku helela eka ntirho wun’wana ni wun’wana lowunene.” (2 Timotiya 3:16, 17) Loko hi ntsako hi amukela Rito ra Xikwembu tanihi nkongomiso wa hina eka swilo hinkwaswo, hi ta tsakeriwa hi Yehovha Xikwembu ni hi N’wana wa yena Yesu Kreste. Phela, langutelo leri nga ra nkoka swinene i ra Yehovha ni ra N’wana wa yena. Leswi va hi tekisaka swona swi kombisa nkoka wa hina wa ntiyiso. Eku heteleleni, vutomi bya hina byi titshege hi ku amukeriwa hi vona.—Yohane 5:27; Yakobo 1:12.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 30]

“Ku ndhundhuzeriwa swi ndzi khomisa tingana, hambileswi embilwini ya mina ndzi swi rhandzaka.”—RABINDRANATH TAGORE, MUTLHOKOVETSERI WA MUINDIYA

[Swifaniso leswi nga eka tluka 31]

Malangutelo ya vapfumeri-kulorhi i ya nkoka

[Laha Xifaniso Xi Humaka Kona eka tluka 30]

Culver Pictures