“Chumayela Ku Ntshunxiwa Ka Makhumbi”

LOKO a sungula vutirheli bya yena, Yesu u vule leswaku wun’wana wa ntirho lowu a a ta wu endla a ku ri ku “chumayela ku ntshunxiwa ka makhumbi.” (Luka 4:18) Leswi va landzelaka xikombiso xa N’wini wa vona, Vakreste va ntiyiso va chumayela mahungu lamanene ya Mfumo eka “vanhu va mixaka hinkwayo,” va va ntshunxa evuhlongeni bya moya va tlhela va va pfuna ku antswisa vutomi bya vona.—1 Timotiya 2:4.

Namuntlha ntirho lowu wu katsa ku chumayela eka makhumbi ya xiviri—vanhu lava khotsiweke hikwalaho ka milandzu yo hambana-hambana naswona va tlangelaka ku ntshunxiwa hi tlhelo ra moya. Tiphine hi xiviko lexi khutazaka lexi vulavulaka hi ntirho wo chumayela wa Timbhoni ta Yehovha emakhotsweni ya le Ukraine ni le tindhawini tin’wana eYuropa.

Va Tshika Ku Godzomberiwa Hi Swidzidzirisi Va Va Vakreste

Serhii * la nga ni malembe ya 38 hi vukhale, u hete malembe ya 20 a ri ekhotsweni. U kale a heta ni xikolo a ri ekhotsweni. U ri: “Se i malembe ndzi khomeriwe ku dlaya, naswona ndza ha tirhela xigwevo xa mina. Ekhotsweni a ndzi ri makhonya, naswona vabohiwa lavan’wana a va ndzi chava.” Xana leswi swi n’wi endle a titwa a ntshunxekile? Doo! Serhii a a ri hlonga ra swidzidzirisi, byala ni fole ku ringana malembe yo tala.

Hiloko mubohiwa-kulobye a n’wi byela hi ta ntiyiso wa le Bibeleni. Leswi a swi tweke, a swi fana ni rivoni leri voningaka emunyameni, ku ku nghe! Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, u tshike swilo leswi a swi n’wi godzomberile, a va muchumayeri wa mahungu lamanene kutani a khuvuriwa. Sweswi Serhii u tshama a khomekile ekhotsweni, i mutirheli wa nkarhi hinkwawo wa Yehovha. U pfune vabohiwa va nkombo leswaku va cinca tindlela ta vona kutani va va vamakwavo va yena va moya. Tsevu wa vona va ntshunxiwile, kambe Serhii wa ha tirhela xigwevo xa yena. Leswi a swi n’wi hlundzukisi hikuva wa tsaka hileswi a kotaka ku pfuna van’wana leswaku va ntshunxiwa evukhumbini bya moya.—Mintirho 20:35.

Xin’wana xa swichudeni swa Serhii ekhotsweni a ku ri Victor, khale ka muxavisi wa swidzidzirisi la godzomberiweke hi swona. Endzhaku ka ku ntshunxiwa ka yena ekhotsweni, Victor u hambete a endla nhluvuko wa moya naswona u hetelele a thwasile eXikolweni xa Ndzetelo wa Vutirheli le  Ukraine. Sweswi i mutirheli la nga phayona ro hlawuleka le Moldova. Victor u ri: “Ndzi sungule ku dzaha loko ndzi ri ni malembe ya 8, ndzi sungula ku dakwa loko ndzi ri ni malembe ya 12 kutani ndzi sungula ku tirhisa swidzidzirisi loko ndzi ri ni malembe ya 14. A ndzi swi lava ku cinca vutomi bya mina, kambe matshalatshala ya mina hinkwawo a ma pfunanga nchumu. Kutani hi 1995, loko mina ni nsati wa mina hi kunguhata ku hambana ni vanghana va mina lavo biha, nsati wa mina u tlhaviwile a fa hi munhu la pengaka la nga ni torha ro dlaya. Vutomi bya mina a byi nga ha tsakisi nikatsongo. ‘Nsati wa mina u le kwihi sweswi? Ku humelela yini loko munhu a fa?’ A ndzi tshamela ku tivutisa swivutiso kambe a ndzi nga kumi tinhlamulo. Hiloko ndzi nghena hi nhloko eka swidzidzirisi leswaku ndzi pfala vangwa leri. Ndzi khomiwile hikwalaho ko xavisa swidzidzirisi hiloko ndzi gweviwa ntlhanu wa malembe. Serhii u fike a ndzi pfuna leswaku ndzi kuma tinhlamulo. Ndzi ringete ko tala ku tshika swidzidzirisi, kambe sweswi ndzi swi kotile ku swi tshika hikwalaho ka mpfuno lowu humaka eBibeleni. Rito ra Xikwembu ri ni matimba swinene!”—Vaheveru 4:12.

Swigevenga Leswi Tlanyaleke Swi Hundzuka

Vasyl a nga si tshama a tirhisa swidzidzirisi, kambe na yena a a ri evukhumbini. Wa hlamusela: “A ndzi godzomberiwe hi ntlango wo lwa hi ku raha na hi ku hima (kickboxing). A ndzi tiletele leswaku ndzi ba vanhu kambe ndzi va siya va nga ri na swivati.” Vasyl a a tekela vanhu swilo swa vona hi ku tirhisa vuswikoti bya yena byo lwa. “Ndzi khomiwe kanharhu, leswi endleke leswaku nsati wa mina a ndzi thala. Eka xigwevo xo hetelela xa malembe ya ntlhanu, ndzi kume tibuku ta Timbhoni ta Yehovha. Ti ndzi susumetele ku hlaya Bibele, kambe a ndza ha nghene hi nhloko eka nchumu lowu a ndzi wu rhandza hakunene—ku lwa hi ku raha na hi ku hima.

“Hambiswiritano, endzhaku ko heta tinh’weti ta tsevu ndzi ri karhi ndzi hlaya Bibele, ndzi sungule ku twa ku cinca ko karhi endzeni ka mina. Ku wina loko ndzi lwa a swi nga ha ndzi tiseli ku eneriseka ku fana ni khale. Kutani ndzi sungule ku kambisisa vutomi bya mina ndzi pfuniwa hi Esaya 2:4 naswona ndzi swi xiyile leswaku loko ndzi nga lulamisi ndlela leyi a ndzi anakanya ha yona, a ndzi ta fela ekhotsweni. Hikwalaho ndzi lahle swilo swa mina hinkwaswo swo lwa ha swona kutani ndzi sungula ku lulamisa vumunhu bya mina. A swi nga olovi, kambe ku anakanyisisa ni xikhongelo swi ndzi pfunile hakatsongo-tsongo leswaku ndzi tshika mikhuva ya mina yo biha. Minkarhi yin’wana, a ndzi kombela Yehovha ndzi ri karhi ndzi rila leswaku a ndzi nyika matimba ya ku tshika mukhuva lowu wu ndzi godzombeleke. Eku heteleleni ndzi swi kotile.

 “Endzhaku ka ku ntshunxiwa ekhotsweni, ndzi vuyelelane ni ndyangu wa mina. Sweswi ndzi tirha emugodini wa malahla. Ntirho lowu wu ndzi nyika nkarhi lowu eneleke wo hlanganyela entirhweni wo chumayela swin’we ni nsati wa mina ni ku hetisisa vutihlamuleri bya mina evandlheni.”

Mykola ni vanghana va yena va yive etibankini to hlayanyana eUkraine. Leswi swi endle leswaku a gweviwa khume ra malembe ekhotsweni. Loko a nga si khotsiwa, u lo ya kan’we ekerekeni—hikuva a tilunghiselela ku ya yiva ekerekeni yoleyo. Swilo a swi n’wi fambelanga kahle, kambe riendzo rero ri endle Mykola a vona onge Bibele yi taleriwe hi switori leswi phirhaka leswi vulavulaka hi vafundhisi va Orthodox, makhandlhela ni tiholideyi ta vukhongeri. U ri: “Ndzi sungule ku hlaya Bibele kambe a ndzi swi tivi kahle leswaku ha yini ndzi endle tano. Ndzi hlamarile ku kuma leswaku a yi nga ri xiswona leswi a ndzi swi anakanya!” U kombele ku dyondzeriwa Bibele kutani a khuvuriwa hi 1999. Loko wo n’wi vona sweswi, a wu nge pfumeli leswaku nandza loyi wa vutirheli u tshame a va mutshovi wa tibanki la hlomeke, la nga ni tihanyi!

Vladimir a a gweviwe rifu. Loko a ha rindzele ku dlayiwa, u khongele eka Xikwembu kutani a xi tshembisa leswaku u ta xi tirhela loko o tsetseleriwa. Hi nkarhi wolowo, nawu wu cinciwile, kutani xigwevo xa yena xa rifu xi hundzuriwile ivi a gweviwa ku tshama ekhotsweni vutomi bya yena hinkwabyo. Leswaku a hetisisa xitshembiso xa yena, Vladimir u sungule ku lava vukhongeri bya ntiyiso. U sungule ku endla khoso yin’wana a ri ekhotsweni kutani a kuma diploma ekerekeni ya Adventist, kambe a a nga enerisekanga.

Hambiswiritano, endzhaku ko hlaya timagazini ta Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka! elayiburari ya le khotsweni, Vladimir u tsalele hofisi ya rhavi ya Timbhoni ta Yehovha le Ukraine, a kombela ku endzeriwa. Loko vamakwerhu va kwalaho va n’wi endzela, ana se a a titeka a ri Mbhoni naswona se a a chumayela ekhotsweni. U pfuniwile leswaku a fanelekela ku va muhuweleri wa Mfumo. Loko ku tsariwa xihloko lexi, Vladimir ni vahuweleri van’wana va nkombo ekhotsweni rero a va yimele ku khuvuriwa. Kambe va ni xiphiqo. Tanihi leswi vabohiwa lava gweviweke ku tshama ekhotsweni vutomi hinkwabyo va pfaleriwaka eswitokisini hi ku ya hi vukhongeri bya vona, Vladimir ni lava a tshamaka na vona i vanhu va vukhongeri byin’we. Hikwalaho va ta chumayela vamani? Va chumayela mahungu lamanene eka varindzi va le khotsweni ni hi ku tsala mapapila.

Nazar u rhurhe eUkraine a ya eRiphabliki ra Czechoslovakia, laha a fikeke a joyina ntlawa wa makhamba. Sweswo swi vange leswaku a khotsiwa malembe manharhu ni hafu. Loko a ri ekhotsweni, u tsakele maendzo ya Timbhoni ta Yehovha leti humaka edorobeni ra Karlovy Vary, a dyondza ntiyiso kutani a hundzuka hakunene. Hi ku vona ku hundzuka loku, un’wana wa varindzi va le khotsweni u byele lava a va ri exitokisini xin’we na Nazar a ku: “Loko hinkwenu ka n’wina mo fana na Muukraine luya, na mina ndzi nga cinca ntirho wa mina ndzi ya lava wun’wana.” Un’wana yena u te: “Timbhoni leti ta Yehovha i vatshila va xiviri. Munhu u ta laha khotsweni a ri xigevenga; kambe u huma a ri wanuna la xiximekaka.” Nazar u tlhelele kaya sweswi. U dyondze ku vatla ivi a teka nsati, kutani yena ni nsati wa yena va le vutirhelini bya nkarhi hinkwawo. Wa swi tlangela swinene leswi Timbhoni ti endzelaka ni makhotso!

Ku Amukeriwa Ximfumo

A hi vabohiwa ntsena lava tlangelaka ntirho lowu endliwaka hi Timbhoni ta Yehovha. Miroslaw Kowalski, muvulavuleri wa rin’wana ra makhotso ePoland, u te: “Maendzo ya vona hi ma tlangela swinene. Vabohiwa van’wana va kurisiwe hi ndlela leyi nga tsakisiki. Swi nga ha endleka a va si tshama va khomiwa ku fana ni vanhu. . . . Mpfuno [wa Timbhoni] i wa nkoka swinene hikuva vatirhi va hina a va nyawuli naswona vadyondzisi lava hi nga na vona a hi vangani.”

Murindzi wa khotso rin’wana le Poland u tsalele hofisi ya rhavi, a kombela leswaku Timbhoni ti tirha hi matimba ekhotsweni leri a ri langutelaka. Ha yini? U hlamuserile a ku: “Loko vayimeri lava humaka le Watchtower va tshamela ku endzela khotso leri swi nga ha pfuna vabohiwa leswaku va va ni timfanelo leti tsakeriwaka hi vanhu van’wana, va hunguta nkani leyi va nga na yona.”

Phepha-hungu ra le Ukraine ri vike hi mubohiwa un’wana la tshikilelekeke emianakanyweni, loyi a ringeteke ku tisunga ivi endzhaku ka sweswo a kuma mpfuno eka Timbhoni ta Yehovha. Xiviko lexi xi ri: “Sweswi wanuna loyi wa karhi wa hlakarhela emintlhavekweni. U yingisa nawu wa laha khotsweni naswona i xikombiso lexinene eka vabohiwa lavan’wana.”

 Va Pfuna Van’wana Ni Le Handle Ka Khotso

Vuyelo bya ntirho lowu endliwaka hi Timbhoni ta Yehovha a byi heleli ekhotsweni ntsena. Ti hambeta ti pfuna vabohiwa niloko se va ntshunxiwile. Brigitte na Renate ku nga Vakreste vambirhi, se va ni malembe yo tala va pfuna vabohiwa va xisati hi ndlela leyi. Phepha-hungu ra le Jarimani leri vuriwaka Main-Echo Aschaffenburg, ri vika leswi malunghana na vona: “Va khathalela vabohiwa va xisati ku ringana tin’hweti tinharhu ku ya eka ntlhanu endzhaku ka loko va ntshunxiwile, va va khutaza ku kuma xikongomelo xa vutomi. . . . Va amukeriwe ximfumo tanihi vatirhi vo tirhandzela lava nga valanguteri va mahanyelo ya vabohiwa lava ntshunxiweke swa xinkarhana. . . . Va tlhela va tirhisana hi ndlela leyinene ni vatirhi va le khotsweni.” Khale ka vabohiwa vo hlayanyana va nyiketele vutomi bya vona eka Yehovha hikwalaho ka mpfuno wa muxaka lowu.

Hambi ku ri valanguteri va khotso va vuyeriwa eka ntirho wo dyondzisa Bibele wa Timbhoni ta Yehovha. Hi xikombiso, Roman a a ri ndhuna ya masocha tlhelo mutivi wa mianakanyo ekhotsweni ra le Ukraine. Loko Timbhoni ti endzele kaya ra yena, u pfumerile ku dyondzeriwa Bibele. Hiloko a twa leswaku Timbhoni a ti nga pfumeleriwanga ku endzela vabohiwa va laha a a tirha kona. Hikwalaho u kombele mpfumelelo eka murindzi leswaku a tirhisa Bibele entirhweni wa yena loko a ri ni vabohiwa. U nyikiwe mpfumelelo, naswona kwalomu ka vabohiwa va khume va kombise ku tsakela. Nkarhi na nkarhi Roman a a byela vabohiwa lava hi leswi a a swi dyondza eBibeleni, naswona matshalatshala ya yena ma humese vuyelo lebyikulu. Vabohiwa van’wana va hambete va endla nhluvuko kutani va va Vakreste lava khuvuriweke loko se va ntshunxiwile ekhotsweni. Loko Roman a vona matimba ya Rito ra Xikwembu, u sungule ku yi tekela enhlokweni dyondzo ya yena. U tshike vusocha kutani a ya emahlweni ni dyondzo ya yena ya Bibele. Sweswi u hlanganyela entirhweni wo chumayela ni khale ka mubohiwa.

Mubohiwa un’wana u tsarile: “Laha hi tiyisiwa hi Bibele, tibuku leti sekeriweke eBibeleni ni dyondzo ya Bibele.” Marito lawa ma xi hlamusela kahle xilaveko lexi nga kona emakhotsweni man’wana xa tibuku leti sekeriweke eBibeleni. Vandlha rin’wana ra le Ukraine ri vika hi ntirho wo dyondzisa hi Bibele lowu endliwaka ekhotsweni ra kwalaho: “Valawuri va kwalaho va ti tlangela tibuku leti hi ti tisaka. Hi va nyika 60 wa tikopi ta nkandziyiso wun’wana ni wun’wana wa Xihondzo xo Rindza na Xalamuka!” Vandlha rin’wana ra tsala: “Hi khathalela khotso rin’wana leri nga ni tilayiburari ta 20 letitsongo. Elayiburari yin’wana ni yin’wana hi veka tibuku ta hina ta nkoka swinene. Tibuku leti hinkwato ti nga tata mabokisi ya 20.” Ekhotsweni rin’wana, varindzi va ni fayele ya timagazini ta hina elayiburari leswaku vabohiwa va ta vuyeriwa eka nkandziyiso wun’wana ni wun’wana.

Hi 2002 hofisi ya rhavi ya le Ukraine yi simeke Ndzawulo leyi Rhumelaka Minkandziyiso ya Hina eKhotsweni. Ku ta fikela sweswi, ndzawulo leyi yi vulavurisane ni makhotso ya 120 naswona yi avele mavandlha ku khathalela makhotso lawa. N’hweti na n’hweti ku amukeriwa mapapila ya kwalomu ka 50 lama humaka eka vabohiwa, laha eka yo tala ya wona ku komberiwaka tibuku kumbe dyondzo ya Bibele. Rhavi ri va rhumela tibuku, timagazini ni tibroxara kukondza vamakwerhu va kwalaho va va endzela.

Muapostola Pawulo u tsalele Vakreste-kulobye a ku: “Anakanyani lava nga etimpecanini ta khotso.” (Vaheveru 13:3) A a vulavula hi lava va khotsiweke hikwalaho ka ripfumelo ra vona. Namuntlha, Timbhoni ta Yehovha ti anakanya hi lava khotsiweke, ti endzela vabohiwa ti tlhela ti “chumayela ku ntshunxiwa ka makhumbi.”—Luka 4:18.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

Khumbi ra khotso ra le L’viv, eUkraine

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Vasyl na nsati wa yena Iryna

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Mykola

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Victor