Ndlela Leyi Vunene Byi Nga Ta Hlula Vubihi Ha Yona

Hosi Davhida a a ri wanuna lonene. A a xi rhandza swinene Xikwembu, a a rhandza vululami naswona a a khathalela swisiwana. Kambe, hosi leyi leyinene yi endle vuoswi ni nsati wa un’wana wa vanhu va yona lava a yi va tshemba. Naswona loko Davhida a kume leswaku u tikise Bati-xeba, nsati wa nandza wakwe, u endle rhengu ro dlaya nuna wa yena. Kutani u tekane na Bati-xeba leswaku a pfala-pfala manyala yakwe.—2 Samuwele 11:1-27.

SWI lo dlaa, leswaku vanhu va ni mboyamelo wo endla leswinene. Kutani, hikwalaho ka yini va endla swilo swo biha swonghasi? Bibele yi boxa swivangelo-nkulu swi nga ri swingani. Yi tlhela yi paluxa ndlela leyi ha yona Xikwembu xi nga ta susa vubihi hi ku helela hi ku tirhisa Kreste Yesu.

Mboyamelo Wo Endla Vubihi

Hosi Davhida u boxe xivangelo xin’wana xa swiendlo swo biha. Loko manyala yakwe ma paluxiwile, u swi amukele hi ku helela swidyoho swa yena. Hiloko a tsala marito lama kombisaka ku tisola a ku: “Waswivo! Hi switlhavi swa ku veleka ndzi velekiwe ndzi ri ni xidyoho, naswona manana u ndzi tikile exidyohweni.” (Pisalema 51:5) A ku nga ri xikongomelo xa Xikwembu leswaku vamanana va tika vana lava a va ta dyoha. Hambiswiritano, loko Evha a xandzukele Xikwembu ivi ku landzela Adamu, va lahlekeriwe hi vuswikoti byo veleka vana lava pfumalaka xidyoho. (Varhoma 5:12) Loko rixaka ra vanhu lava nga hetisekangiki ri ya ri andza, swi ve erivaleni leswaku “mboyamelo wa mbilu ya munhu wu bihile ku sukela evuntshweni byakwe.”—Genesa 8:21.

Loko wu nga lawuriwi, mboyamelo lowu wo endla vubihi wu vangela munhu ku endla “vumbhisa, . . . vulala, dzolonga, mavondzo, swifafa, ku kanetana, ku avana, mimpambukwa, mona” ni mahanyelo man’wana yo biha lawa Bibele yi ma vulaka “mintirho ya nyama.” (Vagalatiya  5:19-21) Hosi Davhida u hluriwe hi ku tsana ka nyama kutani a endla vumbhisa, leswi vangeke dzolonga. (2 Samuwele 12:1-12) A a ta va a swi kotile ku hlula mboyamelo wakwe wo biha. Ematshan’weni ya sweswo, leswi a a fa hi Bati-xeba, Davhida u landzele ndlela leyi hi ku famba ka nkarhi yi hlamuseriweke hi mudyondzisiwa Yakobo hi marito lama nge: “Un’wana ni un’wana u ringiwa hi ku kokiwa ni ku wongiwa hi ku navela ka yena n’wini. Kutani ku navela, loko ku xurhe, ku veleka xidyoho; kutani, xidyoho, loko xi hetisekile, xi tswala rifu.”—Yakobo 1:14, 15.

Ku yayarheriwa ka vanhu, ku pfinya ni ku phanga leswi boxiweke eka xihloko lexi hundzeke i swikombiso swa vuyelo bya ku va vanhu va pfumelela ku navela ko biha ku kongomisa swiendlo swa vona.

Vubihi Byi Nyanyisiwa Hi Ku Pfumala Vutivi

Ntokoto wa muapostola Pawulo wu kandziyisa xivangelo xa vumbirhi xa ku va vanhu va endla swilo swo biha. Loko a fa, Pawulo a a tiviwa a ri wanuna wo rhula la nga ni rirhandzu. U tinyikerile handle ka vutianakanyi a pfuna Vakreste-kulobye. (1 Vatesalonika 2:7-9) Kambe, eku sunguleni loko a ha tiviwa hi vito ra Sawulo, a a ri ni ‘mahika ya nxungeto ni ya ku dlaya’ vanhu volavo. (Mintirho 9:1, 2) Ha yini Pawulo a seketerile ni ku hlanganyela eka swiendlo swo biha leswi endliweke eka Vakreste vo sungula? U ri: “Hikuva a ndzi pfumala vutivi.” (1 Timotiya 1:13) Ina, eku sunguleni Pawulo a a “hisekela Xikwembu; kambe ku nga ri hikwalaho ka vutivi lebyi kongomeke.”—Varhoma 10:2.

Ku fana na Pawulo, vanhu vo tala va timbilu letinene va endle swilo swo biha hikwalaho ko pfumala vutivi lebyi kongomeke bya leswi Xikwembu xi lavaka swona. Hi xikombiso, Yesu u tsundzuxe valandzeri vakwe a ku: “Nkarhi wa ta lowu un’wana ni un’wana loyi a mi dlayaka a nga ta anakanya leswaku u endlele Xikwembu ntirho wo kwetsima.” (Yohane 16:2) Timbhoni ta Yehovha ta manguva lawa ti vone ndlela leyi marito wolawo ya Yesu ma nga ntiyiso ha yona. Ematikweni yo tala, ti xanisiwile hambi ku ri ku dlayiwa hi vanhu lava tivulaka vatirheli va Xikwembu. Swi le rivaleni leswaku ku hisekela etlhelo hi ndlela yoleyo a ku xi tsakisi Xikwembu xa ntiyiso.—1 Vatesalonika 1:6.

Musunguri Wa Vubihi

Yesu u kombise xivangelo-nkulu xa vubihi lebyi nga kona. Loko a vulavula ni varhangeri va vukhongeri lava a va lava ku n’wi dlaya, u te: “N’wina mi huma eka tata wa n’wina Diyavulosi, naswona mi navela ku endla ku navela ka tata wa n’wina. Yena a a ri mudlayi wa vanhu ku sukela eku sunguleni.” (Yohane 8:44) Hikwalaho ka vutianakanyi, Sathana u yenge Adamu na Evha leswaku va xandzukela Xikwembu. Nxandzuko wolowo wu tswale xidyoho—ivi xidyoho xi tswala rifu—eka vanhu hinkwavo.

Moya wa Sathana wa ku dlaya wu tlhele wu paluxiwa hi leswi a swi endleke eka Yobo. Loko Yehovha a n’wi pfumelele ku ringa vutshembeki bya Yobo, Sathana a nga enerisekanga hi ku siya Yobo a nga ri na nchumu. U tlhele a endla leswaku ku fa ni vana vakwe va khume. (Yobo 1:9-19) Eka lembe-xidzana leri hundzeke, vanhu va vone ku andza ka vubihi, hikwalaho ka ku nga hetiseki ka vanhu ni ku pfumala vutivi, ni  hikwalaho ka leswi Sathana a nghenelelaka ngopfu etimhakeni ta vanhu. Bibele yi paluxa leswaku Diyavulosi u ‘lahleriwe ehansi emisaveni, ni tintsumi ta yena ti lahleriwe ehansi na yena.’ Vuprofeta byebyo byi profete kahle leswaku ku cukumetiwa ka Sathana a ku ta tisa ‘khombo emisaveni.’ Hambileswi Sathana a nga swi kotiki ku sindzisa vanhu ku endla swo biha, i mathwarivona eku “[xiseni ka] misava hinkwayo leyi akiweke.”—Nhlavutelo 12:9, 12.

Ku Herisa Mboyamelo Wo Endla Vubihi

Loko vubihi byi ta herisiwa hi ku helela eka vanhu, mboyamelo lowu munhu a velekiweke na wona wo endla vubihi, ku pfumala ka yena vutivi lebyi kongomeke ni nkucetelo wa Sathana swi fanele swi herisiwa. Xo sungula, xana mboyamelo lowu munhu a velekiweke na wona wa xidyoho wu nga susiwa njhani embilwini ya yena?

A ku na dokodela kumbe vutshunguri lebyi nga endlaka sweswo. Kambe, Yehovha Xikwembu, u endle lunghiselelo ro susa xidyoho ni ku nga hetiseki loku hi tswariweke na kona, leswaku a pfuna vanhu hinkwavo lava tiyimiseleke ku ri amukela. Muapostola Yohane u tsarile: “Ngati ya Yesu . . . ya hi basisa eswidyohweni hinkwaswo.” (1 Yohane 1:7) Loko munhu la hetisekeke Yesu a nyikele vutomi byakwe hi ku tirhandzela, u “byarhe swidyoho swa hina emirini wa yena emhandzini, leswaku hi hambana ni swidyoho kutani hi hanya hi ku lulama.” (1 Petro 2:24) Rifu ra Yesu ra gandzelo a ri ta susa vuyelo bya xiendlo xo biha xa Adamu. Pawulo u vula leswaku Kreste Yesu u ve “nkutsulo lowu yelanaka eka hinkwavo.” (1 Timotiya 2:6) Ina, rifu ra Kreste ri pfulele vanhu hinkwavo ndlela yo tlhela va va lava hetisekeke, ku nga lunghelo leri lahlekeleke Adamu.

Kambe, u nga ha vutisa, ‘Loko rifu ra Yesu leri humeleleke eka malembe ya kwalomu ka 2 000 lama hundzeke ri endle swi koteka leswaku vanhu va tlhela va va lava hetisekeke, ha yini ka ha ri na vubihi ni rifu?’ Ku kuma nhlamulo ya xivutiso xexo swi nga pfuna ku susa xivangelo xa vumbirhi xa vubihi—ku pfumala ka munhu vutivi hi swikongomelo swa Xikwembu.

Vunene Byi Tiyisiwa Hi Vutivi Lebyi Kongomeke

Ku kuma vutivi lebyi kongomeke malunghana ni leswi Yehovha na Yesu va swi endlaka sweswi leswaku va herisa vubihi, swi nga sivela munhu wa mbilu leyinene ku endla swilo swo biha hi vomu, kumbe ‘kahle-kahle a kumeka a lwa ni Xikwembu.’ (Mintirho 5:38, 39) Yehovha Xikwembu u tiyimisele ku rivala swidyoho swa khale leswi munhu a swi endleke hi ku pfumala vutivi. Loko a ri karhi a vulavula eAtena, muapostola Pawulo u te: “Xikwembu xi yi honisile minkarhi yo tano yo pfumala vutivi, kambe sweswi xi byela vanhu hinkwako-nkwako leswaku va fanele va hundzuka. Hikuva xi veke siku leri xi nga ni xikongomelo xo avanyisa misava leyi akiweke hi ku lulama hi wanuna loyi xi n’wi vekeke, naswona xi nyike xitiyisekiso eka vanhu hinkwavo hi ku n’wi pfuxa eka lava feke.”—Mintirho 17:30, 31.

Pawulo a a swi tiva leswaku Yesu u pfuxiwile eka lava feke, hikuva loko a pfuxiwe eku feni, Yesu hi byakwe u vulavule na Pawulo kutani a n’wi tshikisa ku xanisa Vakreste vo sungula. (Mintirho 9:3-7) Loko Pawulo se a kume vutivi lebyi kongomeke malunghana ni swikongomelo swa Xikwembu, u hundzukile kutani a va munhu lonene ngopfu la tekelelaka Kreste. (1 Vakorinto 11:1; Vakolosa 3:9, 10) Ku engetela kwalaho, Pawulo u ma chumayele hi ku hiseka “mahungu lamanene lawa ya mfumo.” (Matewu 24:14) Eka malembe ya kwalomu ka 2 000 ku sukela loko Yesu a file a tlhela a pfuxiwa, Kreste u hlawule vanhu vo fana na Pawulo, lava nga ta fuma na yena eMfun’weni wakwe.—Nhlavutelo 5:9, 10.

Ku sukela eka lembe-xidzana leri hundzeke ku fikela sweswi, Timbhoni ta Yehovha ti xi hetisise hi ku gingiriteka xileriso xa Yesu lexi nge: “Hikokwalaho fambani mi ya endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa, mi va khuvula hi vito ra Tatana ni ra N’wana ni ra moya lowo kwetsima, mi va dyondzisa ku hlayisa swilo hinkwaswo leswi ndzi mi leriseke swona.” (Matewu 28:19, 20) Lava amukelaka rungula leri va ni ntshembo wo hanya hilaha ku nga heriki emisaveni ehansi ka hulumendhe ya Kreste ya le tilweni.  Yesu u te: “Leswi swi vula vutomi lebyi nga heriki, ku nghenisa ka vona vutivi ha wena, Xikwembu xi ri xin’we xa ntiyiso, ni loyi u n’wi rhumeke, Yesu Kreste.” (Yohane 17:3) Ku pfuna munhu un’wana leswaku a kuma vutivi lebyi i nchumu lowunene ngopfu lowu u nga wu endlelaka un’wana.

Lava amukelaka mahungu lamanene lawa ya Mfumo va kombisa timfanelo to tanihi “rirhandzu, ntsako, ku rhula, ku va ni mbilu yo leha, musa, vunene, ripfumelo, ku olova, ku tikhoma,” ku nga khathariseki vubihi hinkwabyo lebyi va rhendzeleke. (Vagalatiya 5:22, 23) Va tekelela Yesu hi ku ka va nga “tlheriseli swo biha hi swo biha hambi eka mani.” (Varhoma 12:17) Un’wana ni un’wana eka vona u tikarhatela ku “hambeta [a] hlula swo biha hi leswinene.”—Varhoma 12:21; Matewu 5:44.

Vubihi Byi Hluleriwa Makumu

Vanhu hi voxe a va nge swi koti ku hlula muvangi-nkulu wa vubihi, Sathana Diyavulosi. Kambe ku nga ri khale, Yehovha u ta tirhisa Yesu leswaku a pfotlosa Sathana nhloko. (Genesa 3:15; Varhoma 16:20) Nakambe Yehovha u ta kongomisa Kreste Yesu leswaku a “pfotlosa kutani [a] herisa” mafambiselo hinkwawo ya tipolitiki, lawa yo tala ya wona ma vangeke vubihi lebyikulu swonghasi ematin’wini hinkwawo. (Daniyele 2:44; Eklesiasta 8:9) Hi nkarhi wa siku ra ku avanyisa leri taka, hinkwavo lava “va nga ma yingisiki mahungu lamanene malunghana ni Hosi ya hina Yesu . . . va ta kuma nxupulo wa vuavanyisi bya ku loviseriwa makumu.”—2 Vatesalonika 1:8, 9; Sofaniya 1:14-18.

Loko se Sathana ni lava va n’wi seketelaka va susiwile, Yesu u ta pfuna lava poneke a ri etilweni leswaku va vuyisela misava exiyin’weni xa yona xo sungula. Nakambe Kreste u ta pfuxa hinkwavo lava faneriwaka hi lunghelo ro hanya emisaveni leyi pfuxetiweke. (Luka 23:32, 39-43; Yohane 5:26-29) Hi ku endla tano, u ta herisa vuyelo bya vubihi lebyi vanhu va weriweke hi byona.

Yehovha a nge va sindzisi vanhu leswaku va yingisa mahungu lamanene malunghana na Yesu. Hambiswiritano, u nyika vanhu nkarhi wo kuma vutivi lebyi yisaka evuton’wini. I swa nkoka leswaku u tirhisa nkarhi wolowo sweswi! (Sofaniya 2:2, 3) Loko u endla tano, u ta dyondza ku langutana ni vubihi byihi ni byihi lebyi ku tikiselaka vutomi sweswi. Nakambe u ta vona ndlela leyi Kreste a nga ta byi hlula ha yona vubihi hi ku helela.—Nhlavutelo 19:11-16; 20:1-3, 10; 21:3, 4.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Sawulo u seketele swiendlo swo biha hileswi a a pfumala vutivi lebyi kongomeke

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ku pfuna munhu leswaku a kuma vutivi lebyi kongomeke malunghana ni Xikwembu i nchumu lowunene ngopfu lowu u nga wu endlelaka un’wana