Xana U Xi Tshemba Ku Fikela Kwihi Xikwembu?

“Kutani, hambetani mi lava mfumo . . . ku sungula.”—MATEWU 6:33.

1, 2. Hi rihi goza leri tekiweke hi jaha rin’wana malunghana ni ntirho wa ku tihanyisa, naswona ha yini?

JAHA rin’wana a ri navela ku pfuneta swinene evandlheni. Xiphiqo hileswaku ntirho wa rona wa ku tihanyisa minkarhi yin’wana a wu ri kavanyeta ku ta eminhlanganweni. Xana ri endle yini? Ri olovise vutomi bya rona, ri tshika ntirho, naswona hi ku famba ka nkarhi ri kume ntirho lowu a wu ri pfumelela ku hlanganyela emintirhweni ya Vukreste. Namuntlha ri hola mali leyitsongo swinene eka leyi a ri hola yona eku sunguleni, kambe ra ha swi kota ku khathalela swilaveko swa ndyangu wa rona naswona se ra swi kota ku pfuneta swinene evandlheni.

² Xana wa swi twisisa leswaku ha yini jaha rero ri teke goza ro tano? Xana u anakanya leswaku na wena a wu ta va u teke goza leri fanaka loko a wu ri exiyin’weni xexo? Lexi tsakisaka, Vakreste vo tala va endle tano, naswona leswi swi kombisa leswaku va xi kholwa xitshembiso xa Yesu lexi nge: “Kutani, hambetani mi lava mfumo ni ku lulama ka yena ku sungula, xisweswo swilo leswin’wana hinkwaswo mi ta engeteleriwa swona.” (Matewu 6:33) Va titshega hi Yehovha leswaku a va sirhelela, ematshan’weni yo titshega hi swilo swa misava.—Swivuriso 3:23, 26.

3. Ha yini van’wana va nga ha tivutisaka loko swi koteka namuntlha ku rhangisa Mfumo wa Xikwembu?

³ Tanihi leswi hi hanyaka eminkarhini yo nonon’hwa, van’wana va ha kanakana leswaku jaha leri ri endle xiboho xa vutlhari. Namuntlha vanhu van’wana va hanya hi rikoko ra xilondza, kasi van’wanyana va hanya emafurheni. Vo tala ematikweni lama sweleke va bvunga ntirho wun’wana ni wun’wana lowu va wu kumaka leswaku va ta antswisa vutomi bya vona. Hi hala tlhelo, vo tala ematikweni lama fuweke va kulula va n’watseka leswaku va tama va ha hanya emafurheni hambiloko xiyimo xa ikhonomi xi tsana, vanhu va lahlekeriwa hi mintirho ni vathori va koxa nkarhi lowu engetelekeke eka vatirhi. Tanihi leswi ku tihanyisa swi nga oloviki, van’wana va nga tivutisa, ‘Xana swa koteka hakunene ku rhangisa Mfumo?’ Leswaku u kuma nhlamulo, anakanya hi vanhu lava Yesu a a vulavula na vona.

“Tshikani Ku Vilela”

4, 5. Yesu u swi kombise njhani leswaku a swi fanelanga leswaku vanhu va Xikwembu va karhateka ku tlula mpimo hi mivilelo ya siku ni siku?

⁴ Yesu a a ri eGaleliya, a vulavula ni ntshungu lowukulu wa vanhu vo huma etindhawini to hambana-hambana. (Matewu 4:25) Exikarhi ka ntshungu wolowo lava fuweke a vo hlayiwa hi tintiho loko ku ri leswaku a va ri kona. Swi le rivaleni leswaku vo tala a va ri swisiwana. Kambe Yesu u va khutaze leswaku va tihlayisela nchumu wa nkoka swinene—ku nga rifuwo ra moya, ematshan’weni yo hlongorisa swilo leswi vonakaka. (Matewu 6:19-21, 24) U te: “Tshikani ku vilela hi mimoya-xiviri ya n’wina malunghana ni leswi mi nga ta swi dya kumbe leswi mi nga ta swi nwa, kumbe ku vilela hi mimiri ya n’wina hi leswi mi nga ta swi ambala. Xana moya-xiviri a wu swi tluli swakudya, miri na wona a wu swi tluli swiambalo ke?”—Matewu 6:25.

⁵ Kumbexana vunyingi bya vayingiseri vakwe a va anakanya leswaku a swi koteki ku endla leswi Yesu a swi vulaka. A va swi tiva leswaku loko va nga tirhi hi matimba, mindyangu ya vona a yi ta xaniseka. Kambe Yesu u va tsundzuxe hi tinyenyana. Tinyenyana ti boheka ku tilavela swakudya ni vutumbelo siku ni siku, kambe Yehovha wa ti khathalela. Nakambe Yesu u va tsundzuxe hi ndlela leyi Yehovha a khathalelaka swiluva swa nhova ha yona, leswi vuxongi bya swona byi tlulaka ni bya Solomoni eku vangameni kakwe hinkwako. Loko Yehovha a kota ku khathalela tinyenyana ni swiluva, ku vuriwa yini hi hina? (Matewu 6:26-30) Hilaha Yesu a vuleke hakona, vutomi (mimoya-xiviri)  ni mimiri ya hina i swa nkoka swinene ku tlula swakudya leswi hi swi xavaka leswaku hi kota ku hanya, nakambe i swa nkoka ku tlula swiambalo leswi hi tikumelaka swona leswaku hi funengeta mimiri ya hina. Loko evuton’wini bya hina hi rhangisa mhaka ya swakudya ni swiambalo, lerova hi nga ha swi koti ku tirhela Yehovha, hi ta va hi lahlekeriwe hi xikongomelo xa ku hanya.—Eklesiasta 12:13.

Langutelo Leri Faneleke

6. (a) Hi byihi vutihlamuleri lebyi Vakreste va nga na byona? (b) Xana Vakreste va veka ntshembo wa vona eka mani hi ku helela?

⁶ Ina, Yesu a nga va khutazi vayingiseri vakwe leswaku va tshika ku tirha, va rindzela Xikwembu leswaku xi wundla mindyangu ya vona. Hambi ku ri tinyenyana ti boheka ku tilavela swakudya ni ku wundla swivondlwana swa tona. Xisweswo, Vakreste a va fanele va tirha leswaku va kota ku dya. A va fanele va byarha vutihlamuleri bya vona bya ndyangu. Malandza ni mahlonga lama nga Vakreste a ma fanele ma tirhela vini va wona hi matimba. (2 Vatesalonika 3:10-12; 1 Timotiya 5:8; 1 Petro 2:18) Hakanyingi muapostola Pawulo a a endla matende leswaku a tihanyisa. (Mintirho 18:1-4; 1 Vatesalonika 2:9) Hambiswiritano, Vakreste volavo a va nga veki ntshembo wa vona eka ntirho wa ku tihanyisa. A va tshemba Yehovha. Hikwalaho ka sweswo, va kume ku rhula ka mianakanyo loku van’wana va nga ku kumiki. Mupisalema u te: “Lava va tshembaka Yehovha va fana ni Ntshava ya Siyoni, leyi nga ta ka yi nga tsekatsekisiwi, kambe yi tshamaka hilaha ku nga riki na makumu.”—Pisalema 125:1.

7. Xana munhu loyi a nga n’wi tshembiki Yehovha a nga va ni langutelo rihi?

⁷ Un’wana ni un’wana la nga tshembiki Yehovha hi ku helela a nga anakanya hi ndlela leyi hambaneke. Vunyingi bya vanhu byi teka rifuwo ra misava ku ri rona xisirhelelo lexikulu. Hikwalaho, vatswari va khutaze vana va vona leswaku va heta malembe hinkwawo ya vuntshwa bya vona va ri karhi va hlongorisa dyondzo ya le henhla leswaku va ta kuma mintirho leyi hakelaka mali yo tala. Lexi vavisaka, mindyangu yin’wana ya Vakreste yi tshovele hi ndlela yo vava, tanihi leswi vana va kona va holeke emoyeni kutani va hlongorisa rifuwo.

8. I ku ringanisela kwihi loku Vakreste va ku hlakulelaka?

⁸ Hikwalaho, Vakreste lava tlhariheke va swi xiya leswaku ndzayo ya Yesu i ya nkoka swinene namuntlha hilaha a yi ri hakona eka lembe-xidzana ro sungula, kutani va ringeta ku ringanisela swilo. Hambiloko va boheka ku heta nkarhi wo leha entirhweni wa ku tihanyisa leswaku va hetisisa vutihlamuleri bya Matsalwa, a va pfumeleli  xilaveko xa ku kuma mali xi va vangela ku honisa timhaka ta moya hikuva i ta nkoka swinene.—Eklesiasta 7:12.

“Mi Nga Tshuki Mi Vilela”

9. Yesu u va tiyisekisa njhani lava tshembaka Yehovha hi ku helela?

⁹ EDyondzweni ya le Ntshaveni, Yesu u khutaze vayingiseri vakwe a ku: “Mi nga tshuki mi vilela kutani mi ku, ‘Xana hi ta dya yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta nwa yini?’ kumbe, ‘Xana hi ta ambala yini?’ Hikuva hinkwaswo leswi i swilo leswi va matiko va swi lavisisaka hi mapfundza. Hikuva Tata wa n’wina wa le tilweni wa swi tiva leswaku ma swi lava swilo leswi hinkwaswo.” (Matewu 6:31, 32) Marito lawa ma khutaza hakunene! Loko hi tshemba Yehovha hi ku helela, u ta hi pfuna minkarhi hinkwayo. Kambe marito ya Yesu ma ni ntlhontlho wun’wana. Ma hi tsundzuxa leswaku loko hi hlongorisa rifuwo “hi mapfundza,” mianakanyo ya hina yi ta va yi fana ni ya “va matiko,” vanhu lava nga riki Vakreste va ntiyiso.

10. Loko jaha rin’wana ri ya eka Yesu leswaku ri kuma xitsundzuxo, xana Yesu u endle yini leswaku a paluxa leswi jaha leri a ri rhandza swona ngopfu?

¹⁰ Siku rin’wana jaha leri fuweke swinene ri vutise Yesu malunghana ni leswi ri faneleke ri swi endla leswaku ri kuma vutomi lebyi nga heriki. Yesu u ri tsundzuxe hi swilaveko swa Nawu, naswona a wa ha tirha hi nkarhi wolowo. Jaha leri ri tiyisekise Yesu ri ku: “Hinkwaswo leswi ndzi swi hlayisile; i yini xin’wana lexi ndzi xi pfumalaka?” Kumbexana vo tala a va pfumelelananga na yona nhlamulo ya Yesu. U te: “Loko u lava ku va la hetisekeke, famba u ya xavisa leswi nga swa wena u nyika swisiwana kutani u ta va ni xuma etilweni, u ta, u va mulandzeri wa mina.” (Matewu 19:16-21) Jaha leri ri suke ri famba ri hluname ngopfu, ri nga lavi ku twa nchumu hi ku lahlekeriwa hi rifuwo ra rona. Hambileswi a ri rhandza Yehovha kambe mhaka leyi salaka hileswaku a ri rhandza rifuwo ra rona ku tlula swilo swin’wana hinkwaswo.

11, 12. (a) Hi wahi marito lama tlhontlhaka lawa Yesu a ma vuleke malunghana ni rifuwo? (b) Rifuwo ri nga va xikavanyeto hi ndlela yihi emhakeni ya ku tirhela Yehovha?

¹¹ Xiendlakalo xexo xi susumetele Yesu ku vula mhaka leyi nga rindzeriwangiki: “Swi ta nonon’hwa leswaku munhu la fuweke a nghena emfun’weni wa matilo. . . . Swa olova swinene leswaku kamela yi hundza exuveni xa neleta ku ri ni ku va munhu la fuweke a nghena emfun’weni wa Xikwembu.” (Matewu 19:23, 24) Xana Yesu a a vula leswaku a nga kona mufuwi loyi a nga ta nghena eMfun’weni? Doo, hikuva u ye emahlweni a ku: “Eka Xikwembu swilo hinkwaswo swa koteka.” (Matewu 19:25, 26) Ina, hi mpfuno wa Yehovha vafuwi van’wana va le nkarhini wolowo va ve Vakreste lava totiweke. (1 Timotiya 6:17) Hambiswiritano, Yesu u vule marito lawa yo hlamarisa hi xivangelo lexi twalaka. A a nyikela xilemukiso.

¹² Loko munhu a rhandza rifuwo ra yena ku fana ni jaha leriya ro fuwa, rifuwo ro tano ri nga n’wi kavanyeta ku tirhela Yehovha hi mbilu hinkwayo. Swi nga va tano eka loyi ana se a fuweke ni le ka loyi a “tiyimiseleke ku fuwa.” (1 Timotiya 6:9, 10) Ku tshemba ngopfu rifuwo swi nga endla leswaku munhu a nga ha ‘khathali hi xilaveko xa yena xa moya.’ (Matewu 5:3) Hikwalaho, swi nga ha endleka a nga ha tiseketeli ngopfu hi Yehovha. (Deteronoma 6:10-12) A nga ha langutela ku khomiwa hi ndlela yo hlawuleka evandlheni. (Yakobo 2:1-4) Naswona a nga heta nkarhi wo tala a ri karhi a titlonya hi timali ta yena, ematshan’weni yo tirhela Yehovha.

Hlakulela Langutelo Leri Faneleke

13. Hi rihi langutelo leri hoxeke leri Valawodikiya a va ri na rona?

¹³ Ntlawa wun’wana lowu a wu ri ni langutelo leri hoxeke hi rifuwo a ku ri vandlha ra lembe-xidzana ro sungula ra le Lawodikiya. Yesu u vulavule na wona a ku: “Leswi u nge: ‘Ndzi fuwile, ndzi kume rifuwo naswona a ndza ha lavi nchumu nikatsongo,’ kasi a wu tivi leswaku u dyisa mbitsi ni ku twisa vusiwana ni leswaku u xisiwana, u fe mahlo naswona u swerile.” A hi rifuwo ra vona leri endleke leswaku Valawodikiya va va exiyin’weni xo tano lexi twisaka vusiwana hi tlhelo ra moya. Xivangelo hileswi a va tshemba rifuwo ku ri ni ku tshemba Yehovha. Leswi swi endle leswaku va kufumela kunene emoyeni, naswona a va ri kusuhi ni ku ‘hlantiwa’ hi Yesu.—Nhlavutelo 3:14-17.

14. Ha yini a swi fanerile leswaku Pawulo a bumabumela Vakreste va Vaheveru?

¹⁴ Hi hala tlhelo, Pawulo u bumabumele Vakreste va Vaheveru hikwalaho ka langutelo leri va ri  kombiseke eku sunguleni loko va xanisiwa. U te: “Mi tshandzise lava a va ri ekhotsweni, hi ntsako mi amukele ku phangiwa ka swilo swa n’wina, hi ku tiva leswaku mi ni swilo swo antswa ni leswi tshamaka hi masiku.” (Vaheveru 10:34) Vakreste volavo a va hetiwanga matimba hikwalaho ko lahlekeriwa hi swilo swa vona. Va tshame va tsakile hikuva va khomelele eka rifuwo ra vona ra nkoka swinene, ku nga “swilo swo antswa . . . leswi tshamaka hi masiku.” Ku fana ni muxavisi wa le xifanisweni xa Yesu loyi a siyeke swilo hinkwaswo leswaku a kuma perela yin’we ya nkoka, a va tiyimisele ku namarhela ntshembo wa vona wa Mfumo, ku nga khathariseki leswi humelelaka. (Matewu 13:45, 46) A va ri ni langutelo lerinene hakunene!

15. Xana nhwanyana un’wana wa le Liberia, loyi a nga Mukreste u swi rhangise njhani swilaveko swa Mfumo?

¹⁵ Vo tala namuntlha va hlakulele langutelo leri fanaka. Hi xikombiso, le Liberia, nhwanyana un’wana wa Mukreste u nyikiwe lunghelo ro ya dyondza eyunivhesiti. Etikweni rero, ku nyikiwa lunghelo ro tano swi langutiwa tanihi ndlela yo va ni vumundzuku lebyi sirhelelekeke. Hambiswiritano, nhwanyana loyi a a ri phayona, muchumayeri wa nkarhi hinkwawo, naswona a a kume xirhambo xo ya pfuna swa nkarhinyana tanihi phayona ro hlawuleka. U hlawule ku lava Mfumo ku sungula kutani a nga byi tshikanga vutirheli byakwe bya nkarhi hinkwawo. U ye exiavelweni xakwe kutani a sungula ku fambisa tidyondzo ta Bibele ta 21 a nga si heta ni tin’hweti tinharhu. Makwerhu loyi kun’we ni van’wana vo fana na yena lava hlayiwaka hi magidi, va lava Mfumo ku sungula, hambiloko swi koxa leswaku va lahlekeriwa hi tindlela ta ku kuma rifuwo. Xana va swi kotisa ku yini ku hlayisa langutelo ro tano emisaveni leyi, leyi hlongorisaka rifuwo? Va hlakulele timfanelo to tala letinene. A hi kambisiseni tin’wana ta tona.

16, 17. (a) Ha yini ku titsongahata ku laveka loko hi ta swi kota ku tshemba Yehovha? (b) Ha yini hi fanele hi lwela ku kholwa switshembiso swa Xikwembu?

¹⁶ Ku titsongahata: Bibele yi ri: “Tshemba Yehovha hi mbilu ya wena hinkwayo naswona u nga titshegi hi ku twisisa ka wena n’wini. N’wi tivise tindlela ta wena hinkwato, kutani yena u ta lulamisa tindlela ta wena. U nga vi la tlhariheke ematihlweni ya wena.” (Swivuriso 3:5-7) Minkarhi yin’wana ndlela yo karhi yi nga vonaka yi ri yinene hi ku ya hi langutelo ra misava. (Yeremiya 17:9) Kambe Mukreste wa ntiyiso u titshega hi vukongomisi bya Yehovha. (Pisalema 48:14) ‘Etindleleni ta yena hinkwato’—etimhakeni ta vandlha, dyondzo kumbe ntirho wa ku tihanyisa, vuhungasi kumbe swin’wana—wa titsongahata, a lava xitsundzuxo xa Yehovha.—Pisalema 73:24.

¹⁷ Ku kholwa switshembiso swa Yehovha: Pawulo u te: “La tshinelelaka Xikwembu u fanele a kholwa  leswaku xi kona ni leswaku hi xona muhakeri wa lava va xi lavaka hi mbilu hinkwayo.” (Vaheveru 11:6) Loko hi kanakana leswaku Yehovha u ta swi endla leswi a hi tshembisaka swona, hi nga ha vona swi nga bihanga ku ‘tirhisa misava leyi hi xitalo.’ (1 Vakorinto 7:31) Hi hala tlhelo, loko hi ri ni ripfumelo ro tiya, hi ta lwela ku lava Mfumo ku sungula. Xana hi nga swi kotisa ku yini ku va ni ripfumelo ro tiya? Hi ku tshinela eka Yehovha hi ku khongela eka yena nkarhi na nkarhi swi huma embilwini ni hi ku va ni dyondzo ya munhu hi yexe ya nkarhi na nkarhi. (Pisalema 1:1-3; Vafilipiya 4:6, 7; Yakobo 4:8) Ku fana na Hosi Davhida, hi nga khongela hi ku: “Ndzi tshemba wena, Wena Yehovha. Ndzi te: ‘U Xikwembu xanga.’ Vunene bya wena byi tele swinene!”—Pisalema 31:14, 19.

18, 19. (a) Ku gingiriteka ku hi pfuna njhani leswaku hi tshemba Yehovha swinene? (b) Ha yini Mukreste a fanele a tiyimisela ku titsona swo karhi?

¹⁸ Ku gingiriteka entirhweni wa Yehovha: Pawulo u fanise ku kholwa switshembiso swa Yehovha ni ku gingiriteka loko a ku: “Hi navela leswaku un’wana ni un’wana wa n’wina a kombisa ku chivirika loku fanaka leswaku a va ni ku tiyiseka loku heleleke ka ntshembo ku fika emakumu.” (Vaheveru 6:11) Loko hi tshama hi khomekile entirhweni wa Yehovha, yena u ta hi pfuna. Nkarhi na nkarhi loko hi lemuka ndlela leyi a hi pfuneke ha yona, hi ya hi n’wi tshemba swinene, hi ‘tserhama, hi nga tsekatsekisiwi.’ (1 Vakorinto 15:58) Hi va ni ripfumelo ni ntshembo lowu tiyeke.—Vaefesa 3:16-19.

¹⁹ Ku titsona swo karhi hi ku tirhandzela: Pawulo u tshike ntirho wa le henhla leswaku a va mulandzeri wa Yesu. U endle xiboho lexi faneleke hakunene, hambileswi minkarhi yin’wana a a koka exilogweni hi ku pfumala swilo leswi vonakaka. (1 Vakorinto 4:11-13) Yehovha a nga hi tshembisi vutomi bya vulovolovo, naswona minkarhi yin’wana malandza yakwe ma vona maxangu. Ku tiyimisela ka hina ku hanya vutomi byo olova ni ku titsona swo karhi, swi kombisa mpimo lowu hi tiyimiseleke ha wona ku tirhela Yehovha.—1 Timotiya 6:6-8.

20. Ha yini ku lehisa mbilu swi ri swa nkoka eka munhu loyi a rhangisaka swilaveko swa Mfumo?

²⁰ Ku lehisa mbilu: Mudyondzisiwa Yakobo u khutaze Vakreste-kulobye a ku: “Hikokwalaho, lehisani mbilu, vamakwerhu, ku fikela enkarhini wa vukona bya Hosi.” (Yakobo 5:7) Emisaveni leyi ya mphesamphesa, ku lehisa mbilu a swi olovi. Hi lava leswaku swilo swi endliwa hi ku hatlisa. Kambe Pawulo u hi khutaza ku tekelela lava “dyaka ndzhaka ya switshembiso hikwalaho ka ripfumelo ni ku lehisa mbilu.” (Vaheveru 6:12) Tiyimisele ku rindzela Yehovha. Ku rindzela vutomi lebyi nga heriki emisaveni leyi nga paradeyisi a hi ku tlanga hi nkarhi nikatsongo!

21. (a) Xana hi va hi kombisa yini loko hi rhangisa swilaveko swa Mfumo? (b) Ku ta vulavuriwa hi yini eka xihloko lexi landzelaka?

²¹ Ina, xitsundzuxo xa Yesu xa ku lava Mfumo ku sungula i xa nkoka. Loko hi endla tano, hi ta va hi kombisa leswaku hi tshemba Yehovha hakunene, naswona hi hlawule ndlela leyi hlayisekeke leyi Mukreste a faneleke a famba ha yona. Hambiswiritano, Yesu u tlhele a hi tsundzuxa leswaku hi hambeta hi ‘lava ku lulama ka Xikwembu ku sungula.’ Eka xihloko lexi landzelaka, hi ta vona mhaka leyi ha yona xikhutazo xexo xi lavekaka ngopfu namuntlha.

U Nga Hlamusela Xana?

• Yesu u hi khutaze leswaku hi va ni langutelo rihi malunghana ni rifuwo?

• Hi dyondza yini eka xifaniso xa Yesu xa kamela ni xuva xa neleta?

• Hi tihi timfanelo ta Vukreste leti hi pfunaka ku lava Mfumo wa Xikwembu ku sungula?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 21]

Vo tala lava tweke marito ya Yesu a va ri swisiwana

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Jaha leri fuweke a ri rhandza rifuwo ra rona ku tlula Xikwembu

[Xifaniso lexi nga eka tluka 23]

Muxavisi wa le xifanisweni xa Yesu u siye hinkwaswo leswaku a kuma perela yin’we ya nkoka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 24]

Loko hi tshama hi khomekile entirhweni wa Yehovha, yena u ta hi pfuna