Mi Kaneta Sathana, Kutani U Ta Baleka!

“Tivekeni ehansi ka Xikwembu; kambe mi kaneta Diyavulosi, kutani u ta mi balekela.”—YAKOBO 4:7.

1, 2. (a) I mukhuva wihi wa Diyavulosi lowu kombisiweke eka marito lama tsariweke eka Esaya ndzima 14? (b) I swivutiso swihi leswi hi nga ta swi tlhuvutsa?

DIYAVULOSI u famba emahlweni emhakeni ya ku tikurisa. Ku tikurisa ka yena ku kombisiwe eka marito lama tsariweke hi Esaya muprofeta wa Xikwembu. Loko ka ha sele malembe yo tlula dzana leswaku Babilona wu va mfumo lowukulu wa misava, vanhu va Yehovha va fanekiseriwe tanihi lava vulaka marito lawa yo hlekula eka “hosi ya Babilona”: “Embilwini ya wena u te, ‘Ndzi ta tlhandlukela ematilweni. Xiluvelo xa mina ndzi ta xi tlakusela ehenhla ka tinyeleti ta Xikwembu [tihosi ta yindlu ya vuhosi ya Davhida] . . . Ndzi ta tiendla la fanaka ni La nge Henhla-henhla.’” (Esaya 14:3, 4, 12-15; Tinhlayo 24:17) Ku tikurisa ka “hosi ya Babilona” a ku fana ni langutelo ra Sathana, “xikwembu xa mafambiselo lawa ya swilo.” (2 Vakorinto 4:4) Kambe ku tikurisa ka Sathana ku ta hela hi ndlela yo vava, hilaha vafumi va le Babilona lava tlhandlamaneke va heleke hakona hi ndlela leyi khomisaka tingana.

² Hambiswiritano, ntsendze loko Diyavulosi a ha ri kona, hi ta tama hi karhatiwa hi swivutiso swo tanihi leswi nge: Xana hi fanele hi n’wi chava Sathana? Ha yini a hlohlotela vanhu leswaku va xanisa Vakreste? Xana hi nga swi papalata njhani ku tlhariheriwa hi Diyavulosi?

Xana Hi Fanele Hi N’wi Chava Diyavulosi?

3, 4. Ha yini Vakreste lava totiweke ni vanakulobye va vona va nga n’wi chavi Diyavulosi?

³ Marito lama landzelaka lama vuriweke hi Yesu Kreste ma va tiyisa swinene Vakreste lava totiweke: “Mi nga chavi swilo leswi mi nga ta xaniseka ha swona ku nga ri khale. Maswivo! Diyavulosi u ta tama a hoxa van’wana va n’wina ekhotsweni leswaku mi ringiwa hi ku helela, ni leswaku mi va ni nhlomulo ku ringana masiku ya khume. Tikombiseni mi tshembekile ku ya fikela eku feni, kutani ndzi ta mi nyika harhi ya vutomi.” (Nhlavutelo 2:10) Vatotiwa swin’we ni vanakulobye va vona lava nga ni ntshembo wo hanya laha misaveni a va n’wi chavi Diyavulosi. Ku nga n’wi chavi ka vona a ku vangiwi hi vurhena lebyi va tswariwaka va ri na byona. Ku vangiwa hileswi va chavaka Xikwembu swinene naswona va ‘tumbela endzhutini wa timpapa ta xona.’—Pisalema 34:9; 36:7.

⁴ Vadyondzisiwa vo sungula va Yesu Kreste lava a va nga chavi nchumu, va tshembeke va kala va ya fa ku nga khathariseki nxaniso lowu a va langutana na wona. A va nga swi chavi leswi Sathana Diyavulosi a a ta va endla swona, hikuva a va swi tiva leswaku Yehovha a nge pfuki a va fularherile lava tshembekaka eka yena. Hilaha ku fanaka, Vakreste lava totiweke ni vanakulobye va vona lava tinyiketeleke va tiyimiserile ku tshama va tshembekile  eka Xikwembu, hambiloko va langutane ni nxaniso lowukulu namuntlha. Hambiswiritano, muapostola Pawulo u kombise leswaku Diyavulosi a nga vanga rifu. Xana sweswo a swi fanelanga swi hi chavisa?

5. Hi dyondza yini eka Vaheveru 2:14, 15?

⁵ Pawulo u vule leswaku Yesu ‘u ve munhu wa ngati ni nyama’ leswaku “hi rifu rakwe a ta herisa la nga ni tindlela to vanga rifu, ku nga Diyavulosi; ni leswaku a ta ntshunxa hinkwavo lava hikwalaho ko chava rifu a va ri evuhlongeni vutomi bya vona hinkwabyo.” (Vaheveru 2:14, 15) Leswi a “nga ni tindlela to vanga rifu,” Sathana u lawule Yudasi Iskariyota kutani a tirhisa varhangeri va Vayuda ni Varhoma leswaku va dlaya Yesu. (Luka 22:3; Yohane 13:26, 27) Hambiswiritano, hi rifu ra yena leri nga gandzelo, Yesu u ntshunxa vanhu lava nga ni vudyoho eku lawuriweni hi Sathana kutani a endla leswaku hi kota ku kuma vutomi lebyi nga heriki.—Yohane 3:16.

6, 7. Sathana u kota ku vanga rifu hi mpimo wo tanihi kwihi?

⁶ Diyavulosi u kota ku vanga rifu ku fikela kwihi? Ku sukela loko Sathana a sungule ku endla mintirho leyo biha, mavunwa ya yena ni nkongomiso wa yena swi vangele leswaku vanhu va fa. Sweswo swi vangiwa hileswi Adamu a dyoheke xisweswo a hundzisela xidyoho ni rifu evanhwini. (Varhoma 5:12) Ku engetela kwalaho, malandza ya Sathana ya laha misaveni ma xanise vagandzeri va Yehovha, minkarhi yin’wana ma kala ma ma dlaya, hilaha va endleke hakona eka Yesu Kreste.

⁷ Nilokoswiritano, a hi fanelanga hi anakanya leswaku Diyavulosi a nga dlaya munhu un’wana ni un’wana loyi a navelaka ku n’wi dlaya. Xikwembu xi sirhelela lava va nga va xona naswona a xi nge pfuki xi pfumelele Sathana a lovisa vagandzeri va ntiyiso hinkwavo emisaveni. (Varhoma 14:8) I ntiyiso, Yehovha u pfumelela leswaku vanhu va yena hinkwavo va xanisiwa, naswona u pfumelela leswaku van’wana va hina va fa loko va hlaseriwa hi Diyavulosi. Kambe, Matsalwa ma nyikela ntshembo lowu tsakisaka wa ku pfuxiwa ka lava va nga le ka “buku ya xitsundzuxo” ya Xikwembu—naswona a ku na lexi Diyavulosi a nga xi endlaka ku sivela ku pfuxiwa koloko ka vanhu eku feni!—Malakiya 3:16; Yohane 5:28, 29; Mintirho 24:15.

Ha Yini Sathana A Hi Xanisa?

8. Ha yini Diyavulosi a xanisa malandza ya Xikwembu?

⁸ Loko hi ri malandza ya Xikwembu lama tshembekaka, ku ni xivangelo lexi tiyeke lexi endlaka Diyavulosi a hi xanisa. Xikongomelo xa yena i ku hi endla hi landzula ripfumelo ra hina. Hi ni vuxaka bya risima ni Tata wa hina wa le tilweni, naswona Sathana u lava ku byi herisa. Leswi a swi fanelanga swi hi hlamarisa. Le Edeni, Yehovha u profete leswaku a ku ta va ni vulala exikarhi ka “wansati” ni “nyoka” yo fanekisela ni le xikarhi ka ‘timbewu’ ta vona. (Genesa 3:14, 15) Matsalwa ma hlamusela Diyavulosi tanihi “nyoka ya khale” naswona ma paluxa leswaku nkarhi wa yena se wu komile  naswona u karihe ngopfu. (Nhlavutelo 12:9, 12) Loko vulala exikarhi ka ‘timbewu’ letimbirhi byi ri karhi byi ya mahlweni, lava va tirhelaka Yehovha hi ku tshembeka va nga langutela ku xanisiwa. (2 Timotiya 3:12) Xana wa swi xiya leswaku i yini lexi vangelaka leswaku hi xanisiwa hi Sathana?

9, 10. Diyavulosi u pfuxe mphikamakaneta yihi, naswona ndlela leyi vanhu va tikhomaka ha yona yi fambisana njhani na yona?

⁹ Diyavulosi u pfuxe mphikamakaneta ya vuhosi bya vuako hinkwabyo. U tlhele a pfuxa mphikamakaneta leyi yelanaka ni yoleyo, u kanakane ku tshembeka ka vanhu eka Muvumbi wa vona. Sathana u vange leswaku Yobo wanuna wo lulama a xaniseka. Ha yini? Leswaku a herisa vutshembeki bya Yobo eka Yehovha. Nsati wa Yobo ni “vachaveleri [va yena vanharhu] lava karhataka” va hetisise xikongomelo xa Diyavulosi hi nkarhi wolowo. Hilaha swi kombisiweke hakona ebukwini ya Yobo, Diyavulosi u tlhontlhe Xikwembu, a vula leswaku loko Sathana o pfumeleriwa ku ringa vanhu, ku hava munhu loyi a nga tshembekaka eka xona. Kambe Yobo u tshame a tshembekile, xisweswo a kombisa leswaku Sathana i muhembi. (Yobo 1:8–2:9; 16:2; 27:5; 31:6) Diyavulosi u xanisa Timbhoni ta Yehovha namuntlha leswaku a herisa vutshembeki bya tona kutani a kombisa leswaku yena a a tiyisile.

¹⁰ Ku tiva leswaku Diyavulosi u endla hi xanisiwa hikwalaho ka leswi a lavaka leswaku hi tshika vutshembeki bya hina eka Xikwembu, kahle-kahle swi nga hi pfuna leswaku hi va ni xivindzi hi tlhela hi tiya. (Deteronoma 31:6) Xikwembu xa hina i Hosi ya Vuako Hinkwabyo, naswona xi ta hi pfuna leswaku hi tshama hi tshembekile. Onge minkarhi hinkwayo hi nga tikarhatela ku tsakisa mbilu ya Yehovha hi ku tshama hi tshembekile, hi n’wi nyika nhlamulo ya ku hlamula mutlhontlhi lonkulu, Sathana Diyavulosi.—Swivuriso 27:11.

“Hi Kutsule Eka Lowo Homboloka”

11. Xana xi vula yini xikombelo lexi nge, “U nga hi nghenisi endzingweni”?

¹¹ Ku hlayisa vutshembeki a hi nchumu wo olova; swi lava xikhongelo lexi humaka embilwini. Lexi pfunaka ngopfu i marito ya xikhongelo xa xikombiso. Hi ku komisa, Yesu u te: “U nga hi nghenisi endzingweni, kambe hi kutsule eka lowo homboloka.” (Matewu 6:13) Yehovha a nga hi ringi leswaku hi dyoha. (Yakobo 1:13) Hambiswiritano, Matsalwa minkarhi yin’wana ma vula leswaku u endla swilo swo karhi kumbe a swi vanga, kasi entiyisweni wo swi pfumelela ntsena. (Rhuti 1:20, 21) Kutani, loko hi khongela hilaha Yesu a kombiseke hakona hi kombela Yehovha leswaku a nga hi pfumeleli hi wela endzingweni. Hakunene u ta hi twa, hikuva hi ni xitiyisekiso lexi, lexi humaka eMatsalweni: “Xikwembu xa tshembeka, a xi nge mi tshiki mi ringiwa hi ndlela leyi tlulaka leswi mi nga swi tiyiselaka, kambe loko mi ringiwa xi ta mi nyika ndlela yo huma, leswaku mi kota ku swi tiyisela.”—1 Vakorinto 10:13.

12. Ha yini hi khongela hi ku: “Hi kutsule eka lowo homboloka”?

¹² Endzhaku ko vulavula hi ndzingo eka xikhongelo xa xikombiso, Yesu u vule hilaha ku faneleke a ku: “Hi kutsule eka lowo homboloka.” Tibibele tin’wana ti hlayeka hi ndlela leyi: “Hi kutsule eka vuhomboloki” (King James Version; Revised Standard Version) kumbe “Hi sirhelele eka vuhomboloki.” (Contemporary English Version) Hambiswiritano, eMatsalweni xiga lexi nge hi ‘kutsule eka’ xi tirhisiwa swinene evanhwini, naswona Evhangheli ya Matewu yi kombetela swinene eka Diyavulosi tanihi “Muringi,” munhu. (Matewu 4:3, 11) Hikwalaho i swa nkoka ku khongelela ku kutsuriwa eka “lowo homboloka,” Sathana Diyavulosi. U ringeta ku hi endla hi dyohela Xikwembu. (1 Vatesalonika 3:5) Loko hi kombela hi ku, “Hi kutsule eka lowo homboloka,” hi kombela Tata wa  hina wa le tilweni leswaku a hi kongomisa naswona a hi pfuna leswaku hi nga tlhariheriwi hi Diyavulosi.

Mi Nga Tlhariheriwi Hi Diyavulosi

13, 14. Ha yini Vakorinto a va fanele va hundzula ndlela leyi a va n’wi khoma ha yona wanuna wa le vandlheni loyi a a tikhome hi ndlela yo biha?

¹³ Loko Pawulo a khutaza Vakreste va le Korinto leswaku va rivalela, u tsarile: “Xilo xin’wana ni xin’wana lexi mi rivalelaka mani na mani hi musa, na mina ndza n’wi rivalela. Entiyisweni, loko ku ri mina, xin’wana ni xin’wana lexi ndzi xi rivaleleke hi musa, loko ndzi rivalele hi musa xilo xo karhi, a ndzi rivalela hikwalaho ka n’wina emahlweni ka Kreste; leswaku hi nga tlhariheriwi hi Sathana, hikuva ha ma tiva makungu yakwe.” (2 Vakorinto 2:10, 11) Diyavulosi a nga hi tlharihela hi tindlela to hambana-hambana, kambe ha yini Pawulo a vule marito lama ha ku tshahiwaka?

¹⁴ Pawulo a a sole Vakorinto hi ku va va pfumelele wanuna la tikhomeke hi ndlela yo biha leswaku a hambeta a ri xirho xa vandlha. Sweswo swi fanele swi tsakise Sathana, hikuva vandlha ri sandziwile hikwalaho ko honisa “vumbhisa byo tano [lebyi] a byi [nga ri] kona ni le xikarhi ka matiko.” Eku heteleleni, mudyohi u susiwile. (1 Vakorinto 5:1-5, 11-13) Wanuna loyi u vuye a hundzuka endzhaku ka nkarhi. Loko Vakorinto a va lo ala ku rivalela ni ku vuyisela wanuna loyi, Diyavulosi a a ta va tlharihela hi ndlela yin’wana. Njhani? A va ta va ni nsele va tlhela va pfumala tintswalo, ku fana na Sathana. Loko wanuna la hundzukeke a a lo “mitiw[a] hi ku hlunama ngopfu” kutani a tshika ku gandzela Xikwembu, ngopfu-ngopfu vakulu hi vona a va ta rhwala vutihlamuleri lebyi emahlweni ka Yehovha Xikwembu xa tintswalo. (2 Vakorinto 2:7; Yakobo 2:13; 3:1) Ina, a ku na Mukreste loyi a lavaka ku tekelela Sathana hi ku va ni tihanyi, nsele a tlhela a pfumala tintswalo.

Ku Sirheleriwa Hi Mahavelo Lama Humaka Eka Xikwembu

15. Hi lwa nyimpi ya muxaka muni, naswona hi fanele hi endla yini leswaku hi hlula?

¹⁵ Leswaku hi ta kutsuriwa eka Diyavulosi, hi fanele hi lwa ni nkucetelo wa mimoya leyo biha ya matimba. Leswaku hi yi hlula mimoya yoleyo leyo biha hi fanele hi ambala “mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu.” (Vaefesa 6:11-18) Mahavelo lawa ma katsa “xisirhelelo xa xifuva xa ku lulama.” (Vaefesa 6:14) Hosi Sawulo wa le Israyele wa khale a nga xi yingisanga Xikwembu kutani moya lowo kwetsima wu sukile eka yena. (1 Samuwele 15:22, 23) Kambe loko hi endla leswinene kutani hi ambala mahavelo hinkwawo ya moya, hi ta va ni moya lowo kwetsima wa Xikwembu ni nsirhelelo lowu lavekaka wo lwisana na Sathana ni tintsumi ta yena to homboloka, ku nga madimona.—Swivuriso 18:10.

16. Hi fanele hi endla yini leswaku hi tshama hi sirhelelekile eka mimoya leyo biha ya matimba?

¹⁶ Leswaku hi tshama hi sirhelelekile eka mimoya leyo biha ya matimba, swin’wana swa leswi hi faneleke hi swi endla i ku hlaya Rito ra Xikwembu nkarhi na nkarhi, hi ti tirhisa kahle tibuku leti lunghiseleriwaka hi “mulanguteri wo tshembeka.” (Luka 12:42) Xisweswo hi ta va hi tata mianakanyo ya hina hi timhaka ta moya letinene, hi pfumelelana ni ndzayo ya Pawulo leyi nge: “Vamakwerhu, swilo swin’wana ni swin’wana swa ntiyiso, swilo swin’wana ni swin’wana swa ntikelo lowukulu, swilo swin’wana ni swin’wana swo lulama, swilo swin’wana ni swin’wana swo tenga, swilo swin’wana ni swin’wana leswi rhandzekaka, swilo swin’wana ni swin’wana leswi ku vulavuriwaka kahle ha swona, hinkwaswo leswi nga kona swa vunene ni hinkwaswo  leswi nga kona leswi dzunekaka, hambetani mi xiya swilo leswi.”—Vafilipiya 4:8.

17. I yini lexi nga hi pfunaka leswaku hi va vahuweleri va mahungu lamanene lava humelelaka?

¹⁷ Yehovha u endla leswaku “milenge ya [hina] yi veheriw[a] swihlomo swa mahungu lamanene ya ku rhula.” (Vaefesa 6:15) Ku hlamula nkarhi na nkarhi eminhlanganweni ya Vukreste swi hi hlomisela ku twarisa mahungu lamanene ya Mfumo wa Xikwembu. Hi kuma ntsako lowukulu loko hi pfuna van’wana leswaku va dyondza ntiyiso wa Xikwembu va tlhela va ntshunxeka hi tlhelo ra moya! (Yohane 8:32) “Banga ra moya, ku nga rito ra Xikwembu,” hi rona ri hi sirhelelaka eka tidyondzo ta mavunwa ni ku “wisetela swilo leswi simekiweke swi tiya.” (Vaefesa 6:17; 2 Vakorinto 10:4, 5) Ku ri tirhisa hi vutshila Rito ra Xikwembu leri tsariweke, ku nga Bibele, swi hi pfuna ku dyondzisa ntiyiso swi tlhela swi hi sirhelela leswaku hi nga weli emarhengwini ya Diyavulosi.

18. Hi nga ‘yima hi tiyile, hi lwisana ni marhengu ya Diyavulosi’ hi ndlela yihi?

¹⁸ Pawulo u sungule bulo ra yena ra swisirhelelo swa hina swa moya hi ku vula leswi: “Hambetani mi kuma matimba eHosini ni le ka ntamu wa vukulu bya yona. Ambalani mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu leswaku mi kota ku yima mi tiyile, mi lwisana ni marhengu ya Diyavulosi.” (Vaefesa 6:10, 11) Rito ra Xigriki leri hundzuluxeriwaka ri va “yima mi tiyile” ri fambisana ni ku yima ka socha ri tiya endhawini ya rona. Hi yima hi tiyile enyimpini ya moya, hambileswi Sathana a tirhisaka marhengu yo hambana-hambana leswaku a ringeta ku kavanyeta vun’we bya hina, a onha tidyondzo ta hina, kumbe a herisa vutshembeki bya hina eka Xikwembu. Kambe minhlaselo ya Diyavulosi a yi si humelela ku ta fikela sweswi—naswona a yi nge pfuki yi humelerile! *

Kanetani Diyavulosi, Kutani U Ta Mi Balekela

19. Hi yihi ndlela yin’wana yo teka goza leri tiyeke ro kaneta Diyavulosi?

¹⁹ Hi nga n’wi hlula Diyavulosi swin’we ni mimoya leyo biha ya matimba leyi lawuriwaka hi yena, enyimpini ya hina ya moya. A ku na xivangelo xo chava Sathana, hikuva mudyondzisiwa Yakobo u tsarile: “Tivekeni ehansi ka Xikwembu; kambe mi kaneta Diyavulosi, kutani u ta mi balekela.” (Yakobo 4:7) Ndlela yin’wana yo teka goza leri tiyeke ro kaneta Sathana ni swivumbiwa swa moya swo homboloka leswi tirhisanaka na yena i ku nga katseki eka vuloyi kumbe masalamusi swin’we ni ku nga tihlanganisi ni vanhu lava hlanganyelaka eka swona. Matsalwa ma swi kombisa kahle leswaku malandza ya Yehovha ma fanele ma ala ku ya eka lava endlaka mihlolo, ma papalata vungoma bya tinyeleti, ku hlahluva ni vungoma. Loko hi hiseka hi tlhelo ra moya naswona hi tiyile, a hi fanelanga hi chava leswaku munhu u ta hi loya.—Tinhlayo 23:23; Deteronoma 18:10-12; Esaya 47:12-15; Mintirho 19:18-20.

20. Hi nga n’wi kaneta njhani Diyavulosi?

²⁰ Hi “kaneta Diyavulosi” hi ku namarhela misinya ya milawu ya Bibele ni ntiyiso ni hi ku yima hi tiyile hi lwisana na yena. Misava yi pfumelelana na Sathana hikuva i xikwembu xa yona. (2 Vakorinto 4:4) Hikwalaho hi fularhela mikhuva ya misava yo tanihi ku tikukumuxa, vutianakanyi, mahanyelo yo biha, madzolonga ni ku hlongorisa swilo leswi vonakaka. Ha swi tiva leswaku Diyavulosi u balekile loko Yesu a lwisane ni nhlaselo wa yena hi ku tirhisa Matsalwa, loko a ringiwa emananga. (Matewu 4:4, 7, 10, 11) Hilaha ku fanaka, Sathana u ta ‘hi balekela,’ hi ta n’wi hlula loko hi tiveka ehansi ka Yehovha swinene naswona hi khongela eka Yena hi kombela mpfuno. (Vaefesa 6:18) Loko hi seketeriwa hi Yehovha Xikwembu na hi N’wana wa yena la rhandzekaka, ku hava munhu loyi a nga hi vaviselaka makumu—hambi ku ri Diyavulosi a nge swi koti!—Pisalema 91:9-11.

[Nhlamuselo ya le hansi]

A Wu Ta Hlamurisa Ku Yini?

• Xana hi fanele hi n’wi chava Sathana Diyavulosi?

• Ha yini Sathana a vangela Vakreste leswaku va xanisiwa?

• Ha yini hi khongelela leswaku hi kutsuriwa eka “lowo homboloka”?

• Xana hi nga hlula njhani enyimpini ya hina ya moya?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Valandzeri va Kreste vo sungula lava a va ri ni xivindzi, va tshembeke va kala va ya fa

[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

Diyavulosi a nge ku siveli ku pfuxiwa ka lava nga le mianakanyweni ya Yehovha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

Xana wa khongela leswaku u kutsuriwa eka “lowo homboloka”?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 29]

Xana u ma ambarile “mahavelo hinkwawo lama humaka eka Xikwembu”?