Swivutiso Swa Vahlayi

Hi wahi makhombo manharhu lawa Yesu a a lemukisa ha wona eka Matewu 5:22?

EDyondzweni yakwe ya le Ntshaveni, Yesu Kreste u lemukise valandzeri vakwe a ku: “Mina ndzi mi byela leswaku un’wana ni un’wana la tshamelaka ku karihela makwavo u ta tihlamulela ehubyeni ya vuavanyisi; kambe mani na mani la vulavulaka ni makwavo hi rito leri nga vulekiki ra xihlekulo u ta tihlamulela eHubyeni Leyikulu; kasi mani na mani la nge, ‘Xiphukuphuku ndziwena,’ u ta lulameriwa hi Gehena ya ndzilo.”—Matewu 5:22.

Yesu u tirhise swilo leswi Vayuda a va swi tiva—huvo ya vuavanyisi, Huvo Leyikulu ni Gehena ya ndzilo—ku kombisa leswaku va ta xupuriwa ngopfu loko va endla swidyoho leswikulu.

Xo sungula, Yesu u vule leswaku un’wana ni un’wana la tshamelaka ku karihela makwavo u ta tihlamulela “ehubyeni ya vuavanyisi,” huvo ya kwalaho. Hi ku ya hi ndhavuko wa vona, tihuvo leti a ti simekiwa emadorobeni lama nga ni vanhu lavakulu va xinuna va 120 kumbe ku tlula. (Matewu 10:17; Marka 13:9) Vaavanyisi va le hubyeni yo tano a va ri ni mfanelo yo avanyisa, hambi ku ri milandzu ya ku dlaya. (Deteronoma 16:18; 19:12; 21:1, 2) Hikwalaho, Yesu a a kombisa leswaku munhu la tshamaka a hlundzukele makwavo u endla xidyoho lexikulu.

Yesu u ye mahlweni a vula leswaku munhu la “vulavulaka ni makwavo hi rito leri nga vulekiki ra xihlekulo u ta tihlamulela eHubyeni Leyikulu.” Rito ra Xigriki leri nge rha·kaʹ (nhlamuselo ya le hansi ya NW) leri hundzuluxeriweke tanihi “rito leri nga vulekiki ra xihlekulo” ri vula “vuhava” kumbe “dodombedzi.” Hi ku ya hi The New Thayer’s Greek-English Lexicon of the New Testament, rito rero a ku ri “rito ra ku sandza leri a ri tirhisiwa hi Vayuda enkarhini wa Kreste.” Hikwalaho, Yesu a a lemukisa hi khombo ra ku venga munhu-kuloni hi ndlela yo n’wi sandza. Kutani Yesu a a vula leswaku munhu la tirhisaka rito ro tano ro sandza a a nga ta avanyisiwa hi huvo ya kwalaho kambe a a ta avanyisiwa hi Huvo Leyikulu, Sanedri hinkwayo—huvo ya vuavanyisi ya le Yerusalema leyi a yi vumbiwa hi muprista la tlakukeke ni vakulukumba va 70 ni vatsari.—Marka 15:1.

Xo hetelela, Yesu u vule leswaku loko munhu a vula eka un’wana a ku, “Xiphukuphuku ndziwena,” a a faneriwa hi Gehena ya ndzilo. Rito leri nge “Gehena” ri huma eka marito ya Xiheveru lama nge geh hin·nomʹ, leswi vulaka “nkova wa Hinomu,” lowu a wu kumeka evupela-dyambu ni le dzongeni wa Yerusalema wa khale. Esikwini ra Yesu, nkova lowu a wu ri ndhawu yo hisela eka yona thyaka, ku katsa ni mintsumbu ya swigevenga swo homboloka leswi a swi tekiwa swi nga faneriwi hi xilahlo lexi xiximekaka. Hikwalaho rito leri nge “Gehena” a ri ku fanekisela kahle ku loviseriwa makumu.

Xisweswo, xana xiga lexi nge “xiphukuphuku ndziwena” a xi yimela yini? Rito leri tirhisiweke laha a ri twala ri yelana ni rito ra Xiheveru leri vulaka “ku sihalala” kumbe “ku tiomisa nhloko.” Ri kombisa leswaku munhu wa kona a nga na mahanyelo, i muxandzuki naswona u fularhele Xikwembu. Hikwalaho munhu la vulaka eka munhu-kulobye a ku “xiphukuphuku ndziwena,” swi fana ni loko a vula leswaku makwavo u fanele a xupuriwa tanihi munhu la xandzukeleke Xikwembu, a loviseriwa makumu. Hi ku ya hi Xikwembu, loyi a sandzaka un’wana hi ndlela yoleyo hi yena a faneleke a xupuriwa hi ndlela yoleyo yo vava—a loviseriwa makumu.—Deteronoma 19:17-19.

Hikwalaho, Yesu a a vekela valandzeri vakwe mpimanyeto lowu tlakukeke ku tlula lowu a wu kumeka endzeni ka misinya ya milawu ya Nawu wa Muxe. Hambileswi vanhu a va kholwa leswaku mudlayi u ta “tihlamulela ehubyeni ya vuavanyisi,” Yesu a nga helelanga kwalaho ntsena. U dyondzise leswaku valandzeri vakwe va fanele va tshika ku venga vamakwavo.—Matewu 5:21, 22.