Yehovha U Khathalela Lava Titsongahataka

KU TITSONGAHATA i nchumu wa nkoka emahlweni ka Yehovha. Hambileswi Xikwembu xi nga va kolotiki nchumu vanhu, hikwalaho ka musa lowu nga hi faneliki xi tiyimisele ku kombisa tintswalo ni rirhandzu eka lava va titsongahataka eka xona. Vanhu vo tano va kombisa leswaku a va titshembi kumbe ku titlakusa kambe va titshege hi xona naswona va lava ku endla ku rhandza ka xona. Hilaha Yakobo mutsari la huhuteriweke wa Mukreste a vulaka hakona: “Xikwembu xi kaneta lava titlakusaka, kambe xi nyika lava titsongahataka musa lowu nga faneriwiki.”—Yakobo 4:6.

Hambi ku ri vanhu lava khale a va endla leswo biha va nga titsongahata emahlweni ka Yehovha, va kombela leswaku a va kombisa tintswalo, kutani yena u ta va twa. Hi xikombiso, Hosi Manase u kanganyise vanhu va le Yuda ni le Yerusalema leswaku va “endla leswi biheke ngopfu ku tlula matiko lawa Yehovha a ma loviseke emahlweni ka vana va Israyele.” Hambiswiritano, endzhaku ka ku va Yehovha a n’wi tshike a ya evukhumbini eka hosi ya le Asiriya, Manase “a hambeta a titsongahata ngopfu eka Xikwembu xa vatata wakwe. A hambeta a N’wi khongela, lerova Yena a pfumela leswaku a n’wi kombela, kutani Yena a twa xikombelo xakwe xa tintswalo, a n’wi vuyisela eYerusalema evuhosini byakwe; Manase a tiva leswaku Yehovha i Xikwembu xa ntiyiso.” Xisweswo Manase u dyondze ku titsongahata.—2 Tikronika 33:9, 12, 13.

Vuyelo Bya Ku Titsongahata

Loyi a titsongahataka emahlweni ka Xikwembu a nga langutela leswaku xi n’wi kongomisa. Muprofeta Daniyele loko a ri evukhumbini eBabilona, u kombiwe tintswalo loko ntsumi yi humelele emahlweni ka yena ni xivono xa le tilweni, hikuva Daniyele a a titsongahata emahlweni ka Xikwembu, a lava ku kongomisiwa hi xona ni ku kuma ku twisisa.—Daniyele 10:12.

Hi hala tlhelo, la tikukumuxaka a lava ku dzunisiwa u ta wa ku fana na Hosi Uzhiya wa le Yuda, loyi a tikukumuxeke kutani a teka mintirho ya vaprista swi nga ri enawini: “Hi ku hatlisa loko a va ni matimba, mbilu yakwe yi titlakusa kukondza a vanga ku onhaka, lerova a endla hi ndlela leyi pfumalaka ku tshembeka eka Yehovha Xikwembu xakwe, a fika etempeleni ya Yehovha ku ta hisa mirhi ya risuna ehenhla ka alitari ya murhi wa risuna.” Loko a hlundzukela vaprista loko va n’wi lulamisa, u biwe hi nhlokonho.—2 Tikronika 26:16-21.

Ku titsongahata ku nga pfuna munhu swinene loko a langutane ni maxangu. Loko maxangu ma fika, ku titsongahata ku pfuna munhu leswaku a tiyisela naswona a hambeta a tirhela Xikwembu. Hosi Davhida u langutane ni maxangu yo tala. U sariwe hi Hosi Sawulo endzhaku onge hi loko a ri xigevenga. Kambe a nga gungulanga emahlweni ka Xikwembu kumbe a titlakusa eka mutotiwa wa Yehovha. (1 Samuwele 26:9, 11, 23) Loko a dyohele Yehovha hi ku endla vuoswi na Bati-xeba kutani a tshinyiwa hi ndlela yo vava hi muprofeta wa Xikwembu Natani, u titsongahatile emahlweni ka Xikwembu.—2 Samuwele 12:9-23.

Ku Titsongahata Ka Xikwembu

Yehovha Xikwembu u kombisa ku titsongahata hi ku va ni musa ni ntwela-vusiwana lowukulu eka vadyohi lava titsongahataka. Ku tirhisana ni vadyohi ni ku nyikela hi N’wana wa yena leswaku a va xitlhavelo xa swidyoho swa vanhu hinkwavo i xikombiso xa ku titsongahata ka yena. Hikwalaho ka musa wa yena lowu nga hi faneliki, u kombise vana va Adamu tintswalo, hi ku va nyika lunghelo ro kuma vutomi lebyi nga heriki.—Varhoma 8:20, 21.

Hosi Davhida u yi vonile ni ku yi tlangela mfanelo leyi ya Xikwembu. Endzhaku ko kutsuriwa hi Yehovha emavokweni ya valala va yena hinkwavo, u yimbelerile: “U ta ndzi nyika xitlhangu xa wena xa ku ponisa, ku titsongahata ka wena ku ndzi endla ndzi va lonkulu.” (2 Samuwele 22:36) Hambileswi Yehovha a nga ni xindzhuti lexikulu naswona a tshamaka endhawini leyi tlakukeke swinene le maninginingini ya matilo, ku nga vuriwa marito lawa ha yena: “I mani la fanaka na Yehovha Xikwembu xa hina, yena la tshamaka ehenhla? Wa korhama a languta etilweni ni le misaveni, a pfuxa la nga le hansi entshurini; u tlakusa xisiwana ekheleni ra nkuma, a xi tshamisa ni va xiyimo xa le henhla, ni va xiyimo xa le henhla va vanhu vakwe.”—Pisalema 113:5-8.

 Ku Titsongahata Ka Yesu Kreste

Loko a ri emisaveni, Yesu Kreste u veke xikombiso lexinene tanihi nandza wa Xikwembu la titsongahataka. Evusikwini bya le mahlweni ka rifu rakwe, Yesu u tikhame hi thawula kutani a hlambisa vaapostola va yena va 12 milenge a tlhela a yi sula, ku nga ntirho lowu hi ntolovelo a wu endliwa hi vanhu va xiyimo xa le hansi ni mahlonga. (Yohane 13:2-5, 12-17) Eku sunguleni u byele vadyondzisiwa va yena, a ku: “Mani na mani la titlakusaka u ta tsongahatiwa, naswona mani na mani la titsongahataka u ta tlakusiwa.” (Matewu 23:12) Muapostola Petro loyi a a ri kona hi vusiku byebyo, u tsundzuke xikombiso xa Yesu lexinene naswona hi ku famba ka nkarhi u khutaze vapfumeri-kulobye a ku: “Hinkwenu tikhameni hi mianakanyo yo titsongahata un’wana eka un’wana . . . Hikokwalaho, titsongahateni ehansi ka voko ra matimba ra Xikwembu, leswaku xi ta mi tlakusa hi nkarhi lowu faneleke.”—1 Petro 5:5, 6.

Muapostola Pawulo u khutaza Vakreste ku va ni langutelo leri fanaka ni ra Yesu Kreste; u vulavula hi xikhundlha lexi tlakukeke xa N’wana wa Xikwembu a nga si va munhu wa nyama loko a ha ri etilweni a ri ni Tata wakwe Yehovha, ku tichulula, ku pfumela ku hanya bya hlonga ni ku pfumela ku fana ni vana va vanhu. Pawulo wa engetela: “Ku tlula sweswo, loko [Yesu] a tikuma a ri eka xiyimo lexi fanaka ni xa munhu, u titsongahatile kutani a yingisa ku ya fika eku feni, ina, rifu emhandzini ya nxaniso.” Marito ya Yesu malunghana ni vuyelo bya ku titsongahata ma tikombe ma ri ya ntiyiso swinene eka yena, tanihi leswi muapostola loyi a yaka emahlweni a ku: “Hi xivangelo xolexi nakambe Xikwembu xi n’wi tlakusele exiyin’weni lexi tlakukeke kutani hi musa xi n’wi nyika vito leri nga ehenhla ka mavito man’wana hinkwawo.”—Vafilipiya 2:5-11.

Nchumu wa nkoka swinene hi leswaku hambileswi a nga ni xikhundlha xexo lexi tlakukeke, loko a teka ‘vulawuri hinkwabyo etilweni ni le misaveni’ leswaku a hetisisa ku rhandza ka Xikwembu hi misava, Kreste u ta va a ha titsongahata loko ku hela Mfumo wakwe wa Gidi ra Malembe. (Matewu 28:18; 6:10) Xisweswo, Matsalwa ma ri: “Loko swilo hinkwaswo swi ta va swi vekiwe ehansi ka yena, kutani N’wana na yena u ta tiveka ehansi ka xona lexi vekeke swilo hinkwaswo ehansi ka yena, leswaku Xikwembu xi va swilo hinkwaswo eka vanhu hinkwavo.”—1 Vakorinto 15:28.

Vakreste Va Fanele Va Hlakulela Mfanelo Ya Ku Titsongahata

Loko a laya Vakreste-kulobye leswaku va tiambexa vumunhu lebyi “endliwaka byi va byintshwa hi ku ya hi xifaniso xa Loyi a byi tumbuluxeke,” muapostola Pawulo u ri: “Hikwalaho, leswi mi nga vahlawuriwa va Xikwembu, vo kwetsima ni lava rhandziwaka, tiambexeni xinakulobye lexikulu xa tintswalo, musa, mianakanyo yo titsongahata, ku rhula, ni ku va ni mbilu yo leha.” (Vakolosa 3:10, 12) Nakambe wa khongotela a ku: “Mi karhatekela van’wana hi ndlela leyi mi tikarhatekelaka ha yona; mi nga karhatekeli swilo leswi tlakukeke, kambe fambisanani swin’we ni swilo swa xiyimo xa le hansi. Mi nga tivoni onge mi tlharihile.”—Varhoma 12:16.

Ku titsongahata ku kondletela ku rhula. Munhu la titsongahataka a nga lwi ni vamakwavo va Vakreste leswaku a kuma leswi a nga swi vulaka “timfanelo” ta yena. Muapostola u vule leswaku hambileswi a a ri ni lunghelo ro endla swilo hinkwaswo, a a endla swilo leswi akaka ntsena naswona loko ripfalo ra makwavo ri ta khunguvanyisiwa hi leswi a lavaka ku swi endla a a ta namba a swi tshika.—Varhoma 14:19-21.

Nakambe swi lava ku titsongahata leswaku hi va ni ku rhula ni vanhu van’wana hi ku tirhisa ndzayo ya Yesu yo va rivalela loko va hi dyohela. (Matewu 6:12-15) Naswona loko munhu a hlundzukise un’wana, ku titsongahata ka yena ku ta kombisiwa hi ku yingisa xileriso xa ku ya eka munhu wa kona a ya tivika xidyoho xa yena ivi a kombela ku rivaleriwa. (Matewu 5:23, 24) Kumbe loko loyi a hlundzukisiweke a ya eka munhu la n’wi hlundzukiseke, rirhandzu leri fambisanaka ni ku titsongahata hi rona ntsena ri nga ta n’wi susumetela ku amukela xihoxo xa yena kutani a teka goza hi xihatla a lulamisa timhaka. (Matewu 18:15) Kambe ku rhula loku munhu yoloye a vaka na kona ni loku vaka enhlengeletanweni hikwalaho ka leswi a titsongahateke i ka risima swinene loko ku pimanisiwa ni ku titwa a tsongahatekile; nakambe sweswo swi n’wi pfuna leswaku a nga ngheniwi hi moya wa ku tikukumuxa.

Ku titsongahata ku ta pfuna Mukreste leswaku a eneriseka hi swilo leswi a nga na swona, naswona swi ta n’wi pfuna leswaku a tshama a tsakile naswona a ringanisela. Lava va titsongahataka va nga va ni ntsako hambiloko va tshame va pfatlanyiwa ni ku khomiwa hi ndlela yo biha hi lava va tikukumuxaka. Va nga chaveleriwa hi marito lawa: “Lavani Yehovha, n’wina hinkwenu lavo rhula va misava, n’wina lava mi hanyeke hi ku landza xiboho xa Yena xa vuavanyisi. Lavani ku lulama, lavani ku rhula. Kumbexana mi nga tumbetiwa esikwini ra ku hlundzuka ka Yehovha.”—Sofaniya 2:3.