Ndlela Yin’we Ntsena Leyi Rifu Ri Nga Ta Herisiwa Ha Yona!

WANUNA la vuriwaka Lazaro ni vamakwavo va yena va xisati, ku nga Marta na Mariya, a va tshama eBetaniya, ku nga muti lowu nga tikhilomitara tinharhu ku suka eYerusalema. Siku rin’wana loko munghana wa vona Yesu a nga ri kona, Lazaro u sungule ku vabya swinene. Vamakwavo va yena a va karhateke swinene ha yena. Va rhumele rito eka Yesu. Yesu u ye a ya vona Lazaro, endzhaku ka loko ku hundze nkarhinyana ku sukela loko rito ri fike eka yena. Loko a ri endleleni, Yesu u byele vadyondzisiwa va yena leswaku u ya pfuxa Lazaro evurhongweni. Eku sunguleni vadyondzisiwa a va n’wi twisisanga, kambe Yesu u yi hlamusele kahle mhaka leyi, a ku: “Lazaro u file.”—Yohane 11:1-14.

Loko Yesu a fika esirheni ra Lazaro, u rhange a lerisa vanhu leswaku va susa ribye leri pfaleke nomu wa sirha. Endzhaku ko khongelela ehenhla, u lerisile a ku: “Lazaro, huma!” Kutani Lazaro a huma. Wanuna loyi a a ri ni mune wa masiku a file u pfuxiwile.—Yohane 11:38-44.

Mhaka leyi yi vulavulaka hi Lazaro yi kombisa leswaku ku pfuxiwa ka vafi hi yona ntsena ndlela leyi rifu ri nga herisiwaka ha yona. Kambe, xana singita ra ku pfuxa Lazaro eku feni ri humelerile hakunene? Bibele yi vula leswaku ri humelerile. Hlaya rungula leri nga eka Yohane 11:1-44, kutani u ta swi vona leswaku vuxokoxoko bya kona byi hlamuseriwe hi ndlela leyi twisisekaka. Xana a wu pfumeli leswaku swi humelerile? Loko u nga pfumeli swi ta ku olovela ku hatla u vula leswaku masingita hinkwawo lama kumekaka eBibeleni na wona a ma humelelanga, ku katsa ni ku pfuxiwa ka Yesu Kreste eku feni. Naswona Bibele yi ri: “Loko Kreste a nga pfuxiwanga, ripfumelo ra n’wina a ri tirhi nchumu.” (1 Vakorinto 15:17) Dyondzo ya ku pfuxiwa ka vafi i dyondzo ya xisekelo ya Matsalwa. (Vaheveru 6:1, 2) Kambe, xana xiga lexi nge “ku pfuka ka vafi” xi vula yini?

“Ku Pfuka Ka Vafi” Swi Vula Yini?

EMatsalweni ya Vukreste ya Xigriki, xiga lexi nge “ku pfuka ka vafi” xi humelela minkarhi leyi tlulaka 40. Xi hundzuluxeriwe xi huma eka rito ra Xigriki leri hi ku kongoma ri vulaka “ku tlhela u yima.” Xiga lexi yelanaka na rona xa Xiheveru xi vula “ku vuyeteriwa ka vafi evuton’wini.” Loko munhu a file, hi wihi nchumu lowu pfuxiwaka eka yena? A ku nge vi miri, hikuva wa bola kutani wu tlhelela entshurini. Loko ku pfuxiwa munhu, a ku pfuxiwi miri lowu a a ri na wona kambe ku pfuxiwa munhu yoloye la feke. Hikwalaho, ku pfuxiwa ka vafi ku katsa ku vuyeteriwa ka mahanyelo ya munhu—vumunhu bya yena ni matimu ya yena.

Yehovha Xikwembu la nga ni miehleketo leyi hetisekeke, a nge tsandzeki ku tsundzuka mahanyelo ya vanhu lava feke. (Esaya 40:26) Leswi a nga Musunguri wa vutomi, Yehovha swi nga n’wi olovela ku pfuxa munhu la tshameke a hanya, a n’wi nyika miri lowuntshwa. (Pisalema 36:9) Ku tlula kwalaho, Bibele yi vula leswaku Yehovha Xikwembu wa “navela”—u swi navela swinene—ku pfuxa vanhu lava feke. (Yobo 14:14, 15) Hi fanele hi tsaka swinene hileswi Yehovha a swi kotaka ku pfuxa vanhu naswona a swi navelaka ku va pfuxa!

Yesu Kreste na yena u hetisisa xiphemu xa nkoka eku pfuxeni ka vafi. Endzhakunyana ka lembe a sungule vutirheli bya yena, Yesu u te: “Tanihi leswi Tatana a pfuxaka vafi, a va hanyisa, kutani na yena N’wana u hanyisa lava a rhandzaka ku va hanyisa.” (Yohane 5:21) Mhaka ya Lazaro ya swi kombisa leswaku Yesu Kreste u na wona matimba yo pfuxa vafi naswona wa swi navela ku va pfuxa.

 Ku vuriwa yini hi dyondzo ya leswaku ku ni nchumu wo karhi endzeni ka hina lowu hambetaka wu hanya loko hi file? Ku ni ku kanetana exikarhi ka dyondzo ya ku pfuxiwa ka vafi ni ya leswaku moya-xiviri kumbe moya wa munhu a wu fi. Loko ku ri ni nchumu lowu nga endzeni ka hina lowu ponaka rifu, ha yini ku ri ni xilaveko xo pfuxa vanhu eku feni? Marta makwavo wa Lazaro a a nga pfumeli leswaku loko makwavo wa yena a file, a a hambeta a hanya exivandleni xa moya. A a pfumela eku pfuxiweni ka vafi. Loko Yesu a n’wi tiyisekisile a ku: “Makwenu u ta pfuka,” Marta u te: “Ndza swi tiva leswaku u ta pfuka eku pfuxiweni ka lava feke hi siku ro hetelela.” (Yohane 11:23, 24) Naswona loko a pfuxiwile eku feni, Lazaro a nga rungulanga hi ta leswi n’wi humeleleke loko a file. A a file. Bibele yi ri: “Loko ku ri lava feke, a va tivi nchumu nikatsongo . . . A ku na ntirho hambi ku ri kungu, vutivi kumbe vutlhari eSheol [sirha leri tolovelekeke ra vanhu], ndhawu leyi u yaka eka yona.”—Eklesiasta 9:5, 10.

Kutani ke, hi ku ya hi Bibele, ndlela yin’we ntsena leyi rifu ri nga ta herisiwa ha yona i ku pfuxa lava feke. Kambe eka vanhu va ntsandza-vahlayi lava feke, i vamani lava nga ta pfuxiwa, naswona va ta pfuxeriwa kwihi?

I Vamani Lava Nga Ta Pfuxiwa?

Yesu u te: “Nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va nga ta twa rito ra [Yesu] kutani va huma.” (Yohane 5:28, 29) Hi ku ya hi xitshembiso lexi, lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo—lava nga emianakanyweni ya Yehovha—va ta pfuxiwa. Kambe, ku tlakuka xivutiso lexi nge, Eka vanhu hinkwavo lava feke, i vamani lava nga emianakanyweni ya Xikwembu, lava rindzeleke ku pfuxiwa?

Buku ya Bibele ya Vaheveru ndzima 11 yi va xaxameta hi mavito vavanuna ni vavasati lava tirheleke Xikwembu hi ku tshembeka. Vona swin’we ni malandza yo tshembeka ya Xikwembu lama feke emalembeni ya sweswinyana va ta pfuxiwa. Ku vuriwa yini hi vanhu lava tsandzekeke ku fikelela mimpimanyeto ya Xikwembu ya ku lulama, kumbexana hikwalaho ka leswi a va nga ri na vutivi? Xana na vona va le mianakanyweni ya Xikwembu? Ina, vo tala va le mianakanyweni ya xona, hikuva Bibele ya tshembisa: “Ku ta va ni ku pfuxiwa ka lava lulameke ni ka lava nga lulamangiki.”—Mintirho 24:15.

Kambe, ku ni vanhu lava nga ta ka va nga pfuxiwi. Bibele yi ri: “Loko hi hanya hi xidyoho hi vomu endzhaku ka loko hi amukele  vutivi lebyi kongomeke bya ntiyiso, a ka ha salanga xitlhavelo xa swidyoho, kambe ku ni ku langutela kun’wana loku chavisaka ka vuavanyisi.” (Vaheveru 10:26, 27) Van’wana va endle swidyoho leswi va nga ta ka va nga rivaleriwi swona. A va le Hayidesi (sirha leri tolovelekeke ra vanhu) kambe va le Gehena, ndhawu leyi fanekiselaka ku loviseriwa makumu. (Matewu 23:33) Kambe hi fanele hi tivonela leswaku hi nga avanyisi munhu wo karhi hi vula leswaku u ta pfuxiwa kumbe a nge pfuxiwi. Xikwembu hi xona xi nga ta avanyisa. Xa swi tiva leswaku i vamani va nga eHayidesi nileswaku i vamani va nga eGehena. Hina hi fanele hi hanya hi ku pfumelelana ni ku rhandza ka Xikwembu.

I Vamani Lava Nga Ta Pfuxeriwa Ku Ya Hanya eTilweni?

Ku pfuxiwa ka Yesu Kreste eku feni hi kona loku hlamarisaka swinene. U ‘dlayiwe a ri wa nyama, kambe a hanyisiwa a ri wa moya.’ (1 Petro 3:18) Ku hava munhu un’wana loyi a tshameke a kuma ku pfuxiwa ka muxaka wolowo. Yesu u te: “A ku na munhu loyi a tlhandlukeleke etilweni handle ka loyi a xikeke hi le tilweni, ku nga N’wana wa munhu.” (Yohane 3:13) Hakunene, N’wana wa munhu a a ri wo sungula ku pfuxiwa a ri munhu wa moya. (Mintirho 26:23) Naswona a ku ta va ni van’wana lava a va ta pfuxiwa va va vanhu va moya endzhaku ka yena. Matsalwa ma ri: “Un’wana ni un’wana exiyin’weni xa yena: Kreste a va swirhangana, ku landzela lava nga va Kreste hi nkarhi wa vukona bya yena.”—1 Vakorinto 15:23.

Ntlawa lowutsongo wa vanhu—“lava nga va Kreste”—va ta pfuxeriwa ku ya hanya etilweni hikwalaho ka xikongomelo xo hlawuleka. (Varhoma 6:5) Va ta fuma na Kreste tanihi “tihosi emisaveni.” (Nhlavutelo 5:9, 10) Ku tlula kwalaho, va ta va vaprista hileswi va nga ta hlanganyela eku heriseni ka vuyelo bya xidyoho lexi vanhu va xi kumeke tanihi ndzhaka eka wanuna wo sungula, Adamu. (Varhoma 5:12) Lava nga ta fuma na Kreste va ri tihosi ni vaprista i vanhu va 144 000. (Nhlavutelo 14:1, 3) Xana va nyikiwa miri wa muxaka muni loko va pfuxiwa? Bibele yi ri: “Miri wa moya.” Miri lowu wu ta endla leswaku va kota ku hanya etilweni.—1 Vakorinto 15:35, 38, 42-45.

Xana vanhu lava pfuxeriwaka etilweni va pfuxiwa rini? Buku ya Vakorinto vo Sungula 15:23 ya hlamula: “Hi nkarhi wa vukona bya [Kreste].” Ku sukela hi 1914 swiendlakalo swa misava swi kombisa leswaku vukona bya Kreste ni “makumu ya mafambiselo ya swilo” swi sungule hi lembe rero. (Matewu 24:3-7) Hikwalaho ku ni xivangelo xo gimeta hileswaku ku pfuxeriwa etilweni ka Vakreste lava tshembekeke se ku sungurile, kambe a ku vonaki ematihlweni ya vanhu va nyama. Sweswo swi ta vula leswaku vaapostola ni Vakreste vo sungula se va pfuxiwile leswaku va ya hanya etilweni. Ku vuriwa yini hi Vakreste lava hanyaka sweswi lava nga ni ntshembo lowu tiyeke, lowu va wu nyikiweke hi Xikwembu wa leswaku va ta fuma na Kreste etilweni? Va pfuxiwa “hi ku tsopeta ka tihlo,” kumbe endzhakunyana ka ku fa ka vona. (1 Vakorinto 15:52) Leswi ku pfuxiwa ka lava va ntlawa lowutsongo wa vanhu va 144 000 ku endlekaka emahlweni ka ku pfuxiwa ka vanhu va ntsandza-vahlayi lava nga ta hanya emisaveni, ku vitaniwa “ku pfuxiwa ko sungula” ni ‘ku pfuka ko sungula.’—Vafilipiya 3:11; Nhlavutelo 20:6.

I Vamani Lava Nga Ta Pfuxeriwa Ku Hanya eMisaveni?

Hi ku ya hi Matsalwa, vunyingi bya vanhu lava feke byi ta pfuxeriwa ku hanya laha misaveni. (Pisalema 37:29; Matewu 6:10) Loko a hlamusela xivono lexi hlamarisaka xa lava pfuxiwaka, muapostola Yohane u tsarile: “Lwandle ri humesa vafi lava nga eka rona, rifu ni Hayidesi swi humesa vafi lava nga eka swona, kavaloko munhu ni munhu a avanyisiwa hi ku ya hi swiendlo swa yena. Kutani rifu ni Hayidesi swi lahleriwa etiveni ra ndzilo. Tiva leri ra ndzilo ri vula rifu ra vumbirhi.” (Nhlavutelo 20:11-14) Lava nga eHayidesi, kumbe eSheol—sirha leri tolovelekeke ra vanhu—va le mianakanyweni ya Xikwembu. Un’wana ni un’wana wa vona u ta pfuxiwa eku feni. (Pisalema 16:10; Mintirho 2:31) Naswona un’wana ni un’wana wa vona u ta avanyisiwa hi ku ya hi swiendlo leswi a swi endleke endzhaku ka loko a pfuxiwile. Ku ta humelela yini hi rifu ni Hayidesi? Swi ta lahleriwa “etiveni ra ndzilo.” Leswi swi  ta vula leswaku vanhu a va nge he fi hikwalaho ka rifu leri va ri kumeke tanihi ndzhaka eka Adamu.

Un’wana ni un’wana la feriweke hi munhu a nga tsaka swinene loko a twa hi xitshembiso xa Xikwembu xa ku pfuxiwa ka vafi! Noni ya le Nayini yi fanele yi tsake swinene loko Yesu a pfuxa n’wana wa yona la nga yexe wa jaha! (Luka 7:11-17) Naswona malunghana ni ndlela leyi vatswari va xinhwanyatana xa malembe ya 12 va titweke ha yona loko Yesu a xi pfuxile eku feni, Bibele yi ri: “Xikan’we-kan’we a va nga ha tikoti hi ku tsaka lokukulu.” (Marka 5:21-24, 35-42; Luka 8:40-42, 49-56) Emisaveni leyintshwa leyi Xikwembu xi hi tshembiseke yona, ku ta va ntsako lowukulu ku amukela varhandziwa va hina lava a va file.

Xana ku tiva ntiyiso malunghana ni ku pfuxiwa ka vafi swi nga hi khumba njhani sweswi? The World Book Encyclopedia yi ri: “Vanhu vo tala va ri chava rifu naswona va ringeta ku papalata ku anakanya hi rona.” Ha yini? Hikuva eka vanhu vo tala, rifu ri fana ni xinghunghumana—nchumu lowu nga tiviwiki lowu chaviwaka. Ku tiva ntiyiso malunghana ni xiyimo xa vafi ni ku va ni ntshembo wa ku pfuxiwa ka vafi swi nga hi nyika xivindzi loko hi langutane ni “rifu . . . nala wo hetelela.” (1 Vakorinto 15:26) Vutivi lebyi byi tlhela byi endla leswaku hi kota ku tiyisela gome leri hi vaka na rona loko hi feriwe hi munghana kumbe xaka ra le kusuhi.

Xana ku pfuxiwa ka le misaveni ku ta sungula rini? Namuntlha misava yi tele hi madzolonga, mpfilumpfilu, ku halatiwa ka ngati ni nthyakiso. Loko vafi a vo pfuxeriwa emisaveni yo tanihi leyi, ntsako wa vona a wu nga ta tlhaveriwa hi dyambu. Hambiswiritano, Muvumbi u tshembise leswaku ku nga ri khale u ta yi herisa misava ya sweswi leyi lawuriwaka hi Sathana. (Swivuriso 2:21, 22; Daniyele 2:44; 1 Yohane 5:19) Xikongomelo xa Xikwembu hi misava leyi xi ta hetiseka ku nga ri khale. Kutani, emisaveni leyintshwa ya ku rhula leyi endliweke hi Xikwembu, vanhu va magidi ya timiliyoni lava feke, va ta pfuxiwa.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Vanhu vo tala lava feke va ta pfuxeriwa ku hanya emisaveni