Loko U Ri Ni Vulawuri Byo Karhi, Tekelela Xikombiso Xa Kreste

EKA malembe lama hundzeke, ku endliwe nkambisiso lowu veke ni vuyelo lebyi tsakisaka hi ta mahanyelo ya vanhu. Lava hlanganyeleke a va aviwe hi mintlawa yimbirhi. Ntlawa wun’wana a wu averiwe ku va varindzi naswona a wu langutela ntlawa lowun’wanyana, lowu endliweke vakhotsiwa. Xana ku humelele yini?

Xiviko xi te: “Endzhaku ka masiku ma nga ri mangani, [varindzi] vo tala va sungule ku xanisa vakhotsiwa, kasi vakhotsiwa a va yingisa hikwalaho ko chava ku xanisiwa.” Vakambisisi va kume leswi: Un’wana ni un’wana a nga wela entlhan’wini wo tirhisa vulawuri byakwe hi ndlela yo biha.

Ndlela Leyinene Ni Yo Biha Yo Tirhisa Vulawuri

Entiyisweni, ku tirhisa vulawuri hi ndlela leyinene swi nga tisa vuyelo lebyinene. Swi nga tisa nkongomiso lowunene naswona swi nga vuyerisa enyameni, emintlhavekweni ni le moyeni. (Swivuriso 1:5; Esaya 48:17, 18) Kambe, hilaha nkambisiso lowu nga laha henhla wu kombiseke hakona, ku tshama ku ri ni khombo ro tirhisa vulawuri hi ndlela leyi nga kombisiki ku anakanyela. Bibele yi vulavula hi khombo ra kona yi ku: “Loko lowo homboloka a fuma, vanhu va va ni nhlomulo.”—Swivuriso 29:2; Eklesiasta 8:9.

Ku va munhu a tirhisa vulawuri byakwe hi ndlela yo biha swi ni khombo, hambiloko a endla tano hi xikongomelo lexinene. Hi xikombiso, sweswinyana vafundhisi va vukhongeri eIreland, va kombele ndzivalelo erivaleni hikwalaho ka leswi vafundhisi van’wana va tirhiseke vulawuri bya vona hi ndlela yo biha eka vana lava vekiweke emavokweni ya vona. A swi kanakanisi leswaku swikongomelo swa vo tala va vafundhisi lava, a swi ri swinene, kambe tindlela leti van’wana va ti tirhiseke a ti vavisa ngopfu. Phepha-hungu rin’wana ri vike leswaku “vana vo tala va sale va vavisekile emoyeni hikwalaho ka tihanyi to chavisa leti vafundhisi va vona va veke na tona eka vona.” (The Irish Times) Hikwalaho, xana u nga byi tirhisa njhani vulawuri bya wena leswaku u vuyerisa van’wana ematshan’weni yo va kombisa rivengo kumbe ku va vavisa hi marito kumbe hi swiendlo?—Swivuriso 12:18.

“Vulawuri Hinkwabyo” Byi Nyikiwe Yesu Kreste

Xiya xikombiso xa Yesu Kreste. Emahlweninyana ko va a tlhandlukela etilweni, u byele vadyondzisiwa va yena a ku: “Ndzi nyikiwe vulawuri hinkwabyo etilweni ni le misaveni.” (Matewu 28:18) Xana sweswo swi va chavisile vadyondzisiwa? Xana a va anakanya onge Yesu a a ta kombisa  moya lowu fanaka ni wa Vakhezari va le Rhoma, lava a va dume hi ku tirhisa matimba leswaku va herisa vanhu lava xandzukaka kumbe lava pfukelaka mfumo?

Xiviko xa Bibele xi kombisa leswaku a swi tano! Yesu Kreste u tirhisa vulawuri hilaha Tata wakwe a endlaka hakona. Hambileswi Yehovha a nga Hosi ya Vuako Hinkwabyo leyi nga ni matimba lama nga hikiwangiki, u navela leswaku vafumiwa va yena va n’wi tirhela hi ku swi rhandza, ku nga ri hi ku yingayingisiwa hi ku n’wi chava. (Matewu 22:37) Yehovha a nga si tshama a byi tirhisa hi ndlela yo biha vulawuri bya yena. Xivono xo hlamarisa lexi voniweke hi muprofeta Ezekiyele xi kombisa sweswo.

Exivonweni xa kona, Ezekiyele u vone swivumbiwa swa mune swa tintsumi leswi seketelaka vuhosi bya Xikwembu. Ha xin’we a xi ri ni swikandza swa mune. Ezekiyele wa tsala: “Loko ku ri xivumbeko xa swikandza swa swona, hi mune ka swona a swi ri ni xikandza xa munhu ni xikandza xa nghala xi ri exineneni, naswona hi mune ka swona a swi ri ni xikandza xa nkunzi eximatsini; hi mune ka swona a swi ri ni xikandza xa gama.” (Ezekiyele 1:10) Swikandza leswi swa mune swi fanekisela timfanelo ta mune letikulu ta Xikwembu, leti xi ti tirhisaka kahle swinene. ERitweni ra Xikwembu timfanelo teto ti kombisiwa ti ri: rirhandzu, leri fanekiseriwaka hi xikandza xa munhu; vululami, lebyi fanekiseriwaka hi xikandza xa nghala; ni vutlhari, lebyi fanekiseriwaka hi xikandza xa gama. Timfanelo leti tinharhu ti fambisana ni leya vumune—matimba, lama fanekiseriwaka hi xikandza xa nkuzi. Xana swilo leswi hinkwaswo swi vula yini? Xivono lexi xi kombisa leswaku Yehovha a nga si tshama a tirhisa matimba yakwe lamakulu ni vulawuri bya yena hi ndlela leyi nga fambisaniki ni timfanelo ta yena letin’wana letikulu.

Loko a tekelela Tata wakwe, minkarhi hinkwayo Yesu Kreste u tirhise vulawuri byakwe hi ndlela leyi fambisanaka hi ku helela ni rirhandzu, vutlhari  ni vululami. Vadyondzisiwa va Yesu a va tsaka swinene loko va tirha ehansi ka vulawuri bya yena. (Matewu 11:28-30) Mfanelo leyi xiyekaka ngopfu ya Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste i rirhandzu ku nga ri matimba kumbe vulawuri!—1 Vakorinto 13:13; 1 Yohane 4:8.

Xana U Byi Tirhisa Njhani Vulawuri Bya Wena?

Xana wena u byi tirhisa njhani vulawuri bya wena? Hi xikombiso, xana ndyangu wa wena u wu lawula hi ku landza swilaveko swa wena ntsena? Xana swirho swa ndyangu wa wena swi amukela swiboho swa wena hi ku chava kumbe hi ku swi rhandza? Xana vulawuri bya wena hi byona byi endlaka leswaku swirho swa ndyangu swi ku yingisa? Leswi i swivutiso leswi tinhloko ta mindyangu ti nga swi kambisisaka leswaku ti kota ku fambisana ni lunghiselelo ra Xikwembu endyangwini.—1 Vakorinto 11:3.

Xana ku vuriwa yini loko u ri ni vulawuri byo karhi evandlheni ra Vukreste? Leswaku u kambisisa loko u byi tirhisa hi ndlela leyinene, tivutise loko u fambisana ni misinya ya milawu leyi huhuteriweke hi Yehovha Xikwembu leyi Yesu Kreste a kombiseke ndlela leyi yi tirhaka ha yona.

“Hlonga ra Hosi . . . ri fanele ri olova eka hinkwavo, . . . ri tikhoma eka leswo biha, ri va letela hi ku rhula lava nga ni mboyamelo lowu nga riki wunene.”—2 Timotiya 2:24, 25.

Vanhu van’wana evandlheni ro sungula ra Vukreste a va ri ni vulawuri lebyikulu. Hi xikombiso, Timotiya a a kota ni ku “lerisa van’wana leswaku va nga dyondzisi dyondzo leyi hambaneke.” (1 Timotiya 1:3) Kambe hi nga tiyiseka leswaku Timotiya a a kombisa timfanelo ta Xikwembu eka swilo hinkwaswo leswi a a swi endla, hikuva handle ko kanakana u landzele ndzayo ya Pawulo yo letela “hi ku rhula” ni ku “olova eka hinkwavo” loko a langutela vandlha ra Vukreste. Leswi a a ri ntsongo, a a fanele a tikhoma tanihi n’wana la xiximaka lavakulu, tlhelo a va makwerhu loyi a khathalelaka lavatsongo. (1 Timotiya 5:1, 2) Ehansi ka nkhathalelo wo tano wa rirhandzu, vandlha ra Vukreste ri kombisa rirhandzu leri dzikeke, hayi langutelo ra ku nga khathali hi van’wana, leri kombisiwaka hi vanhu lava hlanganisiweke hi swa mabindzu ntsena.—1 Vakorinto 4:14; 1 Vatesalonika 2:7, 8.

“Vafumi va matiko va ma tikisela naswona vanhu lavakulu va ma lawula. A swi fanelanga swi va tano exikarhi ka n’wina; kambe mani na mani la lavaka ku va lonkulu exikarhi ka n’wina u fanele ku va mutirheli wa n’wina.”—Matewu 20:25, 26.

Vafumi va misava va “tikisela” van’wana hi ku va lerisa ku endla ku rhandza ka vona ni ku va sindzisa ku endla swilo hi ndlela yo karhi, va va tshembisa ku va xupula loko va nga yingisi. Hambiswiritano, Yesu Kreste u kandziyise mhaka ya ku tirhela van’wana ku nga ri ku va tikisela. (Matewu 20:27, 28) Minkarhi hinkwayo a a tirhisana ni vadyondzisiwa va yena hi ndlela ya rirhandzu. Loko u landzela xikombiso xa Yesu, swi  ta va olovela swinene van’wana ku tirhisana na wena. (Vaheveru 13:7, 17) Nakambe swi ta va olovela ku ‘famba khilomitara leyi engetelekeke’ loko va swi kota, va endla tano hi ku swi rhandza, ku nga ri hi ku sindzisiwa.—Matewu 5:41.

“Risani ntlhambi wa Xikwembu lowu khathaleriwaka hi n’wina, ku nga ri hi ku . . . tikisela lava nga ndzhaka ya Xikwembu, kambe mi va swikombiso entlhambini.”—1 Petro 5:2, 3.

Valanguteri namuntlha va swi xiya leswaku va ni vutihlamuleri byo vona leswaku vanhu hinkwavo evandlheni va hlayisekile hi tlhelo ra moya. Vutihlamuleri lebyi va byi teka byi ri bya nkoka. Loko va ri karhi va khathalela ntlhambi wa Xikwembu, va ringeta ku endla tano hi ku swi rhandza, hi ku hiseka ni hi ndlela ya rirhandzu. Ku fana na muapostola Pawulo, va tirha hi matimba leswaku va aka ni ku tiyisa ripfumelo ra vanhu lava va va khathalelaka, ku nga ri ku tiendla valawuri va ripfumelo ra vona.—2 Vakorinto 1:24.

Loko ku ri ni xilaveko xo nyikela ndzayo, vakulu va endla sweswo hi moya wo rhula leswaku va lulamisa munhu la hoxeke kumbe va pfuna Mukreste-kulobye leswaku a endla nhluvuko hi tlhelo ra moya. Va tsundzuka xitsundzuxo xa muapostola Pawulo lexi nge: “Vamakwerhu, hambiloko munhu a teka goza leri hoxeke a nga si swi lemuka, n’wina lava nga ni timfanelo ta moya ringetani ku ololoxa munhu wo tano hi moya wo rhula, mi ri karhi mi tiveka tihlo hinkwenu, hi ku chava leswaku na n’wina mi nga ringiwa.”—Vagalatiya 6:1; Vaheveru 6:1, 9-12.

“Hambetani mi lehiselana mbilu ni ku rivalelana hi ku ntshunxeka . . . Ambalani rirhandzu, hikuva i xiboho lexi hetisekeke xa vun’we.”—Vakolosa 3:13, 14.

Xana u tirhisana njhani ni munhu loyi a tsandzekaka ku fambisana hi ku hetiseka ni minkongomiso ya Vukreste? Xana u ku tekela enhlokweni ku nga hetiseki ka yena, hilaha Yehovha na Yesu Kreste va endlaka hakona? (Esaya 42:2-4) Kumbe, xana u sindzisa ku namarhela nawu hi ku hetiseka emhakeni yin’wana ni yin’wana? (Pisalema 130:3) Tsundzuka, swa fanela ku kombisa moya wo olova laha swi kotekaka ni ku nga debyisi voko loko swi fanerile. Ku kombisa rirhandzu swi ta endla leswaku ku va ni ku tshembana lokukulu exikarhi ka wena ni lava va nga ehansi ka wena.

Loko u ri ni vulawuri byo karhi, ringeta hi matimba ku tekelela Yehovha Xikwembu na Yesu Kreste loko u byi tirhisa. Tsundzuka xifaniso lexi tsakisaka lexi tirhisiweke hi mupisalema loko a hlamusela ndlela leyi Yehovha a fumaka vanhu vakwe ha yona. Davhida u yimbelerile a ku: “Yehovha i Murisi wa mina. A ndzi nge pfumali nchumu. U ndzi etlerisa emadyelweni lama nga ni byanyi byo tala; u ndzi kongomisa etindhawini to wisela leti kumaka mati kahle. U phyuphyisa moya-xiviri wa mina. Wa ndzi rhangela emintileni ya ku lulama hikwalaho ka vito rakwe.” Hilaha ku fanaka, malunghana na Yesu, ha hlaya: “Hi mina murisi lonene, naswona tinyimpfu ta mina ndza ti tiva ni tinyimpfu ta mina ta ndzi tiva, hilaha Tatana a ndzi tivaka hakona ni hilaha ndzi tivaka Tatana hakona; ndzi nyiketa moya-xiviri wa mina hikwalaho ka tinyimpfu.” Wa nga vona swikombiso leswinene leswi hi nga swi landzelaka swa ku tirhisa vulawuri hi ndlela ya rirhandzu swonghasi!—Pisalema 23:1-3; Yohane 10:14, 15.

[Marito lama tshahiweke exihlokweni lama nga eka tluka 18]

Ndlela leyi Yehovha a tirhisaka matimba ha yona minkarhi hinkwayo yi fambisana kahle ni vululami, vutlhari ni rirhandzu ra yena

[Xifaniso lexi nga eka tluka 18]

Minkarhi yin’wana vakulu va boheka ku nyikela ndzayo ya rirhandzu eka lava dyoheke

[Swifaniso leswi nga eka tluka 19]

Pawulo u tsundzuxe Timotiya leswaku a hanya tanihi n’wana la nga ni xichavo naswona a va makwerhu la khathalelaka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]

Yesu Kreste u tirhisa vulawuri byakwe hi ndlela ya vutlhari, yo lulama ni ya rirhandzu