U Nga Swi Endla Njhani Swiboho Hi Ndlela Ya Xikwembu?

WANUNA un’wana wa le United States u ye ebankini a khome cheke leyi ringanaka R163 000. A a tiyimisele ku vekisa mali leyi ebankini. Hambiswiritano, mutirhi wa le bankini u n’wi khutaze ku yi vekisa emakete ya timali, a vula leswaku mali leyi vekisiweke kona a yi nge pfuki yi dyiwile. Wanuna loyi u xi yingisile xitsundzuxo xexo. Swi nga si ya kule, yo tala ya mali ya yena yi dyiwile.

Ntokoto lowu wu kombisa leswaku a swi olovi ku endla swiboho swa vutlhari. Ku vuriwa yini hi swiboho swo hambana-hambana leswi hi swi endlaka evuton’wini? Swiboho swo tala swi nga endla leswaku swilo swi hi fambela kahle kumbe swi hi fambela ximatsi—naswona hi ku famba ka nkarhi swi nga vula vutomi kumbe rifu. Kutani, xana hi nga tiyiseka njhani leswaku hi endla swiboho swa vutlhari?

“Ndlela Hi Leyi”

Siku ni siku hi endla swiboho malunghana ni leswi hi nga ta swi dya, leswi hi nga ta swi ambala, laha hi nga ta ya kona, ni swin’wana. Swiboho swin’wana swi nga ha tikomba swi nga nyawuli, kambe swi nga va ni vuyelo byo biha. Hi xikombiso, xiboho xo sungula ku dzaha fole xi nga endla leswaku u va ni mukhuva wa ku dzaha vutomi bya wena hinkwabyo. A hi fanelanga hi wu tekela ehansi nkoka wa swiboho leswi swi tikombaka swi nga nyawuli.

Hi nga wu kuma kwihi nkongomiso loko hi endla swiboho, hambi ku ri leswi swi tikombaka swi nga nyawuli? A swi ta tsakisa ku va ni mutsundzuxi la tshembekaka loyi a hi tsundzuxaka loko hi fanele hi endla xiboho xo tika! U nga n’wi kuma mutsundzuxi wo tano. Buku ya khale leyi nga ni rungula leri tirhaka namuntlha yi ri: “Tindleve ta n’wina ti ta twa rito endzhaku ka n’wina ri ku: ‘Ndlela hi leyi. Fambani hi yona,’ loko mo tshuka mi ya exineneni kumbe mi tshuka mi ya eximatsini.” (Esaya 30:21) Marito lawa ma vuriwe hi mani? Naswona u nga tiyiseka njhani leswaku nkongomiso wa yena wa tshembeka?

Xitiyisekiso lexi nga laha henhla xi kumeka eBibeleni, leyi vanhu va timiliyoni va yi hlayeke naswona va xiyeke leswaku yi huhuteriwe hi Yehovha Xikwembu, la nga Muvumbi. (2 Timotiya 3:16, 17) Yehovha wa yi tiva ndlela leyi hi vumbiweke ha yona, hikwalaho hi yena a nga hi nyikaka nkongomiso lowunene ngopfu. Wa swi kota ni ku vona vumundzuku, tanihi leswi a nga “Loyi a vulaka ka ha ri eku sunguleni leswi nga ta humelela emakumu, ku sukela khale swinene a vula leswi nga si tshamaka swi endliwa; Loyi a nge, ‘Xikongomelo xa mina xi ta tiya.’” (Esaya 46:10) Mupisalema u phofule ndlela leyi a ri tshembaka ha yona Rito ra Yehovha, a ku: “Rito ra wena i rivoni enengeni wa mina, ni ku vonakala endleleni  ya mina.” (Pisalema 119:105) Kambe, xana Yehovha u hi pfuna njhani leswaku hi famba endhawini leyi hlayisekeke exikarhi ka mati lama kariheke ya misava ya namuntlha? Hi nga swi endla njhani swiboho leswi tsakisaka Xikwembu?

Tirhisa Misinya Ya Milawu Ya Le Bibeleni

Yehovha Xikwembu u nyike Vakreste misinya ya milawu leswaku va ta endla swiboho leswinene. Ku dyondza misinya ya milawu ya Bibele swin’we ni ku yi tirhisa swi nga fanisiwa ni ku dyondza ririmi kutani u ri tirhisa. Loko se u ri tiva kahle ririmi, u ta swi twa loko munhu un’wana a nga ri vulavuli kahle ririmi rero hikuva leswi a swi vulaka a hi swona. U nga ha tsandzeka ku vula hi ku kongoma leswaku xiphiqo xi le kwihi, kambe wa swi tiva leswaku swi hoxile. Loko u dyondze misinya ya milawu ya Bibele kutani u kota ku yi tirhisa kahle evuton’wini, u nga swi kota ku vona leswaku xiboho xo karhi xi hoxile, a xi fambisani ni misinya ya milawu ya Xikwembu.

Hi xikombiso, anakanya hi xiboho xa jaha xo hlawula xitayele xa misisi. Ku hava nawu wa le Bibeleni lowu solaka xitayele xo karhi xa misisi hi ku kongoma. Kambe, anakanya hi nsinya lowu wa nawu wa le Bibeleni. Muapostola Pawulo u tsarile: “Ndzi navela leswaku vavasati va tisasekisa hi swiambalo leswi langutekaka, hi xichavo ni mianakanyo yo hluteka, ku nga ri hi tindlela to horha misisi ni nsuku kumbe tiperela kumbe swiambalo leswi durhaka ngopfu, kambe hi ndlela leyi fanelaka vavasati lava vulaka leswaku va chava Xikwembu, hi mintirho leyinene.” (1 Timotiya 2:9, 10) Laha Pawulo u vulavula hi vavasati, kambe nsinya lowu wa nawu wu tirha eka vavanuna ni vavasati. Hi wihi nsinya wa nawu wa kona? Ndlela leyi hi langutekaka ha yona yi fanele yi kombisa xichavo ni mianakanyo yo hluteka. Hikwalaho jaha leri ri nga ha tivutisa, ‘Xana xitayele xa mina xa misisi xa xiximeka hilaha swi fanelaka hakona eka Mukreste?’

Naswona muntshwa a nga kuma nsinya wihi wa nawu lowu pfunaka eka marito lama landzelaka ya mudyondzisiwa Yakobo? “Vavasati va vuoswi, xana a mi swi tivi leswaku ku va ni xinakulobye ni misava i vulala ni Xikwembu? Hikokwalaho, mani na mani la lavaka ku va nakulobye wa misava u tiendla nala wa Xikwembu.” (Yakobo 4:4) Vakreste va nyenya mhaka ya ku va munghana wa misava, ku nga ku tiendla nala wa Xikwembu. Xana xitayele xa misisi lexi rhandziwaka hi tintangha ta yena xi ta n’wi kombisa a ri munghana wa Xikwembu kumbe munghana wa misava? Jaha leri anakanyisisaka hi xitayele xa misisi ri nga tirhisa misinya leyi ya milawu leyi sekeriweke eBibeleni leswaku ri endla xiboho xa vutlhari. Ina, misinya ya milawu ya Bibele ya hi pfuna ku endla swiboho. Naswona loko se hi toloverile ku endla swiboho leswi sekeriweke eka misinya ya milawu ya Bibele, swi ta hi olovela ku endla swiboho swa vutlhari leswi nga riki na vuyelo byo biha.

Hi nga kuma misinya ya milawu yo tala eRitweni ra Xikwembu. Ina, swi nga ha endleka hi nga yi kumi ndzimana leyi vulavulaka hi xiyimo xa hina hi ku kongoma. Nilokoswiritano, hi nga hlaya hi ndlela leyi vanhu van’wana va wu yingiseke ha yona nkongomiso wa Xikwembu ni ndlela  leyi van’wana va swi honiseke ha yona switsundzuxo swa Xikwembu. (Genesa 4:6, 7, 13-16; Deteronoma 30:15-20; 1 Vakorinto 10:11) Loko hi hlaya marungula wolawo kutani hi vona vuyelo lebyi veke kona, hi ta xiya misinya ya milawu ya Xikwembu leyi nga hi pfunaka ku endla swiboho leswi tsakisaka Xikwembu.

Anakanya hi bulo ro koma leri veke kona exikarhi ka Yesu Kreste ni muapostola wa yena Petro. Vavanuna lava hlengeletaka tidrakma timbirhi ta xibalo a va vutise Petro va ku: “Xana mudyondzisi wa n’wina a nga hakeli tidrakma timbirhi ta xibalo?” Petro u te: “Ina.” Endzhakunyana ka sweswo, Yesu u vutise Petro a ku: “Xana u ehleketa leswaku tihosi ta misava ti yi kuma eka vamani mindzuvo kumbe xibalo xa nhloko? Xana ti swi kuma eka vana va tona kumbe ti swi kuma eka vafambi?” Loko Petro a ku: “Eka vafambi,” Yesu u te: “Kutani, kahle-kahle vana va tona a va hakeli xibalo. Kambe leswaku hi nga va khunguvanyisi, yana elwandle, u hoxa xinjovo, ivi u teka nhlampfi yo sungula leyi nga ta huma, naswona loko u pfula nomu wa yona, u ta kuma mali ya nsimbi ya statera. Yi teke u ya hakelela mina na wena.” (Matewu 17:24-27) I misinya yihi ya milawu leyi hi yi kumaka emhakeni leyi?

Hi ku vutisa swivutiso leswi tlhandlamanaka, Yesu u ololoxe langutelo ra Petro: Leswi a a ri N’wana wa Xikwembu, Yesu a a nga boheki ku hakela xibalo. Hambileswi Petro a tsandzekeke ku yi twisisa mhaka leyi eku sunguleni, hi musa Yesu u n’wi pfunile leswaku a yi twisisa. Loko van’wana va endle xihoxo, hi fanele hi tekelela Yesu, hi va khoma hi ndlela leyi nga ni ntwela-vusiwana ematshan’weni yo va kombisa xihoxo xa vona hi ndlela ya tihanyi kumbe hi va vona nandzu.

Hikwalaho Petro u xi vonile xivangelo xo hakela xibalo xa nhloko—leswaku a nga khunguvanyisi van’wana. Hi lowu nsinya wa nawu wun’wana lowu hi nga wu dyondzaka eka mhaka leyi. Ku anakanyela mapfalo ya van’wana i swa nkoka swinene ku ri ni ku sindzisa ku endla nchumu lowu hi nga ni mfanelo yo wu endla kambe wu nga khunguvanyisaka van’wana.

I yini lexi hi susumetelaka ku endla swiboho leswi nga ta kombisa leswaku hi xixima mapfalo ya van’wana? I ku rhandza vanhu-kulorhi. Yesu Kreste u dyondzise leswaku ku rhandza vanhu-kulorhi kukota loko hi tirhandza i xileriso xa nkoka swinene lexi rhangeriwaka hi xa ku rhandza Xikwembu hi moya-xiviri wa hina hinkwawo. (Matewu 22:39) Hambiswiritano, hi hanya emisaveni leyi kucetelaka vutianakanyi, naswona leswi hi nga vanhu lava nga ni vudyoho hi voyamele eka ku va ni vutianakanyi. Hikwalaho loko munhu a ta kota ku rhandza muakelani wa yena kukota loko a tirhandza, u fanele a hundzula mianakanyo ya yena.—Varhoma 12:2.

Vo tala va yi hundzurile mianakanyo ya vona, naswona va anakanyela van’wana loko va endla swiboho, hambi i swikulu kumbe i switsongo. Pawulo u tsarile: “Ina, n’wina mi vitaneriwe ntshunxeko, vamakwerhu; ntsena mi nga tirhisi ntshunxeko lowu wu va nkucetelo wa swa nyama, kambe tirhelanani tanihi mahlonga hi rirhandzu.” (Vagalatiya 5:13) Hi nga swi kombisa njhani leswaku ha xi yingisa xitsundzuxo lexi? Anakanya hi nhwanyana un’wana la rhurheleke endhawini ya le makaya leswaku a ya pfuna vanhu va dyondza Rito ra Xikwembu. Loko a ri karhi a vulavula ni vanhu, u swi xiyile leswaku  hambileswi swiambalo swa yena a swi xiximeka eka vanhu va le dorobeni, kambe endhawini leyi a swi endla leswaku vanhu va kwalaho va n’wi vulavula ku biha. Maambalelo ni ku tisasekisa ka yena a swi xiximeka, kambe u endle xiboho xo ambala swiambalo leswi a swi nga ri efexenini “leswaku rito ra Xikwembu ri nga tseketseriwi.”—Tito 2:5.

Xana a wu ta va u endlise ku yini loko u fanele u endla xiboho malunghana ni ndlela leyi u faneleke u tilunghisa ha yona kumbe mhaka yin’wana ya munhu hi yexe? U nga tiyiseka leswaku Yehovha u ta tsaka loko swiboho swa wena swi kombisa leswaku wa khathala hi mapfalo ya van’wana.

U Nga Languti Swa Namuntlha Ntsena

Handle ko anakanya hi misinya ya milawu ya Bibele ni mapfalo ya van’wana, i yini xin’wana lexi hi nga anakanyaka ha xona loko hi endla swiboho? Hambileswi ku hanya hi ndlela ya Vukreste swi tikaka ku fana ni ku famba endleleni yo khuma leyi nga ni maribye, kambe Xikwembu xi hi nyika ntshunxeko wo karhi. (Matewu 7:13, 14) Hi fanele hi kambisisa ndlela leyi swiboho swa hina swi nga ta byi khumba ha yona vumoya bya hina, mianakanyo ya hina, mintlhaveko ya hina ni vuhlayiseki bya hina enkarhini lowu taka.

A hi nge a wu anakanya hi ku amukela ntirho wo karhi. Kumbexana a ku na nchumu xo biha kumbe lexi nga fanelangiki malunghana ni ntirho wolowo. U ta swi kota ku ya eminhlanganweni ya Vukreste ni le mintsombanweni u ri karhi u tirha. Muholo wa kona wu ta va wu tele ngopfu. Muthori wa wena u teka vutshila bya wena byi ri bya nkoka naswona u lava ku ku tirhisa ngopfu. Na wena wa wu rhandza ntirho wa kona. Xana u nga wu tshika ntirho lowu? Ku vuriwa yini loko u vona onge u ta wu rhandza ku tlula mpimo ntirho wolowo. U byeriwa leswaku a wu nge sindzisiwi ku tirha nkarhi lowu engetelekeke. Kambe xana u ta swi kota ku tirha hi matimba swinene leswaku u fikelela pakani yo karhi? Xana u ta tshamela ku tirha nkarhi lowu engetelekeke? Xana ntirho wolowo wu ta endla leswaku u nga vi na nkarhi wa ndyangu wa wena ivi eku heteleleni wu endla u nga ha vi na nkarhi wa timhaka ta moya leti ti nga fanelangiki ti ku hundza?

Xiya ndlela leyi Jim a endleke xiboho lexikulu ha yona malunghana ni ntirho wa yena. U tirhe hi matimba kutani a kuma xikhundlha lexi tlakukeke. Eku heteleleni u ve mininjhere wa khampani ya yena le Vuxeni, a va mukongomisi-nkulu wa rhavi ra khampani leyi le United States, a tlhela a va xirho xa huvo ya vakongomisi va khampani leyi le Yuropa. Hambiswiritano, loko ku wa ikhonomi eJapani, u xiye ndlela leyi swi nga swa hava ha yona ku hlongorisa mali ni xikhundlha. Mali leyi a yi tirheleke hi matimba yi hatle yi nyamalala. A a nga ha ri na xikongomelo evuton’wini. U tivutisile, ‘Ndzi ta va ndzi endla yini emalembeni ya khume lama taka?’ Hiloko a swi xiya leswaku nsati wa yena ni vana va yena a va ri ni xikongomelo evuton’wini. Se a va ri ni malembe va ri Timbhoni ta Yehovha. Jim a a lava ku va ni ntsako ni ku eneriseka loku ndyangu wa yena a wu ri na kona. Hikwalaho u sungule ku dyondza Bibele.

Ku nga ri kungani Jim u swi xiyile leswaku ndlela leyi a a hanya hi yona a yi n’wi sivela ku hanya vutomi lebyi nga ni xikongomelo tanihi Mukreste. Leswi a a tshamela ku ya eAsia, United States ni le Yuropa, a a nga ri na nkarhi lowu ringaneke wo dyondza Bibele ni ku hlanganyela ni vapfumeri-kulobye. A a fanele a endla xiboho: ‘Xana ndzi ta ya emahlweni ni ndlela leyi se ndzi nga ni malembe ya 50 ndzi ri karhi ndzi hanya hi yona, kumbe ndzi ta hundzula mahanyelo ya mina?’ U anakanyisise hi vuyelo bya nkarhi lowu taka bya xiboho xa yena hi xikhongelo kutani a endla xiboho xo tshika mintirho ya yena hinkwayo ivi a sala ni wun’we leswaku a ta va ni nkarhi wa timhaka ta moya. (1 Timotiya 6:6-8) Xiboho xa yena xi n’wi endle a va la tsakeke, xi n’wi nyika nkarhi wa ku khomeka hi mintirho ya Vukreste.

Swiboho swa wena i swa nkoka ku nga khathariseki leswaku i swikulu kumbe a swi nyawuli. Xiboho lexi u xi endlaka sweswi xi nga ha endla leswaku swilo swi ku fambela kahle kumbe swi ku fambela ximatsi, naswona enkarhini lowu taka swi nga ha vula vutomi kumbe rifu. U nga endla swiboho swa vutlhari loko u anakanyisisa hi misinya ya milawu ya le Bibeleni, mapfalo ya van’wana ni ku nga languti swa namuntlha ntsena. Endla swiboho leswi tsakisaka Xikwembu.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Swiboho leswi tikombaka swi nga nyawuli swi nga va ni vuyelo byo biha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 14]

Xana misinya ya milawu ya le Bibeleni yi nga n’wi pfuna njhani leswaku a endla swiboho swa vutlhari?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 15]

Yesu u vulavule na Petro hi ndlela leyi nga ni ntwela-vusiwana