Mhaka Ya Vutomi

Ku Tirha Ndzi Tsakile Hambiloko Ndzi Ri Ni Swiphiqo Swa Rihanyo

HI KU VULA KA VARNAVAS SPETSIOTIS

Hi 1990, loko ndzi ri ni malembe ya 68, ndzi ve xilema hi ku helela. Kambe se ku hele malembe ya 15 ndzi ri karhi ndzi tirha hi ntsako entirhweni wa nkarhi hinkwawo exihlaleni xa Kipra. I yini lexi ndzi nyikeke matimba yo hambeta ndzi hiseka entirhweni wa Yehovha hambiloko ndzi ri ni swiphiqo swa rihanyo?

NDZI tswaleriwe endyangwini lowu nga ni vana va kaye—vafana va mune ni vanhwanyana va ntlhanu—hi October 11, 1922. A hi tshama eximutanini lexi vuriwaka Xylophagou, eKipra. Hambileswi vatswari va mina a va yime kahle hi tlhelo ra timali, a va fanele va tirha swi vava emasin’wini leswaku va khathalela ndyangu wa vona lowukulu.

Tata wa mina, Antonis, hi ntumbuluko a a rhandza ku hlaya ni ku lava ku tiva. Loko ndza ha ku tswariwa, Tatana u endzele mudyondzisi wa xikolo eximutanini xa ka hina, kutani a vona xiphephana lexi nge, Peoples Pulpit, lexi kandziyisiweke hi Swichudeni swa Bibele (hilaha Timbhoni ta Yehovha a ti vitaniwa hakona enkarhini wolowo). U sungule ku xi hlaya, naswona u kokiwe rinoko hi rungula ra xona. Hikwalaho ka sweswo, Tatana ni munghana wakwe, Andreas Christou, hi vona vo sungula ku tihlanganisa ni Timbhoni ta Yehovha exihlaleni lexi.

Ku Andza Hambiloko Ku Ri Ni Nkaneto

Hi ku famba ka nkarhi havumbirhi bya vona va kume tibuku leti engetelekeke leti sekeriweke eBibeleni, va ti kuma eka Timbhoni ta Yehovha. Endzhakunyana, Tatana na Andreas va susumeteleke ku byela vanhu lava tshamaka eximutanini lexi tidyondzo ta Bibele leti a va ri karhi va ti dyondza. Ntirho wa vona wo chumayela wu pfuxe nkaneto lowukulu wa vafundhisi va Orthodox  ya Magriki swin’we ni van’wana lava a va ehleketa leswaku Timbhoni ta Yehovha ti ni nkucetelo wo biha.

Vanhu vo tala va le ximutanini xexo a va va xixima swinene vadyondzisi lavambirhi va Bibele. Tatana a a tiveka ngopfu hi musa ni ku hanana kakwe. Hakanyingi a a pfuna mindyangu leyi nga evuswetini. Minkarhi yin’wana a a huma ekaya nivusiku a ya veka koroni kumbe xinkwa enyangweni wa tindlu ta mindyangu leyi sweleke. Mahanyelo yo tano ya Vukreste lama pfumalaka vutianakanyi ma endle leswaku rungula ra vatirheli lavambirhi ri koka vanhu swinene.—Matewu 5:16.

Vuyelo bya kona hileswaku vanhu va kwalomu ka khume-mbirhi va amukele rungula ra Bibele. Loko va ya va twisisa ntiyiso, va vone swi fanerile leswaku va hlangana emakaya yo hambana-hambana va dyondzela kona Bibele tanihi mintlawa. Hi 1934, Nikos Matheakis, mutirheli wa nkarhi hinkwawo la humaka eGreece, u fike eKipra kutani a hlanganyela ni ntlawa wa le Xylophagou. Hi ku lehisa mbilu ni ku tiyimisela, Makwerhu Matheakis u hlele ntlawa lowu a tlhela a wu pfuna leswaku wu ma twisisa ku antswa Matsalwa. Ntlawa lowu wu ve phuphu ra vandlha ro sungula ra Timbhoni ta Yehovha eKipra.

Loko ntirho wa Vukreste wu ri karhi wu andza ni vanhu vo tala va amukela ntiyiso wa Bibele, vamakwerhu va vone xilaveko xo kuma ndhawu yo khomela minhlangano leyi nga ta va ya vona. Buti wa mina lonkulu, George ni nsati wakwe, Eleni, va nyikele hi ndhawu leyi a va yi tirhisa tanihi xitlati. Ndhawu leyi, leyi a yi ri ekusuhi ni yindlu ya vona, yi lunghisiwile kutani yi endliwa ndhawu leyinene yo khomela minhlangano eka yona. Kutani vamakwerhu va sungule ku va ni Holo ya Mfumo ya vona exihlaleni. Mayana ntsako lowu a va ri na wona! Leswi swi endle leswaku ku hambeta ku va ni ku andza!

Ku Endla Ntiyiso Wu Va Wa Mina

Hi 1938, loko ndzi ri ni 16 wa malembe, ndzi endle xiboho xo va muvatli. Kutani Tatana u ndzi rhumele entsindza wa Kipra, ku nga Nicosia. Hi vutlhari u endle malunghiselelo ya leswaku ndzi tshama na Nikos Matheakis. Makwerhu loyi wo tshembeka wa ha tsundzukiwa hi vaaki vo tala va le xihlaleni hikwalaho ka ku hiseka ni  malwandla ya yena. Ku hiseka ni xivindzi xa yena a ku ri timfanelo leti Mukreste un’wana ni un’wana wa le Kipra a a fanele a va na tona emasikwini wolawo yo sungula.

Makwerhu Matheakis u ndzi pfune swinene leswaku ndzi twisisa vutivi bya le Bibeleni nileswaku ndzi endla nhluvuko emoyeni. Loko ndza ha tshama na yena, a ndzi va kona eka minhlangano hinkwayo leyi a yi khomeriwa ekaya rakwe. A ku ri ro sungula ndzi twa leswaku rirhandzu ra mina hi Yehovha ra kula. Ndzi sungule ku tiyimisela leswaku ndzi aka vuxaka lebyi nga ni xikongomelo ni Xikwembu. Endzhaku ka tin’hweti ti nga ri tingani, ndzi vutise Makwerhu Matheakis loko swi nga koteka leswaku ndzi famba na yena entirhweni wo chumayela. A ku ri hi 1939.

Hi ku famba ka nkarhi, ndzi va endzerile ekaya. Ku va na Tatana swa xinkarhana swi ye swi ndzi tiyisekisa swinene leswaku ndzi kume ntiyiso ni xikongomelo xa vutomi. Hi September 1939, ku tlhekeke Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Majaha yo tala yo ringana na mina ma tinyiketele ku ya enyimpini, kambe hi ku landzela nkongomiso wa Bibele, ndzi endle xiboho xo ka ndzi nga yi. (Esaya 2:4; Yohane 15:19) Hi rona lembe rero, ndzi tinyiketele eka Yehovha naswona ndzi khuvuriwile hi 1940. A ku ri ro sungula ndzi titwa leswaku vanhu a va ha ndzi khomisi rhumbu!

Hi 1948, ndzi tekane na Efprepia. Hi katekisiwe hi vana va mune. Endzhakunyana, hi swi xiyile leswaku hi fanele hi tirha hi matimba leswaku hi va kurisa “hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha.” (Vaefesa 6:4) A hi khongelela ku dyondzisa vana va hina leswaku va rhandza Yehovha ni ku xixima milawu ni misinya ya milawu ya yena.

Swiphiqo Swa Rihanyo Swi Tisa Ntlhontlho

Hi 1964, loko ndzi ri ni malembe ya 42, ndzi sungule ku khomiwa hi vusindza evokweni ni le nengeni wa mina wa xinene. Hakatsongo-tsongo, sweswo swi tlulele ni le ka rihlanguti ra le ximatsini. A ndzi khomiwe hi vuvabyi bya misiha lebyi nga tshungulekiki lebyi eku heteleleni byi siyaka munhu a lamarile. Loko ndzi twa sweswo ndzi hele matimba. Swilo swi cince hi xihatla naswona ndzi nga swi langutelanga! Ndzi phimpheriwe hi ku hlundzuka ndzi tlhela ndzi phirheka, kutani ndzi tivutisa: ‘Ha yini swilo leswi swi humelela mina? Xana ndzi endle yini lerova ndzi xupuriwa hi ndlela leyi?’ Hambiswiritano, hi ku famba ka nkarhi, ndzi kote ku langutana ni vuvabyi lebyi ndzi chaviseke. Kutani ndzi sungule ku vilela ni ku titwa ndzi nga hlayisekanga. A ndzi tivutisa swo tala. Xana ndzi  ta lamalela makumu kutani ndzi titshega hi vanhu van’wana? Xana ndzi ta langutana njhani ni xiyimo lexi? Xana ndzi ta swi kota ku wundla ndyangu wa mina—nsati wa mina ni vana va hina va mune? Enhlokweni ya mina a ku duma swivutiso leswi.

Eminkarhini yoleyo ya maxangu lamakulu evuton’wini bya mina, ndzi vone xilaveko xo khongela eka Yehovha leswaku ndzi n’wi phofulela swilo hinkwaswo leswi ndzi karhataka. A ndzi khongela vusiku ni nhlikanhi ndzi ri karhi ndzi xiririka mihloti. Endzhaku, ndzi titwe ndzi chavelelekile. Marito lama chavelelaka ya Vafilipiya 4:6, 7 ma vonake ma ri ntiyiso eka mina: “Mi nga vileli ha nchumu, kambe eka hinkwaswo tivisani Xikwembu swikombelo swa n’wina hi xikhongelo ni xikombelo swin’we ni ku nkhensa swikombelo swa n’wina; kutani ku rhula ka Xikwembu loku tlulaka miehleketo hinkwayo ku ta rindza timbilu ta n’wina ni matimba ya n’wina ya mianakanyo ha Kreste Yesu.”

Ku Langutana Ni Ku Lamala

Xiyimo xa rihanyo ra mina xi ye xi nyanya. Ndzi swi xiyile leswaku ndzi fanele ndzi hatla ndzi titwananisa ni swiyimo leswintshwa. Leswi a ndzi nga ha swi koti ku va muvatli, ndzi boheke ku lava ntirho lowu pfumelelanaka ni xiyimo xa mina xa rihanyo kambe ndzi tama ndza ha kota ku wundla ndyangu wa mina. Ndzi sungule hi ku xavisa ayisi khrimi hi movha lowutsongo. Ndzi endle sweswo ku ringana malembe ya tsevu kukondza swi ndzi boha ku tirhisa xitulu xa lava lamaleke hikwalaho ka mavabyi. Kutani ndzi cincele eka mintirho leyi olovaka swinene leyi ndzi nga kotaka ku yi tirha.

Ku sukela hi 1990, rihanyo ra mina ri nyanye swinene lerova ndzi nga ha koti ku tirha ntirho wo tihanyisa. Sweswi ndzi titshege hi van’wana hi ku helela, hambi ku ri eka mintirho leyi nga vuliki nchumu eka munhu la hanyeke kahle. Loko ndzi ya etlela, kumbe ndzi ya hlamba kumbe ndzi ambala ndzi lava mpfuno. Loko ndzi ya eminhlanganweni ya Vukreste, ndzo susumetiwa kunene hi xitulu xa lava lamaleke ndzi yisiwa emovheni ivi ndzi fika ndzi tlakuriwa ndzi nghenisiwa eka wona. Loko ndzi fika eHolweni ya Mfumo, ndzi boheka ku tlakuriwa ndzi humesiwa emovheni ndzi khandziyisiwa xitulu xa lava lamaleke kutani ndzi nghenisiwa endzeni. Hi nkarhi wa minhlangano, ndzi tirhisa hitara ya gezi leyi kufumetaka milenge ya mina.

Hambiswiritano, ku nga khathariseki mavabyi lawa, ndzi va kona eminhlanganweni hinkwayo nkarhi na nkarhi. Ndza swi twisisa leswaku laha hi kona laha Yehovha a hi dyondzisaka kona, naswona ku va ni vamakwerhu va moya swa ndzi sirhelela naswona swa ndzi khutaza. (Vaheveru 10:24, 25) Ku endzeriwa nkarhi ni nkarhi hi vapfumeri-kulorhi lava wupfeke emoyeni i xikhutazo eka mina. Entiyisweni, ndzi titwa hilaha Davhida a a titweke hakona: “Xinwelo xa mina xi tele kahle.”—Pisalema 23:5.

Emalembeni lawa hinkwawo nsati wa mina la rhandzekaka u ve mpfuno. Vana va mina na vona va ndzi pfune swinene. Se ku hundze malembe yo hlayanyana va ri karhi va khathalela swilaveko swa mina swa siku ni siku. Leswi va swi endlaka a swi olovi, naswona loko malembe ma ri karhi ma famba ni xiyimo xo ya xi nyanya ku tika. Hakunene va veka xikombiso lexinene xo hlakulela ku lehisa mbilu ni ku tinyikela, kutani ndzi khongela leswaku Yehovha a hambeta a va katekisa.

Lunghiselelo rin’wana leri hlamarisaka ra Yehovha ro pfuna malandza yakwe i xikhongelo. (Pisalema 65:2) Loko a hlamula swikombelo swa mina leswi humaka embilwini, Yehovha u ndzi tiyisile leswaku ndzi hambeta ndzi va ni ripfumelo eka malembe lawa hinkwawo. Ngopfu-ngopfu loko ndzi titwa ndzi hele matimba, xikhongelo xi ndzi nyika ku wisa naswona xi ndzi pfuna leswaku ndzi hambeta ndzi kuma ntsako. Ku hambeta ndzi vulavula na Yehovha swa ndzi phyuphyisa naswona swi ndzi nyika matimba leswaku ndzi hambeta ndzi ya emahlweni. Ndza tiyiseka swinene leswaku Yehovha wa swi twa swikhongelo swa malandza yakwe naswona u ma nyika ku rhula ka mianakanyo loku ma ku lavaka.—Pisalema 51:17; 1 Petro 5:7.

Nchumu wa nkoka swinene, ndzi kuma matimba nkarhi ni nkarhi loko ndzi tsundzuka leswaku Xikwembu eku heteleleni xi ta tshungula hinkwavo lava nga ta nyikiwa vutomi  eParadeyisini ehansi ka Mfumo lowu lawuriwaka hi N’wana wa xona, Yesu Kreste. Ndzi pfa ndzi xiririka mihloti ya ntsako loko ndzi anakanya hi ntshembo lowu wo hlamarisa.—Pisalema 37:11, 29; Luka 23:43; Nhlavutelo 21:3, 4.

Ku Va Mutirheli Wa Nkarhi Hinkwawo

Hi 1991, endzhaku ko anakanya hi xiyimo xa mina ndzi swi vonile leswaku ndlela yo antswa swinene yo papalata ku titshandza, i ku khomeka entirhweni wo chumayela mahungu lamanene ya Mfumo eka van’wana. Hi rona lembe rero, ndzi sungule ku va mutirheli wa nkarhi hinkwawo.

Leswi ndzi lamaleke, ndzi tala ku chumayela hi ku tsala mapapila. Hambiswiritano, a swi ndzi oloveli ku tsala; swi lava matshalatshala lamakulu. Swa ndzi tikela ku khoma xitsalo swi tiya hikuva misiha ya mina a yi tiyelanga. Kambe, hi ku phikelela ni hi xikhongelo, se ndzi hete malembe lama tlulaka 15 ndzi ri karhi ndzi chumayela hi ku tsala mapapila. Nakambe ndzi chumayela na hi riqingho. A ndzi si tshama ndzi tshika ku chumayela hi ta ntshembo wa mina hi misava leyintshwa ni Paradeyisi ya laha misaveni eka maxaka, vanghana ni vaakelani va mina lava ndzi endzelaka ekaya.

Hikwalaho ka sweswo, ndzi ve ni mintokoto yo tala leyi khutazaka. Ndzi tsake ngopfu loko ndzi vona ntukulu wanga, loyi ndzi dyondzeke na yena Bibele kwalomu ka malembe ya 12 lama hundzeke, a endla nhluvuko emoyeni ni ku tlangela ntiyiso wa Bibele. Hi ku susumetiwa hi ripfalo ra yena leri leteriweke hi Bibele, u tshame a tshembekile ni ku yima a tiya emhakeni ya vukala-tlhelo bya Vukreste.

Ngopfu-ngopfu, ndza tsaka loko vanhu lava ndzi va tsalelaka va tihlanganisa na mina va lava ku kuma rungula leri engetelekeke hi Bibele. Minkarhi yin’wana, van’wana va kombela tibuku ta Bibele leti engetelekeke. Hi xikombiso, wansati un’wana u ndzi bele riqingho a nkhensa papila leri khutazaka leri ndzi ri rhumeleke nuna wa yena. Mhaka leyi a yi ri epapileni rero yi n’wi tsakisile swinene. Sweswo swi endle leswaku ndzi hamba ndzi bula na yena ni nuna wakwe hi Bibele ekaya ra mina.

Langutelo Lerinene

Eka malembe lawa hinkwawo, ndzi vone ku andza ka vahuweleri va Mfumo exiphen’wini lexi xa misava. Holo leyitsongo ya Mfumo leyi nga etlhelo ka yindlu ya buti wa mina George yi kurisiwile ni ku lunghisiwa minkarhi yo hlayanyana. I ndhawu ya kahle swinene yo gandzela eka yona, leyi tirhisiwaka hi mavandlha mambirhi ya Timbhoni ta Yehovha.

Tatana u fe hi 1943, a ri ni malembe ya 52. Kambe wa nga vona ndzhaka ya moya leyi a yi siyeke! Vana vakwe va nhungu va amukele ntiyiso naswona va hambeta va tirhela Yehovha. Le ximutanini xa Xylophagou laha Tatana a velekiweke kona, ni le swimitanini swa le kusuhi, sweswi ku ni mavandlha manharhu, lama nga ni vahuweleri va Mfumo va 230 loko va hlanganile!

Vuyelo byebyo lebyinene byi ndzi tisele ntsako lowukulu. Sweswi, hambileswi ndzi nga ni malembe ya 83, ndza ma tshemba marito ya mupisalema loyi a nga te: “Swinghalana leswi nga ni ntshiva a swi ri ni swakudya switsongo naswona swi khomiwe hi ndlala; kambe loko ku ri lava lavaka Yehovha, a va nge pfumali nchumu lexinene.” (Pisalema 34:10) Ndzi wu langutele hi mahlo-ngati nkarhi lowu vuprofeta lebyi nga eka Esaya 35:6 byi nga ta hetiseka ha wona: “Hi nkarhi wolowo la khutaka u ta tlula kukota mhunti.” Ku nga khathariseki vulema bya mina, ndzi tiyimisele ku hambeta ndzi tirhela Yehovha hi ntsako, ku kala ku fika nkarhi wolowo.

[Mepe lowu nga eka tluka 17]

(Leswaku u vona rungula leri hleriweke hi ku helela, vona nkandziyiso wa kona)

TURKEY

SIRIYA

LEBANONI

KIPRA

Nicosia

Xylophagou

Lwandle ra Mediteraniya

[Xifaniso lexi nga eka tluka 17]

Holo ya Mfumo yo sungula eXylophagou, ya ha tirhisiwa ninamuntlha

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

Ndzi ri na Efprepia hi 1946 ni namuntlha

[Xifaniso lexi nga eka tluka 20]

Ndzi kuma ntsako hi ku chumayela hi riqingho na hi ku tsala mapapila