Nkongomiso Wo Tshembeka Lowu Yisaka eNtsakweni

“KU KUMA Ntsako” i mfanelo ya vanhu hinkwavo. Rolero a ku ri langutelo ra vasunguri va Declaration of Independence of the United States of America. Kambe ku tivekela pakani a swi fani ni ku yi fikelela. Hambileswi vantshwa vo tala va kumaka mintirho eka swa vuhungasi ni le ka swa mintlangu, i vangani lava wena u va tivaka, lava hakunene va swi koteke ku fikelela swilo leswi a va swi lava ngopfu? Xiyimbeleri xin’wana lexi dumeke lexi wu toloveleke ntlhontlho lowu munhu a langutanaka na wona loko a lava ku va muchayi wa tinsimu la humelelaka xi ri: “U nge humeleli nikatsongo.”

Loko u tshame u titwa hi ndlela yoleyo malunghana ni ku kuma ntsako, ku ni xivangelo lexinene xa leswaku u nga heli mbilu. Loko u lava ntsako hi ndlela leyinene u ta wu kuma. Ha yini ku vuriwa sweswo? Xihloko lexi hundzeke xi vulavule hi “Xikwembu lexi tsakeke” ku nga Yehovha. (1 Timotiya 1:11) EBibeleni Xikwembu xi nyikela nkongomiso lowu nga ku pfunaka leswaku u fikelela ntsako lowu u wu lavaka handle ko khomisiwa tingana. Yehovha a nga ku pfuna leswaku u hlula swilo leswi tolovelekeke leswi vangaka gome. Hi xikombiso, xiya nchavelelo lowu a ku nyikaka wona loko u feriwe hi loyi u n’wi rhandzaka.

Loko U Feriwa Hi Loyi U N’wi Rhandzaka

Xana xi kona xilo lexinene lexi nga vuriwaka malunghana ni rifu? Rifu ri hambanisa vatswari ni vana naswona ri hambanisa vana ni vatswari. Ri hambanisa vanghana lavakulu naswona ri vangela leswaku vanhu lava nga ni vun’we va titwa onge a va sirhelelekanga. Hambi ku ri endyangwini  lowu tsakeke, loko rifu ri hlasela ku va ni gome.

Swi le rivaleni leswaku rifu i mhangu. Hambiswiritano, vanhu van’wana va landzula ntiyiso wa leswaku rifu i mhangu kutani va vula leswaku rifu i nkateko. Xiya leswi humeleleke endzhaku ka loko Xidzedze lexi vuriwaka Katrina xi hlasele Nsonga-nkulu wa Mexico hi August 2005. Eka xilahlo xa un’wana la dlayiweke hi xidzedze lexi, mufundhisi u te: “A nga dlayiwanga hi Katrina. Xikwembu xi n’wi tekile leswaku a ya etilweni.” Kasi matsalana wa le xibedlhele loyi a a ku wo chavelela u byele xinhwanyetana xin’wana leswaku xi nga karhateki hikuva Xikwembu xi teke mana wa xona leswaku a ya etilweni. Xinhwanyetana lexi xi ririle xi ku: “Ha yini, ha yini xi ndzi tekele yena?”

Swi le rivaleni leswaku mavonelo wolawo lama hoxeke malunghana ni vafi hakanyingi a ma va chaveleli lava feriweke. Ha yini? Hikuva mavonelo lawa a ma wu hlamuseli ntiyiso malunghana ni rifu. Lexi vavisaka, mavonelo lawa ma hlamusela Xikwembu tanihi khamba leri yivaka vanhu lava rhandziwaka hi mindyangu ya vona ni vanghana va vona, hi ku tirhisa ndlela leyi hlomulaka mbilu ni leyi vavaka. Ematshan’weni yo va xihlovo xa nchavelelo, Xikwembu xi hlamuseriwa tanihi xigevenga loko ku humelela rifu. Kambe Rito ra Xikwembu ri vula ntiyiso malunghana ni rifu.

Bibele yi vula leswaku rifu i nala. Yi fanisa rifu ni hosi leyi fumaka vanhu. (Varhoma 5:17; 1 Vakorinto 15:26) Rifu i nala loyi a nga ni matimba lawa ku nga riki na munhu la nga lwisanaka na wona, naswona ku fa ka munhu loyi hi n’wi rhandzaka ko engetela nhlayo ya ntsandza-vahlayi ya vanhu lava feke. Ntiyiso lowu wa le Bibeleni wu swi kombisa kahle leswaku ha yini hi twa ku vava ni ku hela matimba swonghasi loko hi feriwe hi munhu loyi hi n’wi rhandzaka. Wu tiyisekisa leswaku i swa ntumbuluko ku titwa hi ndlela yoleyo. Nilokoswiritano, xana Xikwembu xi tirhisa nala la nga rifu ku teka varhandziwa va hina xi va yisa etilweni? A hi pfumeleleni Bibele yi hlamula xivutiso lexi.

Eklesiasta 9:5, 10, yi ri: “Loko ku ri lava feke, a va tivi nchumu nikatsongo . . . A ku na ntirho hambi ku ri kungu, vutivi kumbe vutlhari eSheol, ndhawu leyi u yaka eka yona.” Sheol i yini? I sirha leri tolovelekeke ra vanhu laha va yaka kona loko va file. Esirheni vafi a va koti ku endla nchumu nikatsongo, a va swi koti ku famba-famba, ku twa kumbe ku ehleketa hambi ku ri yini. Swi fana ni loko va khomiwe hi vurhongo lebyikulu. * Xisweswo Bibele yi swi veka erivaleni leswaku Xikwembu a xi va teki varhandziwa va hina lava feke leswaku va ya va na xona etilweni. Vuyelo bya rifu byi va endle leswaku va nga koti ku endla nchumu esirheni.

Yesu u wu tiyisekise kahle ntiyiso lowu endzhaku ka loko munghana wa yena Lazaro a file. Yesu u fanise rifu ni vurhongo. Loko hakunene Lazaro a a ye etilweni leswaku a ya va ni Xikwembu xa Matimba Hinkwawo, Yesu a a ta va a nga endlanga kahle hi ku n’wi tlherisela emisaveni tanihi leswi a a ta hetelela a file nakambe. Rungula leri huhuteriweke ri vula leswaku Yesu u huwelele hi rito leri tlakukeke esirheni a ku: “Lazaro, huma!” Bibele yi ya emahlweni yi ku: “Munhu loyi a a file a huma.” Lazaro u sungule ku hanya nakambe. Yesu a a swi tiva leswaku Lazaro a a ri laha misaveni. A a file a etlele esirheni.—Yohane 11:11-14, 34, 38-44.

Xiendlakalo lexi, lexi tsariweke eBibeleni xi hi  pfuna ku twisisa leswaku rifu a hi ndlela leyi Xikwembu xi yi tirhisaka ku rhurhisa vanhu va suka emisaveni va ya etilweni. Xisweswo hi nga tshinela eka Xikwembu hi ri ni ku tiyiseka ka leswaku a hi xona xi hi vangelaka nhlomulo. Naswona hi nga tiyiseka leswaku xi wu twisisa kahle nhlomulo ni ku lahlekeriwa loku rifu ri hi vangelaka kona. Naswona ntiyiso wa le Bibeleni malunghana ni xiyimo xa lava feke wu kombisa leswaku vafi a va xanisiwi endzilweni wa tihele kumbe epagatori kambe va etlele esirheni. Hikwalaho loko hi tsundzuka varhandziwa va hina lava feke, a hi fanelanga hi hlundzukela Xikwembu kumbe hi chavisiwa hileswi hi nga ku tiviki lomu va nga kona. Ku tlula kwalaho, eBibeleni Yehovha u hi nyika nchavelelo lowu engetelekeke.

Ntshembo Wu Yisa eNtsakweni

Matsalwa lawa se hi buleke ha wona ma kombisa leswaku ntshembo i xiyenge xa nkoka xa ntsako wa xiviri. Rito leri nge “ntshembo” hilaha ri tirhisiweke hakona eBibeleni ri vula ku rindzela leswinene hi ku tiyiseka. Leswaku u vona ndlela leyi ntshembo wu nga hi tiselaka ntsako ha yona sweswi, a hi tlheleleni eka rungula leri vulavulaka hi Yesu loko a pfuxa Lazaro.

Ku ni swivangelo swimbirhi leswi endleke leswaku Yesu a endla singita rero. Xivangelo xo sungula a ku ri ku herisa nhlomulo wa Marta, Mariya ni wa vanghana va vona lava tweke ku vava. A va ta tlhela va tsakela vuxaka lebyinene ni murhandziwa wa vona. Kambe Yesu u byele Marta xivangelo xa vumbirhi lexi nga xa nkoka swinene a ku: “Xana a ndzi ku byelanga leswaku loko u kholwa u ta vona ku vangama ka Xikwembu?” (Yohane 11:40) The New Testament in Modern English, ya J. B. Phillips, yi hundzuluxela xiga xo hetelela xa ndzimana leyi yi ku, “xihlamariso xa leswi Xikwembu xi nga swi endlaka.” Hi ku pfuxa Lazaro, Yesu u kombise ka ha ri emahlweni leswi Yehovha Xikwembu a nga ni matimba yo swi endla ni leswi a nga ta swi endla enkarhini lowu taka. Xiya vuxokoxoko lebyi engetelekeke malunghana ni “xihlamariso xa leswi Xikwembu xi nga swi endlaka.”

Eka Yohane 5:28, 29, Yesu u te: “Mi nga hlamaleni ha swona, hikuva nkarhi wa ta lowu hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va nga ta twa rito ra yena kutani va huma.” Leswi swi vula leswaku vafi hinkwavo lava nga eSheol ku katsa ni varhandziwa va hina va ta tlhela va hanya. Mintirho 24:15 yi hlavutela leswi engetelekeke malunghana ni xiendlakalo lexi lexikulu loko yi ku: “Ku ta va ni ku pfuxiwa ka lava lulameke ni ka lava nga lulamangiki.” Kutani hambi ku ri “lava nga lulamangiki,” ku nga vanhu vo tala lava nga n’wi tivangiki Yehovha ni ku n’wi tirhela, va ta kuma lunghelo ro kombiwa tintswalo hi Xikwembu enkarhini lowu taka.

Xana ku pfuxiwa loku ka vafi ku ta endleka kwihi? Pisalema 37:29 yi ri: “Lavo lulama va ta dya ndzhaka ya misava, va ta tshama eka yona hi masiku.” Ehleketa leswaku sweswo swi vula yini! Mindyangu ni vanghana lava hambanisiweke hi rifu va ta tlhela va hlangana laha misaveni. Tanihi leswi u ehleketaka hi ku tiphina hi minkarhi leyinene ni lava u tshameke u tsakela ku va swin’we na vona, swa fanela leswi mbilu ya wena yi khapakhapaka hi ntsako.

Yehovha U Lava Leswaku U Tsaka

Se hi kambisise tindlela timbirhi leti Yehovha a nga kurisaka ntsako wa wena ha tona hambiloko u ri ni swiphiqo. Yo sungula, hi ku tirhisa Bibele, u nyikela vutivi ni nkongomiso leswaku a ku pfuna u kota ku langutana ni maxangu hi ndlela leyi humelelaka. Handle ko hi pfuna leswaku hi kota ku langutana ni nhlomulo wa rifu, ndzayo ya Bibele yi nga tlhela yi hi pfuna ku langutana ni swiphiqo swa timali ni swa rihanyo. Yi nga ku nyika matimba yo tiyiselela ku pfumaleka ka vululami loku nga kona emisaveni ni mpfilumpfilu wa tipolitiki. Naswona loko u tirhisa nkongomiso wa yona evuton’wini bya wena, yi nga ku pfuna leswaku u kota ku langutana ni swiphiqo swin’wana swa munhu hi yexe.

Ya vumbirhi, hi ku hlaya Bibele u nga kuma ntshembo lowu tlulaka nchumu wun’wana ni wun’wana lowu vanhu va wu nyikelaka. Ku pfuxiwa ka vanghana ni swirho swa ndyangu i xiphemu xa ntshembo lowu Bibele yi vulavulaka ha wona. Nhlavutelo 21:3, 4 yi nyikela vuxokoxoko lebyi engetelekeke: “Xikwembu hi xiviri xi ta va [ni vanhu]. Kutani xi ta sula mihloti hinkwayo ematihlweni ya vona, rifu a ri nge he vi kona, hambi ku ri ku kolola, ni xirilo ni xitlhavi a swi nge he vi kona. Swilo swo sungula swi hundzile.” Leswi swi vula leswaku xilo xin’wana ni xin’wana lexi ku vangelaka ku vaviseka evuton’wini, ku nga ri khale xi  ta heriseriwa makumu. Leswi Bibele yi swi tshembisaka swi ta hetiseka naswona u ta tsakela ku swi vona swi endleka. Ku tiva leswaku minkarhi leyinene yi le kusuhi swi hi nyika ntshunxeko. Ku tiva leswaku a wu nge xaniseki hilaha ku nga heriki endzhaku ko fa swi ku nyika xivangelo xo tsaka.

Hi xikombiso: Malembe ma nga ri mangani lama hundzeke, Maria u vone nuna wa yena a fa ku vava a dlayiwa hi vuvabyi bya khensa. Endzhakunyana ka sweswo, swiphiqo swa timali swi sindzise yena ni vana vakwe vanharhu va xisati ku siya yindlu ya vona. Endzhaku ka malembe mambirhi, Maria u kume leswaku u khomiwe hi khensa. U endliwe vuhandzuri byimbirhi lebyikulu naswona u va ni switlhavi leswikulu siku ni siku. Ku nga khathariseki swiphiqo leswi, u ni langutelo lerinene lerova u khutaza vanhu van’wana. I yini lexi n’wi endlaka a tshama a tsakile?

Maria u ri: “Loko ndzi ri ni xiphiqo ndzi ringeta ku nga tshameli ku ehleketa hi xona. Ndzi papalata ku tivutisa swivutiso swo tanihi leswi: ‘Ha yini leswi swi endleke eka mina? Ha yini ndzi fanele ndzi xaniseka hi ndlela leyi? Ha yini ndzi vabya?’ Ku va ni langutelo leri hoxeke swi nga ku hlakata. Ematshan’weni ya sweswo, ndzi tirhisa matimba ya mina leswaku ndzi tirhela Yehovha ni ku pfuna van’wana. Sweswo swi ndzi tisela ntsako.”

Xana ntshembo wu n’wi pfuna njhani Maria? U veka ntshembo wa yena enkarhini lowu taka loko Yehovha a ta herisa mavabyi ni swiphiqo swin’wana leswi karhataka vanhu. Loko a ya exibedlhele leswaku a ya tshunguriwa, u byela vanhu van’wana lava khomiweke hi khensa lava nga riki na ntshembo malunghana ni ntshembo lowu. Xana ntshembo i wa nkoka hi ndlela yihi eka Maria? U ri: “Hakanyingi ndzi ehleketa hi leswi Bibele yi swi vulaka eka Vaheveru 6:19, laha Pawulo a hlamuselaka ntshembo tanihi nsoma wa moya-xiviri. Handle ka nsoma wolowo, u ta kayakayisiwa ku fana ni byatso loko ku ri ni xidzedze. Kambe loko u boheleriwe eka nsoma wolowo, u ta tiya hambiloko u langutana ni swiphiqo leswikulu.” “Ntshembo [wolowo] wa vutomi lebyi nga heriki lebyi Xikwembu, lexi xi nga hembiki, xi byi tshembiseke” wu pfuna Maria leswaku a tshama a tsakile. Ntshembo wolowo wu nga ku pfuna hi ndlela leyi fanaka na wena.—Tito 1:2.

Hi ku dyondza Bibele u nga kuma ntsako wa xiviri hambiloko u ri ni swiphiqo. Kambe, u nga ha tivutisa leswaku ku dyondza Bibele swi nga ku pfuna njhani. Timbhoni ta Yehovha ti ta swi tsakela ku ku komba tinhlamulo ta le Matsalweni leti u faneleke u ti tiva leswaku u tsaka hakunene. Loko wa ha rindzele ku hetiseka ka ntshembo lowu Yehovha a wu nyikelaka, u nga va swin’we ni lava hlamuseriwaka hi ndlela leyi: “Va ta kuma ku khana ni ku tsaka, gome ni nhlomulo swi ta baleka.”—Esaya 35:10.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

I ntiyiso wa le Bibeleni ntsena lowu nga hungutaka nhlomulo

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ntshembo wa le Bibeleni wa ku pfuxiwa ka vafi wu nga ku tisela ntsako