“Switsundzuxo Swa Wena Ndza Swi Rhandza”

“Swilo hinkwaswo leswi tsariweke enkarhini lowu hundzeke swi tsaleriwe ku letela hina.”—VARHOMA 15:4.

1. Yehovha u hi nyika njhani switsundzuxo naswona ha yini hi swi lava?

YEHOVHA u nyika vanhu vakwe switsundzuxo leswaku va kota ku langutana ni mintshikilelo ya minkarhi leyi ya mangava. Swin’wana swa switsundzuxo leswi hi swi kuma loko hi tihlayela Bibele, kasi swin’wana hi swi kuma eka tinkulumo kumbe tinhlamulo leti nyikeriwaka eminhlanganweni ya Vukreste. Swo tala swa leswi hi swi hlayaka kumbe hi swi twaka eminhlanganweni leyi a hi swintshwa. Kumbexana hi tshame hi hlaya rungula ro fana na rona nkarhi wun’wana. Kambe, leswi hi nga vanhu lava rivalaka, nkarhi na nkarhi hi fanele hi tsundzuxiwa hi swikongomelo, milawu ni swiletelo swa Yehovha. Hi fanele hi swi tlangela switsundzuxo swa Xikwembu. Swa hi khutaza hi ku hi pfuna leswaku hi anakanya hi leswi swi hi susumeteleke ku tinyiketela ku hanya hi ndlela leyi pfumelelanaka ni ku rhandza ka Xikwembu. Hi yona mhaka leyi mupisalema a yimbeleleleke Yehovha a ku: “Switsundzuxo swa wena ndza swi rhandza.”—Pisalema 119:24.

2, 3. (a) Ha yini Yehovha a endle leswaku matimu ya vanhu lava hanyeke hi nkarhi wa ku tsariwa ka Bibele, ma hlayisiwa ku ta fikela esikwini ra hina? (b) Hi swihi swiendlakalo leswi nga eMatsalweni leswi nga ta kambisisiwa eka xihloko lexi?

² Hambileswi se ku hundzeke madzana-dzana ya malembe ri tsariwile, Rito ra Xikwembu ri ni matimba. (Vaheveru 4:12) Ri rungula ta vutomi bya vanhu lava hanyeke hi nkarhi wa ku tsariwa ka Bibele. Hambileswi maendlelo ni mavonelo ya swilo se ma cinceke swinene eka ya le minkarhini ya ku tsariwa ka Bibele, kambe mintlhontlho leyi hi langutanaka na yona ya yelana swinene ni leyi va langutaneke na yona hi nkarhi wolowo. Timhaka to tala leti hlayisiweke eBibeleni leswaku ti hi pfuna, ti ni swikombiso leswi khumbaka mbilu, swa vanhu lava a va rhandza Yehovha ni ku n’wi gandzela hi ku tshembeka ku nga khathariseki swiyimo swo tika leswi va langutaneke na swona. Tindzimana tin’wana ti vulavula hi swiendlo leswi Xikwembu xi swi vengaka. Yehovha u endle leswaku ku tsariwa matimu lawa ya vanhu eBibeleni, lamanene ni yo biha, leswaku a hi lemukisa. Swi hilaha muapostola Pawulo a tsaleke hakona a ku: “Swilo hinkwaswo leswi tsariweke enkarhini lowu hundzeke swi tsaleriwe ku letela hina, leswaku hi ta va ni ntshembo hikwalaho ka ku tiyisela ka hina ni hikwalaho ka nchavelelo lowu humaka eMatsalweni.”—Varhoma 15:4.

³ A hi kambisiseni swiendlakalo swinharhu leswi humaka eMatsalweni: mhaka ya Davhida na Sawulo, ya Ananiya na Safira ni ya Yosefa ni nsati wa Potifaro. Mhaka yin’wana ni yin’wana yi tamele dyondzo ya nkoka.

Ku Xixima Malunghiselelo Ya Xikwembu

4, 5. (a) Hi xihi xiyimo lexi a xi ri kona exikarhi ka Hosi Sawulo na Davhida? (b) Xana Davhida u endlise ku yini loko a vona rivengo ra Sawulo?

⁴ Hosi Sawulo a a nga ha tshembekanga eka Yehovha naswona a a nga ha faneleki ku fuma vanhu va Yena. Hiloko Xikwembu xi n’wi fularhela kutani xi kongomisa muprofeta Samuwele leswaku a ya tota Davhida leswaku a ta va hosi ya Israyele ya le nkarhini lowu taka. Loko a vona leswaku Davhida u ni vutshila ni xivindzi etimhakeni ta nyimpi naswona u ndhundhuzeriwa hi vanhu, Sawulo u sungule ku vondzoka Davhida, a n’wi teka a ri la phikizanaka na yena. Sawulo u ringete ku n’wi dlaya ko tala. Nkarhi na nkarhi Davhida u ponile hikuva Yehovha a a ri na yena.—1 Samuwele 18:6-12, 25; 19:10, 11.

 ⁵ Ku hele malembe yo tala Davhida a hanya vutomi byo baleka. Loko a pfulekeriwa hi nkarhi wo dlaya Sawulo, vanghana va Davhida va n’wi khutaze leswaku a n’wi dlaya, va vula leswaku Yehovha u nyikete nala wa Davhida emavokweni yakwe. Kambe, Davhida u arile. Ku tshembeka ka yena eka Yehovha ni ku xixima xikhundlha lexi Sawulo a a ri na xona xa ku va hosi leyi totiweke ya vanhu va Xikwembu, swi n’wi endle leswaku a ala ku n’wi dlaya. Phela, i Yehovha loyi a vekeke Sawulo leswaku a va hosi ya Israyele. Kutani Yehovha a a ta n’wi susa loko a vona swi fanerile. Davhida u tivone a nga ri na mfanelo yo n’wi susa. Endzhaku ko endla hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku a olovisa mbilu ya Sawulo, Davhida u fikelele xiboho lexi: “Yehovha hi yexe u ta n’wi twisa ku vava; kumbe siku rakwe ri ta ta kutani u ta fa, kumbe u ta rhelela a ya enyimpini, kunene u ta kukuriwa. A hi swinene eka mina hi ku ya hi langutelo ra Yehovha leswaku ndzi tshambuluta voko ra mina ndzi lwa ni mutotiwa wa Yehovha!”—1 Samuwele 24:3-15; 26:7-20.

6. Ha yini swi ri swa nkoka leswaku hi kambisisa mhaka ya Davhida ni ya Sawulo?

⁶ Mhaka leyi yi tamele dyondzo ya nkoka swinene. Xana u tshame u tivutisa leswaku ha yini ku va ni swiphiqo swo karhi evandlheni ra Vukreste? Swi nga ha endleka leswaku ku ni munhu loyi a endlaka swilo hi ndlela leyi nga fanelangiki. Munhu wa kona a nga ha va a nga endlanga xidyoho lexikulu, kambe ndlela leyi a tikhomaka ha yona a yi ku tsakisi. Xana u fanele u endlisa ku yini? Hi ku lava ku kombisa rirhandzu ra Vukreste ni ku lava ku tshembeka eka Yehovha, u nga ha hlawula ku vulavula ni munhu wa kona hi musa, hi xikongomelo xo lulamisa xiyimo lexi nga kona. Kambe ku vuriwa yini loko xiphiqo xa kona xi ya emahlweni? Endzhaku ko endla hinkwaswo leswi nga ematimbeni ya wena, swi nga ha va swinene ku tshika mhaka leyi emavokweni ya Yehovha. Leswi hi leswi Davhida a swi endleke.

7. Hi fanele hi endlisa ku yini loko hi khomiwa hi ndlela yo biha kumbe hi langutane ni xihlawuhlawu, ku fana na Davhida?

⁷ Kumbe swi nga ha endleka vanhu va le ndhawini ya ka n’wina a va ku khomi kahle kumbe va ku hlekula hikwalaho ka vukhongeri bya wena. Kumbexana a ku na lexi u nga xi endlaka sweswi leswaku u lulamisa xiyimo lexi. Swi nga ha tika swinene ku tiyiselela xiyimo lexi, kambe ndlela leyi Davhida a endleke ha yona loko a khomiwa hi ndlela yo biha, yi hi dyondzisa swo karhi. Eka tipisalema leti Davhida a ti tsaleke a a khongela Xikwembu swi huma embilwini leswaku xi n’wi ponisa eka Sawulo, a tlhela a phofula ku tshembeka kakwe eka Yehovha ni ku navela ka yena leswaku vito ra Xikwembu ri kwetsimisiwa. (Pisalema 18:1-6, 25-27, 30-32, 48-50; 57:1-11) Davhida u tshame a tshembekile eka Yehovha hambileswi Sawulo a heteke malembe yo tala a ri karhi a n’wi khoma hi ndlela yo biha. Na hina hi fanele hi tshama hi tshembekile eka Yehovha ni le ka nhlengeletano ya yena hambiloko hi langutana ni maxangu, hi nga kavanyetiwi hi leswi van’wana va swi endlaka. A hi tiyisekeni leswaku Yehovha u xi vona kahle xiyimo lexi nga kona.—Pisalema 86:2.

8. Timbhoni ta Yehovha ta le Mozambhiki ti endlise ku yini loko ti langutane ni ndzingo wa ku tshembeka eka Yehovha?

 ⁸ Vakreste va le Mozambhiki i xikombiso lexinene xa manguva lawa xa vanhu lava namarheleke Yehovha hi ku tshembeka loko va langutane ni ndzingo. Hi 1984, miti ya vona yi hlaseriwile hi vanhu lava hlomeke va vandla leri lwisanaka ni mfumo, va tekeriwa nhundzu, va hiseriwa tiyindlu ni ku dlayiwa. Hi nkarhi wolowo a xi nga ri kona lexi Vakreste lava va ntiyiso va nga xi endlaka leswaku va tisirhelela. Vaaki va ndhawu yoleyo va endle matshalatshala yo va endla va nghenela vusocha kumbe va va sindzisa leswaku va seketela nyimpi hi tindlela tin’wana. Timbhoni ta Yehovha a ti teka leswi swi ri leswi lwisanaka ni xiboho xa tona xa Vukreste xa ku nga yimi ni ntlawa wo karhi. Ti kariheriwile swinene hikwalaho ko ala ku hlanganyela enyimpini. Hi nkarhi wolowo wa hasahasa ku dlayiwe Timbhoni ta 30 kambe nxungeto lowu wa rifu a wu ku herisanga ku tshembeka ka vanhu va Xikwembu. * Ku fana na Davhida, ti tiyiserile hambiloko ti khomiwa hi ndlela yo biha naswona ti hetelele ti hlurile.

Xilemukiso

9, 10. (a) Hi nga vuyeriwa njhani eka swikombiso swin’wana leswi nga eMatsalweni? (b) I yini lexi a xi hoxile eka leswi endliweke hi Ananiya na Safira?

⁹ Van’wana va vanhu lava ku vulavuriwaka ha vona eMatsalweni va hi vekela swikombiso leswi hi lemukisaka hi ku tikhoma loku hi faneleke hi ku papalata. Ina, Bibele yi tamele matimu yo tala ya vanhu lava va endleke swilo swo biha kutani va tshovela leswi va swi byaleke, ku katsa ni malandza ya Xikwembu. (1 Vakorinto 10:11) Mhaka yin’wana i ya Ananiya na Safira, mpatswa lowu tekaneke lowu a wu ri swirho swa vandlha ra Vukreste ra lembe-xidzana ro sungula eYerusalema.

¹⁰ Endzhaku ka Pentekosta ya 33 C.E., ku ve ni xilaveko xo pfuna vanhu lava va ha ku vaka vapfumeri hi swilo leswi vonakaka, lava a va sale eYerusalema leswaku va ta vuyeriwa hi ku heta nkarhi va ri ni vaapostola. Swirho swin’wana swa vandlha swi xavise nhundzu ya swona leswaku ku nga vi na munhu la pfumalaka. (Mintirho 2:41-45) Ananiya na Safira va xavise nsimu kutani va yisa ntsena xiphemu xa mali ya kona eka vaapostola, va vula leswaku va nyikele hi mali hinkwayo leyi va yi kumeke loko va xavisa nsimu. Phela Ananiya na Safira a va ntshunxekile ku nyikela hi leswi va lavaka ku nyikela ha swona, kambe nsusumeto wa vona a wu nga ri wunene naswona a va nga tshembekanga. A a va lava ku voniwa hi vanhu, naswona a va lava ku vonaka onge va nyikele hi mali hinkwayo. Hi ku kongomisiwa hi moya lowo kwetsima, muapostola Petro u paluxe ku nga tshembeki ni vukanganyisi bya vona kutani Yehovha a va dlaya.—Mintirho 5:1-10.

11, 12. (a) Hi swihi switsundzuxo swin’wana malunghana ni ku tshembeka? (b) Hi vuyeriwa njhani hi ku va lava tshembekaka?

 ¹¹ Loko ho tshuka hi lave ku soholota ntiyiso hi ku lava ku tsakisa vanhu, onge mhaka ya Ananiya na Safira yi nga tshama yi ri xilemukiso eka hina. Hi nga swi kota ku xisa vanhu kambe a hi nge swi koti ku xisa Yehovha. (Vaheveru 4:13) Nkarhi na nkarhi Matsalwa ma hi khutaza leswaku hi tshembeka un’wana eka un’wana, hikuva vanhu lava hembaka a va nge vi kona emisaveni leyi basisiweke, leyi nga ha riki na vuhomboloki. (Swivuriso 14:2; Nhlavutelo 21:8; 22:15) Xivangelo xa leswi xi le rivaleni. Sathana Diyavulosi hi yena mukondleteri wa mavunwa hinkwawo.—Yohane 8:44.

¹² Ku hanya hi ku tshembeka swi tisa mikateko yo tala. Yin’wana ya yona i ku va ni ripfalo leri baseke ni ku eneriseka hi ku tiva leswaku van’wana va ku tshemba. Minkarhi yo tala, Vakreste va kume ntirho kumbe va tshame nkarhi wo leha emintirhweni ya vona hikwalaho ka leswi va tshameke va tshembekile. Kambe, xa nkoka swinene, hi leswaku ku tshembeka ku hi endla hi va vanghana va Xikwembu xa Matimba Hinkwawo.—Pisalema 15:1, 2.

Ku Tshama Hi Tengile

13. Xana Yosefa u tikume a ri eka xiyimo xihi naswona u endlise ku yini?

¹³ Yosefa, n’wana wa mupatriyaka Yakobe, u xavisiwe a ya va hlonga a ri ni malembe ya 17. U hetelele a tikuma a ri ekaya ra Potifaro, mutirhela-mfumo wa le hubyeni ya le Egipta, laha Yosefa a nga fika a naveriwa hi nsati wa n’wini wakwe. A a navela ku etlela na Yosefa, jaha ro saseka, naswona siku ni siku a a tshamela ku n’wi kombela a ku: “Etlela na mina.” Yosefa a a ri etikweni leri nga ekule swinene ni ndyangu wa ka vona, laha a a nga tiviwi hi munhu. A a ta va a etlele ni wansati loyi swi tlhela swi nga tiviwi hi munhu. Kambe, loko nsati wa Potifaro a hetelele a kote ku n’wi khoma, Yosefa u chupurile, a baleka.—Genesa 37:2, 18-28; 39:1-12.

14, 15. (a) Ha yini mhaka ya Yosefa yi ri ya nkoka eka hina? (b) Ha yini wansati un’wana la nga Mukreste a tsaka hi leswi a yingiseke switsundzuxo swa Xikwembu?

¹⁴ Yosefa u kulele endyangwini lowu chavaka Xikwembu naswona a a swi tiva leswaku a swi fanelanga leswaku vanhu lava nga tekanangiki va va ni vuxaka bya rimbewu. U vutisile a ku: “Ndzi nga byi endlisa ku yini vubihi lebyi lebyikulu ndzi dyohela Xikwembu hakunene?” Kumbexana u fikelele xiboho lexi hi ku tiva nawu wa Xikwembu lowu xi wu byeleke vanhu aEdeni, wa ku va ni munghana un’we wa vukati. (Genesa 2:24) Vanhu va Xikwembu namuntlha va nga pfuneka hi ku anakanyisisa hi ndlela leyi Yosefa a endleke ha yona eka xiyimo lexi. Etindhawini tin’wana, ku tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu swi tolovelekile lerova vantshwa lava alaka ku tikhoma hi ndlela leyi va hlekuriwa hi tintangha ta vona. Swi tolovelekile  leswaku vanhu lavakulu lava ngheneleke vukati, va va ni swigangu. Hi yona mhaka leyi mhaka ya Yosefa yi tirhaka eka hina. Xikwembu xa ha teka vumbhisa ni vuoswi ku ri swidyoho. (Vaheveru 13:4) Vanhu vo tala lava tshameke va wela entlhan’wini wo nghenela vuxaka bya rimbewu lebyi nga riki enawini va vula leswaku ku ni xivangelo lexi twalaka xo papalata khombo leri. Vuyelo byin’wana lebyi nga tsakisiki i ku khomiwa hi tingana, ku tshama u ri karhi u kingindziwa hi ripfalo, mavondzo, ku tika ni mavabyi lama tlulelaka hi vuxaka bya rimbewu. Hilaha Matsalwa ma hi tsundzuxaka hakona, munhu loyi a endlaka vumbhisa “u dyohela miri wa yena n’wini.”—1 Vakorinto 5:9-12; 6:18; Swivuriso 6:23-29, 32.

¹⁵ Jenny, * Mbhoni ya Yehovha leyi nga siki tekiwaka, ya swi tlangela swinene switsundzuxo swa Xikwembu. Entirhweni, mutirhi-kulobye u sungule ku titshineta eka yena. Loko Jenny a n’wi honisa, u sungule ku tiyimisela swinene. Jenny u ri: “Ndzi kume swi ndzi tikela ku tshama ndzi tengile, hikuva loko munhu wa rimbewu leri hambaneke ni ra wena a kombisa ku ku tsakela swi ku tlhoma tinsiva.” Kambe, u swi xiyile leswaku wanuna loyi a a ringeta ntsena ku n’wi hoxa eka nxaxamelo wa vavasati lava a tshameke a etlela na vona. Loko a titwa a hela matimba, a a khongela Yehovha leswaku a n’wi pfuna ku tshama a tshembekile eka Yena. Jenny u vule leswaku swilo leswi a swi dyondzeke loko a endla ndzavisiso eBibeleni ni le tibukwini ta Vukreste a swi fana ni switsundzuxo leswi n’wi khutazeke ku tshama a xalamukile. Swin’wana swa switsundzuxo sweswo i mhaka ya Yosefa ni nsati wa Potifaro. U gimeta hi ku vula leswi: “Loko ntsena ndzi tshama ndzi titsundzuxa ndlela leyi ndzi n’wi rhandzaka ha yona Yehovha, a ndzi nge chavi leswaku ndzi nga tshuka ndzi endle vubihi lebyi lebyikulu, ndzi n’wi dyohela.”

Yingisa Switsundzuxo Swa Xikwembu!

16. Hi nga vuyeriwa njhani hi ku kambisisa ni ku anakanyisisa hi matimu ya vanhu lava ku vulavuriwaka ha vona eBibeleni?

¹⁶ Hinkwerhu hi nga kurisa ku tlangela ka hina milawu ya Yehovha hi ku tiyimisela ku twisisa leswaku ha yini a endle leswaku timhaka tin’wana ti tsaleriwa hina eMatsalweni. Xana ti hi dyondzisa yini? Hi tihi timfanelo kumbe mimboyamelo leyi kombisiweke hi vanhu lava ku vulavuriwaka ha vona eBibeleni leyi hi faneleke hi yi tekelela kumbe hi yi papalata? Ku ni vanhu va madzana-dzana lava ku vulavuriwaka ha vona eRitweni ra Xikwembu. Hinkwavo lava rhandzaka ndzetelo wa Xikwembu va fanele va hlakulela torha ro kuma vutlhari lebyi yisaka evuton’wini, ku katsa ni tidyondzo leti hi ti kumaka eka swikombiso leswi Yehovha a swi hlayiseke hi vukheta. Magazini lowu hakanyingi wu humesa tinhloko-mhaka leti vulavulaka hi vanhu lava matimu ya vona ma hi dyondzisaka swo karhi. Ha yini u nga tinyiki nkarhi wo kambisisa timhaka leti?

17. U titwa njhani hi switsundzuxo swa Yehovha naswona ha yini u titwa hi ndlela yoleyo?

¹⁷ Ha tsaka swinene hi leswi Yehovha a va kombisaka rirhandzu vanhu lava va lwelaka ku endla ku rhandza ka yena! A hi hetisekanga nikatsongo, ku fana ni vavanuna ni vavasati lava ku vulavuriwaka ha vona eBibeleni. Kambe, swiendlo swa vona leswi hi tsaleriweke swona, i swa nkoka eka hina. Loko hi yingisa switsundzuxo swa Yehovha, hi ta papalata ku endla swihoxo leswi nga ni khombo, naswona hi ta tekelela swikombiso leswinene swa vanhu lava fambeke hi vululami. Loko ho endla leswi, hi ta swi kota ku yimbelela ku fana ni mupisalema hi ku: “Va tsaka lava hlayisaka switsundzuxo swa [Yehovha]; va hambeta va n’wi lavisisa hi mbilu hinkwayo. Moya-xiviri wa mina wu hlayise switsundzuxo swa wena, naswona ndzi swi rhandza swinene.”—Pisalema 119:2, 167.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Nga Hlamurisa Ku Yini?

• Hi nga dyondza yini eka ndlela leyi Davhida a a n’wi teka ha yona Sawulo?

• Mhaka ya Ananiya na Safira yi hi dyondzisa yini?

• Ha yini mhaka ya Yosefa yi ri ya nkoka swinene namuntlha?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Ha yini Davhida a arile leswaku Sawulo a dlayiwa?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 27]

Hi dyondza yini emhakeni ya Ananiya na Safira?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 28]

I yini lexi endleke Yosefa a ala ku tikhoma hi ndlela yo biha?