Ku Kuma Nkongomiso Wa Ntiyiso

AKU ri December 18, 1810. Dyambu se a ri ku lava ra wena. Elwandle leri kariheke edzonga-vuxa bya Scotland, Xikepe xa Nyimpi xa Britain lexi vuriwaka HMS Pallas a xi lahlekile. Leswi a byi sikula ni leswi a ku wa gamboko, vatluti lava se a va hlangane naswo, va ringete ku pfula mahlo ma helela, leswaku va vona lomu ku nga ni mavoni yo kongomisa xikepe xi ya endhawini leyi hlayisekeke. A va tsake ni min’wala hakunene loko eku heteleleni va vona mavoni ya kona kutani va jikisa xikepe xi kongoma laha ma nga kona! Kambe khombo ra kona, lawa a ku nga ri wona mavoni yo kongomisa swikepe lawa a va lava wona. Kahle-kahle a ku ri mindzilo ya vatirhi leyi a yi tshiveriwe ekusuhi ni le lwandle. Xikepe xa Pallas xi kongome emaribyeni ivi xi tshoveleleka xi hela. Vatlutisi va 11 va dyiwe hi mati. I mhangu leyi hlomulaka mbilu hakunene!

Xihoxo lexi endlekeke malunghana ni xikepe xa Pallas xi vange mhangu. Kambe minkarhi yin’wana, vatlutisi a va langutana ni khombo lerikulu—mavoni ya vukanganyisi yo kongomisa swikepe. Mavoni wolawo a ma kongomisa swikepe etindhawini ta maribye kutani swi fika swi ma hima swi tshoveka, ivi vaphangi va tleketlela nhundzu, hi ku vula ka buku leyi nge Wrecks, Wreckers and Rescuers.

‘Matsalwa Yo Kwetsima Lama Nga Ku Yisaka Eku Ponisiweni’

Loko u ri karhi u lavisisa nkongomiso, u pfa u hlangana ni makhombo yo fana ni lawa vatluti volavo va hlanganeke na wona. U nga ha yingisa rungula leri kanganyisaka, kumbe u nga xisiwa hi ku kongoma. Sweswo haswimbirhi swi ni khombo. Xana u nga endla yini leswaku u tisirhelela? Tiyiseka leswaku xihlovo xa nkongomiso wa kona i xa ntiyiso naswona xa tshembeka. Magazini lowu se wu ni malembe yo tlula 125 wu ri karhi wu seketela Rito ra Xikwembu leri huhuteriweke ku nga Bibele, tanihi xihlovo lexi tshembekaka ngopfu xa nkongomiso, hikuva yi tamele “matsalwa yo kwetsima lama nga ni matimba ya ku ku tlharihisa ni ku ku yisa eku ponisiweni.”—2 Timotiya 3:15-17, New English Bible.

Ina, loko u ta tshemba Bibele tanihi rivoni leri kongomisaka hi ndlela yo tshembeka, u fanele u kambisisa loko yi ri buku ya ntiyiso hakunene.  (Pisalema 119:105; Swivuriso 14:15) Titwe u ntshunxekile ku tsalela vakandziyisi va magazini lowu leswaku u kuma rungula leri pfuneke vanhu va timiliyoni va vona leswaku hakunene Bibele yi huhuteriwe hi Xikwembu. Hi xikombiso, hlaya broxara leyi nge Buku Ya Vanhu Hinkwavo. * Yi ni rungula ro tala leri kombisaka leswaku Bibele yi hlamusela mhaka leyi pakanisaka, i buku ya ntiyiso naswona yi huhuteriwile.

Tidyondzo Ta Xisekelo

Kutani ke, hi tihi tin’wana ta tidyondzo ta xisekelo leti “matsalwa [lawa] yo kwetsima” ma ti tameleke? Xiya swikombiso leswi landzelaka.

Ku ni Xikwembu xin’we ntsena xa Matimba Hinkwawo lexi nga Muvumbi la endleke swilo hinkwaswo. (Genesa 1:1) Hi hanya ntsena ‘hileswi Xikwembu xi tumbuluxeke swilo hinkwaswo’ kutani xi hi nyika vutomi. (Nhlavutelo 4:11) Hikwalaho, swi fanerile leswaku hi gandzela xona ntsena. Muvumbi hi yena Xihlovo xin’we ntsena xa ku vonakala hinkwako. (Pisalema 36:9; Esaya 30:20, 21; 48:17, 18) U ni vito leri a lavaka leswaku hi ri tirhisa. (Eksoda 3:15) Vito rero, leri tsariweke hi tinhlanga ta Xiheveru ivi ri hundzuluxeriwa hi ku tirhisa maletere lama nge YHWH, ri humelela minkarhi ya kwalomu ka 7 000 eBibeleni. Se ku hundze madzana ya malembe ku tirhisiwa vito leri nge “Yehovha” hi Xitsonga, ematshan’weni ya maletere wolawo.—Pisalema 83:18.

Yehovha u vumbe vanhu leswaku va hanya hi masiku eParadeyisini laha misaveni. U endle leswaku vanhu va va ni timfanelo ta moya leti fanaka ni ta yena. U va nyike vuswikoti lebyi a byi ta va pfuna ku tsakela vutomi hi masiku laha misaveni. (Genesa 1:26-28) A nga kalanga a endla misava yi va ndhawu yo hundzela ha yona evuton’wini bya moya bya le tilweni, onge hi kona ntsena laha vanhu va nga kotaka ku va ni vuxaka ni Xikwembu.

A ku nga hoxanga nchumu eka ndlela leyi Xikwembu xi vumbeke vanhu ha yona. Swilo swi te swi ta biha loko swivumbiwa swin’wana swa Xikwembu—vanhu va nyama ni va moya—swi tirhise ntshunxeko wa swona hi ndlela yo biha kutani swi xandzukela Xikwembu. (Deteronoma 32:5) Vatswari va hina vo sungula va tinyike lunghelo ra ku tihlawulela leswi nga swinene ni leswi nga biha. (Genesa 2:17; 3:1-5) Sweswo swi tise rifu evanhwini. (Genesa 3:19; Varhoma 5:12) Leswaku ku tlhantlhiwa mimphikamakaneta leyi pfuxiweke hi nxandzuko wa vona, Yehovha u pfumelele vuhomboloki byi ya emahlweni swa nkarhinyana. Kambe xikongomelo xa yena hi misava ni vanhu a xi hundzukanga. (Esaya 45:18) A ku ta fika nkarhi lowu vanhu a va ta tlhela va hanya hi masiku eParadeyisini emisaveni leyi basisiweke.—Matewu 6:10; Nhlavutelo 21:1-5.

Yesu Kreste a hi Xikwembu xa Matimba Hinkwawo kambe i N’wana wa Xikwembu. Yesu Kreste hi byakwe u dyondzise valandzeri vakwe ku khongela va ku: “Tata wa hina la nge matilweni, vito ra wena a ri kwetsimisiwe.” (Matewu 6:9) A nga kalanga a vula leswaku u ringana ni Xikwembu. Ku ri na sweswo, u te: “Tatana u nkulu eka mina.”—Yohane 14:28.

Yesu u ni vutihlamuleri lebyikulu eku hetisekeni ka xikongomelo xa Xikwembu. Xikwembu xi n’wi rhumile leswaku a ta va “ku vonakala emisaveni, leswaku loyi a vekaka ripfumelo eka [yena] a nga tshami emunyameni.” (Yohane 12: 46) Hi ku ya hi muapostola Petro, “a ku na ku ponisiwa eka un’wana.” (Mintirho 4:12) Leswi swi tano hikuva ku ponisiwa ka hina ku titshege hi ngati ya risima ya Kreste. (1 Petro 1:18, 19) Yesu Kreste u nyikele hi vutomi byakwe byi va gandzelo ro kutsula vanhu exidyohweni lexi vatswari va hina vo sungula, Adamu na Evha, va xi tluleteke vanhu va laha misaveni. (Matewu 20:28; 1 Timotiya 2:6) Nakambe, Xikwembu xi tirhise Yesu leswaku a paluxa ku rhandza ni xikongomelo xa xona.—Yohane 8:12, 32, 46, 47; 14:6; Mintirho 26:23.

Xikwembu xi simeke Mfumo kumbe hulumendhe ya le tilweni, leyi vumbiweke hi Yesu Kreste ni lava va hlawuriweke exikarhi ka vanhu. Mhaka leyi yi hlamuseriwa hi ku phindha-phindha eBibeleni hinkwayo. Eka lava tamerisiweke hulumendhe leyi, Xikwembu xi langutele leswaku va tiyiseka leswaku ku rhandza ka xona ku endliwa emisaveni ni le tilweni. (Matewu 6:10) Eku sunguleni, Xikwembu a xi nga hlelanga leswaku ku va ni munhu loyi a yaka etilweni. Vanhu a va fanele va tshama laha misaveni. Kambe loko munhu a wele exidyohweni, Xikwembu xi hlele nchumu lowuntshwa. Xi endle lunghiselelo ro hlawula vanhu “lava humaka eka tinyimba hinkwato ni tindzimi hinkwato ni vanhu hinkwavo ni matiko hinkwawo [leswaku va] va tihosi” kun’we na Kreste eka hulumendhe ya le tilweni. (Nhlavutelo 5:9, 10) Ku nga ri khale, Mfumo wolowo wu ta “pfotlosa kutani wu herisa” mixaka hinkwayo ya vulawuri bya vanhu, lebyi dyisaka vanhu mbitsi va xeva hi nhlomulo.—Daniyele 2:44.

Moya-xiviri wa fa. Ntiyiso lowu wa le Bibeleni wu veka timhaka to tala erivaleni malunghana ni munhu ni ntshembo wakwe hi vutomi. Nakambe wu susa matwisiselo lama hoxeke lama pfuva-pfuveke vanhu byongo malunghana ni xiyimo xa lava feke.

Buku yo sungula ya Bibele yi ri: “Yehovha Xikwembu a vumba munhu hi ntshuri wa misava ni ku huhutela ku hefemula ka vutomi etinhompfini takwe, hiloko munhu a va moya-xiviri lowu hanyaka.” (Genesa 2:7) Xana wa swi vona leswi sweswo swi vulaka swona? Moya-xiviri a hi xinghunghumani xo karhi lexi hanyaka endzeni ka munhu. Munhu a nga na moya-xiviri. I moya-xiviri—lowu endliweke hi “ntshuri wa misava” ni matimba ya vutomi lama humaka eka Xikwembu. Moya-xiviri a wu yi emahlweni wu hanya. Loko munhu a fa, ku fa moya-xiviri.—Genesa 3:19; Eklesiasta 9:5, 10.

Lava feke va nga tlhela va kuma vutomi hi nkarhi wa ku pfuxiwa ka vafi. Loko ku hela nkarhi wa vuhomboloki lebyi Xikwembu xi byi pfumeleleke swa xinkarhana, “hinkwavo lava nga eka masirha-bako ya xitsundzuxo va [ta twa rito ra Yesu] kutani va huma, lava endleke swilo leswinene va pfukela evuton’wini, lava a va hanya hi swilo swo biha va pfukela eku avanyisiweni.”  (Yohane 5:28, 29; Mintirho 24:15) Lava pfuxiweke eku feni va ta tlhela va kuma vutomi emisaveni leyi nga paradeyisi, va hanya vutomi lebyi Xikwembu a xi lave leswaku va hanya byona eku sunguleni.

Kambisisa Matsalwa Hi Vukheta Siku Ni Siku

Xana wa swi vona leswaku ku tiva tidyondzo teto ta xisekelo swi nga ku pfuna? Eminkarhini leyi ya mangava, vutivi byebyo byi nga ku sirhelela eka “leswi vuriwaka ‘vutivi’ hi mavunwa,” leswi haxiwaka hi Sathana Diyavulosi. U tiendla “ntsumi ya ku vonakala,” naswona vayimeri va yena va tiendla “vatirheli va ku lulama.” (1 Timotiya 6:20; 2 Vakorinto 11:13-15) Vutivi lebyi kongomeke bya Bibele byi nga ku sirhelela eka leswi vuriwaka vutivi, leswi sekeriweke eka tifilosofi ta vanhu “lavo tlhariha ni lava nga ni ku twisisa” hi tlhelo ra misava, lava ‘bakanyeke rito ra Yehovha.’—Matewu 11:25; Yeremiya 8:9.

Tanihi leswi a ku ri ni tidyondzo ni tifilosofi to tala leti kanganyisaka enkarhini wakwe, muapostola Yohane u lemukise Vakreste va lembe-xidzana ro sungula a ku: “Mi nga kholwi marito hinkwawo lama huhuteriweke.” U ye emahlweni a ku: “Kambisisani marito lama huhuteriweke mi vona loko swi ri leswaku ma huma eka Xikwembu.” (1 Yohane 4:1) Anakanya hi xikombiso lexi. Loko wo kuma rungula leri nga vaka ni vuyelo lebyinene evuton’wini bya wena, xana u nga ri amukela hi ku hatlisa hileswi ri vonakaka ri huma eka munhu loyi u n’wi tshembaka? A swi tano. U ta kumisisa laha ri humaka kona u tlhela u ri nyangisisa u nga si endla leswi ri ku lerisaka swona.

Xikwembu xi lunghiselele rungula leri huhuteriweke ivi ri tsariwa ehansi, leri nga ni tidyondzo ta nkoka leswaku swi ku olovela ku ‘tiyiseka’ leswaku vukongomisi lebyi u byi landzelaka i bya ntiyiso. (1 Vatesalonika 5:21) Vanhu va mianakanyo yo hluteka eka lembe-xidzana ro sungula va bumabumeriwile hileswi va nga “kambisisa Matsalwa hi vukheta siku ni siku,” va tiyiseka leswaku leswi va swi dyondzeke i ntiyiso hakunene. (Mintirho 17:11) Na wena u nga endla tano. Pfumelela Bibele yi ku kongomisa endhawini leyi hlayisekeke, ku fana ni “rivoni leri voningaka endhawini ya munyama.” (2 Petro 1:19-21) Loko u endla tano, “u ta kuma vutivi bya Xikwembu,” lebyi tisaka ku vonakala ka ntiyiso.—Swivuriso 2:5.

[Nhlamuselo ya le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 4]

Rito ra Xikwembu ri fana ni rivoni

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Vito ra Xikwembu i mani?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 5]

Hi byihi vumundzuku bya vanhu?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Xana Yesu i Xikwembu xa Matimba Hinkwawo?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 6]

Lava feke va kwihi?

[Xifaniso lexi nga eka tluka 7]

Ku pfuxiwa ka lava feke i yin’wana ya tidyondzo ta nkoka leti nga eBibeleni