Chava Yehovha—U Tsaka!

“Wa tsaka munhu la chavaka Yehovha.”—PISALEMA 112:1.

1, 2. Xana ku chava Yehovha ku nga hi tisela yini?

NTSAKO a wu kumiwi hi ku olova. Ntsako wa xiviri wu titshege hi ku endla swiboho leswinene, ku endla leswi nga swinene ni ku papalata swilo leswi hoxeke. Muvumbi wa hina, Yehovha, u hi nyike Rito ra yena ku nga Bibele, leswaku a hi dyondzisa ndlela yo kuma ntsako wa xiviri evuton’wini. Loko hi lava ni ku landzela nkongomiso wa Yehovha, kutani hi kombisa leswaku hi chava Xikwembu, kunene hi ta eneriseka ni ku kuma ntsako.—Pisalema 23:1; Swivuriso 14:26.

² Eka xihloko lexi, hi ta kambisisa swikombiso swa vanhu va le Bibeleni ni va manguva lawa, swa ndlela leyi ku chava Xikwembu hi mbilu hinkwayo swi tiyisaka munhu ha yona leswaku a lwisana ni ntshikilelo wo endla swilo leswi hoxeke, kutani a va ni xivindzi xo endla swilo leswi lulameke. Hi ta swi vona leswaku ku chava Xikwembu swi ta hi tisela ntsako hi ku hi susumetela ku lulamisa swihoxo swa hina, hilaha swi veke hakona hi Hosi Davhida. Hi ta tlhela hi vona leswaku ku chava Yehovha i ndzhaka ya risima hakunene leyi vatswari va nga yi nyikaka vana va vona. I ntiyiso, Rito ra Xikwembu ra hi tiyisekisa ri ku: “Wa tsaka munhu la chavaka Yehovha.”—Pisalema 112:1.

Ku Kuma Ntsako Lowu Lahlekeke

3. I yini lexi pfuneke Davhida leswaku a hlakarhela eka swidyoho swa yena?

³ Hilaha swi hlamuseriweke hakona exihlokweni lexi hundzeke, eka swiendlakalo swinharhu swo hlawuleka, Davhida u tsandzeke ku kombisa ku chava Xikwembu hi ndlela leyinene kutani a dyoha. Hambiswiritano, ndlela leyi a anguleke ha yona loko a tshinyiwa hi Yehovha yi kombise leswaku hakunene a a ri munhu la chavaka Xikwembu. Xichavo ni ku xixima ka yena Xikwembu swi n’wi susumetele ku amukela leswaku u dyohile, a lulamisa ndlela ya yena, kutani a kondletela vuxaka lebyinene na Yehovha. Hambileswi swidyoho swa yena swi tiseleke yena ni van’wana maxangu, ku tisola ka yena swi huma embilwini swi endle leswaku Yehovha a hambeta a n’wi seketela ni ku n’wi katekisa. Xikombiso xa Davhida xi nga tiyisa  Vakreste namuntlha loko vo tshuka va wele exidyohweni lexikulu.

4. Ku chava Xikwembu ku nga n’wi pfuna njhani munhu leswaku a tlhela a kuma ntsako?

⁴ Xiya mhaka ya Sonja. * Hambileswi a a ri muchumayeri wa nkarhi hinkwawo, Sonja u sungule ku va ni vanghana vo biha, a tikhoma hi ndlela leyi nga riki ya Vukreste, kutani a boheka ku susiwa evandlheni ra Vukreste. Loko a tianakanyile, Sonja u endle hinkwaswo leswi a nga swi kotaka leswaku a lulamisa vuxaka bya yena na Yehovha. Hi ku famba ka nkarhi, u vuyiseriwile evandlheni. Eka swilo leswi hinkwaswo, Sonja a nga lahlekeriwanga hi ku navela ku tirhela Yehovha. Eku heteleleni, u tlhele a nghenela ntirho wa vuphayona bya nkarhi hinkwawo. Endzhaku u tekane ni nkulu wa Mukreste la nga xikombiso lexinene, naswona sweswi u tirha na yena a tsakile evandlheni. Hambileswi Sonja a tisolaka hileswi a tshameke a hambuka nkarhinyana endleleni ya Vukreste, wa tsaka leswi ku chava ka yena Xikwembu ku n’wi pfuneke leswaku a vuyela eka Yehovha.

Swa Antswa Ku Xaniseka eMatshan’weni Yo Dyoha

5, 6. Hlamusela ndlela leyi Davhida a papalateke ha yona ku dlaya Sawulo minkarhi yimbirhi, u hlamusela ni xivangelo xa kona.

⁵ Entiyisweni, swa vuyerisa loko ku chava Xikwembu swi pfuna munhu leswaku a papalata ku dyoha hi vomu. Sweswo swi ve tano hi Davhida. Siku rin’wana, loko Davhida a ri karhi a hlongorisiwa hi masocha ya 3 000, Sawulo u nghene ebakweni leri Davhida ni vavanuna vakwe a va ri eka rona. Vavanuna va Davhida va n’wi hlohlotele leswaku a dlaya Sawulo. Xana Yehovha a a nga nyiketi nala loyi emavokweni ya Davhida? Hi ku nyandlamela, Davhida u ye eka Sawulo kutani a tsema dziva ra nguvu yakwe. Tanihi leswi Davhida a a chava Xikwembu, ripfalo ra yena ri n’wi kingindzile hikwalaho ka xiendlo xexo, lexi entiyisweni a xi nga ri nchumu wukulu. Davhida u hangalase vavanuna vakwe lava a va tele mahika, a ku: “A hi swinene eka mina, hi ku ya hi langutelo ra Yehovha leswaku ndzi endla nchumu lowu eka hosi yanga, mutotiwa wa Yehovha.” *—1 Samuwele 24:1-7.

⁶ Siku rin’wana loko Sawulo a dzime mixaxa nivusiku, yena ni vavanuna vakwe hinkwavo va khomiwe hi “vurhongo lebyikulu lebyi humaka eka Yehovha.” Davhida ni ntukulu wakwe la nga ni xivindzi Abixayi va nghene enxaxeni kutani va yima emahlweni ka Sawulo loyi a a etlele. Abixayi a a lava ku heta hi Sawulo. Davhida u sivele Abixayi, kutani a vutisa a ku: “I mani la tshambuluteke voko rakwe eka mutotiwa wa Yehovha ivi a tshama a nga ri na nandzu?”—1 Samuwele 26:9, 12.

7. I yini lexi siveleke Davhida leswaku a nga dyohi?

⁷ Ha yini Davhida a nga dlayanga Sawulo loko a kume nkarhi wo endla tano kambirhi? Hikuva a a chava Yehovha ku tlula Sawulo. Leswi a a chava Xikwembu hakunene, Davhida a a tiyimisele ku xaniseka loko swi fanerile, ematshan’weni yo dyoha. (Vaheveru 11:25) A a tshemba hi mbilu hinkwayo leswaku Yehovha u ta khathalela vanhu va Yena swin’we na yena. Davhida a a swi tiva leswaku ku yingisa ni ku tshemba Xikwembu swi ta n’wi tisela ntsako ni mikateko yo tala, kasi loko a xi honisa a a nga ha ta amukeleka eka xona. (Pisalema 65:4) Nakambe a a swi tiva leswaku Xikwembu xi ta hetisisa xitshembiso xa xona xo endla Davhida a va hosi, naswona a xi ta susa Sawulo hi nkarhi wa xona.—1 Samuwele 26:10.

Ku Chava Xikwembu Swi Tisa Ntsako

8. Xana ku tikhoma ka Davhida loko a ri ehansi ka ntshikilelo i xikombiso lexinene hi ndlela yihi?

⁸ Leswi hi nga Vakreste, hi nga langutela ku hlekuriwa, ku xanisiwa ni miringo yin’wana. (Matewu 24:9; 2 Petro 3:3) Minkarhi yin’wana, hi nga langutana ni swiyimo swo tika leswi katsaka vagandzeri-kulorhi. Hambiswiritano, ha swi tiva leswaku Yehovha u vona swilo hinkwaswo, u twa swikhongelo swa hina naswona hi nkarhi lowu fanelekeke, u ta lulamisa timhaka hi ku ya hi ku rhandza ka yena. (Varhoma 12:17-21; Vaheveru 4:16) Hikwalaho, ematshan’weni yo chava vakaneti va hina, hi chava Xikwembu kutani hi langutela xona leswaku xi hi ponisa. Ku fana na Davhida, a hi rihiseli, kumbe hi landzula misinya ya milawu leyinene leswaku hi papalata ku xanisiwa. Eku heteleleni, sweswo swi tisa ntsako. Njhani?

9. Nyika xikombiso xa ndlela leyi ku chava Xikwembu ku nga tisaka ntsako ha yona, ku nga khathariseki nxaniso.

⁹ Wanuna un’wana loyi ku nga khale a ri murhumiwa  eAfrika u ri: “Ndzi anakanya hi manana un’wana ni n’wana wakwe wa nhwanyana lava aleke ku xava makhadi ya vandla ra politiki hikwalaho ka leswi va nga Vakreste. Va himeteriwe hi ntshungu wa vavanuna lava kariheke kutani va byeriwa leswaku va ya ekaya. Loko va ri karhi va famba, manana u ringete ku chavelela n’wana wakwe loyi a a ri karhi a rila a nga twisisi leswaku ha yini va humeleriwa hi swilo sweswo. A va nga tsakanga hi nkarhi wolowo, kambe a va ri na ripfalo lerinene. Hi ku famba ka nkarhi, va tsakile swinene hileswi va yingiseke Xikwembu. Loko a va lo xava makhadi, ntshungu a wu ta va wu tsake ngopfu. Vavanuna lava ingi va va nyike mabodlhela ya swakunwa swo tsokombela, va va heleketa ekaya va ri karhi va va cinela. Kambe nhwanyana loyi ni mana wakwe a va ta va ni gome lerikulu loko a va lo landzula ripfumelo ra vona.” Ku chava ka vona Xikwembu ku va sirhelerile eka maxangu lawa hinkwawo.

10, 11. Hi byihi vuyelo lebyinene lebyi veke kona eka wansati un’wana loyi a chavaka Xikwembu?

¹⁰ Nakambe ku chava Xikwembu swi tisa ntsako loko munhu a langutane ni miringo leyi katsaka ku xixima ntikelo wa vutomi. Loko Mary a tike n’wana wakwe wa vunharhu, dokodela u n’wi khutaze leswaku a humesa khwiri. Dokodela u te: “U le xiyin’weni xo chavisa. Xiyimo xa wena xi nga nyanya nkarhi wihi ni wihi kutani u fa namuntlha kunene. Ni n’wana wa wena u ta fa. Phela, a ku na xitiyisekiso xa leswaku n’wana u ta va kahle.” Mary a a dyondza Bibele ni Timbhoni ta Yehovha kambe a a nga si khuvuriwa. Mary u ri: “Hambiswiritano, ndzi endle xiboho xo tirhela Yehovha naswona ndzi tiyimisele ku hambeta ndzi n’wi yingisa, hambi ko ba lexi dumaka.”—Eksoda 21:22, 23.

¹¹ Loko a ha tikile, Mary u hambete a dyondza Bibele ni ku khathalela ndyangu wakwe. Eku heteleleni n’wana u velekiwile. Mary u ri: “Vana vambirhi vo sungula ndzi va veleke kahle, ku veleka loyi swi ndzi tikerilenyana, kambe a ku vanga ni swiphiqo swa khombo.” Ku chava Xikwembu swi pfune Mary leswaku a hlayisa ripfalo lerinene kutani endzhakunyana u khuvuriwile. Loko n’wana yoloye a ri karhi a kula, na yena u dyondze ku chava Yehovha kutani sweswi u tirha eka rin’wana ra marhavi ya Timbhoni ta Yehovha.

‘Titiyise Hi Yehovha’

12. Xana ku chava Xikwembu ku n’wi tiyise njhani Davhida?

¹² Ku chava ka Davhida Yehovha a ku n’wi sirhelelanga leswaku a papalata ku endla swilo swo biha ntsena. Ku n’wi tiyisile leswaku a va ni xivindzi ni ku tirhisa vutlhari loko a ri ehansi ka swiyimo swo tika. Davhida ni vavanuna va yena va balekele Sawulo va ya eSikilaga etikweni ra Vafilista, ku ringana lembe ni tin’hweti ta mune. (1 Samuwele 27:5-7) Siku rin’wana loko vavanuna va nga ri kona, mavuthu ya Vaamaleke ma hise muti kutani ma famba ni vasati hinkwavo va vavanuna lava, vana va vona ni mintlhambi ya vona. Loko va vuya ivi va vona leswi humeleleke, Davhida ni vavanuna va yena va ririle. Gome ri hundzuke vukarhi hi ku hatlisa, kutani vavanuna va Davhida va anakanye ni ku n’wi khandla hi maribye. Hambileswi a a ri ni gome, Davhida a nga helanga matimba. (Swivuriso 24:10) Ku chava ka yena Xikwembu ku n’wi susumetele ku tshemba Yehovha, kutani a “titiyisa hi Yehovha.” Hi ku pfuniwa hi Xikwembu, Davhida ni vavanuna vakwe va hlule Vaamaleke kutani va teka hinkwaswo leswi va lahlekeriweke hi swona.—1 Samuwele 30:1-20.

13, 14. Xana ku chava Xikwembu ku n’wi pfune njhani Mukreste un’wana leswaku a endla swiboho leswinene?

¹³ Malandza ya Xikwembu namuntlha na wona ma langutana ni swiyimo leswi lavaka leswaku ma tshemba Yehovha ni ku va ni xivindzi. Vona xikombiso xa Kristina. Loko a ha ri muntshwa, Kristina u dyondze Bibele ni Timbhoni ta Yehovha. Kambe a a lava ku va mutlangi wa piyano etikhonsatini, naswona u endle matshalatshala lamakulu leswaku a fikelela pakani yoleyo. Ku tlula kwalaho, u kingindziwe hi ripfalo malunghana ni mhaka ya ku chumayela, kutani a a chava ku amukela vutihlamuleri lebyi a a ta va na byona loko se a khuvuriwile. Loko Kristina a ya emahlweni ni ku dyondza Rito ra Xikwembu, u sungule ku vona matimba ya rona. A a dyondza ku chava Yehovha, naswona u swi vonile leswaku Yehovha u langutele leswaku malandza yakwe ma n’wi rhandza hi mbilu hinkwayo, hi mianakanyo hinkwayo, hi moya-xiviri hinkwawo ni hi matimba hinkwawo. (Marka 12:30) Sweswo swi n’wi susumetele leswaku a tinyiketela eka Yehovha kutani a khuvuriwa.

 ¹⁴ Kristina u kombele Yehovha leswaku a n’wi pfuna a endla nhluvuko hi tlhelo ra moya. Kristina wa hlamusela: “A ndzi swi tiva leswaku ku va mutlangi wa piyano ekhonsatini swi katsa ku famba ngopfu ni ku tiboha ku tlanga piyano etikhonsatini ta 400 hi lembe. Kutani ndzi endle xiboho xo va mudyondzisi leswaku ndzi kota ku tiwundla ni ku tirha tanihi muvuri wa evhangeli wa nkarhi hinkwawo.” Enkarhini wolowo, Kristina a a fanele a tlanga piyano ro sungula eholweni ya khonsati leyi dumeke ngopfu etikweni ra ka vona. U ri: “Khonsati leyi a yi ri yo sungula ni yo hetelela eka mina.” Endzhaku Kristina u cate ni nkulu la nga Mukreste. Havambirhi sweswi va tirha swin’we erhavini rin’wana ra Timbhoni ta Yehovha. U tsakile leswi Yehovha a n’wi nyikeke matimba yo endla swiboho leswinene, naswona sweswi u tirhisa nkarhi wa yena ni matimba ya yena entirhweni lowu.

Ndzhaka Ya Risima

15. I yini leswi Davhida a a lava ku swi nyika vana vakwe, naswona u swi endle njhani sweswo?

¹⁵ Davhida u tsarile: “N’wina vana tanani, ndzi yingiseni; ndzi ta mi dyondzisa ku chava Yehovha.” (Pisalema 34:11) Tanihi tatana, Davhida a a tiyimisele ku nyika vana vakwe ndzhaka ya risima—ku nga ku chava Yehovha swi huma embilwini. Hi marito ni swiendlo, Davhida a nga hlamuselanga Yehovha tanihi Xikwembu lexi koxaka ngopfu ni lexi chavisaka, lexi tiyimiseleke ku tengisa un’wana ni un’wana la tlulaka milawu ya xona, kambe u n’wi hlamusele tanihi Tatana loyi a rhandzaka, a khathalelaka ni ku rivalela vana va Yena va laha misaveni. Davhida u vutisile a ku: “Swihoxo—i mani la nga swi xiyaka?” Kutani u ye emahlweni a kombisa ku tiyiseka kakwe ka leswaku Yehovha a nga tshameli ku hi xopaxopa swihoxo, a ku: “Ndzi vule la nga riki na nandzu eka swidyoho leswi tumbeleke.” Davhida a a tiyiseka leswaku loko o tirha hi matimba, marito ni mianakanyo yakwe swi ta amukeleka eka Yehovha.—Pisalema 19:12, 14.

16, 17. Xana vatswari va nga va dyondzisa njhani vana va vona ku chava Yehovha?

 ¹⁶ Davhida i xikombiso lexinene eka vatswari namuntlha. Ralph, loyi yena ni makwavo wa yena va tirhaka erhavini ra Timbhoni ta Yehovha, u ri: “Vatswari va hina va hi kurise hi ndlela leyi endleke leswaku hi tsakela ku va entiyisweni. Loko ha ha ri vatsongo, a va hi katsa loko ku buriwa hi ta mintirho ya le vandlheni, naswona hi sungule ku hisekela ntiyiso ku fana na vona. Va hi pfune hi tiyiseka leswaku hi nga endla swilo leswinene entirhweni wa Yehovha. Entiyisweni, ndyangu wa ka hina wu tshame etikweni leri ku nga ni xilaveko lexikulu xa vahuweleri va Mfumo, ku ringana malembe yo hlayanyana, leswaku wu pfuneta eku simekiweni ka mavandlha lamantshwa.

¹⁷ “Leswi hi pfuneke ku hambeta hi famba endleleni leyi lulameke a ku nga ri ku hanya hi swinawa-nawana swo karhi, kambe hileswi vatswari va hina a va teka Yehovha a ri wa xiviri, loyi a nga ni musa ni loyi a hi khathalelaka swinene. A va navela ku tiva Yehovha ku antswa ni ku n’wi tsakisa, naswona hi tekelele xikombiso xa vona xa ku chava Xikwembu ni ku xi rhandza swi huma embilwini. Hambiloko ho tshuka hi endla xihoxo, vatswari va hina a va nga hi endli hi titwa onge Yehovha a nga ha hi rhandzi; naswona a va nga hi vekeli swinawa-nawana swo hi sivela-sivela ha swona. Minkarhi yo tala a va tshama na hina ehansi kutani va vulavula na hina, minkarhi yin’wana Manana a xiririka mihloti, a ringeta ku fikelela timbilu ta hina. Sweswo swi pfunile. Hi dyondze eka marito ni swiendlo swa vatswari va hina leswaku ku chava Yehovha i swinene, nileswaku ku va Timbhoni ta yena swa phyuphyisa, a hi ndzhwalo.”—1 Yohane 5:3.

18. Xana hi ta kuma yini loko hi chava Xikwembu xa ntiyiso?

¹⁸ Eka “marito yo hetelela ya Davhida” ha hlaya: “Loko loyi a fumaka vanhu a lulamile, a fuma hi ku chava Xikwembu, swi fana ni ku vonakala ka nimixo, loko dyambu ri voninga.” (2 Samuwele 23:1, 3, 4) Solomoni, n’wana wa Davhida loyi a n’wi tlhandlameke evuhosini, swi tikomba a ma twisisile marito lawa, hikuva u kombele leswaku Yehovha a n’wi nyika “mbilu leyi yingisaka” ni vuswikoti bya “ku xiya exikarhi ka leswinene ni leswo biha.” (1 Tihosi 3:9) Solomoni u swi xiyile leswaku ku chava Yehovha i ndlela ya vutlhari ni leyi tsakisaka. Endzhakunyana, u katsakanye buku ya Eklesiasta hi marito lawa: “Loko hinkwaswo swi twiwile, makumu ya mhaka hi lawa: Chava Xikwembu xa ntiyiso u hlayisa swileriso swa xona. Hikuva leyi hi yona mfanelo hinkwayo ya munhu. Hikuva Xikwembu xa ntiyiso xi ta tisa ntirho wa muxaka wun’wana ni wun’wana eku avanyisiweni malunghana ni nchumu wun’wana ni wun’wana lowu fihliweke, hambi wu ri wunene kumbe wu ri wo biha.” (Eklesiasta 12:13, 14) Loko hi yingisa ndzayo yoleyo, hakunene hi ta swi vona leswaku “[vuyelo bya] ku titsongahata ni ku chava Yehovha” a hi vutlhari ni ntsako ntsena, kambe ni “rifuwo, ku vangama ni vutomi.”—Swivuriso 22:4.

19. I yini leswi nga ta hi pfuna ku twisisa “ku chava Yehovha”?

¹⁹ Swikombiso swa le Bibeleni ni mintokoto ya vanhu va manguva lawa, swi hi dyondzisa leswaku ku chava Xikwembu ku pfuna malandza ya ntiyiso ya Yehovha. Ku chava ko tano ku hi sivela ku endla swilo leswi nga n’wi tsakisiki Tata wa hina la nge matilweni, naswona ku nga hi nyika xivindzi xo langutana ni valala va hina kun’we ni matimba yo tiyisela miringo ni maxangu lawa hi nga langutanaka na wona. Hikwalaho, hinkwerhu ka hina, lavakulu ni lavatsongo, a hi dyondzeni Rito ra Xikwembu hi ku hiseka, hi anakanyisisa hi leswi hi swi dyondzaka, naswona hi tshinela eka Yehovha hi ku khongela nkarhi na nkarhi swi huma embilwini. Loko hi endla tano, a hi nge kumi “vutivi bya Xikwembu” ntsena, kambe hi ta tlhela hi twisisa “ku chava Yehovha.”—Swivuriso 2:1-5.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

U Nga Hlamusela Xana?

Xana ku chava Xikwembu

• ku nga n’wi pfuna njhani munhu leswaku a hlakarhela loko a endle xidyoho lexikulu?

• ku nga wu tisa njhani ntsako loko u langutane ni miringo ni nxaniso?

• ku nga hi tiyisa njhani leswaku hi endla ku rhandza ka Xikwembu?

• ku nga va ndzhaka ya risima eka vana va hina hi ndlela yihi?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 26]

Ku chava Yehovha ku pfune Davhida leswaku a nga dlayi Hosi Sawulo

[Swifaniso leswi nga eka tluka 29]

Ku chava Xikwembu i ndzhaka ya risima leyi vatswari va nga yi nyikaka vana va vona