Xana Bibele Yi Ni Swinawa-nawana Swo Tala?

“KU SUKELA loko ndza ha ri ntsongo, a ndzi nga si tshama ndzi dyondzisiwa minkongomiso ya le Bibeleni. A ndzi nga si tshama ndzi byeriwa hi ta Xikwembu,” ku vula jaha rin’wana ra le Finland. Ku kurisiwa hi ndlela leyi swi tolovelekile namuntlha. Vo tala, ngopfu-ngopfu vantshwa, va teka Bibele yi hundzeriwe hi nkarhi swinene naswona yi tele swinawa-nawana. Lava lavaka ku landzela Bibele va tekiwa va ri lava tshikileriweke, lava vutomi bya vona byi lawuriwaka hi swinawa-nawana. Xisweswo, eka vo tala swa antswa ku furheka Bibele kutani va lava nkongomiso kun’wana.

Vonelo rero hi Bibele ri andzile namuntlha, ngopfu-ngopfu hikwalaho ka matimu ya ku xanisiwa ka vanhu hi tikereke ta Vujagana. Hi xikombiso, hi nkarhi lowu van’wamatimu van’wana va wu vuleke Nguva ya Munyama, Kereke ya Khatoliki ya le Yuropa a yi lava ku nghenelela etimhakeni hinkwato ta vanhu. Mani na mani la nga ni xivindzi xo ala ku fambisana ni kereke a a tivitanela khombo ro xanisiwa hambi ku ri ku dlayiwa. Tikereke ta Protestente, leti nga humelela hi ku famba ka nkarhi, na tona ti tsone vanhu ntshunxeko. Namuntlha, van’wana lava tolovelaneke ni vukhongeri bya Protestente va tsundzuka nxupulo wa tihanyi wa vukhongeri byebyo, ku nga ri valandzeri va tidyondzo to karhi ntsena. Xisweswo, hikwalaho ka leswi tikereke a ti ri ni voko ra nsimbi, vanhu van’wana va fikelele makumu lama hoxeke ya leswaku tidyondzo ta Bibele ti fanele ti tshikilela.

Eka malembe-xidzana ya sweswi, ematikweni man’wana vanhu a va ha lawuriwi hi tikereke. Endzhaku ko ala tidyondzo ta vukhongeri leti tolovelekeke, vo tala va sungule ku tibyela leswaku munhu u ni mfanelo yo tihlawulela leswaku hi xihi lexi nga xinene ni lexi nga biha. Xana ku ve ni vuyelo byihi? Ahti Laitinen, profesa wa timhaka ta vugevenga ni maavanyiselo, u ri: “Ku xiximiwa ka valawuri swi ya swi hela, naswona ku hambanisa exikarhi ka leswi amukelekaka ni leswi nga amukelekiki swi ya swi tikela vanhu.” Lexi hlamarisaka, ni varhangeri va vukhongeri se va ehleketa tano. Bixopo la dumeke wa kereke ya Lutere u te: “A ndzi pfumelani na swona leswaku swivutiso leswi tlakukaka malunghana ni mahanyelo swi nga hlamuriwa hi ku lava mpfuno wa Bibele kumbe hi varhangeri va vukhongeri.”

Xana Ntshunxeko Lowu Nga Hikiwangiki I Wunene Ke?

Ku va ni ntshunxeko lowu nga hikiwangiki swi nga twala swi ri swinene, ngopfu-ngopfu eka vantshwa. A hi vangani lava nga rhandzaka ku mamisiwa tintiho, va vekeriwa milawu eka xin’wana ni xin’wana. Hambiswiritano, xana munhu un’wana ni un’wana u fanele a endla xin’wana ni xin’wana lexi a xi lavaka? Leswaku u hlamula xivutiso xexo, xiya xikombiso lexi. Anakanya hi doroba leri nga riki ni milawu ya pato. A ku laveki papila ro chayela hambi ku ri ku kamberiwa leswaku u ni vuswikoti byo chayela. Vanhu va nga chayela hi ndlela leyi va rhandzaka ha yona, hambiloko va pyopyiwile, va nga karhateki leswaku va famba hi rivilo ro tanihi kwihi, va nga ri na mhaka ni mfungho lowu va byelaka leswaku va yima, va nga ri  na mhaka ni tirhoboto, va nga ri na mhaka leswaku va famba eka tlhelo ra timovha leti va langutaneke na tona, kumbe mfungho lowu kombisaka leswaku vanhu va ni lunghelo ro tsemakanya pato. Xana u nga swi rhandza ku va ni “ntshunxeko” wo tano? Kunene a wu nge swi tsakeli! Ku nga va ni mpfilumpfilu ni makhombo. Hambileswi milawu ya pato yi hikaka ntshunxeko wa vanhu, ha swi tiva leswaku yi endleriwe ku sirhelela vachayeri ni vanhu lava fambaka hi milenge.

Hilaha ku fanaka, Yehovha u hi nyika nkongomiso malunghana ni ndlela leyi hi faneleke hi hanya ha yona. Sweswo swa hi pfuna. Handle ka nkongomiso lowu, a hi ta hanya hi ku ringetela ni ku tshamela ku mbambela, naswona hi ku endla tano, a hi ta tivavisa ni ku vavisa van’wana. Xiyimo xexo a xi ta nyenyetsa ni ku va ni khombo ku fana ni ku chayela edorobeni leri nga riki na milawu ya pato. Ntiyiso hi leswaku hi lava nkongomiso ni milawu yo karhi—ku nga nchumu lowu vanhu vo tala va pfumelelanaka na wona.

“Ndzhwalo Wa Mina Wa Vevuka”

Milawu ya pato yi nga va ni vuxokoxoko byo tala—etindhawini tin’wana milawu ya ku paka movha ntsena yi tele swinene. Ku hambana ni sweswo, Bibele a yi na muhwenga wa milawu. Ematshan’weni ya sweswo, yi ni misinya ya milawu ya xisekelo, a yi tiki naswona a yi endleriwanga ku tshikilela vanhu. Yesu Kreste u hundzise xirhambo lexi a xi tsakisa eka vanhu va le nkarhini wakwe: “Tanani eka mina, n’wina hinkwenu lava tirhaka hi matimba ni lava tikeriwaka, ndzi ta mi phyuphyisa. Hikuva joko ra mina ra olova ni ndzhwalo wa mina wa vevuka.” (Matewu 11:28, 30) Eka papila leri yaka evandlheni ra Vakreste va le Korinto, muapostola Pawulo u tsarile: “Laha moya wa Yehovha wu nga kona, ku ni ntshunxeko.”—2 Vakorinto 3:17.

Hambiswiritano, ntshunxeko wolowo wu hikiwile. Yesu u swi veke erivaleni leswaku swilaveko swa Xikwembu swi katsa swileriso leswi nga tikiki. Hi xikombiso, Yesu u te eka vadyondzisiwa vakwe: “Xileriso xa mina hi lexi, hileswaku mi rhandzana hilaha ndzi mi rhandzeke hakona.” (Yohane 15:12) Ehleketa leswaku vutomi a byi ta va njhani loko vanhu hinkwavo a va tirhisa xileriso lexi! Hikwalaho, ntshunxeko lowu Vakreste va nga na wona wu ni swipimelo. Muapostola Petro u tsarile a ku: “Vanani vanhu lava ntshunxekeke, mi hlayisa ntshunxeko wa n’wina tanihi mahlonga ya Xikwembu, kambe mi nga wu endli xisirhelelo xa leswo biha.”—1 Petro 2:16.

Xisweswo, hambileswi Vakreste va nga hanyiki hi swinawa-nawana, a va endli swilo hi ku ya hi mavonelo ya vona ya leswinene ni leswo biha. Vanhu va lava nkongomiso lowu kumekaka eka Xikwembu ntsena. Bibele yi vula hi ku kongoma yi ku: “Munhu loyi a fambaka a nga ka a nga wu kongomisi nkondzo wa yena.” (Yeremiya 10:23) Loko hi yingisa nkongomiso wa Xikwembu, hi ta vuyeriwa swinene.—Pisalema 19:11.

Yin’wana ya mimbuyelo ya kona i ku va ni ntsako. Hi xikombiso, jaha leri boxiweke eku sunguleni, a ri ri khamba tlhelo muhembi. Nakambe a ri tikhoma hi ndlela yo biha hi tlhelo ra rimbewu. Loko ri dyondze minkongomiso ya le Bibeleni leyi tlakukeke, ri cince vutomi bya rona leswaku byi fambisana na yona. Ri te: “Hambileswi a ndzi nga swi koti ku landzela minkongomiso ya le Bibeleni hinkwayo hi nkarhi wun’we, ndzi twisise nkoka  wa yona. Ndlela leyi a ndzi hanya ha yona eku sunguleni a yi nga ndzi tiseli ntsako lowu fanaka ni lowu ndzi nga na wona sweswi. Ku hanya hi minkongomiso ya le Bibeleni swi olovisa vutomi. U tiva xikongomelo xa vutomi ni swilo leswinene ni leswo biha.”

Vanhu va timiliyoni va tshame va vona mpfuno lowu fanaka. Hi xikombiso, nkongomiso lowu va wu kumeke eBibeleni wu va pfune ku tsakela ku va ni vuxaka lebyinene ni van’wana, ku hlakulela langutelo lerinene hi ntirho, ku papalata mikhuva leyi vavisaka, xisweswo va hanya vutomi lebyi tsakisaka. Markus, * jaha leri tshameke ri hanya handle ka minkongomiso ya le Bibeleni ivi endzhaku ri hanya hi yona, ri vula leswi hi vutomi bya rona: “Hi ku hanya hi nkongomiso wa Bibele, ndzi kote ku antswisa vutomi bya mina.” *

Xana U Hlawula Yini?

Kutani, xana Bibele yi ni swipimelo? Nhlamulo i ina—kambe swipimelo swa kona i swa ku pfuna hina. Xana Bibele yi ni swinawa-nawana swo tala? Nhlamulo i e-e! Ntshunxeko lowu nga riki ni swipimelo wu hi vangela swiphiqo. Mimpimanyeto ya le Bibeleni yi ringaniseriwile, naswona yi endla leswaku hi va ni rihanyo lerinene ni ntsako. Markus u te: “Loko nkarhi wu ri karhi wu famba, ndzi xiye leswaku ku tirhisa Rito ra Xikwembu evuton’wini a ku ri vutlhari. Hambileswi hi tindlela to tala ndzi hanyaka hi ndlela leyi hambaneke ni ya vanhu van’wana, a ndzi ehleketi nikatsongo leswaku ndzi lahlekeriwe hi swin’wana evuton’wini.”

Loko u sungula ku vuyeriwa hi ku hanya hi minkongomiso ya le Bibeleni, ku tlangela ka wena Rito ra Xikwembu ku ta kula. Leswi swi ta endla leswaku u kuma mikateko leyikulu—u ta rhandza Xihlovo xa yona, ku nga Yehovha Xikwembu. “Ku rhandza Xikwembu, hi kona ku hlayisa swileriso swa xona; kasi loko swi ri swileriso swa xona a swi tiki.”—1 Yohane 5:3.

Yehovha i Muvumbi tlhelo Tata wa hina la nge matilweni. U tiva leswi hi faneleke. Ematshan’weni yo hi vekela swipimelo, u hi nyika nkongomiso wa rirhandzu lowu vuyerisaka hina. Yehovha wa hi khongotela hi ririmi ro phata a ku: “Kunene loko a wu yingise swileriso swa mina! Kutani ku rhula ka wena a ku ta fana ni nambu, ni ku lulama ka wena a ku ta fana ni magandlati ya lwandle.”—Esaya 48:18.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

[Xifaniso lexi nga eka tluka 9]

Yesu u vule leswaku swilaveko swa Xikwembu hi leswi phyuphyisaka

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Ku yingisa nkongomiso wa Xikwembu swi tisa ntsako ni xindzhuti