Swivutiso Swa Vahlayi

Xana Yesu u vulavule ni mana wakwe hi ndlela yo pfumala xichavo kumbe musa loko va ri enkhubyeni wa vukati le Kana?—Yohane 2:4.

Endzhakunyana ka ku khuvuriwa ka yena, Yesu ni vadyondzisiwa va yena va rhambiwe ku ya enkhubyeni wa vukati le Kana. Mana wakwe na yena a a ri kona kwalaho. Loko vhinyo yi lava ku hela, Mariya u byele Yesu a ku: “A va na vhinyo.” Loko a hlamula, Yesu u te eka mana wa yena: “Xana ndzi na yini na wena, wansati? Nkarhi wa mina a wu si fika.”—Yohane 2:1-4.

Namuntlha, eka van’wana ku vula mana wa wena “wansati” ni ku n’wi byela marito lama nge “xana ndzi na yini na wena?” swi nga tekiwa swi kombisa ku pfumala xichavo, hambi ku ri ku n’wi rhukana. Kambe ku hehla Yesu hi nandzu wo fana ni lowu swi ta va swi vula ku honisa ndhavuko ni mongo wa marito lawa a ma tirhiseke eka xiendlakalo xexo. Ku twisisa matirhiselo ya marito lawa enkarhini wa ku tsariwa ka Bibele swi ta hi pfuna.

Malunghana ni rito leri nge “wansati,” Vine’s Expository Dictionary of Old and New Testament Words yi ri: “Loko ri tirhisiwa ku vitana wansati, rito leri a hi ra ku sola kumbe ku khovolela kambe ri kombisa rirhandzu kumbe xichavo.” Minkandziyiso yin’wana yi pfumelelana ni leswi. Hi xikombiso, The Anchor Bible yi ri: “A hi rito ra ku holovela, ku delela kumbe xikombiso xa ku nga rhandzi munhu wo karhi . . . A ku ri ndlela leyi tolovelekeke ni ya xichavo leyi Yesu a a yi tirhisa loko a vulavula ni vavasati.” The New International Dictionary of New Testament Theology yi hlamusela leswaku rito leri ri “tirhiseriwa ku vulavula ni munhu hi xichavo lexikulu.” Naswona Theological Dictionary of the New Testament ya Gerhard Kittel yi vula leswaku matirhiselo lawa “a ma kombisi ku pfumala xichavo naswona a ma kombisi ku poyila.” Xisweswo, a hi fanelanga hi gimeta hi leswaku Yesu a a pfumala xichavo kumbe ku pfumala musa eka mana wa yena loko a n’wi vitana “wansati.”—Matewu 15:28; Luka 13:12; Yohane 4:21; 19:26; 20:13, 15.

Ku vuriwa yini hi xiga lexi nge “xana ndzi na yini na wena?” Swi tikomba onge lexi i xiga xa Xiyuda lexi a xi tirhisiwa siku ni siku, lexi humelelaka ko hlayanyana eBibeleni. Hi xikombiso, 2 Samuwele 16:10 yi hi vikela leswaku Davhida u sivele Abixayi ku dlaya Ximeyi hi ku vula a ku: “Ndzi na yini na n’wina vavanuna, n’wina vana va Seruya? Hikwalaho n’wi tshikeni a rhuketela, hikuva Yehovha u n’wi byerile, a ku, ‘Tisa ndzhukano eka Davhida!’” Hilaha ku fanaka, eka 1 Tihosi 17:18 hi hlaya leswaku noni ya Sarepta, loko yi kuma leswaku n’wana wa yona a a file, yi te eka Eliya: “Xana ndzi fanele ndzi endla yini ha wena, Wena munhu wa Xikwembu xa ntiyiso? U tile eka mina leswaku u ta ndzi tsundzuxa xihoxo xa mina nileswaku u dlaya n’wananga.”

Eka swikombiso sweswo leswi nga eBibeleni, ha swi vona leswaku xiga lexi nge “xana ndzi na yini na wena?” hakanyingi a xi nga tirhiseriwi ku kombisa ku delela kumbe ku tikurisa, kambe munhu a a xi tirhisa loko a ala ku katseka eka xiendlo lexi ringanyetiweke, kumbe loko a vula mavonelo lama hambaneke. Kutani ku nga vuriwa yini hi marito lawa Yesu a ma byeleke Mariya?

Loko Mariya a byela Yesu a ku, “A va na vhinyo,” entiyisweni a a nga lemukisi Yesu hi mhaka leyi, kambe a a ringanyeta leswaku a endla swin’wana hi swona. Yesu u tirhise xiga xexo lexi tolovelekeke leswaku a ala xiringanyeto xa Mariya, naswona marito ya yena lama landzeleke lama nge, “Nkarhi wa mina a wu si fika,” ma hi pfuna ku vona xivangelo xa yena xa ku ala.

Ku sukela enkarhini wa ku khuvuriwa ni ku totiwa ka yena hi 29 C.E.,Yesu u lemuke leswaku ku rhandza ka Yehovha hi yena, tanihi Mesiya la tshembisiweke, a ku ri leswaku a tshama a tshembekile ku fikela loko a fa, a pfuxiwa, ivi a vangamisiwa. U te: “N’wana wa munhu a nga [telanga] ku tirheriwa, kambe [u tele] ku tirhela ni ku nyikela moya-xiviri wakwe wu va nkutsulo wa lavo tala.” (Matewu 20:28) Loko rifu ra yena ri ya ri tshinela, Yesu u swi veke erivaleni loko a ku: “Nkarhi wu fikile.” (Yohane 12:1, 23; 13:1) Xisweswo, eka xikhongelo xa yena emahlweni ka rifu rakwe, Yesu u te: “Tatana, nkarhi wu fikile; vangamisa n’wana wa wena, leswaku n’wana wa  wena a ta ku vangamisa.” (Yohane 17:1) Kutani eku heteleleni, loko ntshungu wa vapfukeri wu fika leswaku wu ta n’wi khoma eGetsemani, Yesu u pfuxe vaapostola va yena kutani a ku: “Awara yi fikile! Maswivo! N’wana wa munhu wa xengiwa emavokweni ya vadyohi.”—Marka 14:41.

Hambiswiritano, enkhubyeni le Kana, Yesu a a ha ku sungula vutirheli bya yena tanihi Mesiya naswona “awara” ya yena a yi nga si fika. Xikongomelo-nkulu xa yena a ku ri ku endla ku rhandza ka Tata wakwe hi ndlela leyi Tata wakwe a n’wi leriseke ha yona ni hi nkarhi lowu a a lava wona, kutani a ku ri hava munhu loyi a a ta n’wi tshikisa ku endla sweswo. Loko a vulavula ni mana wa yena hi mhaka leyi, Yesu a a nga tilumalumi kambe a a vulavula hi xichavo ni hi musa. Hilaha ku fanaka, Mariya a a nga khomiwanga hi tingana kumbe ku titwa a rhukaniwile hi n’wana wakwe. Entiyisweni, hi ku tiva leswi Yesu a a vula swona, Mariya u byele lava pfunetaka enkhubyeni wa vukati a ku: “Xin’wana ni xin’wana lexi a mi byelaka xona, xi endleni.” Ku ri ni ku honisa mana wakwe, Yesu u endle singita ra yena ro sungula tanihi Mesiya—a hundzula mati ma va vhinyo leyinene—a kombisa ku ringanisela eku endleni ka ku rhandza ka Tata wakwe ni ku ehleketelela mana wa yena.—Yohane 2:5-11.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 31]

Yesu a a ri ni musa kambe a a nga tilumalumi loko a vulavula ni mana wa yena