Leswi U Nga Swi Endlaka Leswaku Swilo Swi Ku Fambela Kahle
Leswi U Nga Swi Endlaka Leswaku Swilo Swi Ku Fambela Kahle
TANIHI leswi vatswari va khathalelaka vana va vona naswona va lavaka leswaku swi va fambela kahle, hilaha ku fanaka Tata wa hina wa le matilweni wa hi khathalela naswona u lava leswaku swilo swi hi fambela kahle. Ku kombisa leswaku wa hi khathalela, u hi nyike rungula ro tala malunghana ni ku humelela ni ku tsandzeka. Entiyisweni loko yi vulavula hi munhu la rhiyaka ndleve loko Xikwembu xi vulavula, Bibele yi vula hi ku kongoma yi ku: “Hinkwaswo leswi a swi endlaka swi ta humelela.”—Pisalema 1:3.
Kambe, loko swi ri tano, ha yini vanhu vo tala va nga humeleli ni ku kuma ntsako evuton’wini? Loko hi kambisisa pisalema yoleyo hi vukheta hi ta kuma nhlamulo naswona yi ta hi komba leswaku na hina hi nga humelela njhani.
“Xitsundzuxo Xa Lavo Homboloka”
Mupisalema u tsundzuxa hi khombo ro famba hi “xitsundzuxo xa lavo homboloka.” (Pisalema 1:1) “Lowo homboloka” ku tlula hinkwavo i Sathana Diyavulosi. (Matewu 6:13) Matsalwa ma hi byela leswaku i “mufumi wa misava leyi” ni leswaku “misava hinkwayo yi le hansi ka matimba ya lowo homboloka.” (Yohane 16:11; 1 Yohane 5:19) Kunene, a swi hlamarisi leswi switsundzuxo swo tala leswi nga kona emisaveni swi kombisaka miehleketo ya munhu yoloye wo homboloka.
Xana vanhu vo biha va nyikela switsundzuxo swa muxaka muni? Hi ntolovelo, lavo homboloka a va na xichavo eka Xikwembu. (Pisalema 10:13) Switsundzuxo swa vona leswi nga xiximiki Xikwembu swi kumeka kun’wana ni kun’wana. Vanhu va namuntlha va khutaza “ku navela ka nyama ni ku navela ka mahlo ni ku bombisa rifuwo ra munhu ra vutomi.” (1 Yohane 2:16) Swihaxa-mahungu swi hi khutaza ku hlongorisa rifuwo hi tindlela to tala, “ku hanya hi vulovolovo hilaha u nga kotaka hakona.” Emisaveni hinkwayo, tikhampani ti heta mali leyi tlulaka 3 300 wa tibiliyoni ta tirhandi ti kucetela vanhu leswaku va xava nhundzu ya tona—ku nga khathariseki leswaku va yi lava kumbe a va yi lavi. Naswona rhengu leri a ri cincanga mukhuva wa vanhu wo xava ntsena. Ri pfilunganye mavonelo ya vanhu malunghana ni ku humelela.
Hikwalaho ka sweswo, hambileswi vo tala va nga ni swilo leswi khale a wu nga lorhi ku va na swona, va ha ri ni torha ro lava ku kuma leswi engetelekeke. Vanhu va endliwe va titwa onge loko va nga ri na swona swilo leswi, a va nge wu kumi ntsako kumbe swilo a swi nge va fambeli kahle. Sweswo i mavunwa naswona “a swi humi eka Tatana, kambe swi huma emisaveni.”—1 Yohane 2:16.
Muvumbi wa hina wa swi tiva leswi nga ta hi endla hi humelela hakunene. Ndzayo ya yena yi hambana ni “xitsundzuxo xa lavo homboloka.” Hikwalaho, ku ringeta ku kuma mikateko ya Xikwembu hi ri karhi hi famba endleleni ya misava yo lava ku humelela swi fana ni loko hi ringeta ku famba etindleleni timbirhi to hambana hi nkarhi wun’we. A swi nge koteki. A swi hlamarisi leswi Bibele yi tsundzuxaka: “Mi nga landzi hanyelo ra nguva leyi”!—Varhoma 12:2, Bibele—Mahungu Lamanene.
U Nga Pfumeleli Misava Yi Ku Vumba
Misava leyi nga ehansi ka nkucetelo wa Sathana yi ringeta ku vonaka onge ya khathala hi vuhlayiseki bya hina. Hambiswiritano, hi fanele hi xalamuka. Tsundzuka leswaku Sathana u tirhise vutianakanyi a xisa wansati wo sungula Evha, leswaku a fikelela tipakani ta yena. Hiloko a n’wi tirhisa ku yenga Adamu leswaku a dyoha. Ninamuntlha Sathana u tirhisa vanhu ku haxa vuxisi bya yena.
Hi xikombiso, David loyi ku vulavuriweke ha yena exihlokweni xo sungula, a ku laveka leswaku a sungula ku tirha tiawara leti engetelekeke ni ku teka maendzo ya ntirho. David u ri: “A ndzi ta suka hi Musumbhunuku nimpundzu kutani ndzi vuya hi vusiku bya Ravumune.” Hi ku tiva leswaku sweswo a swi laveka leswaku a humelela, vanghana lava a va n’wi rhandza, swirho swa ndyangu ni vatirhi-kulobye va khutaze David va ku: “Swi endlele ndyangu wa wena.” Va vule leswaku sweswo a a ta swi endla malembe ma nga ri mangani ku fikela loko a yima kahle. David wa hlamusela: “Va swi sase hi ku vula leswaku ndyangu wa mina wu ta vuyeriwa hikuva ndzi ta vuya ni mali yo tala—swilo swi ta ndzi fambela kahle. Hambileswi a ndzi boheka ku hambana ni ndyangu wa mina, vanghana va mina va ndzi tiyisekise leswaku leswi ndzi wu endlelaka swona swi ringene.” Ku fana na David, vo tala va tirha hi matimba va nyika mindyangu ya vona leswi va ehleketaka leswaku ya swi pfumala. Kambe, xana ku landzelela switsundzuxo swa muxaka lowu swi endla leswaku u humelela? Xana ndyangu wu pfumala yini hakunene?
David u kume leswi ndyangu wa yena a wu swi pfumala hakunene loko a ri eriendzweni hi ntirho. “A ndzi vulavula hi riqingho ni n’wana wa mina wa nhwanyana, Angelica, la nga te, ‘Tatana, hikwalaho ka yini u nga rhandzi ku tshama ekaya na hina?’ Swi ndzi karhatile swinene,” ku vula David. Leswi vuriweke hi n’wana wa yena wa nhwanyana swi n’wi khutaze swinene lerova a tsala papila ra yena ro tshika ntirho. David u endle xiboho xo nyika ndyangu wakwe leswi a wu swi pfumala hakunene—ku nga yena hi byakwe.
Ku Tirhisa Switsundzuxo Swa Xikwembu Swi Endla U Humelela
Xana u nga langutana njhani ni vukanganyisi lebyi tateke misava hinkwayo? Mupisalema u hi byela leswaku munhu la humelelaka ni la tsakeke hi loyi a “[tsakelaka] nawu wa Yehovha, naswona nawu wakwe u wu hlaya hi rito ra le hansi vusiku ni nhlikanhi.”—Pisalema 1:2.
Loko Xikwembu xi hlawula Yoxuwa ku va murhangeri wa tiko ra Israyele, u byeriwe leswi: “U fanele u [hlaya Rito ra Xikwembu] hi rito ra le hansi nhlikanhi ni vusiku.” Ina, ku hlaya ni ku anakanyisisa hi Rito ra Xikwembu a ku ri nchumu wa nkoka, kambe Yoxuwa a a fanele ku tlhela a “endla hi ku landza hinkwaswo leswi tsariweke eka [rona].” Ina, ku hlaya Bibele ntsena a swi nge ku endli u humelela hi singita. U fanele u tirhisa leswi u swi hlayaka. Yoxuwa u byeriwile: “Hi kona u nga ta endla ndlela ya wena yi humelela kutani u endla hi vutlhari.”—Yoxuwa 1:8.
Anakanya hi n’wana la tsakeke la xingiweke hi mutswari la n’wi rhandzaka va ri karhi va hlaya xitori lexi tsakisaka. Ku nga khathariseki leswaku va xi hlaye kangani, kambe va swi tsakela ku xi hlaya swin’we. Hilaha ku fanaka, munhu la rhandzaka Xikwembu u tsakela ku hlaya Bibele siku ni siku—a heta nkarhi a ri ni Tata wa yena wa le tilweni. Loko a yingisa xitsundzuxo ni nkongomiso wa Yehovha, munhu yoloye u ta fana ni “murhi lowu byariweke etlhelo ka swinambyana swa mati, lowu humesaka mbhandzu wa wona hi nguva ya kona, lowu switluka swa wona swi nga vuniki, hinkwaswo leswi a swi endlaka swi ta humelela.”—Pisalema 1:3.
Murhi lowu mupisalema a vulavulaka hi wona a wu tisunguleli wu kula. Wu byariwe ekusuhi ni laha ku nga ni mati naswona wu khathaleriwa hi murimi. Hilaha ku fanaka, Tata wa hina wa le matilweni wa hi laya ni ku lulamisa miehleketo ya hina hi xitsundzuxo lexi kumekaka eMatsalweni. Hikwalaho ka sweswo, ha humelela naswona hi humesa mihandzu ya moya.
Hambiswiritano, “lavo homboloka a va tano.” I ntiyiso, swi nga ha tikomba swi va fambela kahle sweswi, kambe hi ku famba ka nkarhi vuyelo bya kona a byi nge tsakisi. A va nge “yimi ehubyeni.” Ematshan’weni ya sweswo, “ndlela ya lavo homboloka yi ta hela.”—Pisalema 1:4-6.
Kutani u nga pfumeleli misava yi lawula tipakani ni mahanyelo ya wena. Hambiloko u ri ni vuswikoti naswona swi ku olovela leswaku u humelela eka misava leyi, u fanele u va ni vuxiyaxiya eka ndlela leyi u tirhisaka vuswikoti bya wena ha yona kumbe ndlela leyi misava yi tirhisaka vuswikoti bya wena ha yona. Ku tsutsumisa swilo leswi vonakaka leswi nga vuyiseriki swi nga vangela munhu ku ‘vuna.’ Hi hala tlhelo, ku va ni vuxaka lebyinene ni Xikwembu swi endla munhu a humelela naswona a va ni ntsako.
Ndlela Leyi U Nga Humelelaka Ha Yona
Hikwalaho ka yini ku vuriwa leswaku loko munhu a landzela switsundzuxo swa Xikwembu, hinkwaswo leswi a swi endlaka swi ta humelela? Mupisalema a a nga vulavuli hi ku humelela eka misava leyi. Ku humelela ka munhu la hlayisaka nawu wa Xikwembu ku fambisana ni ku endla ku rhandza ka Xikwembu—naswona ku rhandza ka Xikwembu ka humelela minkarhi hinkwayo. A hi voneni leswaku ku tirhisa misinya ya milawu ya Bibele swi nga ku pfuna njhani leswaku u humelela.
Ndyangu: Matsalwa ma tsundzuxa vavanuna “ku rhandza vasati va vona ku fana ni mimiri ya vona,” naswona nsati wa Mukreste u lerisiwa “ku va ni xichavo xo enta eka nuna wakwe.” (Vaefesa 5:28, 33) Vatswari va khutaziwa ku heta nkarhi ni vana va vona, va hungasa na vona ni ku va dyondzisa swilo swa nkoka evuton’wini. (Deteronoma 6:6, 7; Eklesiasta 3:4) Rito ra Xikwembu ri tlhela ri tsundzuxa vatswari: “Mi nga karhati vana va n’wina.” Loko ndzayo leyi yi tirhisiwa, swa olova leswaku vana va ‘yingisa vatswari va vona’ ni ku “xixima tata wa [vona] ni mana wa [vona].” (Vaefesa 6:1-4) Ku landzela ndzayo leyi ya Xikwembu swi nga endla ndyangu wu humelela.
Vanghana: Vanhu vo tala va lava vanghana. Hi ni vuswikoti byo kombisana rirhandzu. Yesu u byele valandzeri va yena leswaku va fanele va “rhandzana.” (Yohane 13:34, 35) Exikarhi ka vona, hi kuma vanghana lava hi nga va rhandzaka ni ku va tshemba—hambi ku ri ku tiphofula eka vona. (Swivuriso 18:24) Xa nkoka hi leswaku loko hi tirhisa misinya ya milawu ya Bibele, hi nga “[tshinela] eka Xikwembu,” naswona ku fana na Abrahama, hi nga vitaniwa “nakulobye wa Yehovha.”—Yakobo 2:23; 4:8.
Xikongomelo eVuton’wini: Ematshan’weni yo tihanyela ntsena, lava va humelelaka hakunene va swi tiva leswaku va hanyela yini ni leswaku xikongomelo xa vutomi i yini. Vutomi bya vona a byi sekeriwanga eka mafambiselo lawa ya swilo lama tsekatsekaka. Tipakani ta vona ti va tisela ku eneriseka, tanihi leswi ti sekeriweke eka xikongomelo xa xiviri xa vutomi. I yini lexi endlaka leswaku munhu a va ni xikongomelo evuton’wini? “Chava Xikwembu xa ntiyiso u hlayisa swileriso swa xona. Hikuva leyi hi yona mfanelo hinkwayo ya munhu.”—Eklesiasta 12:13.
Ntshembo: Ku tiva leswaku Xikwembu i Munghana wa hina swi hi nyika ntshembo hi vumundzuku. Muapostola Pawulo u khutaze Vakreste leswaku “va nga veki ntshembo wa vona erifuweni leri nga tiyangiki, kambe va wu veka eka Xikwembu.” Hi ndlela leyi va ta va va “[tihlayisela] masungulo lamanene ya nkarhi lowu taka, leswaku va ta khomelela swinene evuton’wini bya xiviri.” (1 Timotiya 6:17-19) Vutomi lebyi bya xiviri byi ta fika ku nga ri khale loko Mfumo wa le matilweni wa Xikwembu wu vuyisela Paradeyisi emisaveni leyi.—Luka 23:43.
Loko u tirhisa misinya ya milawu ya Bibele, a swi vuli leswaku a wu nge he vi na swiphiqo, kambe u ta swi kota ku papalata nhlomulo lowu lavo biha va tivangelaka wona. David, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni, ni vanhu van’wana va timiliyoni lava fanaka na yena va vone nkoka wo tirhisa misinya ya milawu ya Bibele evuton’wini bya vona. Endzhaku ko kuma ntirho lowu nga n’wi fambisiki ngopfu, David u te: “Ndzi tsakile hi vuxaka lebyi ndzi nga na byona ni nsati wa mina ni vana va mina ku katsa ni lunghelo leri ndzi nga na rona ro kota ku gandzela Yehovha Xikwembu ndzi ri nkulu evandlheni.” A swi hlamarisi leswi mupisalema a vuleke leswi landzelaka hi munhu la yingisaka switsundzuxo swa Xikwembu: “Xin’wana ni xin’wana lexi a xi endlaka xi ta humelela”!
[Chati leyi nga eka tluka 6]
SWILO SWA NTLHANU LESWI U NGA SWI ENDLAKA LESWAKU U HUMELELA
1 Lwisana ni ku vumbiwa hi mavonelo ya misava leyi.
2 Hlaya naswona u anakanyisisahi Rito ra Xikwembu siku ni siku.
3 Tirhisa switsundzuxo swa Bibele evuton’wini bya wena.
4 Endla Xikwembu xi va munghana wa wena.
5 Chava Xikwembu xa ntiyiso u hlayisa swileriso swa xona.
[Swifaniso leswi nga eka tluka 7]
Xana u landzela ndlela leyi nga ta endla leswaku swilo swi ku fambela kahle?