Ku Tshama Mi Tiyile Loko N’wana A Xandzuka

WANSATI la nga Mukreste loyi hi nga ta n’wi vitana Joy, u ringetile ku kurisa n’wana wa yena wa jaha leswaku a rhandza Yehovha Xikwembu. Kambe loko jaha leri se ri ri emalembeni ya kondlo-a-ndzi-dyi, ri xandzukile kutani ri suka ekaya. Joy u ri: “A ndzi nga si tshama ndzi vaviseka swinene hi ndlela yoleyo. Ndzi titwe ndzi xengiwile, ndzi hele matimba ni ku pfilunganyeka. Ndzi karhateke ngopfu emiehleketweni.”

Kumbexana na wena u ringetile ku kurisa vana va wena leswaku va rhandza Xikwembu ni ku xi tirhela—kambe endzhaku ka nkarhi, un’we wa vona kumbe vo hlayanyana va xi fularherile. U nga langutana njhani ni ku hela matimba koloko? I yini lexi nga ku pfunaka leswaku u tshama u tiyile entirhweni wa Yehovha?

Loko Vana Va Yehovha Va Xandzuka

Goza ro sungula i ku lemuka leswaku Yehovha u yi tiva kahle ndlela leyi u titwaka ha yona. Eka Esaya 49:15 ha hlaya: “Xana wansati a nga rivala n’wana loyi a n’wi an’wisaka lerova a nga n’wi tweli vusiwana n’wana wa khwiri rakwe? Vavasati lava va nga rivala, kambe mina a ndzi nge ku rivali.” Ina, Yehovha u titwa hi ndlela leyi fanaka ni leyi vatatana na vamanana va titwaka ha yona. Hikwalaho, ehleketa ndlela leyi a faneleke a tsake ha yona loko a ha dzunisiwa ni ku tirheriwa hi vana vakwe hinkwavo lava nga tintsumi. Loko a ri karhi a hlamula kokwa wa hina Yobo “a ri exidzedzeni,” Yehovha u tsundzuke minkarhi leyi tsakisaka loko ndyangu wakwe wa swivumbiwa swa moya wa ha ri ni vun’we, a ku: “A wu ri kwihi loko ndzi simeka misava? . . . Loko tinyeleti ta nimixo ti huwelela hi ntsako, ni vana va Xikwembu hinkwavo va huwelela va dzunisa?”—Yobo 38:1, 4, 7.

Hi ku famba ka nkarhi, Xikwembu xa ntiyiso xi vone n’wana wa xona la nga ntsumi leyi hetisekeke a xandzuka kutani a hundzuka Sathana, leswi vulaka “Mukaneti.” Nakambe Yehovha u vone n’wana wa yena wo sungula la nga munhu, Adamu swin’we na Evha nsati wakwe la hetisekeke, va xandzuka. (Genesa 3:1-6; Nhlavutelo 12:9) Endzhakunyana, tintsumi tin’wana ‘ti fularhele vutshamo bya tona lebyi faneleke’ kutani ti xandzukela Xikwembu.—Yudha 6.

Matsalwa a ma hi byeli ndlela leyi Yehovha a titweke ha yona loko van’wana va vana va yena lava hetisekeke va xandzukile. Hambiswiritano, Bibele yi swi veka erivaleni yi ku: “Yehovha a vona leswaku vubihi bya munhu byi andzile emisaveni nileswaku mboyamelo hinkwawo wa miehleketo ya mbilu yakwe wu bihile nkarhi  hinkwawo. Yehovha a tisola leswi a endleke vanhu emisaveni, kutani a vaviseka embilwini yakwe.” (Genesa 6:5, 6) Nakambe loko Vaisrayele, ku nga vanhu lava hlawuriweke hi Yehovha, va xandzukile, va n’wi “twis[e] ku vava.”—Pisalema 78:40, 41.

A swi kanakanisi leswaku Yehovha u va twela vusiwana vatswari lava langutanaka ni switlhavi ni ku vaviseka hikwalaho ka mahanyelo ya vana va vona lava xandzukeke. ERitweni rakwe, ku nga Bibele, u nyikele xitsundzuxo lexinene ni xikhutazo leswaku a pfuna vatswari vo tano leswaku va langutana ni xiyimo xa vona. Xikwembu xi va khutaza leswaku va lahlela ku vilela ka vona eka xona, va titsongahata naswona va lwisana na Sathana Diyavulosi. A hi voneni ndlela leyi ku landzela ndzayo leyi swi nga ku pfunaka ha yona ku tshama u tiyile loko n’wana wa wena a xandzuka.

Lahlela Ku Vilela Ka Wena Eka Yehovha

Yehovha wa swi tiva leswaku vatswari va karhateka swinene loko vana va vona va ri ekhombyeni ro tivavisa kumbe ro vavisiwa hi van’wana. Muapostola Petro u boxa ndlela yin’wana leyi hi nga langutanaka ni swikarhato leswi ni swin’wana ha yona. Wa tsala: “Mi ri karhi mi lahlela ku vilela hinkwako ka n’wina eka [Yehovha], hikuva [wa] mi khathalela.” (1 Petro 5:7) Ha yini xirhambo lexi tlhelo xitiyisekiso xi faneleka ngopfu-ngopfu eka vatswari lava n’wana wa vona a xandzukeke?

Loko n’wana wa wena a ha ri ntsongo, a wu tshama u xalamukile leswaku u n’wi sirhelela emakhombyeni naswona u wu amukerile nkongomiso wa wena wa rirhandzu. Hambiswiritano, loko a ri karhi a kula, minkarhi yin’wana a a pfa a nga ku yingisi, kambe a wu tshikanga ku n’wi sirhelela ekhombyeni. Entiyisweni, u n’wi sirhelele swinene.

Hikwalaho, loko n’wana wa wena a xandzuka kutani a xaniseka emoyeni, emintlhavekweni kumbe enyameni, u nga ha tivona nandzu. Joy, loyi ku vulavuriweke ha yena eku sunguleni, u titwe hi ndlela yoleyo. U ri: “Siku ni siku a ndzi tivona ndzi ri mutsandzeki, a ndzi tshamela ku tsundzuka swiendlakalo leswi hundzeke leswaku ndzi vona swilo leswi ndzi nga swi endlangiki kahle.” Yehovha u lava leswaku “[u] lahlela ku vilela hinkwako ka [wena] eka [yena]” ngopfu-ngopfu eminkarhini yo tano. Loko u endla tano, u ta ku pfuna. Mupisalema u te: “Lahlela ndzhwalo wa wena eka Yehovha, u ta ku seketela. A nge pfuki a pfumerile leswaku la lulameke a tsekatseka.” (Pisalema 55:22) Joy u wu kumile nchavelelo wolowo. Wa hlamusela: “Ndzi chululele Yehovha hinkwato  ta le xifuveni xa mina. Ndzi phofule mintlhaveko ya mina kutani ndzi titwe ndzi rhuriwe ndzhwalo lowu a wu ndzi tikela.”

Leswi u nga mutswari la nga hetisekangiki, u nga ha va u endle swihoxo loko u ri karhi u kurisa n’wana wa wena. Kambe, ha yini u fanele u ehleketa ngopfu hi swihoxo swa wena ntsena? Entiyisweni, Yehovha a nga ehleketi ha swona hikuva mupisalema la huhuteriweke u yimbelerile a ku: “Loko a wu languta swihoxo, Wena Yah, Oho Yehovha, i mani loyi a a ta yima?” (Pisalema 130:3) Hambiloko a wu ri mutswari la hetisekeke, nkarhi wun’wana n’wana wa wena a a ta xandzuka. Hikwalaho, phofulela Yehovha mintlhaveko ya wena hi xikhongelo, kutani u ta ku pfuna leswaku u langutana ni xiyimo xexo. Hambiswiritano, loko u lava ku tshama u ri karhi u tirhela Yehovha ni ku papalata ku hlaseriwa hi Sathana, u fanele u endla leswi engetelekeke.

Titsongahate

Petro u tsarile a ku: “Titsongahateni ehansi ka voko ra matimba ra Xikwembu, leswaku xi ta mi tlakusa hi nkarhi lowu faneleke.” (1 Petro 5:6) Ha yini u fanele u titsongahata loko n’wana wa wena a xandzuka? Ku va ni n’wana la xandzukeke swi nga ha ku vangela tingana swi tlhela swi ku endla u titwa u ri ni nandzu ni ku ku twisa ku vava. U nga ha karhatiwa hi leswaku swiendlo swa n’wana wa wena swi onhe ndhuma ya ndyangu wa wena, ngopfu-ngopfu loko a boheke ku susiwa evandlheni ra Vukreste. Ku titwa u rhukaniwile ni ku khomisiwa tingana swi nga ha ku heta matimba yo ya eminhlanganweni ya Vukreste.

Leswaku u langutana ni xiyimo xo tano, swi lava leswaku u tirhisa vutlhari. Swivuriso 18:1 ya lemukisa: “Loyi a tihambanisaka ni van’wana u tilavela swa yena ntsena; u ta hambana ni vutlhari hinkwabyo lebyi pfunaka.” Ku va kona eminhlanganweni ya Vukreste nkarhi na nkarhi ku nga khathariseki mbitsi lowu u nga na wona, swi ta ku pfuna leswaku u kuma xihlovo xa nkoka xa ndzetelo ni xa xikhutazo. Joy u ri: “Eku sunguleni a ndzi nga lavi ku vonana na munhu. Kambe ndzi titsundzuxe hi nkoka wa ku hlanganyela emintirhweni ya swilo swa moya. Ku tlula kwalaho, loko a ndzi lo tshama ekaya, a ndzi ta va ndzi ehlekete ngopfu hi swiphiqo swa mina. Minhlangano yi ndzi pfune leswaku ndzi anakanyisisa hi swilo swa moya leswi akaka. Ndzi tsaka swinene leswi ndzi nga tihambanisangiki ni vamakwerhu ivi ndzi nga wu kumi mpfuno wa vona wa rirhandzu.”—Vaheveru 10:24, 25.

Nakambe tsundzuka leswaku munhu un’wana ni un’wana endyangwini u fanele a “rhwala ndzhwalo wakwe” tanihi Mukreste. (Vagalatiya 6:5) Yehovha u langutele leswaku vatswari va rhandza vana va vona ni ku va tshinya. Nakambe u langutele leswaku vana va yingisa vatswari va vona ni ku va xixima. Loko vatswari va endla hinkwaswo leswi va nga swi kotaka ku kurisa vana va vona “hi ku tshinya ni nkongomiso wa mianakanyo wa Yehovha,” va ta va ni vito lerinene eka Xikwembu. (Vaefesa 6:1-4) Loko n’wana a xandzukela ku tshinya ka vatswari ka rirhandzu, ku ta onhaka ndhuma ya yena n’wini. Swivuriso 20:11 yi ri: “Mufana u tiviwa hi ndlela leyi a hanyaka ha yona loko mintirho yakwe yi tengile naswona yi lulamile.” Vanhu lava va yi tivaka kahle mhaka ya Sathana va swi twisisa leswaku ku xandzuka ka yena a ku yi onhanga nikatsongo ndhuma ya Yehovha.

Lwana Na Diyavulosi

Petro u tsundzuxile a ku: “Hlayisani mianakanyo ya n’wina leyi hlutekeke, mi hiteka. Xirha xa n’wina, Diyavulosi, xa famba-famba ku fana ni nghala leyi vombaka, yi lava wa ku n’wi dya.” (1 Petro 5:8) Ku fana ni nghala, Diyavulosi hakanyingi u lava lavatsongo lava nga riki na ntokoto. Eminkarhini ya khale, tinghala a ti tsendzeleka eIsrayele kutani swifuwo a swi ri ekhombyeni. Loko xinyimpfana xo hambuka entlhambini, a xi  ta hlaseriwa hi ku olova. Hi ntumbuluko nyimpfu leyi nga ntswele yi nga veka vutomi bya yona ekhombyeni leswaku yi sirhelela xinyimpfana xa yona. Hambiswiritano, hambi ku ri nyimpfu leyi kuleke a yi nga ta swi kota ku lwisana ni nghala. Hikokwalaho, a ku laveka varisi lava nga ni xivindzi leswaku va sirhelela ntlhambi.—1 Samuwele 17:34, 35.

Leswaku Yehovha a sirhelela tinyimpfu takwe to fanekisela eka “nghala leyi vombaka,” u hlele leswaku ku va ni varisi va moya leswaku va khathalela ntlhambi lowu nga ehansi ka “murisi lonkulu,” Yesu Kreste. (1 Petro 5:4) Petro u khutaze vavanuna volavo lava vekiweke a ku: “Risani ntlhambi wa Xikwembu lowu khathaleriwaka hi n’wina, ku nga ri hi ku sindzisiwa, kambe hi ku swi rhandza; ku nga ri hi ku rhandza mpindzulo wa vukanganyisi, kambe hi mapfundza.” (1 Petro 5:1, 2) Loko n’wina vatswari mi tirhisana ni varisi lava, va nga ha swi kota ku pfuna muntshwa leswaku a lunghisa ndlela ya yena hi tlhelo ra moya.

Loko varisi lava nga Vakreste va lava ku tshinya n’wana wa wena la xandzukeke, u nga ha ringeta ku n’wi sirhelela leswaku a nga tshinyiwi. Hambiswiritano, loko u endla tano u ta va u endla xihoxo lexikulu. Petro u ri: “Lwanani na [Diyavulosi]”—ku nga ri varisi va moya.—1 Petro 5:9.

Loko N’wana A Tshinyiwa Hi Ndlela Yo Vava

Loko n’wana wa wena a nga hundzuki naswona a ri Mukreste la khuvuriweke, a nga ha tshinyiwa hi ndlela yo vava—a susiwa evandlheni. Ku sukela hi nkarhi wolowo, ku vulavurisana ka wena na yena ku ta titshega hileswaku u ni malembe mangani swin’we ni swiyimo swin’wana.

Loko n’wana a ha ri ntsongo naswona a tshama ekaya, u ta hambeta u khathalela swilaveko swa yena swa nyama. Nakambe u lava ku leteriwa hi tlhelo ra mahanyelo ni ku tshinyiwa, kutani u ni vutihlamuleri byo endla tano. (Swivuriso 1:8-18; 6:20-22; 29:17) U nga ha lava ku n’wi fambisela dyondzo ya Bibele leyi a nga ta hlanganyela hi ku helela eka yona. U nga ha n’wi khutaza leswaku a hlaya tindzimana to hambana-hambana ni minkandziyiso leyi humaka eka “hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha.” (Matewu 24:45) Nakambe u nga famba na yena eminhlanganweni ya Vukreste naswona u tshama na yena. Hinkwaswo leswi swi nga endliwa hi ntshembo wa leswaku u ta yingisa ndzayo ya le Matsalweni.

Kambe swa hambana loko n’wana loyi a susiweke evandlheni se a kurile naswona a nga ha tshami ekaya. Muapostola Pawulo u tsundzuxe Vakreste va le Korinto wa khale a ku: “Tshika[ni] ku tihlanganisa na mani na mani loyi a vuriwaka makwerhu, kasi i mbhisa kumbe munhu wa makwanga kumbe mugandzeri wa swifaniso swa hava kumbe murhuketeri kumbe xidakwa kumbe mudyeleri, hambi ku ri ku dya mi nga dyi na yena munhu wo tano.” (1 Vakorinto 5:11) Hambileswi ku nga vaka ni timhaka to karhi ta ndyangu leti lavaka leswaku mutswari la nga Mukreste a hlangana ni n’wana wa yena la susiweke evandlheni, kambe u fanele a papalata ku n’wi vulavurisa ni loko swi nga bohi.

Loko n’wana la dyoheke a tshinyiwile hi varisi lava nga Vakreste, loko wo ringeta ku bakanya kumbe ku xi tekela ehansi xiendlo xa vona lexi sekeriweke eBibeleni u ta va u nga endli hi vutlhari. Loko u bakanya ndzayo ya vakulu hi xikongomelo xo sirhelela n’wana wa wena leswaku a nga tshinyiwi, u ta va u nga n’wi sirheleli nikatsongo eka Diyavulosi. Entiyisweni, u ta va u veka vumoya bya wena ekhombyeni. Kasi hi hala tlhelo, loko u seketela matshalatshala ya varisi, u ta yima u “tiya eripfumelweni” naswona u ta nyikela mpfuno lowunene eka n’wana wa wena.—1 Petro 5:9.

Yehovha U Ta Ku Seketela

Loko n’wana wa wena o tshuka a xandzuka, tsundzuka leswaku a wu wexe. Vatswari van’wana lava nga Vakreste va tshame va humeleriwa hi mhaka leyi fanaka. Yehovha a nga hi seketela ku nga khathariseki miringo leyi hi langutanaka na yona.—Pisalema 68:19.

Titshege hi Yehovha hi xikhongelo. Tihlanganise ni vandlha ra Vukreste nkarhi na nkarhi. Seketela ku tshinya ka varisi lava vekiweke. Loko u endla tano, u ta swi kota ku tshama u tiyile. Naswona xikombiso xa wena lexinene xi nga ha pfuna n’wana wa wena leswaku a amukela xirhambo xa Yehovha xa rirhandzu xa leswaku a tlhelela eka yena.—Malakiya 3:6, 7.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 18]

Kumani matimba eka xikhongelo ni le minhlanganweni ya Vukreste