Mhaka Ya Vutomi

Lexi Endlaka Leswaku Ndzi Tsakela Ku Endla Vadyondzisiwa

Hi ku vula ka Pamela Moseley

Loko Manana a fambe na mina entsombanweni wa Timbhoni ta Yehovha edorobeni ra Leicester, tiko ra Nghilandhi a ri nghene ri twelela eNyimpini ya Vumbirhi ya Misava hi 1941. Hi yingisele nkulumo yo hlawuleka ya Joseph Rutherford leyi a yi vulavula hi vana. Loko mina na Manana hi khuvuriwile entsombanweni wolowo, ndzi xiye leswaku lava hi pfuneke ku endla nhluvuko wa moya a va tsake ngopfu. Hi nkarhi wolowo a ndzi swi lemukanga leswaku ku endla vadyondzisiwa va Yesu Kreste swi tisa ntsako lowukulu.

NHLUVUKO wa hina wo lava ku va vadyondzisiwa wu sungule hi 1940. Ndza ha ri tsundzuka siku ra kona leri chavisaka hi September 1939 loko ku tlhekeka Nyimpi ya Vumbirhi ya Misava. Ndzi vone mihloti yi xiririka emarhameni ya Manana loko a ri karhi a vutisa a ku, “Ha yini misava yi nga ri na ku rhula?” Vatswari va mina a va tirha evusocheni hi nkarhi wa Nyimpi yo Sungula ya Misava naswona va vone maxangu ya yona. Manana u ye a ya vutisa mufundhisi wa Anglican le Bristol. U hlamule a ku: “I khale tinyimpi ti ri kona naswona ti ta hambeta ti va kona.”

Hambiswiritano, endzhakunyana ka sweswo mukhegula un’wana u hi endzerile ekaya. A a ri Mbhoni ya Yehovha. Manana u n’wi vutise xivutiso lexi fanaka: “Ha yini misava yi nga ri na ku rhula?” Mbhoni leyi yi hlamusele leswaku tinyimpi i xiphemu xa xikombiso xa leswaku hi hanya enkarhini wa makumu ya mafambiselo lawa yo homboloka ya swilo. (Matewu 24:3-14) Hi ku hatlisa, n’wana wa yena wa xisati se a a dyondza Bibele na hina. Loko hi khuvuriwa, mukhegula loyi ni n’wana wa yena wa xisati a va ri exikarhi ka vahlaleri lava tsakeke. Ha yini ku endla vadyondzisiwa swi nyika vanhu ntsako lowukulu swonghasi? Endzhaku ka nkarhi ndzi swi twisisile. U nge ndzi ku byela swilo swin’wana leswi ndzi swi dyondzeke emalembeni lama tlulaka 65 lawa ndzi ma heteke ndzi ri karhi ndzi endla vadyondzisiwa.

 Ku Tshubula Ntsako Wa Ku Dyondzisa

Ndzi sungule ku chumayela hi Mfumo eBristol loko ndza ha ri na malembe ya 11 hi vukhale. Makwerhu un’wana wa xinuna u ndzi nyike gramafoni ni khadi ro nyikela vumbhoni ha rona, kutani a ku: “Wena u ta nghena emitini hinkwayo leyi nga etlhelweni lerin’wana ra xitarata.” Kutani ndzi sungule ku chumayela ndzi ri ndzexe. Ina, a ndzi chuhe ngopfu. Ndzi tlange nkulumo leyi rhekhodiweke ya Bibele kutani ndzi komba n’wini wa muti khadi ra ku nyikela vumbhoni, leri a ri khutaza vanhu ku amukela tibuku leti sekeriweke eBibeleni.

Ku sukela hi va-1950, a hi khutaziwa swinene ku hlaya Bibele loko hi chumayela hi muti ni muti. Leswi a ndzi ri ni tingana, swi ndzi tikerile eku sunguleni ku bula ni vanhu lava ndzi nga va tiviki ni ku hlamusela tindzimana ta Bibele. Kambe eku heteleleni ndzi ve ni xivindzi. Kutani ku sukela hi nkarhi wolowo, ndzi sungule ku swi tsakela swinene ku chumayela. Vanhu van’wana a va hi teka hi ri vaxavisi va tibuku ntsena, kambe loko hi va hlayela tindzimana ta Bibele hi tlhela hi va hlamusela tona, va swi xiyile leswaku a hi ri vadyondzisi va Rito ra Xikwembu. A ndzi swi tsakela swinene ku endla tano lerova ndzi lave ku endla leswi engetelekeke. Kutani hi September 1955, ndzi nghenele vutirheli bya nkarhi hinkwawo ndzi va phayona.

Ku Phikelela Swi Tisa Mikateko

Dyondzo yo sungula leyi ndzi yi dyondzeke a ku ri ya leswaku ku phikelela hi musa swi nga tisa mikateko. Siku rin’wana ndzi siyele wansati un’wana la vuriwaka Violet Morice magazini wa Xihondzo xo Rindza. Loko ndzi vuyele eka yena, u pfule nyangwa, a khondla mavoko kutani a rhiya ndleve loko ndzi ri karhi ndzi n’wi hlamusela Matsalwa. Nkarhi wun’wana ni wun’wana loko ndzi n’wi endzela, a a vonaka onge wa tsakela hakunene. Hambiswiritano, loko ndzi ringanyeta leswaku hi va ni dyondzo ya Bibele ya nkarhi na nkarhi, u te: “A ndzi nge swi koti. Loko vana se va kurile, hi kona ndzi nga ta anakanya ha swona.” Sweswo swi ndzi hete matimba swinene! Bibele yi vulavula hi “nkarhi wa ku lava ni nkarhi wa ku tshika leswi lahlekeke.” (Eklesiasta 3:6) Ndzi tibohe ku hambeta ndzi phikelela.

Loko ku hundze n’hweti, ndzi tlhelerile kutani ndzi hlaya matsalwa man’wana na Violet. Swi nga si ya kwihi, se a ndzi dyondza na yena Bibele vhiki na vhiki hi yime kunene enyangweni. Eku heteleleni u te: “Ndzi ehleketa leswaku u nga swi tsakela ku nghena endlwini, a swi tano ke?” Violet u ve mupfumeri-kulorhi a tlhela a va munghana wa mina lonkulu! Ina, Violet u khuvuriwile a va Mbhoni ya Yehovha.

Siku rin’wana Violet u vaviseke ngopfu loko a kuma leswaku nuna wakwe u xavise yindlu ya vona a nga n’wi byelanga nchumu, a tlhela a n’wi thala. Lexi tsakisaka, munghana un’wana la nga Mbhoni u n’wi pfunile kutani a kuma yindlu yin’wana hi ndzhenga wa siku rero. Ku kombisa ku tlangela ka yena eka Yehovha, u endle xiboho xo tirhisa nkarhi lowu saleke wa vutomi bya yena a va phayona. Loko ndzi vone moya wa Yehovha wu n’wi susumetela ku hisekela vugandzeri bya ntiyiso, ndzi swi lemukile leswaku ha yini ku endla vadyondzisiwa swi tisa ntsako lowukulu swonghasi. Ina, ntirho lowu a ndzi ta wu endla vutomi bya mina hinkwabyo!

Hi 1957, mina na Mary Robinson hi averiwe ku ya phayona endhawini leyi nga ni tifeme ya le Rutherglen eGlasgow, le Scotland. A hi chumayela ehansi ka swiyimo hinkwaswo swa maxelo, kambe a swi vuyerisa. Siku rin’wana ndzi burisane na Jessie. Ndzi swi tsakerile swinene ku dyondza Bibele na yena. Nuna wakwe, Wally, a a ri Mukhomunisi kutani a a ndzi papalata eku sunguleni. Loko a dyondze Bibele kutani a twa leswaku i Mfumo wa Xikwembu ntsena lowu nga ta tisela vanhu swiyimo leswinene, u tsake ngopfu. Hi ku famba ka nkarhi, yena ni nsati wa yena va ve vaendli va vadyondzisiwa.

N’wangulo Wo Sungula Wa Munhu Wu Nga Kanganyisa

Endzhakunyana hi kume xiavelo lexintshwa xo ya ePaisley, le Scotland. Siku rin’wana loko ndzi ri eku chumayeleni kwalaho, wansati un’wana u ale ku yingisela, a pfala nyangwa emahlweni ka mina. Kambe endzhakunyana u fambe  a ndzi lava leswaku a ta kombela ndzivalelo. Loko ndzi tlhelerile eka vhiki leri landzeleke, u te: “Ndzi twe onge ndzi pfale nyangwa emahlweni ka Xikwembu. Ndzi boheke ku famba ndzi ku lava.” Vito ra yena a ku ri Pearl. U ndzi byele leswaku a a hetiwe matimba hi vanghana ni maxaka lerova u khongele eka Xikwembu a kombela munghana wa ntiyiso. U te: “Kutani hi wena u teke emutini wa mina. Sweswi ndza swi xiya leswaku u fanele u ri yena munghana wa ntiyiso.”

Ku va munghana wa Pearl a swi nga olovi. A a tshama ehenhla ka ntshava leyi tlakukeke, kutani a ndzi boheka ku yi khandziya hi milenge. Siku rin’wana loko ndzi ye emutini wa yena leswaku ndzi ya n’wi teka a ya eminhlanganweni ro sungula, a ku sele katsongo ndzi wisiwe hi moya ni mpfula. Loko xambhulele xa mina xi tshovekile ndzi xi cukumetile. Endzhaku ka tin’hweti ta tsevu a pfale nyangwa emahlweni ka mina, Pearl u kombise ku tinyiketela ka yena eka Xikwembu hi ku khuvuriwa.

Endzhakunyana ka sweswo, nuna wakwe u sungule ku dyondza Bibele, naswona swi nga si ya kwihi, u fambe na mina entirhweni wo chumayela hi muti ni muti. Ni siku rero a ku na mpfula. U te: “U nga tikarhati hi mina. Ndzi yima tiawara to hlaya ndzi hlalela bolo mpfula yi ri karhi yi na, kutani ndzi nge tsandzeki ku tirhela Yehovha empfuleni.” A ndzi wu rivali nikatsongo moya wa ku tinyiketela wa vanhu va le Scotland.

Swi ndzi tsakise ngopfu loko ndzi tlhelerile endzhaku ka malembe yo tala kutani ndzi kuma leswaku vunyingi bya lava ndzi dyondzeke na vona va ha khomelerile eripfumelweni! Wolowo i ntsako wa ku endla vadyondzisiwa. (1 Vatesalonika 2:17-20) Hi 1966, endzhaku ka malembe lama tlulaka nhungu ndzi phayona eScotland, ndzi rhambiwe ku ya eXikolweni xa Bibele xa Giliyadi xa Watchtower leswaku ndzi ya leteriwa ku va murhumiwa.

Ensin’wini Ya Le Tikweni Rimbe

Ndzi averiwe ku ya eBolivia, edorobeni leri hisaka ra Santa Cruz, laha a ku ri ni vandlha leri a ri ri ni vanhu va kwalomu ka 50. Doroba leri ri ndzi tsundzuxe ndhawu leyi taleke vuhomboloki ya le vupela-dyambu bya United States leyi a yi vuriwa Wild West, leyi a yi kombisiwa eka tibayisikopo ta le Hollywood. Loko ndzi tsundzuka swilo leswi ndzi humeleleke enkarhini lowu hundzeke, ndzi ehleketa leswaku ndzi ve murhumiwa la tolovelekeke. A ndzi si tshama ndzi hlaseriwa hi tingwenya, ndzi rhendzeriwa hi ntshungu wa vapfukeri lava kariheke, ndzi lahleka emananga kumbe ndzi tshovekeriwa hi xikepe exikarhi ka lwandle. Kambe, ku endla vadyondzisiwa swi ve leswi tsakisaka swinene eka mina.

Un’wana wa vavasati vo sungula lava ndzi dyondzeke na vona Bibele eSanta Cruz a ku ri Antonia. Ku dyondzisa munhu hi Xipaniya a swi ndzi nonon’hwela. Siku rin’wana, n’wana wa Antonia wa mufana u te: “Manana, xana wansati loyi u vulavula hi ndlela leyi hi vomu leswaku a hi hlekisa?” Eku heteleleni Antonia ni n’wana wa yena wa nhwanyana la vuriwaka Yolanda va ve vadyondzisiwa. Yolanda a a ri na munghana loyi a a dyondzela ta nawu eyunivhesiti loyi a a dume hi vito ra Dito, loyi na yena a sunguleke ku dyondza Bibele ni ku va kona eminhlanganweni ya hina. Ndzi dyondze nchumu wun’wana ha yena malunghana ni ku dyondzisa ntiyiso wa Bibele: Minkarhi yin’wana vanhu va lava ku susumetiwa katsongo.

Loko Dito a sungule ku nga ha kumeki leswaku hi dyondza, ndzi te eka yena: “Dito, Yehovha a nga ku sindzisi leswaku u seketela Mfumo wakwe. Wena u fanele u hlawula.” Loko a vule leswaku u lava ku tirhela Xikwembu, ndzi te: “Vona, u ni swifaniso swa murhangeri la lwelaka ku tisa mafumelo lamantshwa. Loko ko fika muendzi kutani a swi vona, xana a nga gimeta hileswaku u hlawule ku seketela Mfumo wa Xikwembu?” A a lava ku susumetiwa hi ndlela yoleyo.

Endzhaku ka mavhiki mambirhi, mfumo wu pfukeriwile, kutani ku sungule nyimpi exikarhi ka swichudeni swa le yunivhesiti ni maphorisa. Dito u huwelele munghana wakwe a ku: “A hi baleke hi suka laha!” Munghana wa yena u teke xibamu a hatlisa a khandziya ehenhla ka lwangu ra le yunivhesiti kutani a hlamula a ku: “Nikatsongo! Leri hi rona siku lerikulu leri a hi ri rindzile.” U ve un’wana wa vanghana va Dito va nhungu lava feke hi siku rolero. Swa ndzi tsakisa ku vona wanuna loyi, Dito, loyi a a ta va a file loko a a nga hlawulanga ku va Mukreste wa ntiyiso!

Ku Vona Moya Wa Yehovha Wu Ri Karhi Wu Tirha

Siku rin’wana ndzi hundze muti wun’wana lowu a ndzi ehleketa leswaku se hi nghenile eka wona,  hiloko ndzi twa wansati wa le mutini wolowo a ndzi vitana. Vito ra yena a ku ri Ignacia. A a ti tiva Timbhoni ta Yehovha, kambe nkaneto lowukulu wa nuna wakwe—phorisa ra xitetema leri a ri vitaniwa Adalberto—wu n’wi sivele leswaku a nga endli nhluvuko hi tlhelo ra moya. A a pfilunganyekile malunghana ni tidyondzo to tala ta xisekelo ta Bibele, kutani ndzi sungule ku dyondza na yena Bibele. Hambileswi Adalberto a a tiyimisele ku yimisa tidyondzo leti ta Bibele, ndzi swi kotile ku vulavula na yena nkarhi wo leha hi timhaka tin’wana. Rero a ku ri goza ro sungula ra leswaku hi va vanghana.

Ehleketa ndlela leyi ndzi tsakeke ha yona loko ndzi vone Ignacia a va xirho xa vandlha lexi nga ni musa, a khathalela swilaveko swa moya ni swa nyama swa vo tala lava a va lava ku chaveleriwa. Hi ku famba ka nkarhi, nuna wakwe ni vana va yena vanharhu va ve Timbhoni. Entiyisweni, loko Adalberto a hetelele a twisise nkoka wa mahungu lamanene, u tlhelele exitichini xa maphorisa kutani a fika a vulavula hi ku hiseka lerova maphorisa ma endla swikhokhelo swa 200 swa Xihondzo xo Rindza ni Xalamuka!

Yehovha Hi Yena A Kurisaka

Endzhaku ko tirha malembe ya tsevu eSanta Cruz, ndzi averiwe eka doroba-nkulu ra le Bolivia, ku nga La Paz, laha ndzi heteke malembe ya 25 lama landzeleke. Eku sunguleni ka va-1970, rhavi ra Timbhoni ta Yehovha ra le La Paz a ri ri ni vatirhi va 12 ntsena. Loko ntirho wo chumayela wu ndlandlamuka wu koxa leswaku ku va ni miako leyikulu, ku akiwe muako lowuntshwa wa rhavi edorobeni leri kulaka hi ku hatlisa ra Santa Cruz. Rhavi ri tlhele ri rhurhela kwalaho hi 1998 naswona ndzi rhambiwile leswaku ndzi ya va un’wana wa vatirhi va le rhavini, lava sweswi va tlulaka 50.

Vandlha rin’we ntsena leri a ri ri kona eSanta Cruz hi 1966 ri ndlandlamukile ri va mavandlha lama tlulaka 50. Timbhoni ta 640 leti a ti ri kona hi nkarhi wolowo etikweni hinkwaro ra Bolivia se ti andzile lerova namuntlha ti kwalomu ka 18 000!

Lexi tsakisaka, xiavelo xa mina eBolivia xi tswale mihandzu. Hambiswiritano, minkarhi hinkwayo ndzi khutaziwa hi ku tshembeka ka Vakreste-kulorhi etindhawini hinkwato. Hinkwerhu ha tsaka loko hi vona mikateko ya Yehovha entirhweni wo chumayela hi Mfumo. Hakunene swa tsakisa ku va ni xiyenge entirhweni wa ku endla vadyondzisiwa.—Matewu 28:19, 20.

[Xifaniso lexi nga eka tluka 13]

Loko ndzi phayona eScotland

[Swifaniso leswi nga eka tluka 15]

Loko ndzi tirha erhavini ra le Bolivia; (xifaniso lexitsongo) loko ndzi thwasa eka ntlawa wa vu-42 wa Giliyadi