Mhaka Ya Vutomi

Ku Rindza Mfumo Lowu Nga Riki “Xiphemu Xa Misava Leyi”

Hi ku vula ka Nikolai Gutsulyak

Ku ringana masiku ya 41, a ndzi ri ekhotsweni leri a ri ri ni hasahasa ya ku pfukela mfumo. Hi xitshuketa ndzi pfuxiwe evurhongweni hi pongo ra swibamu. Masocha ma fike hi tigandaganda ta nyimpi, ma nghena ekampeni ya vakhotsiwa, ma hlasela vabohiwa. Vutomi bya mina a byi ri ekhombyeni.

XANA i yini lexi ndzi peteke exiyin’weni lexi? U nge ndzi hlamusela. Xiendlakalo lexi xi humelele hi 1954. Hi nkarhi wolowo a ndzi ri ni malembe ya 30 hi vukhale. Ku fana ni Timbhoni ta Yehovha to tala leti a ti ri ehansi ka mfumo wa Soviet, a ndzi khomiwe hikwalaho ka vukala-tlhelo bya mina etimhakeni ta politiki, nileswi a ndzi vulavula ni van’wana hi ta Mfumo wa Xikwembu. Eka Timbhoni leti ndzi khomiweke na tona, vavanuna a va ri 46 kasi vavasati a va ri 34. Hi pfaleriwe ekampeni ya vuhlonga ekusuhi ni ximutana xa Kengir exikarhi ka Kazakhstan. Kwalaho a hi tshama ni magidi ya vabohiwa van’wana.

Joseph Stalin, murhangeri wa Soviet Union, a a fe haxawa wa kona. Vabohiwa vo tala a va ehleketa leswaku hulumendhe leyintshwa ya le Moscow yi ta yingisela swirilo swa vona malunghana ni swiyimo swo tika swa le khotsweni. Eku heteleleni, ku vilela ka vabohiwa ekhotsweni ku hundzuke hasahasa yo pfukela mfumo. Loko ku sungule hasahasa, hina Timbhoni hi boheke ku hlamusela xiyimo xa hina eka vaxandzuki lava hlundzukeke ni le ka masocha. A swi lava ripfumelo eka Xikwembu leswaku hi kota ku kombisa vukala-tlhelo byebyo bya hina.

 Ku Pfukela Mfumo Ku Sungula!

Hi May 16, ku pfukela mfumo ku sungurile ekampeni ya vakhotsiwa. Endzhaku ka masiku mambirhi, vabohiwa vo tlula 3 200 va ale ku ya eku tirheni, va lava leswaku swiyimo swa le kampeni swi antswisiwa nileswaku vabohiwa lava khomeriweke timhaka ta politiki va kuma timfanelo to karhi. Swilo swi cince hi ku hatlisa. Xo sungula, vaxandzuki va sindzise varindzi leswaku va huma ekampeni. Hiloko va boxa mavangwa edarateni leyi biyeleke kampa. Endzhaku, va mbundzumuxe makhumbi lama avanyisaka khotso ra vavanuna ni vavasati, va endla leswi va swi vuleke tikomponi ta mindyangu. Enkarhini wolowo, vabohiwa van’wana va kale va cata, laha micato ya kona a yi fambisiwa hi vafundhisi lava na vona a va pfaleriwe ekhotsweni. Eka miako yinharhu ya khotso leri laha hasahasa a yi humelela kona, vabohiwa va kwalomu ka 14 000 va hlanganyerile.

Vaxandzuki va hlele komiti ya kampa leswaku yi vulavurisana ni masocha. Hambiswiritano, hi ku hatlisa swirho swa komiti swi sungule ku phikizana, kutani kampa yi hetelele yi lawuriwa hi swifamona. Swilo swi yime hi nhloko. Varhangeri va vaxandzuki va hlele ndzawulo ya nsirhelelo, ya masocha ni yo haxa mahungu leswaku ku va ni “nawu.” Varhangeri va kona a va tirhisa swikurisa-marito leswi a swi hayekiwe etimhandzini ekampeni hinkwayo va haxa marungula yo pfurhetela moya wa ku xandzuka. Vaxandzuki a va sivela van’wana leswaku va nga baleki, a va xupula lava va va kanetaka, naswona a va vula leswaku va lunghekele ku dlaya un’wana ni un’wana loyi va nga n’wi amukeriki. A ku ri ni mahungu-ndlela ya leswaku vabohiwa van’wana ana se va dlayiwile.

Leswi vaxandzuki a va langutele ku hlaseriwa hi masocha, va tilunghiselele hi vukheta leswaku va tisirhelela. Varhangeri va lerise vabohiwa hinkwavo leswaku va hloma va sirhelela kampa. Leswaku va endla tano, vabohiwa va tshove tingole ta nsimbi emafasitereni kutani va endla mikwana ni matlhari man’wana. Va kote ni ku kuma swibamu ni swibuluki.

Timbhoni Ti Sindzisiwa Ku Joyina Vaxandzuki

Enkarhini wolowo, vaxandzuki vambirhi va te eka mina. Un’wana a a khome mukwana lowu a wa ha ku lotiwa. U ndzi lerisile a ku: “Teka mukwana lowu! U ta wu lava leswaku u tisirhelela hi wona.” Ndzi khongele hi mbilu ndzi kombela Yehovha leswaku a ndzi pfuna ndzi rhurisa mbilu. Ndzi hlamule ndzi ku: “Ndzi Mukreste, ku nga Mbhoni ya Yehovha. Mina ni Timbhoni tin’wana hi khomiwe hikwalaho ka leswi hi nga lwiki na vanhu, kambe hi lwa ni mavuthu ya moya lama nga vonakiki. Matlhari lawa hi lwaka ha wona i ripfumelo ni ntshembo wa hina eka Mfumo wa Xikwembu.”—Vaefesa 6:12.

Lexi ndzi hlamariseke, wanuna yoloye u pfumele hi nhloko a kombisa leswaku wa swi twisisa. Hambiswiritano, wanuna lowun’wana u ndzi hime swi vava. Kutani va fambile. Vaxandzuki va nghene eka komponi yin’wana ni yin’wana, va ringeta ku sindzisa Timbhoni leswaku ti hlanganyela eku pfukeleni ka mfumo.  Kambe Vakreste-kulorhi hinkwavo va arile.

Ku vulavuriwe hi vukala-tlhelo bya Timbhoni ta Yehovha enhlanganweni wa komiti ya vaxandzuki. Va te: “Swirho swa vukhongeri hinkwabyo—swa Pentecostal, swa Adventist, swa Baptist ni vukhongeri hinkwabyo—swa hlanganyela eku pfukeleni ka mfumo. I Timbhoni ta Yehovha ntsena leti aleke. Xana hi ta ti endla yini?” Un’wana u ringanyete leswaku ku hoxiwa Mbhoni yin’we exitikweni xa khotso leswaku hi ta khomiwa hi rhumbyana. Kambe, mubohiwa un’wana loyi a a ri socha, loyi a a xiximiwa swinene hi vabohiwa van’wana, u yimile kutani a ku: “Sweswo a hi vutlhari. Hi fanele hi va nghenisa hinkwavo eka komponi yin’we leyi nga emakumu ka kampa, ekusuhi na nyangwa. Hi ndlela yoleyo, loko masocha ma nghena hi tigandaganda ta nyimpi, ma ta rhanga ma pyanyetela Timbhoni. Kutani hi nge vi na nandzu wa ku dlayiwa ka tona.” Van’wana va xi amukerile xiringanyeto xa yena.

Ku Vekiwa eNdhawini Leyi Nga Ni Khombo

Endzhakunyana ka sweswo, vabohiwa va rhendzeleke ni kampa va huwelela va ku, “N’wina Timbhoni ta Yehovha, humani!” Hiloko hinkwerhu hina va 80 va hi yisa eka komponi ya le makumu ka kampa. Va humesetele mibedo ya le komponi leswaku ku va ni ndhawu leyikulu kutani va hi lerisa leswaku hi nghena. Komponi yoleyo yi ve khotso ra hina endzeni ka khotso rin’wana.

Leswaku va kota ku endla swilo va nga voniwi hi mani na mani, vamakwerhu va xisati eka ntlawa wa hina va rhunge malakani va ma hlanganisa, kutani hi ma tirhisa ku hambanisa komponi hi le xikarhi—yin’wana yi va ya vavanuna leyin’wana yi va ya vavasati. (Endzhakunyana, Mbhoni yin’wana eRussia yi mpfampfarhute komponi leyi, leyi kombisiweke laha hansi.) Loko ha ha tshame hi ku manyana ekomponi yoleyo, hakanyingi a hi khongela swin’we, hi kombela Yehovha hi mbilu hinkwayo leswaku a hi nyika vutlhari ni “matimba lama tlulaka lama tolovelekeke.”—2 Vakorinto 4:7.

Hi nkarhi wolowo hinkwawo, a hi tshama endhawini leyi nga ni khombo exikarhi ka vaxandzuki ni vuthu ra Soviet. A hi tshama hi khome timbilu, hi nga tivi leswaku i yini leswi vaxandzuki kumbe masocha a ma ta hi endla swona. Makwerhu  un’wana wa Mukreste la kuleke wo tshembeka u khutazile: “Mi nga tikarhati mi mbambela-mbambela nhlamulo. Yehovha a nge hi fularheli.”

Vamakwerhu va hina va xisati lava rhandzekaka—lavatsongo ni lavakulu—va tiyisele hi ndlela yo hlamarisa. Un’wana a a ri ni malembe ya kwalomu ka 80 naswona a a lava mpfuno lowukulu. Van’wana a va vabya naswona a va lava mpfuno wa swa vutshunguri. Enkarhini wolowo hinkwawo, minyangwa ya komponi a yi fanele yi tshama yi pfuriwile leswaku vaxandzuki va kota ku hi vona nkarhi ni nkarhi. Nivusiku, vabohiwa lava hlomeke a va ta ekomponi ya hina. Minkarhi yin’wana a hi va twa va ku, “Mfumo wa Xikwembu wu etlele.” Ninhlikanhi loko hi pfumeleriwe ku ya ekamareni ro dyela eka rona ra le kampeni, minkarhi hinkwayo a hi tshama swin’we naswona a hi khongela leswaku Yehovha a hi sirhelela eka vanhu lava va madzolonga.

Ekomponi a hi ringeta ku seketelana hi tlhelo ra moya. Hi xikombiso, hakanyingi makwerhu a a hlamusela rungula ra le Bibeleni, a vulavulela ehenhla leswaku hi n’wi twa. Kutani a a kombisa ndlela leyi ri tirhaka ha yona eka swiyimo swa hina. Makwerhu un’wana la kuleke a a swi rhandza swinene ku vulavula hi vuthu ra Gidiyoni. U hi tsundzuxile a ku: “Hi vito ra Yehovha, vavanuna va 300 va lwe ni masocha ya 135 000 va khome tinanga. Vavanuna hinkwavo va 300 va vuye va nga vavisekanga.” (Vaavanyisi 7:16, 22; 8:10) Rungula leri ni swikombiso swin’wana swa le Bibeleni swi hi tiyisile hi tlhelo ra moya. A ndza ha ku va Mbhoni, kambe ku vona ripfumelo leri tiyeke ra vamakwerhu lava nga ni ntokoto swi ndzi khutaze ngopfu. Ndzi swi vonile leswaku Yehovha a a ri na hina hakunene.

Nyimpi Yi Sungula

Ku hundze mavhiki, naswona xiyimo a xi nyanya ku biha ekampeni. Minkanerisano exikarhi ka vaxandzuki ni valawuri yi ye emahlweni. Varhangeri va vaxandzuki va sindzise leswaku hulumendhe ya le Moscow yi rhumela muyimeri a ta hlangana na vona. Valawuri va lerise leswaku vaxandzuki va tinyiketa, va tisa matlhari ya vona kutani va tlhelela entirhweni. Matlhelo hamambirhi ma ale ku twa. Hi nkarhi wolowo, kampa a yi rhendzeriwe hi mavuthu ya masocha, ma lunghekele ku hlasela loko ma lerisiwa ku endla tano. Vaxandzuki na vona a va lunghekele ku lwa, va tisirhelele hi swilo naswona va hlome va helela. Un’wana ni un’wana a a langutele leswaku nyimpi yi nga sungula exikarhi ka masocha ni vabohiwa nkarhi wun’wana ni wun’wana.

Hi June 26, hi pfuxiwe hi pongo lerikulu ra swibamu. Tigandaganda ta nyimpi ti wise darata kutani ti nghena ekampeni. Ti landzeriwe hi mavuthu lama hlaselaka hi swibamu. Vabohiwa—vavanuna ni vavasati—va hlanganise tigandaganda ta nyimpi, va huwelela va ku “Hure!” kutani va ti hoxetela hi maribye, tibomo leti va tiendleleke tona, ni nchumu wun’wana ni wun’wana lowu va wu khomeke. Ku ve ni nyimpi yo chavisa naswona hina Timbhoni a hi pfaleriwe exikarhi. Xana Yehovha a a ta swi hlamula njhani swikhongelo swa hina swa ku kombela mpfuno?

Hi xitshuketa, masocha ma nghene ekomponi  ya hina. Ma huwelele ma ku: “Humani, n’wina vakwetsimi! Hatlisani mi ya ehandle ka darata!” Ndhuna ya masocha yi lerise masocha leswaku ma nga hi duvuli kambe ma tshama na hina ma hi sirhelela. Loko nyimpi yi ri karhi yi hisa, a hi tshame erivaleni leri nga ni byanyi ehandle ka kampa. Ku ringana tiawara ta mune, a hi twa ku buluka ka swibuluki, ku duvula ka swibamu, swirilo ni ku konya leswi a swi twakala ekampeni. Kutani pongo hinkwaro ri herile. Endzhakunyana, nimixo, hi vone masocha ma ri karhi ma humesela mintsumbu ehandle ka kampa. Hi kume leswaku vanhu va madzana-dzana a va vavisiwile kumbe va file.

Nindzhenga hi siku rero, socha rin’wana leri a ndzi ri tiva ri te eka hina. Hi ku tinyungubyisa ri te: “Nikolai, i mani a mi poniseke? Xana hi hina kumbe i Yehovha?” Hi ri nkhense swinene leswi ri poniseke vutomi bya hina, hi engetela hi ku, “Ha tshemba leswaku Yehovha, Xikwembu xa hina xa matimba hinkwawo, u rhumele wena u ta hi ponisa, hilaha a susumeteleke van’wana hakona leswaku va kutsula malandza yakwe eminkarhini ya Bibele.”—Ezra 1:1, 2.

Socha rero ri tlhele ri hi byela ndlela leyi masocha ma swi tiveke ha yona leswaku hi vamani nileswaku hi le kwihi. Ri vule leswaku eka nkanerisano wun’wana exikarhi ka masocha ni vaxandzuki, masocha ma hehle vaxandzuki hileswaku va dlaya vabohiwa lava nga va seketeliki. Vaxandzuki va tiyimelerile va vula leswaku Timbhoni ta Yehovha a ti nga hlanganyeli eku pfukeleni ka mfumo kambe a ti dlayiwanga. Ematshan’weni ya sweswo, Timbhoni hinkwato ti xupuriwe hi ku pfaleriwa ekomponi yin’we. Masocha ma yi tsundzukile mhaka yoleyo.

Hi Wu Yimerile Hakunene Mfumo

Mutsari la dumeke wa le Russia, Aleksandr Solzhenitsyn, ebukwini ya yena leyi nge The Gulag Archipelago, u hlamusela hi ta ku pfukela mfumo loku hi ku voneke ekhotsweni. Malunghana ni xiendlakalo xexo, u tsale leswaku ku xandzuka ku vangiwe hileswi “vabohiwa hinkwavo a va lava ntshunxeko . . . kambe i mani loyi a a ta va nyika wona?” Na hina Timbhoni ta Yehovha, lava a hi ri ekampeni yoleyo a hi wu lava ntshunxeko. Hambiswiritano, a hi nga lavi ntshunxeko wo huma ekhotsweni ntsena kambe a hi lava ntshunxeko lowu nga tisiwaka hi Mfumo wa Xikwembu ntsena. Loko ha ha ri ekhotsweni, a hi swi tiva leswaku a hi lava matimba lama humaka eka Xikwembu leswaku hi namarhela Mfumo wa xona. Kutani Yehovha u hi nyike hinkwaswo leswi a hi swi lava. U endle leswaku hi hlula handle ko tirhisa tibomo to hoxa hi voko.—2 Vakorinto 10:3.

Yesu Kreste u byele Pilato a ku: “Mfumo wa mina a hi xiphemu xa misava leyi. Loko mfumo wa mina a wu ri xiphemu xa misava leyi, valanguteri va mina a va ta va va lwile.” (Yohane 18:36) Hikwalaho, leswi hi nga valandzeri va Kreste, a hi hlanganyelanga eka minkwetlembetano ya swa tipolitiki. Ha tsaka hileswi ku tshembeka ka hina eka Mfumo wa Xikwembu ku voniweke hi van’wana hi nkarhi wa hasahasa ya ku pfukela mfumo ni loko se yi herile. Malunghana ni mahanyelo ya hina enkarhini wolowo, Solzhenitsyn u tsarile: “Timbhoni ta Yehovha ti yingise milawu ya vukhongeri bya tona swi suka embilwini naswona ti arile ku aka makhokholo kumbe ku va varindzi.”

Se ku hundze malembe yo tlula 50 swiendlakalo leswi swa mpfilumpfilu swi hundzile. Hambiswiritano, hakanyingi ndzi tsundzuka minkarhi yoleyo hi ntsako hikuva ndzi dyondze swilo leswi ni sweswi ndzi nga swi rivaliki, tanihi ku rindza Yehovha ni ku titshega hi voko rakwe ra matimba. Ina, ku fana ni Timbhoni tin’wana to tala leti rhandzekaka ta khale ka tiko ra Soviet Union, ndzi vone leswaku Yehovha wa va ntshunxa hakunene lava rindzaka Mfumo lowu nga riki “xiphemu xa misava leyi,” naswona wa va sirhelela ni ku va kutsula.

[Swifaniso leswi nga eka tluka 8, 9]

Kampa ya vuhlonga eKazakhstan laha a hi pfaleriwe kona

[Xifaniso lexi nga eka tluka 10]

Mpfampfarhuto wa komponi ya Timbhoni, xiyenge xa vavasati

[Xifaniso lexi nga eka tluka 11]

Ndzi ri ni vamakwerhu va Vakreste loko ha ha ku ntshunxiwa