Swivutiso Swa Vahlayi

I swiharhi swingani leswi tengeke leswi Nowa a swi ngheniseke engalaveni—swa nkombo eka rixaka rin’wana ni rin’wana ra swiharhi leswi tengeke kumbe mimpatswa ya nkombo eka swona?

Endzhaku ka loko Nowa a hete ku aka ngalava, Yehovha u te eka yena: “Nghena e ngalaveni, wena ni yindlu ya wena hikwayo, hikuva nḍi ku vonile u ri l’a lulameke e mahlweni ka mina e šikari ka rišaka leri. E ka ŝihari hikwaŝo le’ŝi tengeke u ta ŝi teka e ka wena ha ntlhanu na ŝimbiri, e maṭune ni nkati; ni ka ŝihari le’ŝi nga tengangiki u teka ŝimbiri, e maṭune ni nkati.” (Genesa 7:1, 2, Bibele Ya Xitsonga) Vuhundzuluxeri byin’wana, byo tanihi A Biblia Go Basa byi hundzuluxela rito ro sungula ra Xiheveru byi tirhisa ‘mimpatswa ya ntlhanu na yimbirhi.’

Eka ririmi ro sungula, xiga lexi nge “ntlhanu na ŝimbiri” hi ku kongoma xi vula “nkombo-nkombo.” (Genesa 7:2) Hambiswiritano, ku phindhiwa ka nhlayo eka ririmi ra Xiheveru a swi vuli swona leswaku tinhlayo leti ti fanele ti hlanganisiwa. Hi xikombiso, 2 Samuwele 21:20 yi vulavula hi “wanuna loyi a kuleke hi ndlela leyi nga tolovelekangiki” loyi a nga ni “tintiho ta tsevu evokweni ha rin’we ni [swikunwana] swa tsevu enengeni ha wun’we.” Hi Xiheveru, nhlayo leyi ya “tsevu” ya phindhiwa. Kambe leswi a swi vuli swona leswaku wanuna loyi wa xihontlovila a a ri ni tintiho ta 12 evokweni ha rin’we ni swikunwana swa 12 enengeni ha wun’we. Ku phindhiwa ka nhlayo leyi swi vula ntsena leswaku a ku ri ni tintiho ta tsevu evokweni ha rin’we ni swikunwana swa tsevu enengeni ha wun’we.

Hi ku ya hi milawu ya ririmi ra Xiheveru, xana ku phindhiwa ka tinhlayo ku tirhisiwa njhani? Loko yi vulavula hi Genesa 7:2, 9, buku ya William R. Harper leyi nge Introductory Hebrew Method and Manual yi ri: “Hakanyingi marito ma phindhiwa leswaku ma kombisa nhlayo ya swilo leswi vumbaka nchumu ha wun’we.” Hebrew Grammar ya Gesenius (Nkandziyiso wa Vumbirhi wa Xinghezi) yi ri: “Nhlayo ya swilo leswi vumbaka nchumu ha wun’we yi kombisiwa . . . hi ku phindhiwa ka yona.” Swikombiso leswi yi swi nyikelaka swi le ka Genesa 7:9, 15, laha ku phindhiwaka ‘mbirhi’ ni le ka 2 Samuwele 21:20, laha ku phindhiwaka “tsevu.”

Kutani “nkombo-nkombo” eka Genesa 7:2 a yi vuli mimpatswa ya nkombo, kumbe 14, tanihi leswi ku phindhiwa ka ‘mbirhi’ eka Genesa 7:9, 15 swi nga vuliki mimpatswa yimbirhi ya swiharhi, leswi endlaka mune. Ku phindhiwa ka nhlayo eka ndzimana ha yin’we swi kombisa leswaku ntlawa ha wun’we a wu vumbiwa hi swiharhi swingani—ku nga ri ku hlanganisa mbirhi na mbirhi kumbe nkombo na nkombo. Hikwalaho, swiharhi leswi tengeke swi nghenisiwe engalaveni swi ri “ntlhanu na ŝimbiri,” kasi leswi nga tengangiki swi nghenisiwe swi ri ‘swimbirhi ntsena.’

Kambe, ku vuriwa yini hi xiga lexi nge “e maṭune ni nkati” endzhaku ka xiga “ntlhanu na ŝimbiri” eka Genesa 7:2? Sweswo swi endle leswaku van’wana va ehleketa leswaku Nowa a a lerisiwe ku teka mimpatswa ya nkombo eka swiharhi swa rixaka rin’wana ni rin’wana leswi tengeke leswaku swi ta tswalana. Hambiswiritano, swiharhi leswi tengeke a swi nga hlayiseriwanga ku tswalana ntsena. Genesa 8:20 yi hi byela leswaku endzhaku ka loko a hume engalaveni, “Nowa a akela Yehovha alitari naswona a teka swin’wana swa swiharhi eka leswi baseke ni le ka swivumbiwa leswi hahaka leswi baseke, a humesa gandzelo ro hisiwa ealitarini.” Leswi a a ri ni xiharhi xa vunkombo eka rixaka rin’wana ni rin’wana leri tengeke, swi endle leswaku Nowa a va ni xiharhi xo nyikela gandzelo ha xona, a sala ni mimpatswa yinharhu leswaku yi tswala rixaka ra yona laha misaveni.