Ku Tshembeka Eka Kreste Ni Le Ka Hlonga Rakwe Ro Tshembeka

“N’wini wa rona . . . u ta ri veka ehenhla ka hinkwaswo leswi nga swa yena.”—MATEWU 24:45-47.

1, 2. (a) Hi ku ya hi Matsalwa, i mani Murhangeri wa hina? (b) I yini lexi kombisaka leswaku Kreste u kongomisa vandlha ra Vukreste hi ku hiseka?

“MI NGA tshuki mi tsakela ku vuriwa ‘varhangeri,’ hikuva murhangeri wa n’wina i un’we ntsena, a nga yena Mesiya.” (Matewu 23:10, Bibele—Mahungu Lamanene) Hi marito lawa, Yesu u swi veke erivaleni eka valandzeri vakwe leswaku a ku na munhu emisaveni loyi a a ta va murhangeri wa vona. Murhangeri un’we ntsena wa vona a a ta va etilweni—Yesu Kreste hi byakwe. Yesu u vekiwe hi Xikwembu exikhundlheni lexi. Yehovha u “n’wi pfux[e] eka lava feke kutani . . . [a] n’wi endla nhloko ya swilo hinkwaswo evandlheni, leri nga miri wa yena.”—Vaefesa 1:20-23.

² Leswi Kreste a nga “nhloko ya swilo hinkwaswo” evandlheni ra Vukreste, u lawula swilo hinkwaswo leswi endlekaka evandlheni. A ku na nchumu lowu endlekaka evandlheni lowu a nga wu voniki. U langutisisa xiyimo xa moya xa ntlawa wun’wana ni wun’wana wa Vakreste kumbe vandlha. Leswi swi le rivaleni eka nhlavutelo leyi nyikiweke muapostola Yohane eku heleni ka lembe-xidzana ro sungula C.E. Eka mavandlha ya nkombo, Yesu u vule ka ntlhanu leswaku a a swi tiva swiendlo swa wona, timfanelo ta wona letinene swin’we ni ku tsana ka wona, naswona u nyikele ndzayo ni xikhutazo lexi faneleke. (Nhlavutelo 2:2, 9, 13, 19; 3:1, 8, 15) Hi nga pfumela hakunene leswaku Kreste a a xi tiva xiyimo xa moya xa mavandlha laman’wana ya le Asia Minor, Palestina, Siriya, Babilona, Grikiya, Italiya ni ya le tindhawini tin’wana. (Mintirho 1:8) Ku vuriwa yini hi namuntlha?

 Hlonga Ro Tshembeka

3. Ha yini swi faneleka ku fanisa Kreste ni nhloko ni ku fanisa vandlha ni miri?

³ Endzhaku ka loko Yesu a pfuxiwile, emahlweninyana ka ku tlhandluka kakwe a ya eka Tata wakwe etilweni, u byele vadyondzisiwa vakwe a ku: “Ndzi nyikiwe vulawuri hinkwabyo etilweni ni le misaveni.” Nakambe u te: “Maswivo, ndzi na n’wina masiku hinkwawo ku fikela emakumu ka mafambiselo ya swilo.” (Matewu 28:18-20) A a ta hambeta a va na vona tanihi Nhloko ya vona, a va kongomisa hi ku hiseka. Eka mapapila lawa muapostola Pawulo a ma tsaleleke Vakreste va le Efesa ni va le Kolosa, u fanise vandlha ra Vukreste ni “miri,” lowu Nhloko ya wona ku nga Kreste. (Vaefesa 1:22, 23; Vakolosa 1:18) The Cambridge Bible for Schools and Colleges yi vula leswaku xifaniso lexi “a xi hlamuseli nkoka wa ku va ni vun’we ni Nhloko ntsena, kambe xi tlhela xi kombisa leswaku Nhloko hi yona yi kongomisaka swirho. Swirho leswi i switirho swa Yena.” Hi wihi ntlawa lowu Kreste a wu tirhiseke tanihi switirho swakwe ku sukela loko a nyikiwe matimba ya Mfumo hi 1914?—Daniyele 7:13, 14.

4. Hilaha vuprofeta bya Malakiya byi kombisaka hakona, i yini leswi Yehovha na Kreste Yesu va swi kumeke loko va tile ku ta kambela tempele ya moya?

⁴ Malakiya u profete leswaku Yehovha, “Hosi ya ntiyiso,” swin’we ni “murhumiwa [wa yena] wa ntwanano,” ku nga N’wana wakwe Kreste Yesu, loyi a ha ku vekiwaka exiluvelweni, a a ta fika a avanyisa ni ku kambela ‘tempele’ Yakwe, kumbe yindlu yo fanekisela ya vugandzeri. “Nkarhi lowu vekiweke” wa ku sungula ka ‘ku avanyisiwa ka yindlu ya Xikwembu’ swi tikomba wu fike hi 1918. * (Malakiya 3:1; 1 Petro 4:17) Lava tivulaka leswaku va gandzela Xikwembu hi ndlela leyi faneleke emisaveni va kamberiwe hi vukheta. Tikereke ta Vujagana, leti ku ringana malembe-xidzana yo tala a ti dyondzisa tidyondzo leti tisaka xisandzu eka Xikwembu swin’we ni ku katseka eku dlayeteriweni ka vanhu eka Nyimpi yo Sungula ya Misava ti fularheriwile. Masalela lama tshembekeke ya Vakreste lava totiweke ma kamberiwile, ma tengisiwa onge hiloko ku tirhisiwa ndzilo ivi ma amukeriwa, ma va “vanhu lava va endlaka gandzelo ra nyiko hi ku lulama” eka Yehovha.—Malakiya 3:3.

5. Hi ku pfumelelana ni vuprofeta bya Yesu bya malunghana ni “vukona” bya yena, i mani loyi a veke “hlonga” ro tshembeka?

⁵ Hi ku pfumelelana ni vuprofeta bya Malakiya, swikombiso leswi Yesu a swi nyikeke vadyondzisiwa va yena leswaku va kota ku xiya nkarhi wa “vukona bya [y]ena ni [wa] makumu ya mafambiselo ya swilo” a swi katsa ni ku hlamuseriwa ka ntlawa wa “hlonga.” Yesu u te: “Kahle-kahle i mani hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha, leri n’wini wa rona a ri vekeke ehenhla ka va yindlu yakwe, ku va nyika swakudya swa vona hi nkarhi lowu faneleke? Ra tsaka hlonga rero loko n’wini wa rona a fika a nga ta ri kuma ri endla tano! Ndzi tiyisile ndzi ri eka n’wina, U ta ri veka ehenhla ka hinkwaswo leswi nga swa yena.” (Matewu 24:3, 45-47) Loko Kreste “a fika” leswaku a ta kambela “hlonga” hi 1918, u kume masalela lama totiweke hi moya ya vadyondzisiwa vo tshembeka, lava ku sukela hi 1879 a va tirhisa magazini lowu swin’we ni minkandziyiso yin’wana leyi sekeriweke eBibeleni leswaku va phamela ‘swakudya hi nkarhi lowu faneleke.’ U va amukerile tanihi xitirho xa yena lexi nga ntlawa kumbe “hlonga,” naswona hi 1919 u va byarhise ntirho wo langutela swilo hinkwaswo swa yena swa laha misaveni.

Ku Langutela Swilo Swa Kreste Swa Laha Misaveni

6, 7. (a) Hi wahi mavito man’wana lawa Yesu a ma tirhiseke loko a vulavula hi “hlonga” rakwe ro tshembeka? (b) Ku tirhisa ka Yesu rito leri nge “mulanguteri” swi vula yini?

⁶ Tin’hweti ti nga ri tingani emahlweni ka ku va Yesu a nyikela vuprofeta bya xikombiso xa vukona bya yena lexi katsaka ni ku va kona ka “hlonga” leri nga muyimeri wakwe wa laha misaveni, u vulavule hi “hlonga” leri, a tirhisa marito man’wana lama paluxeke vutihlamuleri bya rona. Yesu u te: “Kahle-kahle i mani mulanguteri wo tshembeka, lowo tlhariha, loyi n’wini wakwe a nga ta n’wi veka ehenhla ka ntlawa wakwe wa valanguteri leswaku a hambeta a wu nyika mpimo wa wona wa mphakelo wa swakudya hi nkarhi lowu faneleke? Ndzi mi byela ntiyiso, U ta ri veka leswaku ri langutela swilo swa yena hinkwaswo.”—Luka 12:42, 44.

 ⁷ Eka ndzimana leyi hlonga ri vitaniwa mulanguteri, rito leri hundzuluxeriweke ri suka eka rito ra Xigriki leri vulaka “mukongomisi wa ndyangu kumbe wa ndhawu leyikulu.” Ntlawa lowu nga mulanguteri a wu nga ta va vanhu lava tlhariheke lava hlamuselaka tinhla leti tsakisaka leti humaka eBibeleni ntsena. Handle ko phamela swakudya swa moya leswi sekeriweke eBibeleni “hi nkarhi lowu faneleke,” “mulanguteri wo tshembeka” a a ta vekiwa ehenhla ka vatirheli hinkwavo va Kreste kutani a nyikiwa ntirho wo langutela vandlha ra laha misaveni ra Kreste ni mintirho ya rona, ku nga “swilo swa yena hinkwaswo.” I yini swilo swa kona?

8, 9. I yini “swilo” leswi hlonga ri vekiweke ku swi langutela?

⁸ Vutihlamuleri bya hlonga byi katsa ku langutela miako leyi tirhisiwaka hi valandzeri va Kreste leswaku va endla mintirho ya vona ya Vukreste, yo tanihi yindlu-nkulu ya misava hinkwayo ni marhavi ya Timbhoni ta Yehovha swin’we ni tindhawu ta tona ta vugandzeri—Tiholo ta Mfumo ni Tiholo ta Tinhlengeletano—leti nga emisaveni hinkwayo. Xa nkoka swinene, hlonga ri tlhela ri langutela minongonoko ya dyondzo ya Bibele eminhlanganweni ya vhiki na vhiki ni le tinhlengeletanweni swin’we ni le mintsombanweni. Eminhlanganweni leyi, ku hlamuseriwa rungula ra ku hetiseka ka vuprofeta bya Bibele, naswona ku nyikeriwa nkongomiso lowu nga enkarhini wa ndlela leyi misinya ya milawu ya Bibele yi nga tirhisiwaka ha yona evuton’wini bya siku na siku.

⁹ Nakambe vutihlamuleri bya mulanguteri byi katsa ku langutela ntirho wa nkoka swinene wa ku chumayela “mahungu lamanene lawa ya mfumo” ni wa ku endla “vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa.” Leswi swi katsa ku dyondzisa vanhu ku endla swilo hinkwaswo leswi Kreste loyi a nga Nhloko ya vandlha, a lerisaka leswaku swi endliwa enkarhini lowu wa makumu. (Matewu 24:14; 28:19, 20; Nhlavutelo 12:17) Ntirho wo chumayela ni wo dyondzisa wu endle leswaku ku va ni “ntshungu lowukulu” wa vanghana vo tshembeka va masalela lama totiweke. Handle ko kanakana “swilo [leswi] leswi navelekaka swa matiko hinkwawo” i xiphemu xa “swilo” swa nkoka swa Kreste leswi languteriwaka hi hlonga ro tshembeka.—Nhlavutelo 7:9; Hagayi 2:7.

Huvo Leyi Fumaka Leyi Yimelaka Ntlawa Wa Hlonga

10. Hi wihi ntlawa lowu a wu vekeriwe ku endla swiboho hi lembe-xidzana ro sungula, naswona a ku va ni vuyelo byihi emavandlheni?

¹⁰ Handle ko kanakana vutihlamuleri byo tika bya hlonga ro tshembeka a byi ta katsa ku endla swiboho swo tala. Evandlheni ro sungula ra Vukreste, vaapostola ni vakulukumba eYerusalema a va yimela ntlawa wa hlonga, va endlela mavandlha hinkwawo ya Vukreste swiboho. (Mintirho 15:1, 2) Swiboho swa huvo yoleyo leyi fumaka ya lembe-xidzana ro sungula a swi hundziseriwa emavandlheni hi ku tirhisa mapapila ni vayimeri lava famba-fambaka. Vakreste vo sungula a va swi tsakela ku amukela nkongomiso wolowo lowu twisisekaka, naswona ku khomisana ka vona hi ku tirhandzela ni huvo leyi fumaka a ku kondletela  ku rhula ni vun’we.—Mintirho 15:22-31; 16:4, 5; Vafilipiya 2:2.

11. I vamani lava Kreste a va tirhisaka namuntlha ku kongomisa vandlha rakwe, naswona hi fanele hi wu teka njhani ntlawa lowu wa Vakreste lava totiweke?

¹¹ Ku fana ni le ku sunguleni ka nguva ya Vukreste, ntlawa lowutsongo wa valanguteri lava totiweke hi moya wu vumba Huvo leyi Fumaka ya valandzeri va Kreste emisaveni namuntlha. Hi ku tirhisa “voko [ra yena] ra xinene” ra matimba, Kreste, ku nga Nhloko ya vandlha, u kongomisa vavanuna lava vo tshembeka loko va ri karhi va langutela ntirho wa Mfumo. (Nhlavutelo 1:16, 20) Eka mhaka yakwe ya vutomi, Albert Schroeder, loyi a heteke nkarhi wo leha a ri xirho xa Huvo leyi Fumaka, loyi a ha ku hetaka pfhumba rakwe ra laha misaveni, u tsarile a ku: ‘Ravunharhu wun’wana ni wun’wana, Huvo leyi Fumaka yi khoma nhlangano, wu sunguriwa hi xikhongelo yi kombela nkongomiso wa moya wa Yehovha. Yi endla matshalatshala lamakulu ku tiyisekisa leswaku mhaka yin’wana ni yin’wana leyi tlhuvutsiwaka ni xiboho xin’wana ni xin’wana lexi endliwaka xi fambisana ni Rito ra Xikwembu, ku nga Bibele.’ * Hi nga va tshemba Vakreste volavo lavo tshembeka lava totiweke. Ngopfu-ngopfu malunghana na vona, hi fanele hi yingisa xileriso xa muapostola Pawulo lexi nge: “Yingisani lava rhangelaka exikarhi ka n’wina naswona mi titsongahata, hikuva va tshama va rindze mimoya-xiviri ya n’wina.”—Vaheveru 13:17.

Ku Xixima Hlonga Ro Tshembeka Hi Ndlela Leyi Faneleke

12, 13. Hi swihi swivangelo leswi nga eMatsalweni swa ku xixima ntlawa wa hlonga?

¹² Xivangelo-nkulu xo xixima ntlawa wa hlonga ro tshembeka hi ndlela leyi faneleke hileswaku loko hi endla tano entiyisweni hi ta va hi xixima N’wini wa hina, Yesu Kreste. Pawulo u tsale leswi malunghana ni vatotiwa: “Loyi a vitaniweke a ri munhu loyi a ntshunxekeke i hlonga ra Kreste. Mi xaviwe hi nxavo.” (1 Vakorinto 7:22, 23; Vaefesa 6:6) Hikwalaho, loko hi titsongahatela nkongomiso wa hlonga ro tshembeka ni Huvo ya rona leyi Fumaka, hi tiveka ehansi ka Kreste, loyi a nga N’wini wa hlonga. Ku xixima xitirho lexi Kreste a xi tirhisaka ku langutela swilo swa yena swa laha misaveni i ndlela yin’wana leyi ha yona hi “twarisa[ka] erivaleni leswaku Yesu Kreste i Hosi leswaku ku vangamisiwa Xikwembu Tatana.”—Vafilipiya 2:11.

¹³ Xivangelo xin’wana xa le Matsalweni xo xixima hlonga ro tshembeka hileswaku Vakreste lava totiweke lava ha riki laha misaveni va hlamuseriwa eBibeleni tanihi “tempele” leyi Yehovha a tshamaka eka yona “hi moya.” Hikwalaho va “kwetsima.” (1 Vakorinto 3:16, 17; Vaefesa 2:19-22) Yesu u byarhise ntlawa lowu, lowu hlamuseriwaka tanihi tempele yo kwetsima swilo swa yena swa laha misaveni, leswi vulaka leswaku timfanelo tin’wana ni vutihlamuleri evandlheni ra Vukreste swi le mavokweni ya hlonga leri ntsena. Hikwalaho, hinkwavo lava nga evandlheni va swi teka ku ri lunghelo lerikulu ku landzela ni ku seketela nkongomiso lowu humaka eka hlonga ro tshembeka ni le ka Huvo ya rona leyi Fumaka. Hakunene, “tinyimpfu tin’wana” ti swi teka ku ri lunghelo lerikulu ku pfuna ntlawa wa hlonga ku khathalela swilo swa N’wini.—Yohane 10:16.

Ku Ri Seketela Hi Vutshembeki Hlonga Ro Tshembeka

14. Hilaha Esaya a profeteke hakona, tinyimpfu tin’wana ti wu sala njhani endzhaku ntlawa wa hlonga ro tshembeka, naswona ti tirha tanihi “vatirhi lava nga hakeriwiki” hi ndlela yihi?

¹⁴ Esaya u profete hi ta ku titsongahata ka tinyimpfu tin’wana eka swirho leswi totiweke swa Israyele wa moya a ku: “Yehovha u te: ‘Vatirhi lava nga hakeriwiki va Egipta ni vabindzuri va Etiyopiya ni Vasebiya, vanhu vo leha, va ta ta eka wena, naswona va ta va va wena. Va ta ku sala endzhaku; va ta ta va bohiwe hi tinsimbi, va ta ku nkhinsamela. Va ta ku khongela, va ku, “Hakunene Xikwembu xi ni vun’we na wena, a ku na un’wana; a ku na Xikwembu xin’wana.”’” (Esaya 45:14) Hi ndlela yo fanekisela, tinyimpfu tin’wana namuntlha ti wu sala endzhaku ntlawa wa hlonga ro tshembeka swin’we ni Huvo ya wona leyi Fumaka, ti landzelela nkongomiso wa yona. Tanihi “vatirhi lava nga hakeriwiki,” tinyimpfu tin’wana ti nyikela swi huma embilwini hi matimba ya tona ni rifuwo ra  tona leswaku ti seketela ntirho wa misava hinkwayo wa ku chumayela lowu Kreste a wu byarhiseke valandzeri vakwe lava totiweke emisaveni.—Mintirho 1:8; Nhlavutelo 12:17.

15. Vuprofeta bya Esaya 61:5, 6 byi profete njhani hi ta vuxaka lebyi nga kona exikarhi ka tinyimpfu tin’wana na Israyele wa moya?

¹⁵ Tinyimpfu tin’wana ti tsakela ku tirhela Yehovha ehansi ka nkongomiso wa ntlawa wa hlonga ni Huvo ya wona leyi Fumaka. Ta pfumela leswaku vatotiwa i swirho swa “Israyele wa Xikwembu.” (Vagalatiya 6:16) Tanihi “vafambi” ni “vanhu vambe” vo fanekisela lava tihlanganiseke na Israyele wa moya, ti tirha hi ntsako tanihi “varimi” ni ‘vakhathaleri va masimu ya vhinya’ ehansi ka nkongomiso wa vatotiwa, lava nga “vaprista va Yehovha” ni “vatirheli va Xikwembu.” (Esaya 61:5, 6) Ti hlanganyela hi ku hiseka eku chumayeleni ka mahungu lawa lamanene ya Mfumo ni ku endla vanhu va matiko hinkwawo va va vadyondzisiwa. Ti pfuna ntlawa wa hlonga hi mbilu hinkwayo entirhweni wo risa ni ku khathalela vanhu lava fanaka ni tinyimpfu lava ha ku kumiwaka.

16. I yini leswi susumetaka tinyimpfu tin’wana leswaku ti seketela hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha hi vutshembeki?

¹⁶ Tinyimpfu tin’wana ta swi xiya leswaku ti vuyeriwe ngopfu eka matshalatshala lamakulu ya hlonga ro tshembeka ya ku ti phamela swakudya swa moya hi nkarhi lowu faneleke. Ta pfumela leswaku loko a ti nga pfuniwanga hi hlonga ro tshembeka ni ro tlhariha, a ti nga ta ti tiva tidyondzo ta risima ta le Bibeleni, to tanihi vuhosi bya Yehovha, ku kwetsimisiwa ka vito rakwe, Mfumo, matilo lamantshwa ni misava leyintshwa, moya-xiviri, xiyimo xa lava feke ni leswaku Yehovha ni N’wana wakwe i vamani hakunene, naswona moya lowo kwetsima i yini. Hikwalaho ka ku tlangela ni ku tshembeka, tinyimpfu tin’wana ti va seketela hi rirhandzu ‘vamakwavo’ lava totiweke va Kreste va laha misaveni enkarhini lowu wa makumu.—Matewu 25:40.

17. I yini leswi Huvo leyi Fumaka yi kumeke swi fanerile ku swi endla, naswona ku ta tlhuvutsiwa yini exihlokweni lexi landzelaka?

¹⁷ Hikwalaho ka leswi nhlayo ya vatotiwa yi hungutekaka, a va nge swi koti ku va kona emavandlheni hinkwawo, va tiyisekisa leswaku swilo swa Kreste swi languteriwa kahle. Xisweswo, Huvo leyi Fumaka yi veka vavanuna lava humaka eka tinyimpfu tin’wana leswaku va langutela marhavi, miganga, swifundzha ni mavandlha ya Timbhoni ta Yehovha. Xana langutelo ra hina hi varisi volavo lava tirhaka ehansi ka nkongomiso wa Kreste ri khumba ku tshembeka ka hina eka Kreste ni le ka hlonga rakwe ro tshembeka? Sweswo swi ta tlhuvutsiwa eka xihloko lexi landzelaka.

[Tinhlamuselo ta le hansi]

Mpfuxeto

• I mani Murhangeri wa hina, naswona i yini lexi kombisaka leswaku wa swi vona swiyimo leswi nga emavandlheni?

• Loko ku kamberiwa ‘tempele,’ i vamani lava kumiweke va tirha tanihi hlonga ro tshembeka, naswona hi swihi swilo leswi va byarhisiweke swona?

• Hi swihi swivangelo leswi nga eMatsalweni swa ku seketela hlonga ro tshembeka hi timbilu ta hina hinkwato?

[Swivutiso Swa Dyondzo]

[Swifaniso leswi nga eka tluka 23]

“Swilo” leswi languteriwaka hi “mulanguteri” swi katsa miako, minongonoko ya dyondzo ya timhaka ta moya ni ntirho wo chumayela

[Xifaniso lexi nga eka tluka 25]

Swirho swa tinyimpfu tin’wana swi seketela ntlawa wa hlonga ro tshembeka hi ku chumayela hi ku hiseka